Louis Pasteur, kuduz aşısını bulan Fransız mikrobiyolog ve kimyager.
Kuduz, Rabies ya da Lyssa, Merkezî sinir sistemini ağır şekilde tutan viral bir zoonoz.
Aşı, belirli bir bulaşıcı veya malign hastalığa karşı aktif kazanılmış bağışıklık sağlayan biyolojik bir preparattır. Aşıların güvenliği ve etkinliği geniş çapta incelenmiş ve doğrulanmıştır. Bir aşı tipik olarak hastalığa neden olan bir mikroorganizmaya benzeyen bir ajan içerir ve genellikle mikrobun zayıflatılmış veya öldürülmüş formlarından, toksinlerinden veya yüzey proteinlerinden yapılır. Vücudun bağışıklık sistemi ajanı bir tehdit olarak tanır, yok eder ve bu sayede gelecekte karşılaşabileceği bu ajanla ilişkili mikroorganizmaları daha fazla tanır ve yok eder.
Aşılama, bitkilerde uygulanan eşeysiz bir üreme biçimidir. Çoğaltılması istenilen çeşitten, bir gözün ya da aşı kalemi adı verilen bir dal parçasının anaç adı verilen diğer bir bitki üzerine yerleştirilip tutturulmasıdır.
Hepatit B virüsü, halk arasında sarılık olarak bilinen Hepatite yani "karaciğer iltihaplanması"na neden olan bir virüstür. "HBV" olarak kısaltılmaktadır. HBV; 40-45 nm boyutlarında olan bir virüstür. Genetik materyali çift DNA içerir. Virüs oldukça bulaşıcıdır.
Kuduz aşısı, kuduza karşı kullanılan bir aşıdır. Hem güvenli hem de etkili olan bir dizi kuduz aşısı mevcuttur. Genellikle köpek veya yarasa ısırığının neden olduğu kuduz virüsüne maruz kalmadan önce ve bir süre sonra kuduzdan korunmak için kullanılabilir.
Pandemrix, 2009 domuz gribi salgınında etkili olan H1N1 virüsüne karşı İngiltere merkezli ilaç şirketi GlaxoSmithKline tarafından üretilen grip aşısıdır. Avrupa Komisyonu, Avrupa İlaç Ajansı'nın tavsiyesi üzerine Pandemrix'in H1N1 aşısı olarak kullanılmasını onaylamıştır.
Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı veya Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü Türkiye’de yaşayan halkın sağlığının korunması amacıyla temel laboratuvar hizmetleri yürütmek için kurulmuş Ankara’da bulunan bir ulusal referans laboratuvarı idi. Hıfzıssıhha-Türkiye Aşı ve Biyoteknolojik Ürün Araştırma ve Üretim Merkezi olarak tekrardan açılacağı açıklandı.
Kabakulak aşısı, kabakulak hastalığını güvenli bir şekilde önler. Çoğunluğa uygulandığında toplum çapında komplikasyonları azaltır. Toplumun % 90'ı aşılandığında, aşının etkinliğinin % 85 düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Uzun vadede önlemek için iki doz gereklidir. İlk dozun 12 - 18 aylık iken verilmesi önerilir. İkinci doz ise genellikle 2- 6 yaşları arasında verilir. Halihazırda bağışık olmayanlarda hastalıktan sonra kullanılması yararlıdır.
CoronaVac, Çinli biyofarmasötik şirketi Sinovac tarafından geliştirilen inaktif bir COVID-19 aşısıdır. 2020'nin ortalarından itibaren Faz III klinik araştırmalarından geçmeye başlayan aşı, klinik sonuçlar açıklanarak Faz III aşamasını tamamlamıştır. 2 ile 8 derece sıcaklığında buzdolabında saklanabilmektedir.
Türkiye'de COVID-19 aşılaması, Sağlık Bakanlığı tarafından CoronaVac aşısına "Acil Kullanım Onayı" verilmesinin ardından 14 Ocak 2021'de başladı.
Evcil kedilerin sağlığı, veteriner tıpta iyi çalışılmış bir alandır.
Konular arasında bulaşıcı hastalıkları, genetik hastalıkları ve bu hastalıkların önlenmesini; diyeti, beslenmeyi ve kısırlaştırma gibi cerrahi işlemleri içerir.
Kedi aşısı, kedilere uygulanan hayvan aşısıdır. Aşılama, kedileri bazıları olası ölümcül olabilen bulaşıcı hastalıklardan korumada hayati bir rol oynar. Bu hastalıklara çevrelerinden, diğer evcil hayvanlardan ve hatta insanlardan maruz kalabilirler.
