İçeriğe atla

Juan de Fuca

Juan de Fuca
Kefalonyalı heykeltıraş Spiros Hourmouzis tarafından yapılan Juan de Fuca büstü
Doğum
Ioannis Fokas
10 Haziran 1536
Kefalonya, Venedik İyon Adaları (şimdiki Yunanistan)
Ölüm 23 Temmuz 1602 (1602-07-23) (66)
Kefalonya
Uyruk Yunan
Meslek Denizci

Juan de Fuca (10 Haziran 1536, Kefalonya  – 23 Temmuz 1602, Kefalonya),[1][2] İspanya kralı II. Philip'e hizmet eden Yunan bir denizci. Kendisi en çok Vancouver Adası (şu anda Britanya Kolumbiyası, Kanada'nın bir parçası) ile Olimpiyat Yarımadası (Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatı Washington eyaleti) arasındaki Anián Boğazı'nı — günümüzde Juan de Fuca Boğazı olarak biliniyor — keşfettiği iddiasıyla tanınır.

Adı

"Juan de Fuca", Yunanca Ioannis Fokas veya Phokas (Yunanca: Ἰωάννης Φωκᾶς) adının İspanyollaştırılmış halidir, Johannes Phocas olarak Latinceleştirilmiştir. Ancak tam adı biraz belirsizdir. Bazı kaynaklarda asıl adının Apostolos Valerianos (Yunanca: Ἀπόστολος Βαλεριάνος) olduğu belirtilmektedir. Apostolos olarak vaftiz edilmiş ve daha sonra Ioannis veya Juan adını almış olması mümkündür çünkü Apóstol yaygın bir İspanyol adı değildir. Babası ve dedesinin Focas adını taşıdığı biliniyor, dolayısıyla Valerianos'un Kefalonya'da büyüdüğü köyden alınmış bir takma ad veya lakap olduğu muhtemel görünüyor.

Aile ve erken yaşam

De Fuca'nın büyükbabası Emmanouil Fokas (Yunanca: Ἐμμανουὴλ Φωκᾶς) 1453'teki düşüşü sırasında Konstantinopolis'ten kardeşi Andronikos (Yunanca: Ἀνδρόνικος) ile birlikte kaçtı. İkili ilk olarak Mora Yarımadası'na yerleşti, Andronikos orada kaldı; ama 1470'te Emmanouil Kefalonya adasına taşındı. Ioannis'in babası Iakovos (Yunanca: Ἰάκωβος) adanın Valerianos köyüne yerleşti ve kardeşlerinden ayrışmak için "Valeriano Fokas" (Yunanca: Φωκᾶς ὁ Βαλεριάνος, Fokas ho Valerianos) olarak bilinmeye başlandı.[2] De Fuca, 10 Haziran 1536'da Valerianos'ta doğdu. 1555 dolaylarında İspanya'nın hizmetine girmesinden önceki yaşamına ilişkin çok az şey biliniyor.[3]

İlk dönem

De Fuca'nın ilk yolculukları Uzak Doğu'ya yönelikti ve 1587'de Baja California'daki Cabo San Lucas açıklarında İngiliz korsan Thomas Cavendish, kalyonu Santa Ana'yı ele geçirip onu karaya bıraktığında Yeni İspanya'ya vardığını iddia etti. Kendisi çok seyahat eden bir denizciydi ve İspanyol filosunda dümenci olarak becerilerini kusursuzlaştırıyordu. Ayrıca İspanya Kralı'nın onu mükemmelliğinden dolayı tanıdığını ve Batı Hint Adaları'ndaki İspanyol donanmasının dümencisi yaptığını (kırk yıl boyunca elinde tuttuğu bir ünvan) iddia etti, ancak İspanyol arşivlerinde onun adı, görevi veya Kraliyet sarayına yaptığı ziyaret hakkında hiçbir kayıt yok.[4] Kuzey Amerika kıtasının kuzeybatı kıyısına yaptığı ünlü geziyi yapmadan önce Çin, Filipinler ve Meksika'ya yelken açtı. Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada arasındaki Juan de Fuca Boğazı'na, Juan de Fuca'nın Anián Boğazı olarak tanımladığı yerle aynı enlemde olduğu için İngiliz Kaptan Charles Barkley tarafından onun adı verilmiştir.[5]

Kuzeye yolculuklar

Juan de Fuca Boğazı'nın yanında Washington, Cape Flattery'deki Fuca Sütunu.

