İçeriğe atla

Kâzım Dirik

Mehmet Kâzım Dirik
II. (Trakya) Umumî Müfettişi
Görev süresi
9 Ağustos 1935 - 3 Temmuz 1941
BaşkanMustafa Kemal Atatürk
İsmet İnönü
Başbakan İsmet İnönü
Celal Bayar
Refik Saydam
Yerine gelenAbidin Özmen
İzmir Valisi
Görev süresi
1926-1935
BaşkanMustafa Kemal Atatürk
Başbakan İsmet İnönü
Yerine geldiğiİhsan Latif Paşa
Yerine gelenFazlı Güleç
Bitlis Valisi
Görev süresi
1924-1926
BaşkanMustafa Kemal Atatürk
Başbakan İsmet İnönü
Ali Fethi Okyar
Yerine geldiğiZihni Orhon
Yerine gelenHalit Bey
Kişisel bilgiler
Doğum Mehmet Kazım
1881
Manastır
Ölüm 3 Temmuz 1941 (60 yaşında)
Edirne
Defin yeri Devlet Mezarlığı, Ankara
Partisi İttihat ve Terakki Partisi (1900-1918)
Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1941)
Bitirdiği okul Kara Harp Akademisi
Mesleği Asker, siyasetçi
Ödülleri Mecidiye Nişanı Osmaniye Nişanı Harp Madalyası Liyakat Madalyası İmtiyaz Madalyası Demir Haç (2. Sınıf) Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası
Askerî hizmeti
Bağlılığı 1315-P. 87[1]
 Osmanlı (1900-1919)
 Türkiye (1919-1928)
Hizmet yılları 1900-1928
Rütbesi Ferik
Komutası 2. Ordu Geri Bölge Müfettişliği, 4. Ordu Geri Bölge Müfettişliği, 43. Tümen, 7. Tümen, 56. Tümen, 49. Tümen, Batum Geri Bölge Müfettişliği, 9. Ordu Kurmay Başkanlığı, Erzurum Müstahkem Mevki Komutanlığı, 15. Kolordu (vekil), TBMM Tiflis Yüksek Temsilciliği, Batı Anadolu Geri Bölge Müfettişliği, Denizcilik ve Ulaştırma Genel Müdürlüğü, 2. Tümen
Çatışma/savaşları Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı
Devlet Büyükleri Anıt Mezarlığı'nda Mehmet Kazım Dirik'in kabri.
Kazım Dirik'in Kokluca Mezarlığı'ndaki sembolik mezarı

Mehmet Kazım Dirik (1880, Manastır - 3 Temmuz 1941), Türk asker ve siyasetçi.

Hayatı

Gençliği

Babası Selanikli Mülazım Hasan Tahsin Bey'dir. Küçük yaşta anne ve babasını kaybetti. 1897 yılında Manastır Askerî Îdâdîsi'ne girdi. 1899 yılında Harp Okulu'nu bitirerek Piyade Teğmen oldu. 1900 yılında Debre Mutasarrıflığı ve Redif Kıt'aları Komutanlığında mühimme kâtibi olarak göreve başladı. 1904 yılında İşkodra Vali ve Komutanı Filibeli Salih Paşa'nın Yaver ve Mühimme Kâtipliğine atandı. 1906 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun batı sınırındaki son ilçesi olan İşkodra vilayetinin Tuz kazasına kaymakam olarak atandı.

Askerlik hayatı

1912'de Erkân-ı Harbiye'yi bitirerek kurmay yüzbaşı oldu. I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale ve Suriye cephelerinde savaştı. 15 Eylül 1919 - 20 Kasım 1920 tarihleri arasında geçen Erzurum Müstahkem Mevki Komutanlığı sırasında, 29 Ekim - 9 Aralık 1919 ve 12 Haziran - 18 Eylül 1920 tarihleri arasında Kazım Karabekir'in teftiş görevi nedeniyle Erzurum'dan ayrılması üzerine onun yerine 15. Kolordu Komutanı ve Erzurum Vali Vekili olarak görev yaptı.

20 Kasım 1920 tarihinde TBMM Tiflis Fevkalade Mümessilliğine atandı. Bu görevi sırasında, 11 Mart 1921 tarihinde Batum Valiliğini ilan etti ve 28 Mart 1921 tarihine kadar Batum Askeri Valiliği görevini yaptı. Bu görevi nedeniyle hem ilk valiliğini yapmış oldu hem de Batum'un son valisi olarak tarihteki yerini almış oldu. Savaştan sonra Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi.

