İçeriğe atla

Köprülü, Kuzey Makedonya

Köprülü
Şehir
Köprülü
Велес
Köprülü’den genel görünüm
Köprülü arması
Arma
Makedonya üzerinde Köprülü
Köprülü
Köprülü
Köprülü’nün Kuzey Makedonya'daki konumu
ÜlkeKuzey Makedonya Kuzey Makedonya
BölgeVardar
BelediyeKöprülü
İdare
 • Belediye BaşkanıAce Kocevski (SDSM)
Rakım206 m
Nüfus
(2002)[1]
 • Toplam55.108
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Alan kodu(+389) 043
Plaka koduVE

Köprülü (Makedonca: Велес, Veles Yunanca: Βελεσά Velesa), Vardar Nehri üzerinde Kuzey Makedonya'nın orta kısmında bulunan şehir.

Tarihçe

Erken dönem

6. yüzyılda Köprülü'yü de içine alan bölgeye Slav nüfus gelmeye başlamıştır. Bu dönemde bölgede Slavlar yayılmıştır.[2] Şehrin Slav dillerindeki adı olan Veles, Slav Tanrısı Veles'ten gelmektedir. 1004 yılı itibarıyla bölge Doğu Roma egemenliğinde olmuştur. Çar Samoil bölgeyi Doğu Roma'nın elinden almaya çalışsa da 1014 yılında yapılan savaşta yenilgiye uğramıştır. Bu yılların sonrasında şehir ve civarı Çar Kaloyan önderliğindeki Bulgarların eline geçmiş, Kaloyan'ın ölümü sonrasında da Sıpr jupan Stefan Nemanjić bölgenin kontrolünü almıştır. Stefan Nemanjić'in ölümünün akabinde ise bölge Selanik muhitine hükmeden Latinlerin kontrolüne girmiştir. 14. yüzyıl sonlarına kadar bölge sık sık el değiştirmiştir.[2]

Osmanlı dönemi

1863 yılında Köprülü
Köprülü’nün Vardar kıyısı (1863)

Köprülü, 14. yüzyıl sonunda (1395) Türklerin egemenliğine geçmiş, bölgede Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresi kurulmuştur. İdari düzenlemede Köprülü, Rumeli Beylerbeyliği sınırları içine alınmıştır.[3]

1445 yılına ait bir kayıtta Köprülü Kalesi’nde yerleşimin olduğu yazılmıştır. 1395 yılından 20 yıl kadar sonraya ait bir kayıt kalede yerleşimin olmadığı, şehrin bu tarihten sonra iskân bakımından gelişmeye başladığı belirtilmiş. Bu dönemden itibaren şehrin adı “Köprülü” (كوپريلى) olarak kullanılmış, bu kullanım Türkçede Osmanlı dönemi sonrasında da aynen devam etmiştir.[4]

Köprülü Sancağı 1494-1875 yılları arası Rumeli Eyaleti'ne, 1875-1912 yılları arası Selanik Vilayeti'ne bağlıydı.

Köprülü, 14. yüzyıl sonlarından Balkan Savaşları dönemine (1912-1913) kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Enver Paşa İkinci Meşrutiyet'in ilan bildirisini bu şehirde duyurmuştur.

Osmanlı tarafından inşa edilen Kara Cami hâlen kullanılmaktadır. Osmanlı köprüleri hâlen kullanılmaya devam edilmektedir. Köprülü'den Türkiye'ye göç etmiş birçok aile olduğu gibi hâlen şehirde yaşayan Türkler toplumun etnik yapısının bir kısmını oluşturmaktadır. Köprülü'deki Türkler nüfusun %7.3 temsil etmekte ve şehrin Makedonlar'dan sonra en büyük etnik grubu oluşturmaktadırlar.

Şehir Osmanlı Tarihinde birçok önem taşımaktadır. Köprülü kökenli birçok kişi Osmanlı Devletinde önemli rol almış ve devlet erkanında söz sahibi olmuştur. Köprülü Ailesi'de bu şehre mensuptur 1656-1735 yılları arasında toplamda 7'tane Vezir- i Azam Osmanlı Devletini yönetmiştir. Bu yüzden şehre 18-20 yüzyılda Paşaların Şehri olarak adlandırılmış. Köprülülü Hamdi Bey, Fuat Köprülü ve daha nicesi bu şehirden çıkıp Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasında ve İstiklal Savaşının oluşmasında büyük rol oynamıştırlar.

Yugoslavya dönemi

Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Köprülü bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.

1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Köprülü, devam eden idari yapı içinde yer almıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Josip Broz Tito şehrin adını Titov Veles olarak değiştirmiştir. Kuzey Makedonya bağımsızlığını kazanınca tekrar Veles adına döndü.

Yakın dönem

1991 yılında Makedonya'nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Köprülü, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.

Ekonomi

Şehir Kuzey Makedonya'nın kültür ve ticaret merkezlerinden biridir. Vardar Ovası üzerinde olması ticareti geliştiren önemli bir faktördür.