De Fuca'nın anlatımına göre Fuca, Yeni İspanya Genel Valisi Luis de Velasco, marqués de Salinas'ın emriyle iki keşif gezisi gerçekleştirdi; her ikisi de Atlantik ve Pasifik Okyanuslarını birbirine bağlayan bir deniz yolu olan Kuzeybatı Geçidi olduğuna inanılan efsanevi Anián Boğazı'nı bulmayı amaçlıyordu. İlk yolculukta, İspanyol bir kaptanın (de Fuca'nın dümenci ve kaptan olduğu) genel komutası altındaki 200 asker ve üç küçük gemiye, Anián Boğazı'nı bulma ve onu İngilizlere karşı güçlendirme görevi verildiği görüldü. Bu sefer, iddiaya göre kaptanın görevi kötüye kullanması nedeniyle askerlerin isyan etmesi ve Kaliforniya'ya dönmesiyle başarısız oldu.[2] (Bu dönemde İspanyol doktrininin, gemilerin ve donanmanın kontrolünü, bir subay olan askeri komutan ile denizci olan yelken ve seyrüsefer komutanı arasında bölüştürdüğünü unutmayın.)

1592'de De Fuca ikinci yolculuğunda başarıya ulaştı. Bir karavel, bir tekne ve birkaç silahlı denizciyle kuzeye doğru yelken açtıktan sonra Acapulco'ya döndü ve yaklaşık 47° kuzey enleminde, ağzında büyük bir ada bulunan boğazı bulduğunu iddia etti. Juan de Fuca Boğazı aslında 48° Kuzey civarındadır, ancak Fuca'nın bu boğaza doğru yelken açtığına dair anlatımı gerçeklikten uzaklaşmakta ve orada gerçekte var olandan çok farklı bir bölgeyi tanımlamaktadır.[6] Yolculuk sırasında De Fuca, Juan de Fuca Boğazı'nın yanında, De Fuca boğazın diğer tarafında olduğunu belirtmesine rağmen, Washington'un kuzeybatı ucunda, Flattery Burnu'nun batı kıyısında uzun, neredeyse dikdörtgen bir kaya olan Fuca Sütunu olabilecek "yüksek tepeli veya sivri uçlu bir kaya" da fark etti.[6]

Velasco'nun defalarca verdiği sözlere rağmen De Fuca, hak ettiğini iddia ettiği büyük ödülleri hiçbir zaman alamadı. İki yıl sonra, genel valinin ısrarı üzerine De Fuca, davasını mahkemeye bizzat sunmak için İspanya'ya gitti. Yine hayal kırıklığına uğrayan ve İspanyollardan tiksinen yaşlı Yunan, Kefalonya'daki evine çekilmeye karar verdi, ancak 1596'da bir İngiliz olan Michael Lok (o döneme ait İngilizce ve Fransızca belgelerde Locke olarak da yazılır) tarafından İspanya'nın baş düşmanı Kraliçe Elizabeth'in hizmetine girmeye ikna edildi. Lok ve De Fuca'nın tekliflerinden hiçbir şey çıkmadı, ancak Juan de Fuca'nın hikayesi İngilizceye Lok'un anlatımı aracılığıyla girdi.[2]

Tartışma

New Albion ile kabaca daha sonraki Britanya Kolumbiyası ve Alaska'ya karşılık gelen bir ada arasındaki Juan de Fuca boğazını Kuzeybatı Geçidi'nin girişi olarak gösteren 1768 haritası

De Fuca'nın yolculuklarına dair tek yazılı kanıt Lok'un anlatımına dayandığından — araştırmacıların İspanyol sömürge arşivlerinde keşif gezisinin kayıtlarını bulamamaları — onun keşfi ve doğrusu onun gerçek bir kişi olarak var olup olmadığı konusunda uzun süredir pek çok tartışma vardı; birçok bilim insanı Juan de Fuca'yı tamamen hayal ürünü olduğu gerekçesiyle reddetmiştir ve 18. yüzyıl İngiliz kaşifi Kaptan Cook, De Fuca'nın keşfettiğini ileri sürdüğü boğazın var olmasından bile şiddetle kuşku duymuştur[7] (her ne kadar Cook aslında Juan de Fuca Boğazı'ndan içeri girmeden geçmiş ve Vancouver Adası'nın batı kıyısındaki Nootka Sound'da durmuş olsa da). Ancak daha sonra İngilizlerin bölgeyi keşfetmesi ve yerleşmesiyle De Fuca'nın iddiaları çok daha inandırıcı göründü.

