İçeriğe atla

Köprüköy Muharebesi

1914 yılında gerçekleşen Köprüköy muharebeleri ile karıştırılmamalıdır.
Köprüköy Muharebesi (1916)
Kafkasya Cephesi
Tarih10 - 19 Ocak 1916
Bölge
Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu
(Günümüzde Türkiye'de)
SonuçRus zaferi[1]
Taraflar
Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğuOsmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Rus İmparatorluğu Nikolay YudeniçOsmanlı İmparatorluğu Abdülkerim Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Halil Kut
Güçler
85,000 65,000
Kayıplar
10,000 22,000[1]
5,000  (esir)[1]

Köprüköy Muharebesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen ve Kafkasya Cephesi'nin bir parçası olan muharebedir. Rus İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında gerçekleşti ve Rusların Erzurum Taarruzu sırasında meydana geldi. Ruslar beklenmeyeni başardılar ve Osmanlı savunmasını geçerek Üçüncü Ordu'yu Erzurum'a doğru geri çekilmeye zorladılar.

Üçüncü Ordu aslında iyi konumlanmıştı. Araziden faydalanacak şekilde dikkatlice konumlandırılmış, topçularla desteklenen, makineli tüfeklerle korunan ve düşmanı engellemek için tel örgülerle donatılmış iki savunma hattı vardı. Konumun zayıf noktası yedek askerlerin yokluğu idi.[2]

Ruslar, yedek askerlerin eksikliği de dahil olmak üzere, Osmanlı savunmasının niteliği hakkında iyi bilgiye sahipti. General Yudeniç, Osmanlı hattının kuzey ve orta kesimleri arasında yer alan Çakır-baba sırtı yakınındaki sınırı aşmaya karar verdi. 4. Kafkas Tüfek Tümeni büyük bir gizlilikle saldırı konumuna getirildi.[3]

Rusyalar 10 Ocak 1916'da taarruza başladı. Bu saldırılar genellikle yüksek Rus kayıplarına neden oldu, ancak amacına ulaştı. Birkaç günlük savaşın ardından Abdülkerim Paşa, 17. Tümeni, Rusların ana saldırıyı gerçekleştirdiğini düşündüğü yere kaydırdı.[4]

Osmanlılar 13 Ocak'ta karşı taarruza geçti. 102. Alay, o gün saat dörtte 34. Tümen'den gelen topçu ateşiyle birlikte Sansor Tepe'yi ele geçirdi. 9. Kolordu'nun 28. Tümeni ve 11. Kolordu'nun 18. ve 34. Tümenleri savaşa devam edecekti. 33. Tümen, Aras nehrinin güneyinden ilerleyerek kuzeye dönüp nehri geçecek ve aniden Rus cephesine saldıracaktı.[5]

Ancak 14 Ocak'ta Yudeniç, Çakır-baba sırtı yakınlarında saldırıya geçti. Osmanlı kuvvetlerinin çoğu bunu durdurabilecek bir pozisyonda değildi. Ağır direnişe ve kötü hava koşullarına rağmen Ruslar ilerlemeye devam etti. 15 Ocak'a gelindiğinde, hattı yarmanın eşiğindeydiler. Bu durumu fark eden Yudeniç, bu tarz havalarda görev yapabilecek tek atlı birim, olan Sibirya Kazaklarını bu hatta gönderdi. 16'yı 17'ye bağlayan gece Osmanlılar geri çekildi. Sibirya Kazakları artçı birliklere ağır kayıp verdirdi ama Osmanlıların çoğu batıdaki Erzurum kalesine çekildi.[6] Üçüncü Ordu, yaklaşık 20.000 asker kaybetti. Rus Ordusu yaklaşık 12.000 asker kaybetti.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b c McMeekin 2016, s. 277
  2. ^ W.E.D. Allen and Paul Muratoff, Caucasian Battlefields, A History of Wars on the Turco-Caucasian Border, 1828-1921, 333. 0-89839-296-9
  3. ^ W.E.D. Allen and Paul Muratoff, Caucasian Battlefields, A History of Wars on the Turco-Caucasian Border, 1828-1921, 334. 0-89839-296-9
  4. ^ W.E.D. Allen and Paul Muratoff, Caucasian Battlefields, A History of Wars on the Turco-Caucasian Border, 1828-1921, 337. 0-89839-296-9
  5. ^ Vetluga Memoir: Turkish Prisoner of War in Russia, 1916-18 MA Olcen
  6. ^ W.E.D. Allen and Paul Muratoff, Caucasian Battlefields, A History of Wars on the Turco-Caucasian Border, 1828-1921, 340-341. 0-89839-296-9
  7. ^ W.E.D. Allen and Paul Muratoff, Caucasian Battlefields, A History of Wars on the Turco-Caucasian Border, 1828-1921, 342. 0-89839-296-9

