İçeriğe atla

Juan Ponce de León

İspanyol kaşif Juan Ponce de León'un portre çizimi

Juan Ponce de León (c. 1460 – Temmuz 1521), İspanyol konkistador. Santervás de Campos'da (Valladolid) doğdu. Gençlik döneminde Gırnata'yı fethetme savaşına katıldı. Ponce de León, Kristof Kolomb'un yeni dünyaya ikinci yolculuğunda yanındaydı. İspanya kraliyeti tarafından Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. 1513 yılında Florida'yı keşfetmesiyle, Kuzey Amerika kıtasında bugünün Amerika Birleşik Devletleri topraklarına ilk ayak basan Avrupalı olduğu düşünülüyor.

Yeni Dünya'ya gelişi

Hispanyola'nın fethedilmesine yardım ettikten sonra oraya yerleşti. Yerli halkın Borinquen (bugün Porto Riko) adında zengin bir yer olduğu söylentilerini duyduktan sonra, sözü edilen bölgeye gitmek için kraliyetten izin aldı. 1508 yılında Porto Riko'da ilk yerleşim yeri Caparra'yı kurdu. Taino reisi Cacique Agueybana tarafından dostça karşılanan Ponce de León, kısa sürede adada kontrolü ele geçirdi. Bu sayede, 1509 yılında Porto Riko'nun ilk valiliğine atandı. Ponce de León ve diğer fatihler Tainoları madenlerde çalışmaya ve kendileri için kaleler kurmaya zorladılar. Avrupalı denizcilerin getirdiği bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklığı olmayan çok sayıda Taino, bu yüzden hayatını kaybetti.

Porto Riko valiliğinden alınışı

Keşfettiği bölgelerin ömür boyu valiliğine atanan Kristof Kolomb'un 1506 yılında ölümünden sonra, İspanya yönetimi aynı imtiyazları oğlu Diego Kolomb'a da tanımayı reddetti. Kraliyet, yukarıda belirtildiği gibi, onun yerine Ponce de León'u, kolonize etmesi ve yönetmesi için Porto Riko adasının valiliğine atadı. Diego Kolomb'un, Madrid'de en yüksek mahkemeye başvurarak, haklarını talep edip kazanmasıyla, Ponce de León Porto Riko valiliğinden alındı. Diego Kolomb'a hizmet etmeyi reddederek Küba'nın kuzeyindeki bölgeleri keşfetme hakkını kazanmayı başardı.

Gençlik Çeşmesi

Juan Ponce de León'un Florida'da Gençlik Çeşmesi aradığı popüler bir hikâye olmakla birlikte, yanlış yorumlardan kaynaklanıyor. Onun aradığı, şöhret, nam ve kişisel gelişmeyle manevi açıdan yeniden doğmaktı; çeşmenin suyu sayesinde biyolojik olarak yeniden doğmak değildi. Tainolar, İspanyollara kuzeyde Bimini adında büyük ve zengin bir adadan söz etmişlerdi. Bu sebepten Ponce de León Bimini'de ve diğer adalarda altın, köle bulma ve İspanya adına toprak kazanma umuduyla yola çıkmıştı. Ponce de León'un Gençlik Çeşmesi aradığı hikâyesi, Hernando de Escalante Fontaneda'nın 1560 yılında yazdığı anılarda ortaya çıktığı düşünülüyor.

Florida'yı keşfedişi

Juan Ponce de León kendi cebinden harcamalarla üç gemi donatarak 1513 yılında keşif ve fetih yolculuğuna çıktı. 2 Nisan'da tarihçiler tarafından henüz tartışılan bir noktada bugünün Florida eyaletinin kuzeydoğu kıyısında karaya çıkarak İspanya adına aldı. Adını, gördüğü açan çiçekler yüzünden İspanyolca çiçekli anlamına gelen Florida koydu. Ya da, bir başka kanıya göre, İspanyolca Pascua Florida denen, Paskalya döneminde karaya çıktığı için adını öyle koydu. 2 Nisan'daki Pascua Florida Günü bugün Florida'da resmi bir tatil günü.

