İçeriğe atla

Judo

Judo (柔道, Jūdō, çev. 'nezaket yolu') silahsız bir modern Japon dövüş sanatı ve 1964'ten beri Olimpiyat sporudur.[1][2][3] Judo 1882'de Kanō Jigorō (嘉納 治五郎) tarafından melez bir dövüş sanatı olarak geliştirilmiştir. "Kata" (önceden düzenlenmiş hareketler) yerine "randori"ye (乱取り, serbest stil) önem vermesi, saldırı ve silahlı dövüş öğelerinden arındırılması yönleriyle öncülerinden (özellikle Tenjin Shinyo-ryu jujutsu ve Kitō-ryū jujutsu) ayrılır.[1][2][4] Judo, Tokyo Metropoliten Polis Teşkilatının (警視庁武術大会, Keishicho Bujutsu Taikai) ev sahipliği yaptığı turnuvalarda ünlü jujutsu okullarını alt etmesi sayesinde bilinirlik kazandı ve böylece teşkilatın öncelikli dövüş sanatı haline geldi.[1][2] Judo dövüşçülerine "judoka" (柔道家, jūdōka) ve judo üniformasında "judogi" (柔道着, jūdōgi) denir.

Tarihçe ve felsefe

Kano Jigoro

Judonun ilk dönemlerinin ve onun temellerini atmış olan matematik öğretmeni Jigoro Kano (1860-1938) (Japonca'da soyadı önce gelir) tarihçesi birbirinden ayrı düşünülemez. Kano nispeten varlıklı bir ailede doğmuştu. Dedesi Japonya merkezindeki Shinto Bölgesinde kendi geçimini sağlayan bir sake üreticisiydi. Kano'nun babası en büyük evlat olmağı için işi devralmadı ve bir Shiton Rahibi ve Devlet Memuru olup, oğlunun Japonya İmparatorluk Üniversitesindeki ikinci senesine devam etmesini sağlayacak yeterli feyzi oğluna verdi.

Geleneksel Judo' nun karakteristiklerinden biri mutlak itaat ve resmiyet

Kano 17 yaşında iken Jujutsu ile başladı, o zamanlarda bayındır bir sanattı, ama kendisini ciddiye alacak bir hoca bulmanın da zorluğu ile az bir ilerleme gösterdi. 18 yaşında edebiyat öğrenmek için gittiği üniversitede, dövüş sanatı çalışmalarını sürdürdü, sonunda yaşayan en yaşlı Kano öğrencisi ve sayılı bir Japon/Amerikalı Judoka olan Keiko Fukuda'nın Atası ve Tenjin Shinyo Ryu ustası Hachinosuke Fukuda'nın öğretilerini benimsedi. Fukuda Judo'da biçimsel idmanların üzerine önemli bir tekniğe sahip olmanın, Kano'nun vurguladığı randori veya serbest judo çalışmanın tohumlarını ektiğini söylemiştir.

Kano, Fukuda'nın Okuluna katıldıktan bir yılı aşkın bir süre sonra Fukuda hastalandı ve öldü. Sonrasında Kano, biçimsel katalara Fukuda'dan daha çok önem veren Masatomo Iso'nun Tenjin Shinyo okuluna katıldı. Kano kendisini adayıp kısa zamanda shihan yani usta unvanını alıp Iso'nun yardımcısı olduğunda 21 yaşında idi. Iso'nun da hastalanması üzerine daha öğrenmesi gereken çok şey olduğunu düşünen Kano, başka bir stil daha edindi, Kito Ryu hocası Tsunetoshi Iikubo'nun öğrencisi oldu. Fukuda gibi likubo da serbest çalışmadan daha önemli olduğuna inanıyordu ve diğer yandan Kito Ryu fırlatma tekniklerine Tenjin Shinyo Ryu dan çok daha üst derecede önem veriyordu.

