İçeriğe atla

Köpek ırkları

Köpek ırkları arasındaki büyük farklar. Bir Büyük Danimarkalı ile bir Chihuahua kırması.

Köpek ırkı, köpek (Canis lupus familiaris) türünün ırkları.

Bir köpek ırkı, ancak resmen bir ırk olarak belirlenmişse, ayrı bir ırk olarak kabul edilir. Bu belirleme bir köpek derneği ya da tek bir kişi tarafından yapılabilir.

Bir "ırk"ı belirlemenin kuralları biyolojik özelliklere dayanmaz ve sabit bir bilimsel temeli yoktur. Çoğu ırklar dernekler tarafından belirlenir. Dünyada 800 köpek ırkı bulunduğu tahmin edilir. Bazı ırka ait sadece birkaç hayvan varken, bazı diğer ırklar çok tanınmış ve yaygındır.

Irkları belirleyen derneklerin arasında herhangi bir anlaşma yoktur ve ortak bir standart da bulunmaz. En büyük ve en tanınmış dernek olan Fédération Cynologique Internationale (FCI), 80 ayrı ülkenin derneklerini bir çatı altında toplamaktadır ve bu yüzden bu dernek tarafından belirlenen ırklar genelde dünyaca kabul görür. FCI derneği tüm köpek ırklarının kronolojik listesini sürdürür ve günümüze kadar 336 köpek ırkını kabul eder.

Diğer köpekgiller ile üreme

Köpekler bazı diğer köpekgiller ile de üreyebilirler:

  • Köpek ile kurt hiç sorunsuz birbirleri ile üreyebilirler.
  • Köpek ile kır kurdu hiç sorunsuz birbirleri ile üreyebilirler. Bu melezlere Amerika'da "Koydog" denilir.
  • Köpek ile çakal sadece birbirleri ile aynı yerde kapalı tutuldukları takdirde insan yardımı ile üreyebilirler. Çünkü çiftleşme davranışlarında farklar vardır.
  • Köpek ile tilki arasında üreme çok nadir görülür. Hem çiftleşme davranışlarında, hem de genetik yapılarında farklar vardır.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kangal köpeği</span> Türkiye kökenli çoban ve bekçilik yapan köpek türü

Kangal, Türkiye kökenli bir çoban ve bekçi köpeği ırkı. Adını Sivas'ın Kangal ilçesinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Doberman</span>

Doberman, Almanya kökenli bir iş köpeği ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Labrador retriever</span> Köpek ırkı

Labrador retriever, retriever öbeğinden köpek ırkı.

Uluslararası Kinoloji Federasyonu (FCI), merkezi Belçika'da bulunan uluslararası köpek yetiştirme kulübüdür.

<span class="mw-page-title-main">Alman çoban köpeği</span> Almanya kökenli köpek ırkı

Alman çoban köpeği veya Alman kurdu, Almanya kökenli bir köpek ırkıdır. Türkçede bazen kurt köpeği olarak da anılırlar. Büyük, atletik ve güçlü olduğu kadar zeki olması, doğru yetiştirildiğinde bu köpeği mükemmel bir aile veya koruma, yahut iş köpeğine dönüştürür. Alman kurtları ikiye ayrılır; iş köpekleri ve şov köpekleri denilen iki farklı versiyonu vardır. İş köpeği olarak üretilen alman kurtları daha yüksek bir kalçaya ve daha uzun bacaklara sahiptirler. Show için üretilen köpekler ise daha alçak bir kalça, adaleli bir vücuda ve çok gösterişli bir posta sahip olurlar. Alman kurtların da en sık rastlanan hastalık kalça çıkığı(kalça displazisi) olarak bilinen eklem rahatsızlığıdır. Ayrıca alman kurtları çok hassas bir mideye sahip oldukları için özel bir diyet ile veya içeresinde fazla çeşit olmayan, aynı zamanda köpeğin alerjisinin bulunmadığı mamalar ile beslenmelidir. Alman kurtları dünyada en çok tercih edilen ırklar arasındadır. İş köpeği olarak, asker ve polis köpeği olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Collie</span>

Collie, bir İskoç çoban köpeği grubu. Birkaç farklı alt türü bulunur. Collie sözcüğü muhtemelen coaly sözcüğünden gelmedir. Bir başka teoriye göre İskandinav dillerinde özel isim olan Colle'den gelmiştir, zira bu isim Orta İngilizce döneminde sıklıkla köpeklere verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rottweiler</span> Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı

Rottweiler, Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı. İsmini Almanya'nın Rottweil kasabasından alır.

<span class="mw-page-title-main">Saint Bernard</span>

Saint Bernard, çok büyük ve adeleli, İsviçre kökenli köpek ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Güvercin</span>

Güvercin, Güvercingiller (Columbidae) familyasına ait bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Kadimler (Yıldız Geçidi)</span>

Kadimler, Yıldız Geçidi evreninde yaşayan çok gelişmiş bir insan ırkıdır. Onlar Samanyolu gökadasında "Kadimler" veya Lanteans (Lantiyalılar) olarak da bilinirlerdi. Pegasus gökadasında ise Alterans (Aleteranlar) ismiyle tanınıyorlardı, kendi dillerinde ise kendilerine Anqueetas diyorlardı. Dizinin mitolojisine göre, onlar; bugüne kadar var olmuş en gelişmiş ırklardan birisidir. Dünya'da daha insanlar ortaya çıkmadan milyonlarca yıl önce, Kadimler teknoloji alanında çok ilerlemişlerdi. Dev halka şeklindeki gezegenler yapanlar ve gökadalar arası yolculuğu mümkün kılan Yıldız Geçidi'ni icaat edenler olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Av köpeği</span> Avlanmaya yardımcı olan köpek türü

