İçeriğe atla

Juvénal Habyarimana

Juvénal Habyarimana
3. Ruanda Devlet Başkanı
Görev süresi
5 Temmuz 1973 - 6 Nisan 1994
Yerine geldiğiGrégoire Kayibanda
Yerine gelenThéodore Sindikubwabo
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Mart 1937
Ruanda-Urundi
Ölüm 6 Nisan 1994 (57 yaşında)
Kigali
Milliyeti Ruandalı
Mesleği Asker, siyasetçi

Juvénal Habyarimana (8 Mart 1937 - 6 Nisan 1994), Ruandalı asker ve siyasetçidir. Habyarimana, Afrika ülkesi Ruanda'da 1973 yılından öldüğü 1994 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

5 Temmuz 1973 yılında general unvanı ile Savunma Bakanlığı pozisyonunda bulunduğu bir dönemde devlet başkanı ve aynı zamanda kuzeni olan Grégoire Kayibanda'ya karşı gerçekleştirilen askerî darbe sonucu devlet başkanlığı makamına gelmiştir. Ülkeyi diktatör olarak yöneten Habyarimana 1978, 1983 ve 1988 yılında kurucusu olduğu Mouvement républicain national pour la démocratie et le développement, MRND partisi ile girdiği seçimleri %98-%99 düzeyinde oylar alarak kazanmıştır.[1]

İktidarı boyunda mensubu olduğu Hutu etnik grubunun yararına olacak ayrımcı bir politika izleyen Habyarimana, komşu ülke Burundi'de de çoğunluğu oluşturan Hutuları iktidarda bulunan Tutsilere karşı desteklemiştir. 1990 yılından itibaren Uganda sınırına yakın bölgelerde yerleşik bulunan Tutsi asi orduları Hutu iktidarını hedef almaya başlamış, yurt dışına iltica eden Tutsilerin Ruanda'ya geri dönmelerini hedeflemişlerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 1993 yılında aldığı karar doğrultusunda ülkeye General Roméo Dallaire önderliğinde BM Barış Gücü göndermiştir. 1994 yılında uçağının düşürülmesi sonucu Burundi devlet başkanı Cyprien Ntaryamira ve ordu komutanı Déogratias Nsabimana ile birlikte Habyarimana da ölmüş, yaşanan bu olayın nedenleri ile ilgili olarak tam açıklayıcı sebepler günümüze kadar da ortaya çıkarılamamıştır.[2] Uçağın düşüşü ile ilgili olarak Tutsili asi güçler sorumlu tutulsa da, uçağın düştüğü alanın Hutular tarafından kontrol altında tutulduğu bölge içerisinde yer alması ve Tutsi güçlerinin o günkü insan ve silah gücü göz önüne alındığında böyle bir işlemi söz konusu bölgeye sızarak gerçekleştirme olasılığının düşük olması nedeniyle şüpheler daha çok Hutulu fanatiklere yönelmiş olsa da uçağın düşme sebepleri tam anlamıyla ortaya çıkarılamamıştır. Özellikle son dönemlerinde Tutsilere yönelik ılımlı adımlar atması ve Tutsileri de ülke yönetiminde söz sahibi yapma isteği ve bunlara bağlı olarak Tanzanya'da bu yönde imzaladığı antlaşmanın dönüşünde uçağının düşmesi bu yönde düşüncelerin de oluşmasına neden olmuştur.

Yaşanan bu olaydan sonra ülkede Hutu ile Tutsi etnik grupları arasında çatışmalar şiddetlenmiş ve Ruanda soykırımı olarak tarihe geçen soykırım yaşanmıştır.

Habyarimana'nın 6 Nisan 1994 tarihinde uçak kazasında hayatını kaybetmesi sonrasında meclis başkanı Théodore Sindikubwabo yaptığı bir radyo konuşması ile kendini devlet başkanı olarak açıklamıştır. Bu açıklamadan bir gün sonra 9 Nisan 1994'te de yemin ederek görevine başlamıştır.

Kaynakça

  1. ^ Philip Gourevitch (1998). We Wish to Inform You That Tomorrow We Will Be Killed With Our Families
  2. ^ "Habyarimana'nın da içerisinde olduğu uçak düşürüldü". 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Juvénal Habyarimana ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burundi</span> Afrikanın ortadoğu kısmındaki bir ülke

Burundi, resmî adı ile Burundi Cumhuriyeti, Doğu Afrika ile Afrika Büyük Gölleri'nin kesiştiği Büyük Rift Vadisi'nde denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Kuzeyde Ruanda, doğu ve güneydoğuda Tanzanya, batıda Kongo Demokratik Cumhuriyeti, güneybatıda ise Tanganika Gölü ile çevrilidir. Ülkenin yönetsel başkenti Gitega, ekonomik başkenti ise Bujumbura'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda</span> Orta Afrikada bulunan bir ülke

Ruanda ya da resmî adı ile Ruanda Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta bölümünün doğu kısmında yer alan ve denize kıyısı bulunmayan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşularını Uganda, Tanzanya, Burundi ve bir kısmı Kivu Gölü ile olmak üzere Kongo DC oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Kigali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ruanda Soykırımı</span> Ruandada 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutunun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından öldürülmesi olayı

Ruanda Soykırımı, Ruanda'da 1994 yılında yaklaşık yüz gün içinde 800.000 Tutsi ve ılımlı Hutu'nun, aşırı uç Hutular (Interahamwe) tarafından öldürülmesi olayıdır. Katliam, Tutsi destekli isyancı Ruanda Vatansever Cephesi lideri Paul Kagame'ye bağlı güçlerce, Hutu ağırlıklı hükûmetin düşürülmesi ile son buldu. Ardından yönetimden güç alan Tutsilerin öç bahanesiyle saldırması sonucu yüzbinlerce Hutu, komşu Zaire'e sığındı. Fransa, soykırımı gerçekleştiren Hutu hükûmetinin o dönem içerisinde en yakın dostu ve destekçisi olması sebebiyle Ruanda Soykırımı'ndan en fazla sorumlu tutulan ülkedir.