Bu zaman içinde, Kano, kata guruma, uki goshi gibi teknikler geliştiriyordu. Fikirleri çoktan Kito ve Tenjin Shinyo Ryu' nun ilkelerini genişletmenin ötesine geçmişti, yeni gayeler ile doluydu, kısmen eğitiminin bir sonucu olarak, sağlam bilimsel ilkelere dayanan tekniklerle ve dövüş sanatlarındaki ilerlemeye ilaveten genç insanların kafa, karakter, vücut gelişimine önem vererek, kafasında jujutsuyu yeniden biçimlendirmişti. Kano 22 yaşında üniversiteyi bitirdikten hemen sonra, Eishoji Tapınağında kendi himayesinden jujutsu çalışmak için Iikubo'nun okulundan 9 öğrenciyi yanına aldı. Yerleri bu isimle anılmadan önce iki yıl geçti, Kano henüz Kito ryu da usta unvanını almamıştı, Iikubo öğretime yardım için haftada üç gün tapınağa geldi. Kodokan veya "yolu öğrenmek için mekân" böyle kuruldu.

Judo kelimesi, nazik olmak veya yol vermek anlamına gelen "ju" ve yaşamın yolu anlamına gelen "do", kanjilerinden türetilmiştir. Kelime karşılığı "nezaket yolu" veya "yol verme yolu" dur, "esneklik yolu", "uyum yolu", "bükülme yolu" şeklinde isimlendirildiği de olur.

Kemer renkleri ve kemer alma kuralları

Öğrencilik devresi

Judokaları teşvik etmek amacıyla her 6 ayda bir sınav yapılarak bir üst kuşağa geçmeye imkân verilir. Kyu(öğrencilik) devresi 6 kemer renginden oluşur.

Sınıf Ad Kemer
6.sınıf Roku Kyu Beyaz Kemer
5.sınıf Go Kyu Sarı Kemer
4.sınıf Yo(Yon) Kyu Turuncu Kemer
3.sınıf San Kyu Yeşil Kemer
2.sınıf Ni Kyu Mavi Kemer
1.sınıf İk Kyu Kahverengi Kemer

Ustalık dereceleri

Bu devreleri geçiren sporcu zor ve meşakkatli bir imtihandan geçerek Dan ustalık derecesi olan "Siyah" Kemeri almaya çalışır. Dan alacak kişinin tüm teknikleri sağlı ve sollu olarak yapması, kombine ve kontraatakları bilmesi gerekir. Ustalık dereceleri 10 adettir:

Derece Ad Kemer
1 Sho Dan Siyah Kemer
2 Ni Dan Siyah Kemer
3 San Dan Siyah Kemer
4 Yon Dan Siyah Kemer
5 Go Dan Siyah Kemer
6 Roku Dan Kırmızı-Beyaz
7 Shichi Dan Kırmızı-Beyaz
8 Hachi Dan Kırmızı-Beyaz
9 Ku Dan Kırmızı
10 Ju Dan Kırmızı
Judo kemerleri
Beyaz
Sarı
Turuncu
Yeşil
Mavi
Kahverengi
Siyah
Kırmızı Beyaz
Kırmızı

Mücadele ve kurallar

Judo sporu, mücadelenin iki safhadan oluştuğunu varsayar. Bunlar ayakta Tachi-waza ve yerde Ne-waza safhasıdır. İlgilerine göre bazı Judoka'lar bir safhada diğerine göre daha üstünken, birçok Judoka (Judocu) her iki safhaya da eşit ağırlık verir.

Ayaktaki safha başlangıç safhası olarak kabul edilen safhadır, rakipler birbirlerini yere atmaya çalışırlar. Rakibi, ayaktayken sırt üstü düşürmek maçı İppon yani tam puan ile kazanmaktır. Rakibini tam sırt üstü olarak değil, yan tarafı üzerine düşürmek ise Judokaya Wazari puanı kazandırır. İki Wazari puanı alan Judoka müsabakayı Wazari Awasate İppon ile kazanır. İki Wazari, bir İppon değerindedir.

