İçeriğe atla

Jyväskylä

Jyväskylä
Jyväskylä şehri
Jyväskylä'den görüntüler
Jyväskylä arması
Arma
Finlandiya üzerinde Jyväskylä
Jyväskylä
Jyväskylä
Jyväskylä'nin Finlandiya'daki konumu
Ülke Finlandiya
BölgeOrta Finlandiya
İdare
 • Belediye başkanıTimo Koivisto[1] (SDP)
Yüzölçümü
 • Toplam1466.35 km²
Nüfus
 (2017)
 • Toplam139.260
 • Yoğunluk118.9/km²
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Resmî site
www.jyvaskyla.fi

Jyväskylä, Finlandiya'nın Orta Finlandiya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Päijänne Gölü'nün kuzey kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1.466,35 km²[2] olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 139.260'tır.[3]

Jyväskylä, Tikkakoski'de bulunan Finlandiya Hava Kuvvetleri'nin karargâhına ev sahipliği yapmaktadır. Şehirde ayrıca Jyväskylä Sanat Festivali düzenlenmektedir.

Tarihçe

Jyväskylä bölgesinde, Taş Devri'nden arkeolojik bulgular bulunmaktadır. Mevcut en eski vergilendirme belgelerine (maakirja) göre, 1539'da bölgede yedi adet mülk bulunmaktaydı.

Jyväskylä şehri resmi olarak 22 Mart 1837 tarihinde Çar I. Nikolay'ın emriyle kurulmuştur.[4] 1850'ler ve 1860'larda okulların kurulması Jyväskylä'nın daha sonraki gelişimi açısından en önemli adım oldu.

20. yüzyılın başlarında, kent birkaç kez genişledi. Günümüz Jyväskylä'nin büyük çoğunluğu Devam Savaşı sonrasında Karelya ve ülkenin diğer bölgelerindeki mültecilerin şehre taşınması ve ortaya çıkan konut ihtiyacı sonucu inşa edilmiştir. Jyväskylä, 2000'lerde de hızla büyümeye devam etmiştir.[5]

İklim

 Jyväskylä (1981-2010) iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 7,8 11,0 16,2 22,6 29,3 31,3 34,2 32,3 25,5 20,1 13,2 9,4 34,2
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) −5,1 −4,7 0,4 7,0 14,8 19,0 21,8 19,0 13,0 6,4 0,3 −3,3 10,7
Ortalama sıcaklık (°C) −8,3 −8,5 −3,8 2,2 8,9 13,7 16,5 14,1 8,8 3,6 −2 −6,2 9,7
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −12 −12,7 −8,3 −2,7 2,7 7,9 10,9 9,2 4,7 0,8 −4,5 −9,5 6,0
En düşük sıcaklık (°C) −38,5 −37,1 −32,7 −20,5 −9 −3,3 1,1 −2,2 −9,2 −18,8 −27,2 −34,8 −38,5
Ortalama yağış (mm) 45 32 36 35 44 67 84 78 55 66 54 47 643
Kaynak: Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü[6]


Eğitim

Jyväskylä, geleneksel bir eğitim merkezi olarak bilinmektedir. Finlandiya'nun ulusal destanı Kalevala'nın derleyicisi olan Elias Lönnrot, bir eğitim merkezi olarak büyük rolü nedeniyle şehre "Finlandiya'nın Atinası" lakabını vermiştir.[4][7] Jyväskylä Üniversitesi, Finlandiya'nın en popüler ünversitelerinden biridir. Bunun dışında şehir JAMK Uygulamalı Bilimler Üniversitesi ile HUMAK Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'ne de ev sahipliği yapmaktadır.

Spor

Jyväskylä, Dünya Ralli Şampiyonası'nın bir parçası olan Neste Oil Rally Finland'a ev sahipliği yapmaktadır. Şehrin aynı zamanda Liiga'da oynayan JYP Jyväskylä adında bir buz hokeyi takımı ile Veikkausliiga'da oynayan Jyväskylän Jalkapalloklubi adında bir futbol takımı bulunmaktadır.