Bir başka kaynağa göre Ponce de León Florida'ya ilk ayak basan Avrupalı değildi. Sebebiyse, İspanyolca bilen en az bir yerliye rastlamasıdır. Bir başka kaynaklarda ayak basan ilk Avrupalının Leif Ericson olduğu iddia edilir.

1521 yılında 2 gemiyle, rahiplerden, çiftçilerden ve soylulardan oluşan 200 adam, 50 at ve diğer evcil hayvanlarla ve tarım aletleriyle, yerleşim yeri kurma amaçlı sefere çıktı. Mürettebat Florida'nın güneybatı kıyısında karaya çıktıktan sonra Calusalar tarafından saldırıya uğradı. Omzuna saplanan zehirli bir ok tarafından yaralanan Ponce de León, Havana'ya döndükten sonra öldü. Mezarı Old San Juan Katedrali'ndedir.

2020 yılındaki George Floyd protestoları sırasında, Kolomb ile beraber sömürgeciliği başlattıkları gerekçesiyle; heykelleri protestocular tarafından tahrip edildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kristof Kolomb</span> İtalyan kaptan, kâşif ve sömürgeci (1451–1506)

Kristof Kolomb, Atlantik Okyanusu'na yaptığı dört seferi tamamlayarak coğrafî keşifleri başlatan ve Amerika'nın kolonizasyonunun yolunu açan Cenevizli kaptan ve kâşiftir. Katolik hükümdarlar tarafından desteklenen keşifleri; Karayipler, Orta Amerika ve Güney Amerika ile Avrupalıların ilk temâsı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko</span> ABDnin Karayiplerdeki özerk bölgesi

Porto Riko ya da resmî adıyla Porto Riko Topluluğu, ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bölgedir. Karayipler denizinin kuzeydoğusunda Dominik Cumhuriyeti'nin doğusundadır. Adı İspanyolcada zengin liman anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Karayipler</span> Karayip Denizini, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan bölge

Karayipler, Karayip Denizi'ni, adalarını ve çevreleyen sahilleri kapsayan ve coğrafî olarak Orta Amerika'ya dâhil edilen bölgedir. Bu adalar, Florida'nın güneyinden başlayıp bir kıvrım oluşturarak Güney Amerika'da Venezuela'nın kuzey batısına dek inmektedir. Bölgede 7.000 dolayında ada, adacık ve kayalık bulunur. Burada otuz beş bağımsız ülke ya da bağımlı bölge yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Reis Haritası</span> Piri Reisin oluşturduğu dünya haritası

Pîrî Reis Haritası günümüze kalan, Amerika kıtasını gösteren en eski haritalardan birisidir. Osmanlı Kaptan-ı Derya'sı (Amiral) Pîrî Reis tarafından 1513'te çizilmiştir. Avrupa ve Afrika'nın batı kıyıları ile Güney Amerika'nın doğu kıyılarını göstermektedir. Aralarında Kristof Kolomb'a ait bir haritanın da bulunduğu yirmi kaynağın bütünleştirilmesiyle hazırlanmış, 16. yüzyıl Avrupa ve Müslüman denizcilerinin coğrafya bilgilerini içeren değerli bir tarihi belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Florida</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Florida, Amerika Birleşik Devletleri'nin Güneydoğu bölgesinde yer alan bir eyalettir. Batıda Meksika Körfezi, kuzeybatıda Alabama, kuzeyde Georgia, doğuda Bahamalar ve Atlantik Okyanusu; güneyde ise Küba ve Florida Boğazı ile komşudur. Hem Meksika Körfezi'ne hem de Atlantik Okyanusu'na sınırı olan tek eyalettir. Nüfusu 21 milyonu aşan eyalet, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kalabalık üçüncü eyaleti, doğudaki eyaletler arasında en kalabalık olanı ve 2020 itibarıyla nüfus yoğunluğu bakımından sekizinci sırada yer almaktadır. Yüzölçümü 65.758 milkare (170.310 km2) olup, 50 eyalet arasında 22. sırada yer almaktadır. Miami, Fort Lauderdale ve West Palm Beach şehirlerinin yer aldığı Miami metropolitan alanı 6,138 milyonluk nüfusuyla eyaletin en büyük metropolitan alanıdır ve eyaletin en kalabalık şehri 949.611 kişilik nüfusuyla Jacksonville'dir. Florida'nın diğer büyük nüfus merkezleri arasında Tampa Körfezi, Orlando, Cape Coral ve eyalet başkenti Tallahassee yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Virjin Adaları</span> Takımadalar