Yer safhasında ise rakibini belirlenen süre içerisinde, yerden kalkamayacak şekilde sabit tutarak (Osaeokomi-Waza) puan alma safhasıdır. Yere atış sonrasında ise 20 saniye tutuş yapılırsa, İppon ile maç kazanılır. Eğer daha önce bir Wazari puanı kazanılmış ve rakibine yerde Oseakomi yani tutuş yapılmışsa bunun süresi 10 saniyedir. Ayakta rakibini yere atarak puan alma şekilleri, İppon ve Wazari terimleriyle ifade edilir.

Shido, ceza puanı anlamına gelir. Üç Shido alan judoku Hansoku Make yani diskalifye ile müsabakayı kaybeder.

Teknikler

Judoda üç temel teknik (waza) kategorisi vardır: nage-waza (fırlatma teknikleri), katame-waza (yakalama teknikleri) ve atemi-waza (vurma teknikleri).[5] Judo çoğunlukla nage-waza ve katame-waza ile bilinir.[6]

Nage-waza (Fırlatma Teknikleri)

Tachi-waza (Ayakta yapılan teknikler)

  • Te-waza (El ile yapılan teknikler)
  • Koshi-waza (Kalça ile yapılan teknikler)
  • Ashi-waza (Ayak ile yapılan teknikler)

Sutemi-waza (Yatarak yapılan teknikler)

  • Ma-sutemi-waza (Sırt üstü yatarak yapılan teknikler)
  • Yoko-sutemi-waza (Yana yatarak yapılan teknikler)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Britannica, "Judo"". 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c 『日本大百科全書』電子版【柔道】(CD-ROM version of Encyclopedia Nipponica, "Judo").
  3. ^ 『日本大百科全書』の最初の定義文（Encyclopedia Nipponica, first phrases, definition of Judo.）「心身を鍛錬することにより、その力をもっとも有効に使用する道であると同時に、人間形成の道である。」
  4. ^ Kano (2008), p. 11
  5. ^ Daigo (2005) p. 8
  6. ^ Numerous texts exist that describe the waza of judo in detail. Daigo (2005); Inokuma and Sato (1987); Kano (1994); Mifune (2004); and Ohlenkamp (2006) are some of the better examples

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Beşiktaş JK</span> İstanbul merkezli Türk spor kulübü

Beşiktaş Jimnastik Kulübü, 1903 yılında İstanbul'da kurulan spor kulübüdür. Bereket Jimnastik Kulübü adıyla kurulan kulüp, 26 Ocak 1911 tarihinde Beyoğlu Mutasarrıfı Muhittin Bey'in teşvikiyle Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü, adıyla tescil edilen ilk Türk spor kulübü oldu. Daha çok futbol şubesiyle tanınan kulüp, Türkiye futbolunda 1959'dan sonra şampiyon olma başarısı gösteren 6 kulüpten birisidir. Ayrıca futbol takımı armasında ay-yıldız olan 4 Türk takımından biridir. Kulübün yönetim kurulu başkanı Hasan Arat'tır.

<span class="mw-page-title-main">Fenerbahçe SK</span> Türk spor kulübü

Fenerbahçe Spor Kulübü, 1907 yılında Ziya Songülen, Ayetullah Bey, Necip Okaner, Asaf Beşpınar ve Enver Yetiker tarafından İstanbul'un Kadıköy ilçesi, Moda semtinde kurulan spor kulübü. İlk renkleri sarı-beyaz olup, 1908 yılından itibaren, kurucuları tarafından sarı lacivert olarak değiştirilmiştir. Fenerbahçe, 1924 yılından beri düzenlenen Türkiye Ligi şampiyonalarında toplamda 28 şampiyonluk ile en çok şampiyon olan Türk futbol takımıdır. Türkiye'nin en eski, başarılı ve en çok taraftara sahip kulüplerinden biri olan Fenerbahçe'nin etkin şubeleri futbol, basketbol, voleybol, atletizm, boks, espor, kürek, masa tenisi, yelken ve yüzmedir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan</span> Kafkasyada bir ülke

Gürcistan, Karadeniz'in doğu kıyısında, Güney Kafkasya'da yer alan ülkedir. Eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan'ın kuzeyinde Rusya, doğusunda Azerbaycan, güneyinde Ermenistan ve güneybatısında Türkiye yer alır. Ülkenin batı sınırını Karadeniz belirler.