Ulaşım

Şehre, Jyväskylä Demiryolu İstasyonu ile şehrin 19 km kuzeyindeki Tikkakoski'de bulunan Jyväskylä Havalimanı hizmet vermektedir.

Kardeş şehirler

Jyväskylä Eurotowns ağının bir üyesi olup aşağıdaki şehirler ile kardeş şehir anlaşması bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Timo Koivistosta Jyväskylän uusi kaupunginjohtaja 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yle. 10 Kasım 2014. (Fince)
  2. ^ a b "Pinta-alat kunnittain (Excel)" (Fince). Maanmittauslaitos. 1 Ocak 2017. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  3. ^ a b "Ennakkoväkiluku sukupuolen mukaan alueittain, elokuu 2017" (Fince). Tilastokeskus. 31 Ağustos 2017. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  4. ^ a b Landströmilk1=Rita (2007). "Jyväskylä - Suomen Ateena". Jyväskylä - Suomen Ateena (Fince). Yle. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  5. ^ "Jyväskylän kaupungin väestöarvio". Väestötilastoja (Fince). Jyväskylä şehri. 2012. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  6. ^ "Finlandiya Meteoroloji Enstitüsü 1981-2010 verileri" (PDF). fmi.fi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2016. 
  7. ^ Tervoja, Pia (Ağustos 2008). "Bene veniatis in urbem Jyväskylä". Jyväskylä şehri. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  8. ^ "Twin Cities". City of Jyväskylä. 2012. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2012. 
  9. ^ Terhi Saranen (31 Ağustos 2005). "Ystävänä kaupunki". Jyväskylä lehti. 24 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2012. 
  10. ^ "Poznań - Miasta partnerskie". 1998-2013 Urząd Miasta Poznania (Lehçe). Poznań şehri. 23 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  11. ^ "Poznań Official Website - Twin Towns". (Polish) © 1998-2008 Urząd Miasta Poznania. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 
  12. ^ "Die Partnerstädte der Landeshauptstadt Potsdam". www.potsdam.de (Almanca). 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Turku</span> Fin şehri

Turku, Finlandiya'nın Güneybatı Finlandiya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin güneybatısında Aura Nehri ve Takımada Denizi'nin kıyısında yer almaktadır. Finlandiya'nın en eski şehri olup aynı zamanda 1809'dan 1812'ye kadar ülkenin başkentiydi. Nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 188,584 olup Finlandiya'nın beşinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Oulu</span>

Oulu, Finlandiya'nın Kuzey Ostrobotniya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Botniya Körfezi'nin kuzeydoğu kıyısında Oulujoki'nin ağzında yer almaktadır. Yüzölçümü 3,113.77 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 201,124 olup Finlandiya'nın beşinci büyük şehri ve Murmansk'tan sonra kuzeyde yer alan ikinci büyük şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Lahti</span>

Lahti, Finlandiya'nın Päijät-Häme bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Vesijärvi Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 517.63 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 119,395'tir.

<span class="mw-page-title-main">Tampere</span>

Tampere, Finlandiya'nın Pirkanmaa bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Näsijärvi ile Pyhäjärvi göllerinin arasında yer almaktadır. Nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla 230.537 olup Finlandiya'nın Büyük Helsinki dışında bulunan en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Hämeenlinna</span>

Hämeenlinna, Finlandiya'nın Kanta-Häme bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin en eski şehirlerinden biri olup hâlen bölgedeki önemli şehirlerden biridir. Yüzölçümü 2.031,53 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 67.601'dir.

<span class="mw-page-title-main">Espoo</span>

Espoo, Finlandiya'nın Uusimaa bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Helsinki'nin batısında Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almakta olup Büyük Helsinki'nin bir parçasıdır. Nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 277.375 olup ülkenin ikinci büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Joensuu</span> Kuzey Karelia, Finlandiya da bulunan bir şehir

Joensuu, Finlandiya'nın Kuzey Karelya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, bölgenin ortasında Saimaa Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 2,751.07 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 75,652'dir.

