İçeriğe atla

Jusuf Gërvalla

İpek'te Jusuf Gërvalla'ya adanmış heykel

Jusuf Gërvalla (1 Ekim 1943 - 17 Ocak 1982) Kosovalı Arnavut aktivist, yazar, müzisyen ve Kosova Ulusal Kurtuluş Hareketi adlı Marksist-Leninist grubun kurucusuydu. Kosova'nın İpek belediyesinde Burremëdhi (Dubovik) köyünde doğan Gërvalla, Üsküp ve Priştine'de gazeteci olarak çalışmadan önce Priştine ve Ljubljana'da üniversite eğitimi aldı. Yüksek sesli bir milliyetçi olarak, Yugoslav gizli servisinin radarına yakalandı ve 1980'de Almanya'ya sığınma talebinde bulundu ve daha sonra Kosova Halk hareketi ve Kosova Ulusal Kurtuluş hareketi olmak üzere iki gruba ayrılan Kosova Cumhuriyeti Halk Hareketi'ni kurdu. Yurtdışında da Arnavut hareketlerini ve siyasi partileri birleştirmek için çaba gösterdi. 17 Ocak 1982'de Gërvalla, kardeşi Bardhosh Gërvalla ve aktivist arkadaşı Kadri Zeka ile birlikte, iddiaya göre Yugoslav gizli servisi tarafından Stuttgart'ta öldürüldü. Cinayeti Arnavutlar arasında ve yurtdışında öfkeye neden oldu ve Arnavut milliyetçiliğinde yoğunluğun artmasına ve Kosova'nın Yugoslav kontrolüne yönelik düşmanlığa yol açtı.[1][2][3][4]

Edebi yayınlarından bazıları arasında Fluturojnë e bien "Uçarlar ve Düşerler", Kanjushë e verdhë "Yeşil Leylek" ve Rrotull "Etrafına" sayılabilir. Gërvalla'nın kızı Donika Gërvalla-Schwarz, Kosova'da bir siyasetçi, 2021'den beri ikinci Kurti kabinesinde dışişleri bakanı ve ikinci başbakan yardımcısı olarak görev yapıyor.[5][6]

Kaynakça

  1. ^ Historical Dictionary of Kosovo. The Scarecrow Press, Inc. 2009. s. 111. 
  2. ^ The Road to Independence for Kosovo: A Chronicle of the Ahtisaari Pla. Cambridge University Press. 2010. s. 236. 
  3. ^ Female Singers in Rural Kosovo. Böhlag Verlau Köln. s. 249. 
  4. ^ Humanitarian Intervention: An Introduction. Palgrave Macmillan. 2013. s. 225. 
  5. ^ "Donika Gërvalla" (Arnavutça). Vetëvendosje. 31 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2021. 
  6. ^ "Kush është Donika Gervalla, kandidatja që braktisi LDK-në për të hyrë me Vjosa Osmanin në listën e Albin Kurtit" (Arnavutça). Kosova.Info. 29 Ocak 2021. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Hoca</span> Komünist eski Arnavutluk lideri

Enver Halil Hoca, Arnavut komünist politikacı. 1941'den 1985'te ölümüne kadar Arnavutluk Emek Partisi Genel Sekreteri'ydi. Aynı zamanda Arnavutluk Emek Partisi Politbüro üyesi, Arnavutluk Demokratik Cephesi Başkanı ve silahlı kuvvetlerin başkomutanıydı. 1944'ten 1985'te ölümüne kadar ülkeyi yönetti. Ayrıca 1944'ten 1954'e kadar 22. Arnavutluk Başbakanı ve çeşitli zamanlarda Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'nin hem dışişleri bakanı hem de savunma bakanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Kurtuluş Ordusu</span>

Kosova Kurtuluş Ordusu, büyük çoğunluğu Arnavutların yaşadığı Kosova'nın 1990'larda Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ve Sırbistan'dan ayrılmasını amaçlayan etnik Arnavut ayrılıkçı bir milisti. Arnavut milliyetçiliği UÇK'nın temel ilkelerinden biriydi ve saflarındaki pek çok kişi, Arnavut kültürünü, etnik kökenini ve ulusunu vurgulayarak Balkanlar'daki tüm Arnavutları kapsayacak bir Büyük Arnavutluk'un kurulmasını destekledi. Varlığı boyunca UÇK, Yugoslavya tarafından bir terörist grup olarak belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">Priştine</span> Kosovanın başkenti ve en büyük şehri

Priştine Kosova'nın başkenti ve en büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Kosova</span> Güneydoğu Avrupada bir ülke

Kosova, resmî adıyla Kosova Cumhuriyeti, Balkanlar'da bulunan ve dünyada sınırlı tanınırlığa sahip denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde ve doğuda Sırbistan, güneyde Kuzey Makedonya ve Arnavutluk, batıda ise Karadağ ile komşudur. 1999'da Birleşmiş Milletler kontrolü altına alınan Kosova, 2008'de Sırbistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Mart 2020 itibarıyla 97 ülke tarafından tanınmaktadır. Kosova'nın bağımsızlığını tanımayan Sırbistan, bölgeyi kendisine bağlı Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hashim Thaçi</span>