<span class="mw-page-title-main">Karate</span>

Karate, silahsız savaş sanatı karate-do (空手道:からてどう) için yaygın kullanılan kısaltılmış terim olup Japonca kara (空:から) boş + te (手:て) el + do (道) yol, sanat kelimelerinden oluşmakta ve silahsız elin yolu/sanatı anlamına gelmektedir. Zen Budizmi ve Japon kültürü ile yoğrulan karate, kişinin kendini, bedensel ve zihinsel olarak eğitmesi ilkesi üzerine kurulu, eğitim sistemi sayesinde insanı şiddetten uzaklaştıran, barışçıl duygular beslemesini sağlayan bir disiplindir. Japon dövüş sanatları, Çin dövüş sanatları ve Kore dövüş sanatları'nda önemli yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Dövüş sanatları</span>

Dövüş sanatları veya savaş sanatları, çeşitli kurallara bağlanarak sistemleştirilmiş fiziksel mücadele ve talim geleneklerinin ve spor dallarının ortak adı. Günümüzde bu sporlar; fitness, kendini koruma, zihinsel disiplin, karakter gelişimi, kendine güven ve karşılıklı mücadele amacıyla yapılmaktadır. Bir kısmı özel silah ve ekipmanlar gerektirir.

<span class="mw-page-title-main">Jujutsu</span>

Jujutsu / Juijutsu , Japonya kökenli bir Uzak Doğu savaş sanatıdır. Samurayların savaşlarda silahsız kaldıklarında kullandıkları tekniklerle ortaya çıkmıştır. Rakibin saldırısından faydalanarak vuruş kırış fırlatma boğma ve kilitleme tekniklerinden oluşmaktadır. Uzun ve çok tekrara dayanan bir sistemi vardır. Genel amaç güç kullanmadan uygulanan tekniklerle rakibi etkisiz hale getirmek olduğundan güç gerektirmeyen bir sanattır. İlk olarak 858-876 yıllarında Daito Kalesi'nde öğretilmeye başlanmıştır. Daito-ryu stilinin adı da bu kaleden gelmektedir. Daito-ryu stilinden Hakko-ryu stili, ondan da Kokodo-ryu stili doğmuştur. Judo, Aikido, Hapkido gibi savunma sanatları juijutsu tekniklerinden yola çıkılarak üretilmiştir.

Kyokushin Kaikan, Masutatsu Oyama tarafından 1964 yılında geliştirilen tam temaslı karate stili. Japoncadaki anlamı "nihai hakikat için toplum"dur.

<span class="mw-page-title-main">Morihei Ueshiba</span> Japon aikidocu (1883 – 1969)

Morihei Ueshiba, Aikido adlı savunma sanatının kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">2000 Yaz Olimpiyatları</span> Sidneyde düzenlenen 27. Olimpiyat Oyunları

2000 Yaz Olimpiyatları ya da diğer bir adıyla Yeni Milenyum Oyunları, modern olimpiyat tarihinin 27.Olimpiyat Oyunlarıdır. Bu Olimpiyatlar 2000 yılında Avustralya'nın Sidney kentinde gerçekleşmiştir.

