İçeriğe atla

Juby Burnu

Juby Burnu ve Fas ile Batı Sahra arasındaki "Tarfaya Şeridi"

Juby Burnu (İspanyolca: Cabo Juby), Fas'ın güney kıyısında, Kanarya Adaları'nın doğusunda, Batı Sahra'nın çöl bölgeleriyle sınırdan çok uzak olmayan bir burundur . 1916'dan 1958'e kadar Burun bölgesi hinterland olarak adlandırılan arkasındaki yaklaşık 30.000 km² toprağı ile İspanyol Fas himaye bölgesinin güney kısmını oluşturmaktaydı. Ana şehir olan Tarfaya nedeniyle "Tarfaya Şeridi" olarak da biliniyordu.

Nüfus

1950'lerde tüm Tarfaya Şeridi'nin yaklaşık yarısı göçebe veya yarı göçebe olan 10.000 nüfus barındırmaktaydı.

Tarihçe

1 Mart 1799'da Fas Sultanı Süleyman bin Muhammed, İspanya Kralı IV. Charles ile Juby Burnu çevresindeki bölgenin kendi egemenliğinin bir parçası olmadığını belirten bir anlaşma imzaladı.

1879'da Britanyalı Kuzey Batı Afrika Şirketi, Port Victoria adını verdikleri bir ticaret merkezi kurdu. Ancak kısa bir süre sonra 1895'te Fas Sultanı'na satıldı.

1912'de İspanya, Fas'ın işlerini temsil eden Fransa ile güney Fas'ta bölgesel tavizler müzakere etti. 29 Temmuz 1916'da bölge, İspanyol hizmetinde askerî ve idarî bir yetkili olan Francisco Bens tarafından işgal edildi ve İspanyol Sahra'nın bir parçası oldu.

Fas, 1956'da bağımsızlığını kazandıktan sonra, İspanya'nın kontrolündeki bölgelerin iadesini talep etti. 1957'de bir miktar direniş ve çatışmadan sonra, Juby Burnu 1958'de Fas'a devredildi.

Posta pulları

Posta pulu (1916)

İspanya çok sayıda Juby Burnu posta pulu çıkardı. 1916'da basılan pulların ilki, CABO JUBI olarak işaretlenmiş Vadi'z-Zeheb'deki ücretli pullardı. 1919'dan 1929'a kadar İspanyol pullarında, ardından İspanyol Fas pullarındaki üst baskılarda çeşitli biçimlerde “Cabo Juby“ ibaresi yer almıştır. 1934, 1935, 1937, 1938, 1939, 1940, 1942, 1944, 1946 ve 1948'de üzerlerinde baskı bulunan baskılar yayınlandı.

Eser

  • Roland Grupe: Batı Sahra - Unutulan görev: Bir Alman BM polis memurunun deneyim raporu . 264 s., İstek Üzerine Kitaplar, 2011, ISBN 978-3-84235218-6

Dış bağlantılar

Koordinaten: 27° 56′ 52,2″ N, 12° 55′ 24,4″ W

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fas</span> Kuzey Afrikada yer alan bir ülke

Fas, resmî adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat ve en büyük şehri de Kazablanka'dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas'ın, Atlantik Okyanusu'dan Cebelitarık Boğazı'nı çevreleyip Akdeniz'de son bulan uzun bir sahil şeridi vardır. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya, güneyde ise Moritanya ile komşudur. Aynı zamanda ülke, Batı Sahra adı verilen bölgede, 1975'te koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra hak iddia etmiş ve günümüzde de bölgenin dörtte üçünü fiilen yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Sahra</span> Afrikanın kuzeybatısındaki Fasın hak iddia ederek üçte ikisini fiilen yönettiği bölge

Batı Sahra, Afrika kıtasının kuzeybatısında yer alan ve 1975 yılında koloni ülkesi İspanya tarafından terk edildikten sonra Fas tarafından hak iddia edilen ve günümüzde de üçte ikisini Fas'ın fiilen yönettiği bölgedir. Bölgenin tümü üzerinde 1976 yılında bağımsızlığı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin bu ilanı Fas tarafından kabul edilmemektedir. Bölgenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sahra</span> Afrikada bir çöl

Sahra ya da Büyük Sahra, Afrika'nın kuzeyinde yer alan, kıtanın ortası ile kuzeyini ayıran 9 milyon km² büyüklüğünde bir çöl. Dünyanın en büyük sıcak çölüdür. Antarktika ve Arktika'nın ardından en büyük üçüncü çöldür. Yaklaşık olarak Afrika kıtasının %30’u kadardır.