Sonunda, 1859'da Amerikalı bir araştırmacı, İyonya Adaları'ndaki ABD Konsolosunun yardımıyla, yalnızca De Fuca'nın yaşadığını değil, aynı zamanda ailesinin ve tarihinin adalarda iyi bilindiğini de göstermeyi başardı.[2] Lok'un yayınladığı açıklamanın arkasında yatan gerçekleri hiçbir zaman bilemeyecek olsak da, adamın kendisinin kurgusal olma ihtimalinin düşük olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Miras

1787'de Imperial Eagle ile yelken açan İngiliz kaptan Charles William Barkley, De Fuca'nın tanımladığı boğazı (yeniden) keşfettiğinde, onu Juan de Fuca Boğazı olarak yeniden adlandırdı.

Juan de Fuca Sırtı ve keşfettiği kıyı şeridinin çoğunun altındaki tektonik bir plaka olan Juan de Fuca Plakası, adını Juan de Fuca Boğazı'ndan almıştır.

Vancouver Adası'nın Batı Kıyısı'ndaki Juan de Fuca Eyalet Parkı, aynı adı taşıyan yürüyüş parkuru gibi adını boğazdan almıştır.

Kaynakça

  1. ^ "FUCA (Apostolos Valerianos, Phokus Valerianatos), JUAN DE". Dictionary of Canadian Biography. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2024. 
  2. ^ a b c d e Greek Consulate of Vancouver, "Greek Pioneers: Juan de Fuca". 2007-03-15 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. ^ Fokas in 1596 claimed to have been some forty years in the king of Spain's service.
  4. ^ "British Columbia: From the Earliest Times to the Present, Chapter II, The Apocryphal Voyages, pp. 19-31, Ethelbert Olaf Stuart Scholefield, publ. S.J. Clarke, Vancouver, 1914". 12 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
  5. ^ "Center for the Study of the Pacific Northwest". 12 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2024. 
  6. ^ a b Williams, Glyndwr (2003). Voyages of delusion: the quest for the Northwest Passage. New Haven: Yale University Press. ISBN 9780300098662. 
  7. ^ "Barkley, Charles William". Dictionary of Canadian Biography. 25 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2024. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Falkland Adaları</span> Güney Atlas Okyanusunda Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları ülkesi

Falkland Adaları ya da Malvina Adaları Güney Atlas Okyanusu'nda Patagonya'nın 480 km doğusunda bulunan takımadalar. Yaklaşık 12.000 km²'lik yüz ölçümüne sahip olan takımada Doğu Falkland, Batı Falkland ve 776 küçük adadan meydana gelir. Britanya Denizaşırı Toprakları'ndan biri olan Falkland Adaları içişlerinde serbest, dışişlerinde ve savunmada ise Birleşik Krallık'a bağlıdır. Adalar'ın başkenti Doğu Falkland'daki Stanley'dir. Birleşik Krallık, Arjantin'in adalar üzerindeki taleplerine rağmen 1833'te egemenliğini ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">James Cook</span> 18. yy.da yaşamış İngiliz denizci, kaşif.

James Cook İngiliz denizci ve kâşif. Özellikle Büyük Okyanus'ta yaptığı seyirleri ve bu seyirlerde yaptığı ada keşifleri ile ünlüdür. Yeğeni Tahora, Osmanlılı din alimi Ebubekir Efendi ile evliydi.

<span class="mw-page-title-main">Amerika</span> Tek bir kıta veya kara kütlesi olarak birlikte ele alındığında Kuzey Amerika ve Güney Amerika

Amerika veya Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'de Yeni Dünya olarak adlandırılan bölgede, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve bunlara bağlı adalardan meydana gelen kıtalar ve adalar topluluğu. Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'deki kara alanının çoğunu kapsar ve Yeni Dünya'yı oluşturur. Amerika sözcüğü birçok dilde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) anlamında da kullanıldığı için kavram karmaşasına neden olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Macellan</span> dünyanın çevresini ilk kez dolaşan Portekizli kaşif

Ferdinand Macellan, 1519'dan 1522'ye kadar Doğu Hint Adaları'na beraber sefer düzenlediği dostu Juan Sebastián Elcano ile birlikte, dünyanın çevresini dolaşan ilk insan olan Portekizli kaptan ve kâşiftir. İspanyol İmparatorluğu'nun desteğiyle denize açıldı. Hikâyesi, bu seyahate eşlik eden Antonio Pigafetta'nın anılarını yazması sayesinde günümüze ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Juan Ponce de León</span>

Juan Ponce de León, İspanyol konkistador. Santervás de Campos'da (Valladolid) doğdu. Gençlik döneminde Gırnata'yı fethetme savaşına katıldı. Ponce de León, Kristof Kolomb'un yeni dünyaya ikinci yolculuğunda yanındaydı. İspanya kraliyeti tarafından Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. 1513 yılında Florida'yı keşfetmesiyle, Kuzey Amerika kıtasında bugünün Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk ayak basan Avrupalı olduğu düşünülüyor.

