İçeriğe atla

Judensau

Judensau (Almancada "Yahudilerin domuzu" veya "Yahudi domuzu"),[1] antisemit bir betimlemedir. Yahudileri aşağılamak ve itibarsızlaştırmak amacıyla, Yahudilerin dişi domuzla müstehcen ilişkiye girdiklerini gösteren bu betimleme başta Almanya olmak üzere genel Avrupa ülkelerinde 13'üncü yüzyıldan başlayarak kullanılmıştır ve popülerliği 1600'lere dek sürmüştür.[2]

Önbilgi

Judensau tahtadan gravür, Münih, ~1470. Yahudiler domuzun sütünü emip dışkısını yerken.

Kaşerut kurallarınca domuzun Yahudiler için yasak oluşu Tora'nın Levililer kitabında (11:2-8) yazmaktadır. Yahudilerin, domuzun (bazen şeytan olarak da betimlenir) etrafını çevrelemesi, sütünü emmesi ve domuzla cinsel ilişkiye girmesini betimleyen bu imaj Yahudilikle dalga geçmek için yaratılmış antisemit bir propaganda örneğidir.

Bu resim Orta Çağ'da, çoğunlukla kilise ve katedral duvarlarının dış cephesine, sokaktan (örneğin, Wittenberg ve Regensburg) görülebilecek şekilde tasarlanmıştır. Bunun tahta gravürden yapılmış ilk örneğine Köln Katedralinde rastlanır ve yapılış tarihi yaklaşık 1210'dur. İlk taş örnek ise 1230'larda yaratılıp Brandenburg Katedralinde kullanılmıştır. 1470'te yapılan gravür, başta antisemit yorumlar olmak üzere popüler basında kullanıldı. 1475 ila 1507 arasında dikilen ve 1801'de yıkılan Frankfurt'taki Köprü Kulesi'nin Yahudi gettosuna bakan duvarındaki muazzam resimde Judensau ile birlikte dini cinayete kurban gittiği iddia edilen Trentolu Simon'un betimlemesi vardı.[3]

Wittenberg'de Judensau

Wittenberg'deki Judensau.

Wittenberg'de, Martin Lutherin vaaz verdiği Stadtkirche kilisesinin cephesinde 1305'ten beri Judensau bulunmaktadır. Domuzun kuyruğunun altına bakan bir haham ve sütünü emen Yahudiler resmedilmiştir. Resimdeki yazıda, İbranice Tanrı'nın ismini simgeleyen söz çarpıtılarak "Rabini Shem hamphoras" yazılmıştır. Bu heykel, Almanya'da, Orta Çağ'dan beri ayakta kalmayı başaran son Yahudi aleyhtarı eserdir. 1988'de, Kristal Gece'nin 50. yıldönümü sebeiyle heykelin altına Holokost'ta 6 milyon Yahudi'nin öldürüldüğüne dair not düşüldü.[4]

Luther, Vom Schem Hamphoras (1543) kitabında Wittenberg'deki Judensau heykeli hakkında yorumda bulunarak antisemitizme devam etmiş ve Talmud'un domuzun arkasından geldiğini anlatmıştır:

Burada kilisemizde taştan (dişi) domuz heykeli vardır. Genç domuzlar ve Yahudiler altına yatmış meme emiyorlar. Domuzun arkasındaki haham çömelmiş ve sağ ayağını kaldırmış, (domuzun) kuyruğunu yukarıda tutarak yoğun bir şekilde kuyruğunun altına ve onun Talmud'una bakıyor, sanki şiddetli ve sıra dışı bir şey okur gibi, Shemhamphoralarını kesinlikle buradan alıyorlar.[1]


Kısmi liste

Bugün Judensau heykellerinin bulunduğu kiliselerin bazıları:

Galeri

  • Brandenburg Katedralinde Judensau
    Brandenburg Katedralinde Judensau
  • Colmar St. Martin Katedralinde Judensau
    Colmar St. Martin Katedralinde Judensau
  • Heilsbronn Katedralinde Judensau
    Heilsbronn Katedralinde Judensau
  • Regensburg St. Peter Katedralinde Judensau
    Regensburg St. Peter Katedralinde Judensau
  • Wimpfen Katedralinde Judensau
    Wimpfen Katedralinde Judensau
  • Luther'in hakkında konuştuğu, Wittenberg'deki Judensau
    Luther'in hakkında konuştuğu, Wittenberg'deki Judensau
  • Frankfurt am Main'da Köprü Kulesi'nde şehit Trento'lu Simon ile Judensau
    Frankfurt am Main'da Köprü Kulesi'nde şehit Trento'lu Simon ile Judensau
  • Antisemit kitaptan alıntı (Aarau 1822)
    Antisemit kitaptan alıntı (Aarau 1822)