<span class="mw-page-title-main">İspanyollar</span> İspanyanın herhangi bir yerinde yerli olan veya İspanyol vatandaşlığına sahip kişiler

İspanyollar, Güneybatı Avrupa'nın İber Yarımadası'nda yer almakta olan İspanya'nın yerli halkına verilen isimdir. Bunun yanı sıra, en büyük kısmı Latin Amerika'da olmak üzere dünyanın birçok bölgesinde İspanyol kolonizasyoncuları soyundan gelen önemli sayıda İspanyol yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ümit Burnu</span> Coğrafi Keşifler

Ümit Burnu, Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki Cape Yarımadası'nın güneydeki uç noktasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Horn Burnu</span> Güney Amerikanın en güney ucu kabul edilen burun

Horn Burnu ya da Boynuz Burnu, 55° 58' 48" güney paraleli ve 67° 17' 21" batı meridyeninde bulunan ve Güney Amerika'nın en güney ucu kabul edilen burundur. Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanus'u birbirinden ayırır.

<span class="mw-page-title-main">Mağrip</span> Kuzey Afrikada coğrafi bölge; Arap dünyasının batı yarısı

Mağrip, Arap dünyasının batı kısmıdır. Bölge, Cezayir, Libya, Moritanya, Fas ve Tunus dahil olmak üzere Batı ve Orta Kuzey Afrika'yı kapsar. Mağrip ayrıca Batı Sahra'nın tartışmalı bölgesini de içerir. 2018 itibarıyla bölgenin nüfusu 100 milyondan fazlaydı.

<span class="mw-page-title-main">Polisario</span>

Polisario ya da Polisario Cephesi, Afrika'nın kuzeybatısındaki Batı Sahra'da Fas egemenliğine son vermek ve bu bölgenin bağımsızlığını sağlamak için savaşan ve tek taraflı ilan edilen Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nde siyasal olarak faaliyet gösteren ayrılıkçı örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Cap-Vert</span>

Cap-Vert Senegal'in başkenti Dakar'ın güney ucu yakınında bir yarımada ve Afrika kıtasının batı parçasıdır. Anlamı Yeşil Burun demek olan Cap-Vert'e Portekizli kaşifler tarafından Cabo Verde denmekteydi. Çoğu zaman Cap-Vert, Cap-Vert'in yaklaşık 560 km daha batısında olan Yeşil Burun Adaları ile karıştırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti</span> Afrikada kısmen tanınan bir ülke

Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti (SDAC), Afrika kıtasının batısında yer alan ve bütün Batı Sahra'da egemenliğini iddia eden ancak kısmen tanınan devlet. Ülkenin sınır komşusu olarak kuzeyinde Fas, kuzeydoğusunda Cezayir, doğu ve güneyinde Moritanya yer alırken, bölgenin batısında Atlas Okyanusu yer almaktadır. Ülkenin anayasal başkenti Layun olarak belirlenmesine rağmen Fas idaresi altında bulunan kısımda kaldığı için 2011 yılından bu yana başkent geçici olarak Tifariti'dir.

Birleşmiş Milletler kendi kendini yönetemeyen bölgeler listesi, Birleşmiş Milletler'e göre kolonize olmuş ülkelerin listesidir. Başlangıçta liste Birleşmiş Milletler Şartı Bölüm 9 uyarınca 1946 yılında hazırlanan ve sömürgeden ve selefine Özel Komitesi önerisi üzerine Genel Kurul tarafından güncellendi. Sadece kalıcı iskan ülkelerle bu listeye dâhil etmek için kabul edilir. Mercan adaları ve Güney Okyanusu'ndaki bölgeler listeye dâhil değildir. 2012 itibarıyla, listede 16 bölge vardır.

