İçeriğe atla

Köpek gribi

Köpek gribi, köpekgillerde meydana gelen griptir. Köpek gribine, 2004 yılında köpeklerde hastalığa neden olduğu keşfedilen at gribi virüsü H3N8 gibi influenzavirüs A'nın çeşitleri neden olur. Bu virüse daha önce maruz kalmadıkları için köpeklerin ona karşı doğal bir bağışıklığı yoktur. Bu nedenle hastalık bireysel köpekler arasında hızla bulaşır. Köpek gribi Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı bölgesel köpek popülasyonlarında endemik olabilir. Morbiditesi yüksek (semptom görülme sıklığı) fakat ölüm oranı düşük bir hastalıktır.

2000'li yıllarda Asya'da daha yeni bir form tanımlandı ve o zamandan beri ABD'de de salgınlara neden oldu. H3N2'nin kuş gribi kökenlerinden uyarlanmış bir mutasyonudur. Her iki suş için de aşılar geliştirilmiştir.

Aşı

Haziran 2009'da Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA) Hayvan ve Bitki Sağlığı Denetim Servisi (APHIS) ilk köpek gribi aşısını onayladı.[1][2][3][4] Bu aşının başlangıçta iki hafta arayla iki kez, daha sonra yılda bir kez yapılması gerekir.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Aphis Issues Conditional License For Canine Influenza Virus Vaccine" (PDF) (Basın açıklaması). Animal and Plant Health Inspection Service (APHIS). 23 Haziran 2009. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009. 
  2. ^ "New Vaccine from Intervet/Schering-Plough Animal Health". Schering-Plough. 23 Haziran 2009. 4 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009. 
  3. ^ "Canine Influenza Virus (CIV) Backgrounder" (PDF). Schering-Plough. 2009. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009. 
  4. ^ "New Flu Vaccine Approved -- for Dogs". The New York Times. 29 Haziran 2009. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2009.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  5. ^ "Dog Flu Vaccination Products". Canine Influenza Vaccines. DogInfluenza.com. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuş gribi</span> Virüs kaynaklı bulaşıcı hastalık

Kuş gribi. Virüs kaynaklı ölümcül bir hayvan hastalığıdır. Virüsün H5N1 adındaki türevi insanları da öldürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Grip</span> Yorgunluk, kırıklık, kas ağrıları, ateş vb. belirtileri olan, bulaşıcı, salgın hastalık

Grip, influenza veya enflüanza, viral bir hastalıktır. Sağlıklı insanlarda ortalama bir haftada geçmesine rağmen; vücut direncini düşüren kronik hastalığı olan kişilerde ve yaşlılarda pnömoni (zatürre), meningoensefalit, myokardit gibi ölümle sonuçlanabilecek hastalıklara yol açabilir. Bu tür risk grubundaki kişilere "yüksek risk grubundaki kişiler" denir.

<span class="mw-page-title-main">Aşı (tıp)</span> belirli bir hastalığa karşı bağışıklık sağlamak için üretilen biyolojik ilaç

Aşı, belirli bir bulaşıcı veya malign hastalığa karşı aktif kazanılmış bağışıklık sağlayan biyolojik bir preparattır. Aşıların güvenliği ve etkinliği geniş çapta incelenmiş ve doğrulanmıştır. Bir aşı tipik olarak hastalığa neden olan bir mikroorganizmaya benzeyen bir ajan içerir ve genellikle mikrobun zayıflatılmış veya öldürülmüş formlarından, toksinlerinden veya yüzey proteinlerinden yapılır. Vücudun bağışıklık sistemi ajanı bir tehdit olarak tanır, yok eder ve bu sayede gelecekte karşılaşabileceği bu ajanla ilişkili mikroorganizmaları daha fazla tanır ve yok eder.

<span class="mw-page-title-main">Domuz gribi</span> Bir virüsün sebep olduğu, solunum yolları enfeksiyonu ile meydana çıkan, bazen öldürücü olan hastalık

Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden, herhangi bir virüs tarafından oluşmuştur. Domuzlarda oluşan virüse çok benzediği için adına Domuz Gribi denmektedir. Hastalık tıp alanında İngilizce swine influenza virus kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle kısaca SIV olarak adlandırılır. Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. Aşısı bulunmaktadır. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir.