Kaynakça

  1. ^ a b Wolffsohn, Michael (1993). Eternal guilt?: forty years of German-Jewish-Israeli relations. Columbia University Press. s. 194. ISBN 9780231082754. 10 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2011. 
  2. ^ Madigan, Kevin (2005). "Judensau". Richard S. Levy (Ed.). Antisemitism: a historical encyclopedia of prejudice and persecution. Vol 1: A-K. ABC-CLIO. ss. 387-88. ISBN 9781851094394. 10 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2011. 
  3. ^ Schreckenburg, Heinz, The Jews in Christian Art, p.331-337, 1996, Continuum, New York, ISBN 0826409369. Cologne illustrated p. 332, Frankfurt pp. 335-7
  4. ^ Lopez, Billie (1997). Traveler's guide to Jewish Germany. Pelican Publishing Company. ss. 258-60. ISBN 9781565542549. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2011. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Judensau ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther</span> Protestanlık reformunu başlatan Alman rahip, teolog, üniversite profesörü ve yazar (1483–1546)

Martin Luther, Alman keşiş, teolog, üniversite profesörü, Protestanlığın babası ve Lüterciliği yaratan, geliştiren ve yayan kişi. Almanya'da baskılara rağmen Kutsal Kitap'ın Latinceden Almancaya tercüme edilmesinde rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brandenburg</span> Almanyanın kuzeydoğusundaki federal eyalet

Brandenburg, Almanya'nın kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Başkenti Potsdam'tır. Diğer önemli kentleri ise Cottbus, Brandenburg an der Havel, Frankfurt (Oder) ve Oranienburg'dir.

<span class="mw-page-title-main">Notre Dame Katedrali</span> Paristeki katedral

Notre Dame Katedrali Paris, Fransa'da bulunan dünyaca ünlü bir katedraldir. Meryem Ana'ya ithafen isimlendirilmiştir. Gotik yapı Île de la Cité'nin doğu kısmında, Paris'in diğer tüm önemli yapıları gibi Seine Nehri'nin kıyısında bulunur. Girişi batıya bakar.

Gotik, kendine has özelliği olan bir sanat anlayışı ve yazı şekli. Gotik yazılar ilk baskı denemelerinde denenmiş, çoğunlukla Almanlar tarafından kullanılan bir yazı stilidir. Gotik sanatı 12. yüzyılın ikinci yarısında Romanesk sanatının değişmesiyle, Latin sanatına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Orta Çağı kapatan, Rönesansı başlatan akımdır. Gotik tarzı, yalnız mimarlıkta tesirli olmayıp; heykelcilik, resim, yazı, süs ve hatta gündelik eşyada da etkili olmuştur.

Protestanlık, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).

<span class="mw-page-title-main">Siraküza</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Siracusa iline bağlı ilçe (komün)

Siraküza veya Sırakuza, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'de Antik Yunan çağında bir koloni devlet olarak kurulmuş, günümüzde Siraküza ilinin merkezi olan kent.

<span class="mw-page-title-main">Barok mimari</span> mimari bir akım

Barok mimari, 16. ve 18. yüzyıllarda gelişen ve müzik, resim ve edebiyat alanından sonra mimaride de kendine önemli ölçüde yer edinen akımdır. İtalyan kiliselerinde gücünü tanrı ve mitoloji taslaklarından alan ve işlemeli duvarlar, görkemli bahçelerle donatılmış mimari yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Brescia</span> Brescia iline bağlı komün (Lombardiya, İtalya)

Brescia, kuzey İtalya'da Lombardiya bolgesinde, merkezi olduğu Brescia ilinde bulunan bir sanayi şehri ve bir komün'dür. Şehir Alp Dağları eteklerinde kuruludur. Lombardiya Bölge merkezi olan Milano'dan sonra, Lombardiya bölgesinde ikinci büyüklükte olan yerleşim merkezidir. Şehir sınırları içindeki nüfusu 2019 itibarıyla 200.423 kişidir. Brescia ili, İtalya'da bulunan en büyük il olup nüfusu 1.2 milyondur.

<span class="mw-page-title-main">Ragusa, İtalya</span> Ragusa iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Ragusa, İtalya'nın coğrafi olarak güneyinde Sicilya Özerk Bölgesi'nde tarihi bir şehir ve idâri bakımdan bir komün olup, Ragusa ili'nin merkezi şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Anusim</span>

Anusim Halaha'da Yahudilerin zorla din değiştirdiğini veya istekleri dışında Yahudilikten çıkarılmalarını belirten yasal kategoridir. Bu terimin birebir tercümesi "zorlananlar"dır.