2019 Filipinler kızamık salgını 2019'un başlarında başladı. Şubat 2019'da Filipin hükûmeti tarafından Metro Manila da dahil olmak üzere Luzon ve Visayas'taki belirli idari bölgelerde resmi olarak kızamık salgını ilan edildi. Salgın, iddiaya göre Dengvaxia aşı tartışmasının nedeniyle 15 yıl önce %88 olan yüksek aşılama oranlarının %74'e kadar düşmesine bağlanmıştır.
Razi Co-Pars, İran devletine ait Razi Aşı ve Serum Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen bir COVID-19 aşısıdır. COVIran bereketin sonra İran'ın tamamen yerli ikinci COVID-19 aşısıdır. Aşının hayvanlar üzerindeki denemesi başarılıydı. Razi Co-Pars Dünya Sağlık Örgütü standartlarına uygun olarak üretilmiştir. Aşı aynı zamanda hem enjeksiyon ve hem solunum sistemi ile uygulanan dünyanın ilk çift uygulamalı aşısıdır.
Hayvan aşılaması, evcil hayvanların, çiftlik hayvanların veya vahşi hayvanların aşılanmasıdır. Uygulama veteriner tıp ile bağlantılıdır. İlk hayvan aşısı 1879'da Louis Pasteur tarafından tavuk kolerası için icat edildi. Bu tür aşıların üretimi bireylerin, hükûmetin ve şirketlerin ekonomik zorluklarıyla ilgili sorunlarla karşılaşmaktadır. Hayvan aşılarının düzenlenmesi, insan aşılarının düzenlenmesine göre daha azdır. Aşılar, geleneksel ve yeni nesil aşılar olarak ikiye ayrılır. Hayvan aşılarının, bulaşıcı hayvan hastalıklarını kontrol etmenin en uygun maliyetli ve en sürdürülebilir yöntemler olduğu bilinmektedir. 2017 yılında veteriner aşı endüstrisi 7 milyar ABD doları değerindeydi ve 2024 yılında 9 milyar ABD dolarına ulaşacağı tahmin ediliyor.
İnsan papilloma virüsü (HPV) aşıları, belirli insan papilloma virüsü (HPV) türlerinin neden olduğu enfeksiyonu önleyen aşılardır. Mevcut HPV aşıları, iki, dört veya dokuz tip HPV'ye karşı koruma sağlar. Tüm HPV aşıları, en büyük rahim ağzı kanseri riskine neden olan en az HPV tip 16 ve 18'e karşı koruma sağlar. HPV aşılarının rahim ağzı kanserinin %70'ini, anal kanserin %80'ini, vajina kanserinin %60'ını, vulva kanserinin %40'ını önleyebileceği ve HPV pozitif orofaringeal kanserlerin önlenmesinde %90'dan fazla etkinlik gösterdiği tahmin edilmektedir. Ayrıca HPV tiplerine karşı koruma sağlayan dörtlü ve nonvalan aşılar ile bazı genital siğilleri önlerler. HPV-6 ve HPV-11 daha fazla koruma sağlar.
2019 New York kızamık salgını, 2019 yılında başta New York City ve civarındaki Rockland County olmak üzere New York eyaletini etkileyen salgındır.
Boğmaca aşısı, boğmacaya karşı koruyan bir aşıdır. İki ana tip vardır: tam hücre aşıları ve aselüler aşılar. Tüm hücre aşısı yaklaşık %78, aselüler ise %71-85 etkilidir. Aselüler aşılarda daha hızlı bir azalma ile aşıların etkinliğinin aşılamadan sonra yılda %2 ila %10 arasında düştüğü görülmektedir. Aşı sadece tetanos ve difteri aşıları ile kombinasyon halinde mevcuttur. Boğmaca aşısının 2002 yılında 500.000'den fazla hayat kurtardığı tahmin edilmektedir.
Rotavirüs aşısı, küçük çocuklarda şiddetli ishalin önde gelen nedeni olan rotavirüs enfeksiyonlarına karşı korunmak için kullanılan bir aşıdır. Aşılar, gelişmekte olan ülkelerde şiddetli ishallerin %15–34, küçük çocuklarda şiddetli ishalden kaynaklanan ölüm riskinin ise %37–96 kadarını önlüyor. Bebeklerin aşılanması, yaşlılarda ve aşılanmamış kişilerde hastalık oranlarını azaltır.