<span class="mw-page-title-main">Doğal konak</span>

Doğal konak ya da nidus bir enfeksiyon hastalığının etkeninin uzun süre konakladığı yerdir. Canlı konaklar, hasta olmadan etkeni taşırlar veya ölümcül olmayan, asemptomatik ve subklinik enfeksiyon gösterirler. Doğal konaklar keşfedildikten sonra hastalığın yaşam döngüsü anlaşılır ve önleyici tedbirler daha etkin şekillerde alınır.

Grip mevsimi, grip salgınlarının yaygınlığı ile karakterize edilen yıllık tekrarlanan bir dönemdir. Mevsim, her yarımkürede yılın soğuk yarısında gerçekleşir. Grip etkisi bazen coğrafi olarak tahmin edilebilir ve hatta izlenebilir. Her mevsimde ana grip aktivitesinin başlangıcı lokasyona göre değişmekle birlikte, herhangi bir spesifik yerde bu küçük salgınlar genellikle zirveye yaklaşık 3 haftada çıkar ve diğer 3 haftada önemli ölçüde azalmaktadır.

Hong Kong Gribi, 1968 - 1969 yılları arasında dünya çapında yaklaşık bir milyon insanı öldüren 2. kategoriye ait grip salgınıdır. Hastalığa neden olan A tipi H3N2 virüsü, birden fazla alt tipe sahip olan virüslerin bir araya gelerek orijinalinden farklı bir virüs ortası çıkması olarak tanımlanan Antijenik sapma nedeniyle H2N2 virüsünden türedi. Hastalık ilk kez Hong Kong'ta ortaya çıktığı için Hong Kong gribi olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını</span>

Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını, küresel bir salgın haline gelen 2009 domuz gribi salgınının Türkiye'deki serüvenidir. Salgın ilk olarak Nisan 2009'da Meksika'da görüldü ve çabucak dünya geneline yayıldı. 11 Haziran 2009'da ise Dünya Sağlık Örgütü, salgının pandemi seviyesine ulaştığını ilan etmiştir. Nüfusun ezici çoğunluğu hastalığı hafif atlatır ama astım, diyabet, obezite, kardiyovasküler hastalıklardan muzdarip kimseler veya hamileler ile bağışıklık sistemi zayıf olanlar yüksek risk grubunda yer alır. Nadir görülen vakalarda hasta, semptomların ortaya çıkmasınan 3 ila 5 gün sonra solunum yetmezliği çekmeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">İnaktif aşı</span> bir hastalık patojeninin öldürülmüş bir halini kullanan aşı

İnaktif aşı, kültürde yetiştirilen ve daha sonra hastalık üretme kapasitesini yok etmek için öldürülen virüs partikülleri, bakteriler veya diğer patojenlerden oluşan bir aşıdır. Buna karşılık, canlı aşılar hâlâ canlı olan patojenleri kullanır. İnaktif aşılar için patojenler kontrollü koşullar altında yetiştirilir ve enfektiviteyi azaltmak ve böylece aşıdan kaynaklanan enfeksiyonu önlemek için bir araç olarak öldürülür.

<span class="mw-page-title-main">Grip aşısı</span> Influenza virüsüne karşı uygulanan tıbbi aşı

Grip aşısı, grip virüslerinin neden olduğu hastalıklardan korunmak için uygulanan bir aşıdır. Bu aşının yeni türleri yılda iki kez uygulanmaktadır. Çünkü grip virüsü çok hızlı değişim göstermektedir. Etkinliği yıldan yıla değişse de, gribe karşı en etkili yöntemdir. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, aşının hastalığı, doktora gitmeyi, hastaneye yatırılmayı ve ölümü azalttığını tahmin etmektedir. Grip olan aşılanmış işçiler ortalama yarım gün daha erken işe dönmektedir. Aşının 65 yaş üstü bireyler üzerindeki etkisi, kaliteli araştırma yapılmadığı için belirsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Hemaglütinason deneyi</span>

Hemaglütinasyon deneyi (HA) veya hemaglütinasyon inhibisyon deneyi (HI), 1941-42'de Amerikalı virolog George Hirst tarafından, virüslerin, bakterilerin veya antikorların nispi konsantrasyonunu ölçmek için geliştirilen deneydir.