<span class="mw-page-title-main">Frédéric Auguste Bartholdi</span> Fransız heykeltıraş ve ressam (1834 – 1904)

Frédéric Auguste Bartholdi, Fransız heykeltıraştır. Özgürlük Heykeli'nin tasarımını yapan kişi olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chartres Katedrali</span>

Chartres Katedrali, Paris'in 80 km güneybatısında bulunan Chartres kentinde 13. yüzyılda kurulmuş olan; Romanesk mimari teknikleri ile yapılmış olmasına rağmen Gotik mimariyi en iyi temsil eden ve günümüze kadar özgün heykelleri, vitrayları ve döşemeleri ile en çok korunmuş olan bir anıt eserdir. Bu iki mimari tarzın birbirlerinden ayrı değil, ama birbirlerinin devamı olduğunu gösteren en iyi örnektir. Günümüze kadar korunarak gelen katedral, daha önce yangınla yok olan katedralin yerine 1193 ile 1250 yılları arasında yapılmış olan ve 4. yüzyıldan itibaren aynı yerde inşa edilen beşinci katedraldir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Meryem Kilisesi</span>

Marienkirche, Berlin'de bir kilise. Kilise Alexanderplatz'ın hemen yanında Karl-Liebknecht-Straße üzerindedir. Yapım tarihi tam bilinmemekle birlikte, Alman kayıtlarında ilk olarak 1292 yılında ismine rastlanmaktadır. Onüçüncü yüzyılın başlarında yapıldığı düşünülmektedir. Önceleri Katolik kilisesiyken reform sonrası Protestan kilisesi olmuştur.

Avoda Zara , kastedilen mânâsı "putperestlik" ya da "bidatlar") Talmud'un dördüncü kitabı olan Nezikin’in kitapçıklarından birisidir. Bâzı kaynaklarda Aboda Zara olarak da geçmektedir. Avoda Zara'da genellikle Yahudi-olmayanlar arasında yaşayan Yahudilerin meseleleri düzenlenmektedir. Bunların başında, Yahudilerin, Yahudi-olmayanlar ile olan ilişkileri gelmektedir. Kitapçıkta, Yahudilerin putperestlikten ve diğer kültürler içinde asimile olmaktan uzak durmalarını sağlamaya dâir düzenlemeler yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Müstahkem kilise</span>

Müstahkem kilise, daha ziyade savunma mimarisinden bilinen mimari ögeleri kendisinde barındıran kiliseleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu kiliseler, gözcü kulesi, siper yahut tepe mazgallarına sahip olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Ohrili Klement Kilisesi</span>

Aziz Ohrili Klement Kilisesi genellikle basitçe Soborna Crkva olarak anılan Üsküp, Kuzey Makedonya'da yer alan, Makedon Ortodoks Kilisesi'nin en büyük katedralidir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Cousin (Baba)</span> Fransız heykeltıraş (1500-1589)

Jean Cousin Fransız ressam, yontucu, gravürcü, oymacı ve geometriciydi. Kendisinin yine bir sanatçı olan oğlu Jean Cousin (oğul)'den ayırt edilmesi için "Jean Cousin (Baba)" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Peter Parler</span> Alman - Bohemyalı mimar ve heykeltıraş

Peter Parler, usta inşaatçılar ailesi olan Parler ailesinden bir Alman - Bohemyalı mimar ve heykeltıraştır. Babası Heinrich Parler ile birlikte Orta Çağ'ın en önde gelen ve etkili zanaatkarlarından biridir. Schwäbisch Gmünd kasabasında doğup çırak olan Peter Parler; Strazburg, Köln ve Nürnberg dahil olmak üzere Orta Çağ'ın son dönemlerine ait birkaç önemli inşaat alanında çalıştı. 1356'dan sonra Bohemya Krallığı'nın başkenti ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun merkezi olan Prag'da yaşadı ve burada en ünlü eserleri olan Aziz Vitus Katedrali ve Karl Köprüsü'nün mimarlığını yaptı.

Yaşlı Lucas Cranach bir Alman Rönesans ressamı, gravür baskıcı ve matbaacıydı.

<i>Yahudiler ve Yalanları Üzerine</i> Martin Lutherin antisemitik kitabı

Yahudiler ve Yalanları Üzerine, Alman Reform lideri Martin Luther (1483-1546) tarafından 1543'te yazılmış 65.000 kelimelik Yahudi karşıtı ve antisemitik bir incelemedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.