Naruto anime ve manga serisinde ninja rütbeleri, belirli bir ninja grubunun genel beceri seviyesini belirtmek için kullanılır. Ayrıca önemli olan, bir ninjanın ait olabileceği meslekler ve gruplar da vardır. Bu meslekler ve gruplar ninjayı normal bir ninjadan ayırır, bunlar o kişinin rütbesi değildir: akademi öğrencisi - genin - chuunin - jounin - tokubetsu jounin - kage ninja rütbeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Antalya</span> Antalya ilinin merkezi olan şehir

Antalya, Antalya ilinin merkezi olan şehirdir. Türkiye'de "turizmin başkenti" olarak görülür. Özellikle yaz aylarında turist sayısı artar.

<span class="mw-page-title-main">Gaziantep</span> Gaziantep ilinin merkezi olan şehir

Gaziantep ya da eski ve halk arasındaki kısa adıyla Antep Türkiye'nin Gaziantep ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Savunma</span>

Savunma saldırıyı önleme için yapılan harekettir. Bir ülkenin savunması ülkenin güvenliğini ve korumasını sağlayan askerî birimler anlamına gelir. Kişisel savunma çeşitli zırh ve teçhizatlarla yapılır. Orta Çağda kişisel savunma olarak çeşitli beden zırhları ve kalkanlar vardı. Bunun yanı sıra birçok savunma sanatı, ilgili savunma teknik ve hareketlerinin eğitimi verilir. Örneğin judo, karete vb. dövüş sanatları "Savunma için kullan" ilkesiyle verilir.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya Jiujitsusu</span> kökleri Japon judo ve jiu-jitsuya dayanan Brezilya dövüş sanatı, boğuşma ve yerde dövüşe odaklanır.

Brezilya jiu-jitsusu (BJJ) veya bir savaş sanatı ve dövüş sporu sistemi olup grappling, tutuşlar, boğma, atma ve yer pozisyonları ile dövüş yapma üzerine teksif olmaktadır. Brezilya jiu-jitsu'su, Kodokan judo ustaları olan Takeo Yano, Mitsuyo Maeda, Soshihiro Satake gibi ustalar tarafından jujutsu ve Kodokan judo dövüş sanatının yer pozisyonlarını (newaza) temel alıp geliştirilmiş ve öğretilmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kobudō</span>

Kobudō kalkan, kılıç ve ateşli silah kullanımına yönelik geleneksel yöntemlere ve çatışma ve binicilik ile ilgili yöntemlere verilen ortak bir isimdir. 古流武術 ve 古武術 bu kavramın alternatif yazımlarıdır. Çatı bir terim olarak kullanılan ko-ryū terimi de eski sanatları ifade eder.

Aikido kavramları, Japon savaş sanatı Aikido'nun felsefi ve teknik temelini oluşturan fikirlerdir.

Bir Japon budō terimi olan Aiki, en basit haliyle koşullu bir uygulayıcının rakibinin gücünü reddetmesine ya da yeniden yönlendirmesine izin veren bir ilkedir. Aiki uygulayıcısı, uygulandığında saldırganın eylemlerini minimum çabayla ve genellikle fiziksel eforla ilişkili belirgin bir kas gerginliği olmadan kontrol eder.

Gendai budō (現代武道) veya Shinbudō (新武道) terimleri Meiji Restorasyonu (1866–1869) sonrasında kurulmuş Japon savaş sanatlarını ifade eden terimlerdir. Meiji Restorasyonundan önce kurulan eski dövüş sanatlarına atıfta bulunan Kobudō ise bu terimlerin zıt anlamlısıdır.

Doğu Asya dövüş sanatlarında, siyah kuşak uzmanlıkla ilişkilendirilir, ancak dövüş sanatına bağlı olarak yalnızca yeterliliği de gösterebilir. Renkli kuşakların kullanımı, 1880'lerde ortaya çıkmış nispeten yeni bir icattır.

Kumite, kata ve kihon ile birlikte karate eğitiminin üç ana bölümünden biridir. Kumite, bir kişinin kihon ve kata'dan öğrenilen teknikleri kullanarak bir düşmana karşı antrenman yaptığı karate bölümüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.