Kâşif ya da bulucu, var olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran, keşfeden kimsedir. Daha çok coğrafi keşifleri yapan kişiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pinzón Kardeşler</span>

Pinzón Kardeşler, Palos de la Frontera doğumlu İspanyol denizci, kâşif ve balıkçı kardeşler. Martín Alonso, Francisco Martín ve Vicente Yañez adlarındaki üç kardeş de Kristof Kolomb'un Yeni Dünya'ya doğru ilk seferine katılmıştır. Pinzón Kardeşler tarihçiler tarafından bu tarihsel yolculuğun çok önemli bir parçası olarak değerlendirilse de yeterince tanınmamaktadırlar.

Bardas Fokas, hüküm süren Makedon Hanedanı'na yanında ya da karşı üç isyanın bariz bölümlerinde yer almış Bizans İmparatorluğu'nun öne çıkan generali.

<span class="mw-page-title-main">Willem Janszoon</span>

Willem Janszoon, Hollandalı denizci ve sömürge valisi, Avustralya kıyılarını 1606 yılında gören ilk Avrupalıdır. Adı zaman zaman Willem Jansz. şekillerde kısaltılarak kullanılmıştır. Janszoon, 1631 - 1611 ve 1612 - 1616 tarihlerinde Fort Henry Valisi olarak ve çeşitli dönemlerde Hollanda Doğu Hint Adalarında görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Vakaş dilleri</span>

Vakaş dilleri, Kuzey Amerika'nın Pasifik Kuzeybatısı bölgesinde Kanada'ya bağlı Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Vancouver Adasında, ABD'ye bağlı Washington eyaletlerindeki Olympic Yarımadasının kuzeybatı köşesinde ve Kanada-ABD sınırındaki Juan de Fuca Boğazının güney kıyısında konuşulan Algonkin–Vakaş dilleri üst grubunun Mos dilleri filumundan Kızılderili dil ailesidir. Tipik olarak karmaşık ünsüz yığılmaları görülür.

<span class="mw-page-title-main">Juan de Fuca Boğazı</span>

Juan de Fuca Boğazı, Salish Denizi'nin Pasifik Okyanusu'ndaki çıkış noktası olan bir boğazdır. Yaklaşık 135 km uzunluğunda olup boğazın ortası Kanada ile ABD arasındaki uluslararası sınırı oluşturmaktadır. Adını Yunan denizci Juan de Fuca'dan almaktadır.

Trinidad, Ferdinand Magellan'ın Dünya'nın çevresini dolaşma yolculuğunun amiral gemisiydi. Hint Okyanusu'nu geçerek İspanya'ya dönen Victoria'nın aksine Trinidad Pasifik üzerinden doğuya, Yeni İspanya'ya veya günümüz Meksika'sına yelken açmayı denedi ve başarısız oldu. Trinidad, önde kare yelkenleri ve ana direkleri ve latin bir mizana yelkeni olan 100 tonluk bir karak sınıfı gemiydi. Orijinal mürettebatı 60 kişiden oluşuyordu. Macellan'ın ölümü ve Concepcion'un yakılmasından sonra, Victoria ve Trinidad 8 Kasım 1521'de Tidore'a ulaştı. Aralık ayının ortalarında her iki gemi de karanfil yüklü olarak ayrılmaya çalıştı, ancak Trinidad neredeyse çarçabuk kötü bir şekilde sızdırmaya başladı. İnceleme, sorunun ciddi olduğunu gösterdi. Victoria'nın İspanya'ya gitmek için ayrılması ve Trinidad'ın onarımlar için kalması kabul edildi.

Yunan Amerikalılar tam veya kısmi Yunan kökenli Amerikalılardır. En düşük tahmin 1,2 milyon Amerikalının Yunan kökenli olduğu, en yüksek tahmin ise 3 milyonun üzerinde olduğunu gösteriyor. 2010 yılında beş yaşından büyük 350 bin kişi evde Yunanca konuşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">John Davis (kaşif)</span>

John Davis, İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in başdenizcilerinden biriydi. Kuzeybatı Geçidi'ni keşfetmek için birkaç sefer yönetti ve Doğu Hint Adaları'na giden hem Hollanda hem de İngiliz seferlerinde dümenci ve kaptan olarak hizmet etti. Ağustos 1592'de Falkland Adaları'nı keşfetti.