1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı. Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı. Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu. Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı. 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara neden oldu.

2015 Hint domuz gribi salgını, 2015'in başlarında Hindistan'da H1N1 virüsünün bir salgınını ifade eder. Gujarat ve Rajasthan eyaletleri en kötü etkilenenler oldu.

1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.

1889-1890'da, Asya gribi veya Rus gribi olarak bilinen bir salgın, dünya çapında yaklaşık 1 milyon insanın ölümüne neden oldu. Tarihin en ölümcül salgınları arasında yer alan pandemi aynı zamanda 19. yüzyılın son büyük salgınıydı. Salgının en çok bildirilen etkileri Ekim 1889'dan Aralık 1890'a kadar gerçekleşti. Mart-Haziran 1891, Kasım 1891-Haziran 1892, 1893-1894 kışı ve 1895'in başlarında tekrarladı.

<span class="mw-page-title-main">2017-2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını</span>

2017–2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını, 2017'nin sonlarından 2018'in başlarına kadar sürmüştür. Baskın influenza suşu H3N2 olarak tespit edilmiştir. Mart-Mayıs aylarında, influenza B baskın hale gelmiştir.

2009 domuz gribi pandemik aşıları, pandemik H1N1/09 virüsüne karşı koruma sağlamak için geliştirilmiş grip aşılarıdır. Bu aşılar ya inaktive (öldürülmüş) influenza virüsü ya da influenzaya neden olamayan zayıflatılmış canlı virüs içermektedir. Öldürülen virüs enjekte edilirken, canlı virüs burun spreyi olarak verildi. Her iki aşı türü de virüsü tavuk yumurtasında büyüterek üretildi. Kasım 2009'da teslim edilen yaklaşık üç milyar doz üretildi.

H5N1 aşısı, influenza A virüsü alt tipi H5N1'e karşı bağışıklık sağlamayı amaçlayan bir influenza aşısıdır.

Virolojide influenza A virüsü alt tipi H1N1 (A/H1N1), influenza A virüsünün bir alt tipidir. İnsanlardaki başlıca H1N1 suşları salgınları arasında 1918 İspanyol gribi salgını, 1977 Rus gribi salgını ve 2009 domuz gribi salgını yer alır. Bu, alt tipleri virüs suşlarını H1N1, H1N2 vb. olarak sınıflandırmak için kullanılan antijenler olan hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) glikoproteinlerini içeren bir ortomiksovirüstür. Hemaglutinin kırmızı kan hücrelerinin bir araya toplanmasına neden olur ve virüsü enfekte olmuş hücreye bağlar. Nöraminidaz, virüs parçacıklarının enfekte olmuş hücre boyunca hareket etmesine yardımcı olan ve konakçı hücrelerden tomurcuklanmaya yardımcı olan bir tür glikozit hidrolaz enzimidir.

İnfluenza A virüsü alt tipi H5N1 (A/H5N1), insanlarda ve diğer birçok türde hastalığa neden olabilen influenza A virüsünün bir alt tipidir. H5N1 alt tipinin A tipi yüksek derecede patojenik kuş gribi virüsü için HPAI A(H5N1) adı verilen, kuşlara uyarlanmış bir H5N1 suşu, yaygın olarak kuş gribi olarak bilinen H5N1 gribinin oldukça patojenik nedensel ajanıdır. Özellikle Güneydoğu Asya'daki birçok kuş popülasyonunda enzootiktir. HPAI A(H5N1)'in bir türü, ilk olarak Asya'da ortaya çıktıktan sonra küresel olarak yayılır. Epizootik ve panzootiktir, on milyonlarca kuşu öldürür ve yayılmasını durdurmak için yüz milyonlarca kuşun itlaf edilmesine yol açar. Popüler medyada "kuş gribi" ve H5N1'e yapılan birçok atıf bu türe atıfta bulunmaktadır.