Virjin Adaları, Atlas Okyanusu ile Karayip Denizi arasında bulunan, Küçük Antiller bölgesine dâhil edilen adalar topluğudur.

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Reis Haritası (1528)</span> Osmanlı Amirali Piri Reisin 1528de çizdiği ikinci dünya haritası

Osmanlı Amirali Piri Reis'in 1528'de çizdiği ikinci dünya haritasından günümüze kalan parça, büyük bir haritanın kuzeybatı köşesi olup, Orta Amerika'nın yeni keşfedilmiş kıyılarını, Florida'yı, Kanada'nın kuzeydoğu köşesini ve Grönland'ı gösterir. Piri Reis in Kanuni Sultan Süleyman'a armağan ettiği haritanın bu parçası, Piri Reis'in 1513'te çizdiği ilk dünya haritasıyla beraber halen Topkapı Sarayı'nda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hispanyola</span> Karayiplerde bir ada

Hispanyola adası, Karayiplerin ikinci büyük adası olup Küba'nın doğusunda bulunur. Kristof Kolomb 5 Aralık 1492'de burayı keşfetmiş ve 1493'teki ikinci seferinde burada İspanya'nın Yeni Dünyadaki ilk sömürgesini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika</span> Tek bir kıta veya kara kütlesi olarak birlikte ele alındığında Kuzey Amerika ve Güney Amerika

Amerika veya Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'de Yeni Dünya olarak adlandırılan bölgede, Kuzey Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve bunlara bağlı adalardan meydana gelen kıtalar ve adalar topluluğu. Amerika Kıtası, Batı Yarımküre'deki kara alanının çoğunu kapsar ve Yeni Dünya'yı oluşturur. Amerika sözcüğü birçok dilde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) anlamında da kullanıldığı için kavram karmaşasına neden olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">San Juan, Porto Riko</span> Porto Rikonun başkenti

San Juan Porto Riko'nun başkenti. Adanın Atlas Okyanusu'na bakan kuzey kısmında yer alan San Juan'ın nüfusu 433,733'tür. Porto Riko'nun başlıca limanı ve en büyük sanayi merkezi olmasının yanı sıra, kumarhaneleri, güzel kumsalları ve yumuşak iklimiyle büyük sayıda turist çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pinzón Kardeşler</span>

Pinzón Kardeşler, Palos de la Frontera doğumlu İspanyol denizci, kâşif ve balıkçı kardeşler. Martín Alonso, Francisco Martín ve Vicente Yañez adlarındaki üç kardeş de Kristof Kolomb'un Yeni Dünya'ya doğru ilk seferine katılmıştır. Pinzón Kardeşler tarihçiler tarafından bu tarihsel yolculuğun çok önemli bir parçası olarak değerlendirilse de yeterince tanınmamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Porto Riko'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yahudilerin Porto Riko'ya göçü Kristof Kolomb'a ikinci deniz seferinde eşlik eden anusimlerin 15. yüzyılda Porto Riko'ya gelmesiyle başlamıştır. Yahudi cemaati, museviliğin İspanyol Engizisyonu tarafından yasaklanması sebebiyle açık olarak Porto Riko'da kendilerini gösterememişlerdir, fakat çoğu Yahudi merkez San Juan'dan oldukça uzakta, adanın dağlık bölgelerine göç etmişler ve buralarda kendilerini Yahudi olarak tanımlayıp Krypto-Yahudilik'in gerekliliklerini icra etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hispanyola Şeflikleri</span>