<i>Hotel Ruanda</i> Dram türü film

Hotel Ruanda, Ruanda Soykırımı'nı konu alan, Dram türü bir filmdir. 2004 tarihli filmin yönetmeni Terry George'dur. Kanadalı, İngiliz, İtalyan ve Güney Afrikalı firmaların ortak yapımı olan filmin başrol oyuncusu Don Cheadle'dir. Filmin yönetmeni olan Terry George, A. Kitman Ho ile birlikte filmin yapımcılarındandır. Ruanda'nın başkenti Kigali'deki bazı çekimler dışında filmin büyük bölümü Güney Afrika'da çekilmiştir.

Hutular, Burundi ve Ruanda'da yaşayan Bantulardan bir halk. Ruanda nüfusunun %84'ü ve Burundi nüfusunun %85'i Hutu kökenlidir. Bununla birlikte, Hutuları tam olarak bir etnik grup görmek pek doğru değildir, zira Hutu ayrımı etnisiteden çok sosyal sınıf ayrımından köken bulmaktadır ve Hutular ile bölgedeki diğer etnik gruplar, özellikle de Tutsiler arasında herhangi bir belirli dilsel, fizikî veya kültürel farklılık yoktur. Tarihi açıdan bu gruplar boy ortalaması ve fiziksel görünüş açısından farklılıklar barındırmış, fakat bugün bu farklılıklar belirsizleşmiştir. Bazı araştırmacılar bu grupların oluşumunda Belçikalı kolonicilerin rolünün de önemli olduğunu belirtmektedir.

Tutsiler, bugünkü Ruanda ve Burundi sınırları içinde yaşamakta olan etnik gruplardan biridir. Dünya gündemindeki yerlerini Ruanda Soykırımı ile almışlardır. Ruanda'da %15, Burundi'de %14 oranında Tutsi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Kagame</span> 5. Ruanda devlet başkanı

Paul Kagame, Ruandalı siyasetçi. Kagame, Afrika ülkesi Ruanda'da 2000 yılından bu yana devlet başkanlığı makamında bulunmaktadır.

Augustin Bizimungu, Ruanda Silahlı Kuvvetleri'nde (FAR) eski general. 1994 yılında Marcel Gatsinzi'den sonra kısaca ordunun kurmay başkanı olarak görev yaptı. Bu süre zarfında, Ruanda Soykırımını yürüten asker ve gerillaları eğitti.

Dominique Mbonyumutwa, Ruandalı siyasetçi. Mbonyumutwa, Afrika ülkesi Ruanda'da bağımsızlığını resmi olarak kazanmasa da 1961 yılında kısa bir süre ülkenin ilk devlet başkanı olarak görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Grégoire Kayibanda</span> Ruandalı siyasetçi

Grégoire Kayibanda, Ruandalı siyasetçi. Kayibanda, Afrika ülkesi Ruanda'nın seçimle iş başına gelen ilk, genelde de ikinci olmak üzere 1961 ile 1973 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Théodore Sindikubwabo, Ruandalı siyasetçi. Sindikubwabo, Afrika ülkesi Ruanda'da 1994 yılında kısa bir dönem devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pasteur Bizimungu</span> 4. Ruanda devlet başkanı

Pasteur Bizimungu, Ruandalı siyasetçi. Bizimungu, Afrika ülkesi Ruanda'da 1994 ile 2000 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Michel Micombero</span> Burundili asker ve politikacı

Michel Micombero, Burundili asker ve siyasetçi. Micombero, Afrika ülkesi Burundi'de 1966 ile 1976 yılları arasında ülkenin ilk devlet başkanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Melchior Ndadaye</span>

Melchior Ndadaye, Burundili entelektüel ve siyasetçi. Ndadaye, Afrika ülkesi Burundi'de 1993 yılında kısa bir süre devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sylvie Kinigi</span>

Sylvie Kinigi, Burundili siyasetçi. Kinigi, Afrika ülkesi Burundi'de ülkenin ilk ve günümüze kadar da tek kadın devlet başkanı olarak 1993-1994 yılları arasında çok kısa bir süre devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sylvestre Ntibantunganya</span> Burundinin altıncı cumhurbaşkanı

Sylvestre Ntibantunganya, Burundili siyasetçi. Ntibantunganya, Afrika ülkesi Burundi'de 1994-1996 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cyprien Ntaryamira</span>

Cyprien Ntaryamira, Burundili siyasetçi. Ntaryamira, Afrika ülkesi Burundi'de 1994 yılında kısa bir süre devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Buyoya</span>

Pierre Buyoya, Burundili asker ve siyasetçi. Buyoya, Afrika ülkesi Burundi'de 1987-1993 ve 1996-2003 dönemleri olmak üzere iki farklı dönemlerde devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Domitien Ndayizeye</span>

Domitien Ndayizeye, Burundili siyasetçi. Ndayizeye, Afrika ülkesi Burundi'de 2003 ile 2005 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Agathe Uwilingiyimana ya da bilindiği adı ile Madame Agathe, Ruandalı öğretim görevlisi ve siyasetçi. Uwilingiyimana, Afrika ülkesi Ruanda'da 1993 ile 1994 yılları arasında başbakan olarak görev almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.