Av köpekleri ya da avcı köpekleri, çok iyi koku alan ve kuş avı esnasında avcılara istikamet göstererek, avları ürküterek ya da bulup getirerek yardımcı olan köpekler. Av köpekleri dünyadaki bazı önemli köpek kulüpleri tarafından kabul edilen köpek gruplarından birisidir. American Kennel Club'a (AKC) göre av köpeği grubuna örnek olarak pointerler, retrieverler, setterler, spanieller ile vizsla ve Weimaraner gibi bazı diğer ırklar verilebilir. Av köpekleri canlı ve hareketli hayvanlardır, bu nedenle ev köpeği olarak beslenildiklerinde sık ve yorucu egzersizlere gereksinim duyarlar.

<span class="mw-page-title-main">Kaniş</span>

Kaniş, Alman kökenli olduğu düşünülen bir köpek ırkı. Bununla birlikte Fransa'da çok popüler olmuş ve Fransa'nın milli köpeği kabul edilmiştir. Kanişler ilk olarak su retrieverı olarak üretilmişlerdi ve kürkleri sudaki hareketlerini kolaylaştırmak için özel bir şekilde tıraş ediliyordu. Günümüzde sirk hayvanı ve mantar bulucu olarak da kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Süs köpeği</span>

Süs köpekleri veya oyuncak köpekler, sadece insanlara dostluk etmesi için yetiştirilmiş köpekler. AKC, TKC gibi başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur. UKC'de süs köpekleri yerine refakatçi köpekler grubu, ve FCI'da refakatçi ve süs köpekleri bulunur. Süs köpekleri geçmişte saray halkının yanlarında gezdirebilmesi için küçük, taşınabilir ve iyi huylu olacak şekilde üretilmişlerdir. Hâlen günümüzde de aristokrat çevrelerde tercih edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Malta köpeği</span>

Malta köpeği veya Maltese yaklaşık 2800 yıl öncesine dayanır. Maltese kelimesinin sonuna Terrier kelimesini ekleyenlerin aksine uluslararası bir kuruluş olan FCI'a göre ırkın adı Maltese'dir. Maltese ırkı köpeklerin Malta'da üretildiği düşünülmesine rağmen bu Maltese'in anavatanının Malta olduğu anlamına gelmez. Maltese kelimesi Sami dillerinde bulunan "Malat" kelimesinden gelmektedir. Malat, liman gibi anlamlara gelmektedir. Kökeni esasında orta akdenizdir. FCI'a göre 9. Grup olan refakatçi, süs köpeği grubunda değerlendirilir. Yetişkinleri yaklaşık 24 cm yüksekliğinde (gövde) ve 3–4 kg ağırlığındadır. Irkın spesifik özelliği şunlardır; Uzun beyaz tüylü, siyah iri gözlü. Maltese; siyah burunlu, siyah göz çevresi olan, siyah dudaklı, siyah pati yastıklı, siyah tırnaklı bir köpek ırkıdır. Sarkık kulaklı ve ufak vücutludur. Burunda depigmente ve siyah dışı renk tolore edilmez. Diskalifiye sebebidir. Çok az tüy döktüğünden dolayı non-alerjik köpeklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çoban köpeği</span>

Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpekler. Bu yönleriyle öncelikli görevleri sürüleri "korumak" olan bekçi ve koruma köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri grubu, dünyadaki başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu çoban köpeği</span>

Anadolu çoban köpeği, dünyadaki tüm önemli köpek kulüpleri tarafından tanınan, mastif türünde bir köpek ırkı. Batılı devletlerde Türkçe imlâsıyla çoban köpeği olarak da bilinir. American Kennel Club'a göre işçi köpekler grubunda, Merkezi İngiltere'de bulunan The Kennel Club'a göre çoban köpeği grubunda ve Dünya Köpek Federasyonuna (FCI) göre 2. grupta bölüm 2.2'dedir. Kangal, Akbaş, Karabaş ve Anadolu çoban köpeğinin ayrı ırklar olup olmadığı mevzuu tartışmalıdır ve Türkiye'deki otoritelerce Kangal'ın da dünyada safkan bir ırk olarak tanınması için çalışmalar yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kurt-köpek kırması</span>

Kurt-köpek kırması, kurt ile köpeğin çiftleşmesinden türeyen kanid. Kurt-köpek kırmaları zaman zaman -özellikle yetiştiricileri tarafından- kurt köpeği olarak adlandırılsa da Türkçede bu isim daha çok kurda benzeyen köpek ırkları için kullanıldığından karışıklığa neden olabilir. Bunun yanı sıra çeşitli kamu kurumlarınca ve hayvan hakları kuruluşlarınca da kurt-köpek kırması ismi tercih edilir.

<span class="mw-page-title-main">Köpek Irkları ve Kinoloji Federasyonu</span>

Köpek Irkları ve Kinoloji Federasyonu (KIF), Türkiye'yi Dünya Köpek Federasyonunda (FCI) -Tam Üye olarak- temsil etme yetkisine sahip kuruluş. 2006 yılında kurulmuştur ve FCI'da Türkiye'yi 2010 yılından beri temsil etmektedir. FCI'yı temsil eden dünya genelindeki 99 kinoloji kurumundan birisidir. Türkiye'de KIF'a üye 25 ırk derneği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü çoban köpeği</span> Köpek ırkı

Gürcü çoban köpeği, Nagazi veya Georgian Shepherd, Gürcistan'a özgü bir bekçi köpeği ırkıdır.