Fas tarihi, günümüzde Fas Krallığı olarak bilinen ülke topraklarının ve halklarının tarihidir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa es-Seyyid</span> Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyetinin ortak kurucularından ve önderlerinden

El Veli Mustafa Seyyit, Batı Sahralı halk kahramanı ve Polisario ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ortak kurucularından ve önderlerinden. Seyyit, Polisario'nun 1. Genel Sekreteri görevi ile Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir.

Mostaganem Savaşı veya Mostaganem Muharebesi, 1558 yılında Osmanlı Devleti ile İspanyol İmparatorluğu - Fas Sultanlığı arasında yapılan, Osmanlı zaferiyle sonuçlanan savaş. Osmanlı güçlerinin başında Hasan Paşa, İspanyol güçlerinin başında ise Kont Alkodete vardı. İspanyol güçlerini Fas Sultanlığı'nın askerleri de desteklemiştir. Savaş sonucunda İspanyollar, Mostaganem Kalesi'nin kuşatmasını kaldırdı ve Fas topraklarından çekilme kararı aldı. Böylece Fas topraklarında Osmanlı hakimiyeti başladı.

<span class="mw-page-title-main">Fas İspanyol Protektorası</span>

Fas İspanyol Protektorası, 1912 Fes Antlaşması ile kurulan ve 7 Nisan 1956 tarihinde Fas ile birleşmesine kadar süren İspanya'nın bir himaye yönetimidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney illeri</span>

Güney illeri veya Fas Sahrası, Fas hükûmeti tarafından Batı Sahra için kullanılan terimdir. Terim, ülkenin üçü bölgesini kapsayan Batı Sahra'nın tamamını açıkça içermektedir. Örneğin, Fas devlet televizyonunda "Güney illeri" teriminin sıkça kullanıldığı görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Serbest Bölge (bölge)</span>

Serbest Bölge veya Kurtarılmış Bölgeler, Batı Mağrip'te kısmen tanınan egemen bir devlet olan Sahrawi Arap Demokratik Cumhuriyeti'nin Polisario Cephesi hükûmeti tarafından Batı Sahra'nın kontrolündeki 2.200 kilometre (1.400 mi) büyüklüğündeki bir mayın tarlasıyla çevrili sınır duvarı, genellikle Fas duvarı olarak anılır ve Cezayir'in batısında ve Moritanya'nın kuzeyinde bulunmaktadır. Güney İlleri'nin bir parçası olarak Fas tarafından kontrol edilen Fas duvarının batısındaki bölgen dışında kalan bir alandır. Her iki devlet de Batı Sahra'nın tamamını kendi toprakları olarak kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Batı Afrikası</span>

İspanyol Batı Afrikası, Afrika kıtasının kuzeybatsında Atlantik Okyanusu kıyısı boyunca uzanan bir grup İspanyol kolonisiydi. 1946'da Fas'taki İspanyol himayesinin güney bölgesini, Ifni, Saguia el-Hamra ve Río de Oro kolonileriyle tek bir idarî birim halinde birleştirerek kuruldu. Ifni Savaşı'nın (1957–58) ardından İspanya, Angra de Cintra Antlaşması ile Juby Burnu Şeridi'ni Fas'a bıraktı ve Ifni ve Sahra için ayrı eyaletler oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Sahrası</span>

İspanyol Sahrası, İspanya tarafından işgal edilip yönetilen ve resmî olarak 1884'ten 1958'e kadar Sahra'daki İspanyol Mülkiyeti, ardından 1958 ile 1976 arasında Sahra Eyaleti adını alan günümüzdeki Batı Sahra toprakları için kullanılan addı. Bir zamanlar Amerika'dan İspanyol Doğu Hint Adaları'na kadar uzanan İspanyol İmparatorluğu'nun en son satın almalarından biri ve kalan son mülklerinden biri olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Spartel Burnu</span>

Spartel Burnu, Fas'ın kuzeyinde bulunan bir burundur. Burun, Tanca'nın 12 km batısında, Cebelitarık Boğazı'nın girişinde, deniz seviyesinden yaklaşık 300 m yükseklikte yer almaktadır. Burnun altında Herkül Mağaraları yer almaktadır.