Kaynaklar

  • McMeekin, Sean (2016). The Ottoman Endgame: War, Revolution, and the Making of the Modern Middle East, 1908-1923. Penguin. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sarıkamış Harekâtı</span> Osmanlı ve Rusya arasındaki savaş

Sarıkamış Harekâtı, I. Dünya Savaşı sırasında, 22 Aralık 1914 ve 6 Ocak 1915 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış ve çevresinde gerçekleşen muharebeler olup Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî taktik hatalarıyla başarısızlıkla sonuçlanan bir askerî girişimdir.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Muharebesi</span>

Erzincan Muharebesi, I. Dünya Savaşı esnasında bir Rus İmparatorluğu ordusu ile Osmanlı Ordusu arasında geçen ve Rus Ordusu'nun zaferiyle sonuçlanan bir muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Poti</span> Gürcistanın bir liman şehri

Poti, Gürcistan'ın bir liman şehri. Karadeniz'in doğu sahilinde ve ülkenin batısındaki Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunur. Antik Yunanistan kolonisi Fasis'in yerleşim yeri yakınlarında kurulmuştur ve adını da oradan alır. Şehir 20. yüzyıldan beri büyük bir liman şehri ve endüstriyel merkezdir. Ayrıca Gürcistan donanmasının ana deniz üssüne ve karargahına ev sahipliği yapar. Poti Limanı'na komşu olan RAKIA bölgesi Serbest Sanayi Bölgesine sahiptir. Nisan 2008'de açılmıştır ve İran'a karşı yaptırımlardan kaçmaya çalışan İranlı işadamlarınınkini de içeren birçok işletme kayıtlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya Cephesi</span> Osmanlı Cephesi

Kafkasya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı İmparatorluğu'nun 2. ve 3. orduları ile Rus İmparatorluğu Kafkas Ordusu'nun karşı karşıya geldikleri cephe. Kafkasya Cephesi, savaş sırasında Doğu Anadolu Bölgesi içlerine kadar genişlemiş, Trabzon, Bitlis, Muş ve Van şehirlerine kadar yayılmıştır. Kara harbi, Karadeniz Bölgesinde bulunan Osmanlı İmparatorluğu deniz gücü ve Rus donanması tarafından desteklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">3. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

3. Ordu Osmanlı Ordusu komutasındaki ordulardan biridir. Başlangıçta Balkanlar'da kurulmuş ve daha sonra Osmanlı Devleti'nin Kuzey ve Doğu kısımlarını savunmuştur. Balkanlar'da olduğu sürede İkinci Meşrutiyet'i desteklemiş ve bu hareketin askeri kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuştur. Başlangıçta Ordu merkezi Selanik'ti. I. Dünya Savaşı ile Erzurum Kalesi'ne taşındı. Karargahı önce Erzurum sonra Suşehri ve en sonunda Sivas yakınlarına taşındı. Ünlü subaylarının arasında Enver Paşa ve Mustafa Kemal Atatürk vardır.