Hashim Thaçi, eski Kosova Cumhurbaşkanı, eski Kosova Dışişleri Bakanı, eski Kosova Cumhuriyeti Başbakanı, Kosova Demokratik Partisi'nin (PDK) genel başkanı ve Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) eski önderidir. 6 Haziran 2008 tarihinde, silahlı bir saldırganın Thaçi'nin Priştine'deki evine suikast girişimi başarısız olmuştur. 17 Şubat 2008 günü, Kosova Cumhuriyeti'nin Sırbistan'dan bağımsızlığını ilan etmiş, bağımsız devletin ilk başbakanı olmuştur. 2020 yılında Kosova Başsavcılığının hakkında hazırladığı insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları iddianamesi üzerine cumhurbaşkanlığından istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Savaşı</span>

Kosova Savaşı veya 1998-1999 Kosova Savaşı, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ordusunun, bağımsızlık isteyen Kosova Kurtuluş Ordusu’na ve bu örgüt yanında yer alan milis güçlerine karşı yürüttüğü operasyon ve buna karşı NATO'nun başlattığı müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

Priştineli Hasan veya Volçetrinli Hasan Bey, asıl adıyla Hasan Berişa, Arnavut siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Cumhuriyeti (1991-1999)</span>

Kosova Cumhuriyeti 1991 yılında kurulan Güneydoğu Avrupa'da bağımsızlığını ilan eden bir yarı-devlettir. Kosova Cumhuriyeti,Kosova ve Metohiya Özerk Bölgesi'ne karşı kendi paralel siyasi kurumlarını kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da COVID-19 pandemisi</span>

Bu makale COVID-19 pandemisi'nin (COVID-19) Kosova'daki etkisini belgelemektedir.

Kosova müziği Avrupa kültürünün bir parçasıdır. Nüfusun çoğunluğunu oluşturan Kosovalı Arnavutların müziğinin hakim olduğu Kosova halkının müziğine ve daha az ölçüde Kosova Cumhuriyeti içindeki küçük azınlığın aktif olmayan müziğine atıfta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Donika Gërvalla-Schwarz</span>

Donika Gërvalla-Schwarz, Kosovalı politikacı. Vetëvendosje siyasi partisinin Guxo siyasi listesinin bir üyesi, 2021'den beri İkinci Kurti kabinesinde dışişleri bakanı ve ikinci başbakan yardımcısı olarak görev yapıyor. Gërvalla-Schwarz, suikasta kurban giden Arnavut aktivist Jusuf Gërvalla'nın kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Guxo</span>

Guxo Ocak 2021'de Vjosa Osmani tarafından kurulan Kosova merkez sağ siyasi listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Demokratik Birliği</span>

Kosova Demokratik Birliği Kosova'daki en eski ve en büyük siyasi partilerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova'da Hristiyanlık</span>

Kosova'da Hristiyanlığın Roma İmparatorluğu'na dayanan uzun süreli bir geleneği var. 10. yüzyıla kadar tüm Balkan bölgesi Roma, Bizans ve Birinci Bulgar imparatorluklarının hükümdarlıkları altında Hristiyanlaşmıştı. 1389 yılı Kosova Muharebesi'nden 1912'ye kadar Kosova Osmanlı İmparatorluğu'na aitti ve derin şekilde İslamlaştı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin seküler ve sosyalist yönetimine girdi. Bu dönem boyunca Kosovalılar gitgide laikleşti. Günümüzde Kosova nüfusunun %90'ı Müslüman aile geçmişlerine sahiptir; bunların çoğunu etnik Arnavutlar, azınlığını ise Slav dillerini konuşan gruplar ve Türkler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ukshin Hoti</span> Arnavut filozof ve aktivist (1943-1999)

Ukshin Hoti, Kosovalı Arnavut bir filozof ve aktivistti. Hoti, Priştine Üniversitesi'nde uluslararası hukuk ve felsefe profesörü ve Kosova siyasi partisi UNIKOMB'un kurucusuydu. 1982'den beri Yugoslav makamları tarafından birkaç kez tutuklandı. 1994 yılında Dubrava hapishanesinde beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mayıs 1999'da cezası sona erdiğinde ve serbest bırakılacağı zaman, hapishane gardiyanları onun yerini değiştirdi. Nerede olduğu bilinmiyor ve birçok insan hakları aktivisti onu ölü olarak değerlendiriyor.

<span class="mw-page-title-main">Ali Ahmeti</span>

Ali Ahmeti, Arnavut kökenli bir Makedon politikacı, Demokratik Bütünleşme Birliği lideri ve 2008'den beri Makedon hükûmetinde küçük koalisyon ortağı. Ahmeti, Makedonya'daki 2001 isyanında eski Arnavut Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun siyasi lideri olarak da biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Prekaz Baskını</span>

42°46′K 20°49′D

<span class="mw-page-title-main">İpekli Bedri Bey</span>

İpekli Bedri Bey, Arnavut siyasetçi. Osmanlı Meclis-i Mebûsan İpek sancağı milletvekili olup II. Dünya Savaşı sırasında İkinci Prizren Birliği'nin kurucularındandı.

Krüezi ailesi, 19. ve 20. yüzyılda Yakova ve Dukakin'in diğer bölgelerinde oldukça güçlü ve etkili bir Arnavut ailesiydi.