Sivil görevleri

26 Eylül 1923 tarihinde merkezi Bitlis'te bulunan 2. Tümen Komutanlığı'na atandı. Bu görevi sırasında, 23 Haziran 1924 tarihinden itibaren Siirt ve 30 Temmuz 1924 tarihinden itibaren Bitlis Vali Vekilliği yaptı. 20 Eylül 1925'te Bitlis Valiliğine asaleten atandı. 16 Ekim 1925'te askeri hizmetten mülki hizmete geçti. Böylece askerlikle olan bağlarını fiilen koparmış oldu. 16 Mart 1926 tarihinde İzmir Valiliğine atandı. 1928'de mülki hizmeti tercih etti ve Korgeneral rütbesiyle askerlikten emekliye ayrıldı. İzmir'de valilik yaptığı dönem Mustafa Kemal'e İzmir Suikastı teşebbüsünün düzenlendiği dönemdir. 9 Ağustos 1935 tarihinde merkezi Edirne'de bulunan İkinci (Trakya) Umumî Müfettişliği'ne atandı. Bu görevini öldüğü 3 Temmuz 1941 tarihine kadar sürdürdü. 1937 yılındaki Trakya Manevraları sırasında görev aldı. Genel Müfettişliği sırasında köy kalkınması ve eğitim konularında yaptığı çalışmalar bölge halkının yaşam düzeyini yükseltti.

Vefatı

Vefatından sonra İzmir Kokluca Mezarlığı'na defnedildiyse de daha sonra mezar Ankara'ya Devlet Mezarlığı'na nakledilmiştir. Kokluca'daki yazıt semboliktir.[2]

Soyadı

İzmir valisi olduğu dönemde kenti Mustafa Kemal Atatürk ile beraber ziyaret eden İran Şahı Pehlevi kendisinde gördüğü canlılık ve azimden dolayı onun hakkında "Sizin valiniz dirik (çalışkan, canlı, heyecanlı) adam" demiştir. Soyadı kanunuyla beraber Atatürk kendisine Dirik soyadını bizzat vermiştir.[3]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Kâzım Dirik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 114.
  2. ^ Kaya, Murat (1 Ocak 2021). "İzmir Valisi Kâzım Dirik'in Mezarı". Kent ve Bellek. 
  3. ^ Troya ören yerindeki Carl William Blegen yazıtındaki 32. Levha

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Karabekir</span> 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Musa Kâzım Karabekir, Türk asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer alarak Doğu Cephesi'nde gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalif partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alıp, genel başkanı oldu. Afşar Türklerinden olup soyu Karamanoğulları'na dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nafiz Gürman</span> 5. TSK Genelkurmay Başkanı

Abdurrahman Nafiz Gürman, Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 5. Genelkurmay Başkanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Orbay</span> 3. TSK Genelkurmay Başkanı

Mehmet Kâzım Orbay, Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 3. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı Nureddin Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmed Nureddin Paşa ya da bilinen adıyla Sakallı Nureddin, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Fahrettin Altay</span> Türk asker ve siyasetçi

Fahrettin Altay Türk asker ve siyasetçi. Türk Kurtuluş Savaşı'ndaki Büyük Taarruz'dan sonra Yunan ordusunun geri çekilmesini sağlayarak İzmir'e giren 5. Süvari Kolordusunun komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Cebesoy</span> 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Rüştü Paşa</span>

Rüştü Paşa, Türk asker ve siyasetçi.

Şefik Bicioğlu, Türk bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım İnanç</span> Türk asker ve siyasetçi

Kâzım İnanç, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Haydar Hilmi Vaner</span>

Haydar Hilmi Vaner, Türk bürokrat ve siyasetçidir.

17. Kolordu Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı dönemi askeri birimlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Alaâddin Koval</span>

Alâaddin Koval, Türk asker.

Umumî Müfettişlikler Türkiye'de kuruldukları bölgede sivil, asker ve yargı üzerinde kesin otoriteye sahip olan bölgesel valiliklerdir. Doğrudan Türkiye Cumhurbaşkanlığı'na bağlı olan bu müfettişlikler 1927-1952 yılları arasında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Rüştü Akın (asker)</span> Türk asker

Rüştü Akın Türk asker.

II. Umumî Müfettişlik veya yaygın adıyla Trakya Umumî Müfettişliği, Türkiye'nin eski umumi müfettişliklerinden biriydi. Müfettişlik, 1934-1952 yılları arasında varlığını sürdürmüş olup Çanakkale, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerini kapsamaktaydı. Merkezi Edirne'de yer almaktaydı.

Kokluca Mezarlığı, İzmir'in Bornova ilçesinde bulunan tarihi mezarlıktır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.