Serdarabad Muharebesi, 21 Mayıs-29 Mayıs 1918 tarihinde Ermeni düzenli ordusu, Ermeni milisi ve Osmanlı ordusunun karşılaştığı savaştır. Serdarabad Anıtı bu savaş anısına dikilmiştir.

Üç Paşalar veya Üç Paşalar İktidarı olarak bilinen yapı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde etkili olmuş üç önemli Osmanlı yöneticisinden oluşur. Bunlar, Dahiliye Nazırı ve sonradan Sadrazam Talat Paşa (1874–1921), Harbiye Nazırı Enver Paşa (1881–1922) ve Bahriye Nazırı (Osmanlı Donanmasından sorumlu bakan) Ahmed Cemal Paşa'dır, (1872–1922). Osmanlı İmparatorluğu'nun Almanların yanında I. Dünya Savaşı'na girmesinde İttihat ve Terakki Partisi'nin önde gelen yöneticileri olan bu üç paşa temel bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anapa</span> Krasnodar Krayı, Rusyada kent

Anapa, Rusya Federasyonu'na bağlı Krasnodar Krayı'nın Karadeniz kıyısında bulunan kentsel alan ve bu alanın merkezi olan önemli turizm ve liman kenti. Nüfusu 2002 sayımına göre 53.493'tür.

Zasechnaya cherta, Rus yayılmaları döneminde, işgal altına alınan bölgeler sınırlarında kurulan askeri düzenleme. Kordon hattı olarak da bilinir. Rusya'da müstahkem hatlar kurulmasına, Çariçe Anna İvanovna döneminde (1730-1740) başlandı. Çariçe Anna'nın danışmanları olan Münnich ve Lacy, Kazak yayılma ve ilerleyişini geliştirdiler. Böylece yarı anarşik bir topluluk olan Kazaklara, Rusya'nın yayılmacı amaçlarına hizmet eden, uzağı gören ve Rus politikalarının gereği olarak yüzyıl sonrasını bile hesaplayabilen ve ona göre hareket eden sömürgeci bir siyaset ve taktikler kazandırdılar. Giderek de kale, karakol ve gözetleme kulelerini yollarla birbirine bağlayan müstahkem askeri kuruluşlar oluşturuldu, bunlar sürekli geliştirildi ve her toprak kazanımı ile birlikte hatlar daha ilerilere götürüldüler. İşgal edilen yerlerin, ilerisi açısından tehlikeli görülen nüfusu ise,çoğunca katliamdan geçirildi ya da etnik temizlik yoluyla daha başka yerlere, dahası 1864 yılı Çerkesya'sı sınırları içindeki Adigelerin etnik temizlik yoluyla bütün halinde topraklarından çıkarılmaları ve Türkiye'ye gönderilmeleri örneğindeki gibi, ülke sınırları dışına sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Köprüköy muharebeleri</span>

Köprüköy muharebeleri veya Bergmann Hücumu, I. Dünya Savaşı sırasında Kafkasya Cephesi'nde Hasan İzzet Paşa ve Georgy Berhmann arasında yaşanan muharebeler. General Georgy Berhmann I. Kafkas Kolordu komutanı olarak Osmanlı İmparatorluğu'na karşı inisiyatifi 2 Kasım'da ele aldı ve çatışma 16 Kasım'da bittiğinde sadece 25 kilometre Osmanlı toprakları içinde tutunabildiler.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Muharebesi (1877)</span>

Erzurum Muharebesi (1877), Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 8-9 Kasım 1877'de yapılan savaştır. Ruslar, Erzurum'u almak için hücuma geçtiler. Şehrin eteklerine kadar gelen, Aziziye tabyalarını ele geçiren ve şehir merkezine saldırmaya hazırlanan Ruslara karşı, Nene Hatun ve Erzurum halkı, tabyadan kalan askerlerle birleşip karşı saldırıya geçti. Geceden başlayıp sabaha kadar süren bir savaşın ardından Ruslar, Aziziye Tabyalarını boşaltıp kentten geri çekildiler.