Hispanyola Şeflikleri, Taino insanları tarafından Hispanyola bölgesinde kurulmuş yönetim alanlarıdır. Şefliklerin başında bulunan kişiye Kasike adı verilir. Hispanyola'daki Tainolar, Büyük Antiller'deki diğer adaların sakinleriyle akraba olan bir Arawak halkıydı. Avrupalı insanlar ile ilk temasın olduğu zamanlarda, rakip bir yerli grup olan Caribler'in saldırılarına maruz kalıyorlardı. 1508'de Hispanyola adasında yaklaşık 60.000 Taino vardı; 1531 yılına gelindiğinde bulaşıcı hastalık salgınları ve sömürü, nüfusta dramatik bir düşüşe sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Diego Kolomb</span>

Diego Kolomb, Kastilya ve Aragon Hükümdarları emri altında bir gezgin ve kaşifti. 2. Okyanus Deniz Amirali, 2. Batı Hint Adaları Genel Valisi ve 4. Batı Hint Adaları Valisi olarak Kastilya ve Aragon Hükümdarlarına hizmet etti. Kristof Kolomb ve karısı Filipa Moniz Perestrelo'nun büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Rodrigo de Triana</span>

Rodrigo de Triana, 15. yüzyılda yaşamış İspanyol bir denizcidir. Kristof Kolomb'un ilk transatlantik yolculuğunda kullandığı üç İspanyol gemisinin en hızlısı olan La Pinta adlı karavelinin gözcülük görevinde bulunan Rodrigo, 12 Ekim 1492 gecesinde gemideki gözetleme noktasından ufku izlerken Guanahani olarak adlandırılan Bahama kıyılarını gördüğü için "Amerika'yı ilk gören Avrupalı" olarak da bilinir.

Bilim ve teknolojide 1513 yılı, bazıları burada listelenen bir dizi olayı içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Virjin Adaları</span>

İspanyol Virgin Adaları, ya da daha eski ismi olan Geçit Adaları olarak adlandırılan ve Porto Riko Virjin Adaları ya da Batı Virjin Adaları olarak da bilinen ve Culebra ve Vieques adalarından oluşan, günümüzde Karayipler'de yer alan ve Amerika Birleşik Devletleri'nin denizaşırı ada bölgelerinden biri konumunda olan Porto Riko Milletler Topluluğu'na bağlı adalar.

<span class="mw-page-title-main">Bartholomew Columbus</span>

Bartholomew Columbus, Cenovalı bir İtalyan kaşif ve Kristof Kolomb'un küçük kardeşiydi.

1492 ve 1504 yılları arasında İtalyan denizci ve kâşif Kristof Kolomb, İspanya'nın Katolik Hükümdarları adına Karayipler'e ve Orta ve Güney Amerika'ya dört transatlantik deniz seferi düzenledi. Bu yolculuklar Yeni Dünya'nın geniş kitlelerce bilinmesine yol açtı. Bu atılım, Keşifler Çağı olarak bilinen dönemi başlatarak Amerika kıtasının sömürgeleştirilmesini, bununla bağlantılı biyolojik alışverişi ve Atlantik ötesi ticaretin de başlangıcı oldu. Etkileri ve sonuçları günümüze kadar devam eden bu olaylar, sıklıkla modern çağın başlangıcı olarak anılır.

Kuzey Amerika'nın Avrupalı denizciler ve coğrafyacılar tarafından keşfedilmesi, büyük Avrupa güçlerinin ekonomik, dini ve askeri genişleme amacıyla kıtayı haritalandırma ve keşfetme çabasıydı. Bu keşfin savaşçı ve hızlı doğası, komşu Avrupa ülkelerinin hiçbir ülkenin Amerika'dan yeterli zenginlik ve güç elde etmemesini ve Avrupa kıtasında askeri açıdan dengeleri bozmasını sağlamak için bir dizi karşı eylemin sonucudur. 15. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başlarına kadar sürdü ve esas olarak İspanya, İngiltere, Fransa ve Portekiz tarafından finanse edilen keşiflerden oluşuyordu. Ayrıca Amerika'nın Avrupa tarafından sömürgeleştirilmesi için Amerikan kolonileri maddesine bakın.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.