Jyväskylä Havalimanı Finlandiya'nın Tikkakoski köyündedir. Hizmet şehri ise Jyväskylä kentidir. Havalimanı 2004 yılının sonbaharında yenilenmiştir. Nisan 2008 itibarıyla havalimanına toplu taşıma bulunmamaktadır. Hava Kuvvetleri Akademisi havalimanında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kotka</span>

Kotka, Finlandiya'nın Kymenlaakso bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, Finlandiya Körfezi'nin kıyısında Kymijoki'nin ağzında yer almaktadır. Yüzölçümü 277,74 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 53.730'dur. Şehrin merkezi Kotkansaari adasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuopio</span>

Kuopio, Finlandiya'nın Kuzey Savonya bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Kallavesi Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 4.326,36 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 117,842'dir.

<span class="mw-page-title-main">Pori</span>

Pori, Finlandiya'nın Satakunta bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Kokemäenjoki Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1,217.74 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 84,779'dur.

<span class="mw-page-title-main">Lappeenranta</span>

Lappeenranta, Finlandiya'nın Güney Karelya bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, ülkenin güneydoğusunda Saimaa Gölü'nün kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 1,723.55 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 72,685'tir.

<span class="mw-page-title-main">Vaasa</span>

Vaasa, Finlandiya'nın Ostrobothnia bölgesinin merkezi olan şehirdir. Şehir, Botniya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 369.43 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 66,876'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tikkakoski</span>

Tikkakoski, Finlandiya'nın Jyväskylä kentine bağlı bir yerleşim alanıdır. Şehir merkezine yaklaşık 20 km kuzeyde yer almaktadır. Nüfusu 2010 yılı itibari ile 6.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zielona Góra</span>

Zielona Góra, Polonya'nın Lubusz Voyvodalığı'nın iki merkezinden biri olan şehirdir. Şehir, ülkenin batısında yer almaktadır. Yüzölçümü 278.32 km² olan şehrin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 138,512'dir.

<span class="mw-page-title-main">Orta Finlandiya</span>

Orta Finlandiya, Finlandiya'nın bölgelerinden biridir. Bölge, Finlandiya'nın ortasında yer almakta olup Päijät-Häme, Pirkanmaa, Güney Ostrobotniya, Orta Ostrobotniya, Kuzey Ostrobotniya, Kuzey Savonya ve Güney Savonya bölgeleri ile komşudur. Yüzölçümü 19,948.61 km² olan bölgenin nüfusu 30 Eylül 2017 tarihi itibari ile 275,657'dir. Bölgenin merkezi Jyväskylä'dir.

<span class="mw-page-title-main">Pozuelo de Alarcón</span> İspanyanın Madrid ilinde belediye

Pozuelo de Alarcón, İspanya'nın Madrid Özerk Topluluğu'na bağlı bir şehir ve belediyedir. Şehir, başkent Madrid'in 10 km batısında yer almakta olup Madrid metropolitan alanının bir parçasıdır. Yüzölçümü 43.2 km² olan şehrin nüfusu 1 Ocak 2016 tarihi itibari ile 84,989'dur.

<span class="mw-page-title-main">Joroinen</span>

Joroinen, Finlandiya'nın Kuzey Savonya bölgesinde bulunan bir belediyedir. Belediye, bölgenin güney ucunda yer almaktadır. Yüzölçümü 711,76 km² olan belediyenin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 4.984'tür.

<span class="mw-page-title-main">Korpilahti</span>

Korpilahti, Finlandiya'nın Orta Finlandiya bölgesinde bulunan bir belediyeydi. Belediye, 1 Ocak 2009 tarihinde Jyväskylän maalaiskunta ile birlikte Jyväskylä ile birleşmiştir. Yüzölçümü 794.62 km² olan belediyenin nüfusu 31 Aralık 2008 tarihi itibari ile 5,061 idi.

<span class="mw-page-title-main">Jyväskylä Üniversitesi</span>

Jyväskylä Üniversitesi, Finlandiya'nın Jyväskylä kentinde bulunan bir üniversitedir. 1863 yılında Öğretmen Eğitim Koleji olarak kurulmuş 1967 yılında günümüz adını almıştır.