<span class="mw-page-title-main">Zivin Muharebesi</span>

Zivin Muharebesi 25-26 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen ve Osmanlı zaferi ile sonuçlanan muharebedir.

Halyaz Muharebesi 21 Haziran 1877 tarihinde, Rus İmparatorluğu ile Osmanlı Devleti arasında gerçekleşen ve Osmanlı zaferi ile sonuçlanan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Ermenistan</span> Tarihsel iddiaların olduğu bir bölge

Batı Ermenistan, Ermenilerin tarihî ana vatanının bir parçası olan ve günümüzde Türkiye'nin doğusunda kalan bir bölgedir. Bizans Ermenistanı olarak da anılan Batı Ermenistan, MS 387'de Büyük Ermenistan'ın Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında bölünmesinden sonra ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hulo</span>

Hulo, Gürcistan'ın Acara Özerk Cumhuriyeti'nde bulunan bir kasaba ve belediyedir. Yüzölçümü 710 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 23,327'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tsihisdziri, Kobuleti</span>

Tsihisdziri Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nin Kobuleti belediyesinde yer alan, Karadeniz sahilindeki bir köydür. Kobuleti kentinin 8 km güneyinde konumlanmıştır. Tsihisdziri, arkeolojik sit alanı ve Geç Antik Çağ döneminden kalma bir müstahkem kentin kalıntılarına ev sahipliği yapıyor. Romalı tarihçilerin genel görüşü bu kentin Lazika'daki antik Petra kenti olduğu yönündedir.

William Edward David "Bill" Allen, Güney Kafkasya tarihçisi olarak bilinen İngiliz akademisyen, politikacı ve iş insanı. Kuzey İrlanda siyasetiyle yakından ilgili olan Allen'ın faşist eğilimleri vardı.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı'nda Kürt isyanları</span>

I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu içinde çeşitli Kürt isyanları patlak verdi. Bu isyanlar başta Kürtlere bağımsız bir devlet vadetmiş olan Birleşik Krallık olmak üzere İtilaf Devletleri tarafından teşvik edilmişti. Buna rağmen İtilaf Devletleri Kürt isyancılara yalnızca sınırlı derecede askeri destek sağladı. İngilizlerin bağımsız bir Kürt devleti vaatleri planlanmış bir Kürt devletine küçük bir bölge ayıran 1920'deki Sevr Antlaşması'nda yer aldı, ancak bu planlar Türk Kurtuluş Savaşı'nı Anadolu Hareketi'nin kazanmasıyla ve 1923'teki Lozan Antlaşması'yla iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Erzurum Taarruzu</span> Muharebe

Erzurum Taarruzu Rus İmparatorluk Ordusu'nun, I. Dünya Savaşı sırasında, stratejik Erzurum kentinin ele geçirilmesine yol açan Kafkasya Cephesi'ne yönelik büyük bir kış saldırısıydı. Osmanlı ordusu, kış aylarında, Rusların zaferine yol açan bir dizi beklenmedik terslik yaşadı.

<span class="mw-page-title-main">Baş Abaran Muharebesi</span> muharebe

Baş Abaran Muharebesi (Ermenice: Բաշ Աբարանի ճակատամարտ Bash Abarani chakatamart, 1918'de Baş Abaran yakınlarında gerçekleşen I. Dünya Savaşı'nın Kafkasya Cephesi'nin bir muharebesidir. Baş Abaran, Serdarabad ve Karakilise'deki Ermeni zaferleri, Doğu Ermenistan'da Osmanlı ilerleyişini durdurmuş ve kısa ömürlü Birinci Ermenistan Cumhuriyeti'nin kurulmasına yardım etmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.