Jean Cousin, aynı zamanda Jehan Cousin, Yeni Dünya'yı 1488'de, Kristof Kolomb'dan dört yıl önce Brezilya'da Amazon'un ağzı yakınlarında karaya çıktığında keşfettiği söylenen Fransa'nın Normandiya kentinden bir 15. yy denizcisiydi. Kaptanlarından birinin adı Martín Alonso Pinzón'dur ve Dieppe'ye dönüşleri sonrası bir anlaşmazlık sonucu Cousin'den ayrılmış ve Kolomb'a batıya doğru yelken açarken danışmanlık yaptığı İspanya'ya gittiği iddia edilmiştir. Pinzon'un, Yeni Dünya'yı keşfetmesinde Kolomb'a rehberlik etme konusunda dikkate değer bir güven sergilediği biliniyor. Ancak Cousin'in keşif iddiasını destekleyecek hiçbir tartışılmaz yazılı kayıt kalmadı.

<span class="mw-page-title-main">Macellan keşfi</span>

Macellan keşfi veya Macellan-Elcano keşfi, Portekizli kaşif Ferdinand Macellan tarafından planlanan ve yönetilen 16. yüzyıldan kalma bir İspanyol keşif gezisiydi. Keşif Çağı'ndaki ve keşif tarihindeki en önemli yolculuklardan birinin amacı Atlantik ve Pasifik okyanuslarını geçerek günümüz Endonezya'sındaki Maluku veya Baharat Adaları ile bir ticaret yolu açmaktı. Keşif gezisi 1519'da İspanya'dan ayrıldı ve Macellan'ın Filipinler'deki ölümünden sonra Hint Okyanusu'nu geçen İspanyol denizci Juan Sebastián Elcano liderliğinde 1522'de oraya geri döndü. Toplam 60.440 km'yi bulan yaklaşık üç yıllık yolculuk, tarihteki ilk devrialem başardı. Aynı zamanda Pasifik Okyanusu'nun büyüklüğünü de ortaya çıkardı ve gemilerin batı deniz yolu üzerinden dünyanın çevresini dolaşabileceğini kanıtladı.

Kizikoslu Eudoxus, Mısır'daki Helenistik Ptolemaios hanedanının kralı VIII. Ptolemaios için Umman Denizi'ni keşfeden Yunan denizci.

1492 ve 1504 yılları arasında İtalyan denizci ve kâşif Kristof Kolomb, İspanya'nın Katolik Hükümdarları adına Karayipler'e ve Orta ve Güney Amerika'ya dört transatlantik deniz seferi düzenledi. Bu yolculuklar Yeni Dünya'nın geniş kitlelerce bilinmesine yol açtı. Bu atılım, Keşifler Çağı olarak bilinen dönemi başlatarak Amerika kıtasının sömürgeleştirilmesini, bununla bağlantılı biyolojik alışverişi ve Atlantik ötesi ticaretin de başlangıcı oldu. Etkileri ve sonuçları günümüze kadar devam eden bu olaylar, sıklıkla modern çağın başlangıcı olarak anılır.

Kuzey Amerika'nın Avrupalı denizciler ve coğrafyacılar tarafından keşfedilmesi, büyük Avrupa güçlerinin ekonomik, dini ve askeri genişleme amacıyla kıtayı haritalandırma ve keşfetme çabasıydı. Bu keşfin savaşçı ve hızlı doğası, komşu Avrupa ülkelerinin hiçbir ülkenin Amerika'dan yeterli zenginlik ve güç elde etmemesini ve Avrupa kıtasında askeri açıdan dengeleri bozmasını sağlamak için bir dizi karşı eylemin sonucudur. 15. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başlarına kadar sürdü ve esas olarak İspanya, İngiltere, Fransa ve Portekiz tarafından finanse edilen keşiflerden oluşuyordu. Ayrıca Amerika'nın Avrupa tarafından sömürgeleştirilmesi için Amerikan kolonileri maddesine bakın.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Yáñez Pinzón</span> İspanyol denizci ve kâşif

Vicente Yáñez Pinzón Pinzón kardeşlerin en küçüğü olan İspanyol denizci ve kâşif. Niña'nın kaptanı olan Vicente, Pinta'nın kaptanı olan ağabeyi Martín Alonso Pinzón ile birlikte 1492'de Kristof Kolomb'un yanında Yeni Dünya'ya ilk yolculuğa çıktı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.