Kardeş şehirleri

Osmanlı'dan kalma tarihî saat kulesi
Vardar Nehri üzerinde Köprülü şehri
Şehrin içinden

Köprülü Belediyesi'nin anlaşma imzaladığı kardeş ve dost şehirler şunlardır:[5]

Kaynakça

  1. ^ 2002 nüfus sayımı sonuçları 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
  2. ^ a b Среден Век 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
  3. ^ XIII и XIV век 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
  4. ^ XV-XVIII век 22 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
  5. ^ Збратимени и Градови Пријатели 6 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Manastır, Kuzey Makedonya</span> Kuzey Makedonyada bir yerleşim yeri

Manastır, Kuzey Makedonya’nın güneybatısında yer alan şehir, ülkenin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İştip</span>

İştip, Kuzey Makedonya'nın orta kesiminin doğusunda bulunan bir kentsel alandır.

<span class="mw-page-title-main">Kalkandelen</span> Kuzey Makedonyanın kuzeybatısında bir şehir

Kalkandelen veya iki dilli kullanımda Tetova, Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında bir şehirdir. Şar Dağları’nın eteklerine kurulu olup Pena Nehri kenarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Pirlepe</span>

Pirlepe veya Perlepe, Kuzey Makedonya’nın güneyinde yer alan bir şehir ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ohri</span>

Ohri, yaklaşık 42.000 kişilik nüfusu ile Kuzey Makedonya'nın en büyük sekizinci kentidir. İçinde bulunduğu eş isimli belediyenin idari koltuğudur ve ülkenin güneybatısında, Ohri Gölü'nün kenarında, Arnavutluk sınırına gayet yakın bir konumda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kumanova</span>

Kumanova, Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Berova</span>

Berova, Kuzey Makedonya'nın doğu sınırında bulunan bir belediye merkezidir. Maleşevo Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Makedonski Brod</span>

Makedonski Brod, Kuzey Makedonya'nın orta batısında kasaba ve belediye merkezidir. Makedonski Brod, ülkenin en küçük ve gelişmemiş yerleşim yerlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Demir Kapı</span>

Demir Kapı Kuzey Makedonya'nın güneydoğusunda yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kratova</span>

Kratova, eskiden Karatova, Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda kasaba ve belediye merkezidir. Şehirde Osmanlı döneminden kalma köprüler bulunmaktadır. Şehrin tarihî dokusunu korumak amacıyla Kuzey Makedonya hükûmetinin, Avrupa Birliği nezdinde çalışmaları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Debre, Kuzey Makedonya</span>

Debre, Kuzey Makedonya'nın batısında, Arnavutluk sınırında bulunan bir belediye merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Ustrumca</span>

Ustrumca veya Usturumca (Makedonca: Струмица Strumica okunuş: Strumitsa}

<span class="mw-page-title-main">Kavadar</span>

Kavadar, Kuzey Makedonya'nın orta kesiminde, şarabıyla ünlü kasabalarından biridir. Ülkenin Tikveş bölgesinde bulunur. Doğu Avrupa'da şarap ihtiyacının büyük bir kısmı burada üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Koçana</span>

Koçana, Kuzey Makedonya'nın doğu kesiminde bir kasaba ve belediye merkezi. Kuzey Makedonya'da bulunduğu coğrafyada, genel Kuzey Makedonya kara yolu ağı içinde konumlanan bir yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gevgeli</span>

Gevgili veya Gevgelü, Kuzey Makedonya'nın Yunanistan sınırında bulunan kasabalarından biridir. Selanik'e 70 km, Üsküp'e 165 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Delçevo</span> Kuzey Makedonya Kasabası

Delčevo Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırına yakın bir kasaba ve belediye merkezidir. Şu anki ismini Osmanlı İmparatorluğu devri sonlarında yaşamış devrimcilerden biri olan Goce Delčev'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eğri Palanka</span>

Eğri Palanka Kuzey Makedonya'nın kuzeydoğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bir kasaba ve belediye merkezidir. Kasaba, tarihte ve çağdaş bazı evraklarda Eğri Dere olarak da yer alır. Eğri Dere adı aynı zamanda kasabanın Osmanlı Türkleri tarafından kurulduğunda aldığı ilk, en eski adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Struga</span>

Struga, Kuzey Makedonya'nın güneybatısında, Ohri Gölü’nün kenarında bulunan turistik bir şehirdir. Hemen batısında, oldukça yakın bir konumda Arnavutluk sınırı vardır. Şehrin adı bazı eserlerde Ustruga şeklinde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Pehçevo</span>

Pehçevo, Kuzey Makedonya'nın doğusunda, Bulgaristan sınırı yakınlarında bulunan kasaba ve belediye merkezidir. Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'e, Bulgaristan'ın başkenti Sofya'dan daha uzak bir konumda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.