İçeriğe atla

Juan María Bordaberry

Juan María Bordaberry
52. Uruguay Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Mart 1972 - 12 Haziran 1976
(Hata: İkinci tarih yıl, ay, gün şeklinde olmalıdır)
Yerine geldiğiJorge Pacheco
Yerine gelenAlberto Demicheli
Kişisel bilgiler
Doğum 17 Haziran 1928(1928-06-17)
Montevideo, Uruguay
Ölüm 17 Temmuz 2011 (83 yaşında)
Montevideo, Uruguay
Partisi Colorado Partisi
Evlilik(ler) Josefina Herrán
Çocuk(lar) 9

Juan María Bordaberry Arocena (17 Haziran 1928 - 17 Temmuz 2011),[1] 1972'den 1973'e kadar anayasal Uruguay Devlet Başkanı olarak görev yapmış ve daha sonra 1976'ya kadar sivil-askeri bir diktatörlüğün başı olarak hüküm sürmüş Uruguaylı asker, siyasetçi, çiftçi ve sığır yetiştiricisi.

1971 sonlarında yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından göreve geldi. 1973'te Bordaberry, Genel Kurulu feshetti ve orduyla olan anlaşmazlıklar, asıl görev süresi dolmadan devrilmesine yol açana kadar, genel olarak askeri destekli bir diktatör olarak kararname ile hüküm sürdü.

17 Kasım 2006'da, 1970'lerdeki sivil-asker rejimi döneminde ikisi Genel Kurul üyesi olmak üzere dört kişinin ölümüyle ilgili bir davada tutuklandı.

Hayatı

Bordaberry, 1928'de Uruguay'ın başkenti Montevideo'da doğdu. Bordaberry'nin babası, Senatoda ve Köylü liderliğinde görev yapan Domingo Bordaberry'idi ve ülkedeki en büyük çiftliklerden birinin varisiydi. Başlangıçta, Juan María Bordaberry, halk arasında Blancos olarak bilinen Ulusal Parti'ye üyeydi. Blanco partisi sayesinde Senatoya seçildi. Ancak 1964'te Liga Nacional de Accion Ruralista'nın (İspanyolca "Ulusal Kırsal Eylem Birliği") liderliğini üstlendi ve 1969'da Colorado Partisi'ne katıldı.Colorado Partisi'ne katıldığı yıl, 1969'dan 1971'e kadar, kırsal işlerle uzun bir ilişkisi olan Başkan Jorge Pacheco hükûmetinde tarım bakanı olarak görev yaptı.

Uruguay Devlet Başkanı

Bordaberry, 1971'de Colorado adayı olarak başkan seçildi.[2] Aslında, Ulusal Parti'den Wilson Ferreira Aldunate'nin arkasında 60.000 oyu tamamlayarak en çok ikinci oyu kazandı. Bununla birlikte, birleşik Colorado oyu, birleşik Ulusal oyu 12.000'in biraz üzerinde oyla aştı. Uruguay'ın Ley de Lemas sistemine göre, en çok oyu alan partinin en yüksek puanı alan adayı cumhurbaşkanı seçiliyordu.

Bordaberry, 1972'de, Pacheco'nun otoriter yönetiminin ve terör tehdidinin neden olduğu kurumsal bir krizin ortasında göreve başladı. Bordaberry o zamanlar küçük bir siyasi figürdü; Pacheco'nun özenle seçilmiş halefi olmaktan başka, Pacheco'nun halefi olarak çok az bağımsız duruş sergiledi. Pacheco'nun sivil özgürlükleri askıya alan, işçi sendikalarını yasaklayan ve muhalefet figürlerini hapse atıp öldüren otoriter yöntemlerini sürdürdü. En önde gelen hükûmet pozisyonlarına askeri subaylar atadı.

Cumhurbaşkanlığı görevinden önce ve sonra, tarımsal iyileştirme planları ile özdeşleştirildi. Kişisel açıdan bakıldığında, Bordaberry'nin geriye dönüp bakıldığında dezavantajlı olduğu ortaya çıkan eylemlerinden biri, Jorge Sapelli'nin 1973'te istifası ve kamuoyunda onu reddetmesi göz önüne alındığında, Uruguay Başkan Yardımcısı olarak atanmasıydı. 27 Haziran 1973'te Bordaberry, Kongre'yi feshetti, Anayasa'yı askıya aldı ve orduya ve polise düzeni yeniden sağlamak için gerekli gördüğü her türlü önlemi alma yetkisi verdi. Sonraki üç yıl boyunca, bir Ulusal Güvenlik Konseyi'nin ("COSENA") yardımıyla kararname ile yönetti.[3]

Kabinesinde birkaç önemli halk figürü vardı. İlk demokratik yıllarda Julio María Sanguinetti, José Antonio Mora, Luis Barrios Tassano, Pablo Purriel ; daha sonra diktatörlük döneminde Alejandro Végh Villegas, Juan Carlos Blanco Estradé, Walter Ravenna, Néstor Bolentini .

Ordu Tarafından Devrilmesi

Yavaş yavaş Bordaberry, askeri ortaklarından bile daha otoriter hale geldi. Haziran 1976'da, partileri kalıcı olarak kapatacak ve ordu için kalıcı bir rol belirleyecek yeni, korporatist bir anayasa önerdi. Bu, ordunun bile gitmek istediğinden daha ileriydi ve onu istifaya zorladı.[3] Bordaberry daha sonra çiftliğine döndü.

Ailesi

Bordaberry ve eşi Josefina Herrán'ın dokuz çocuğu oldu. Bordaberry'nin oğullarından biri olan Pedro Bordaberry, Jorge Batlle hükûmetinde Turizm ve Sanayi Bakanıydı. Başka bir oğlu Santiago, bir kırsal meseleler aktivistiydi.

Tutuklanması

17 Kasım 2006'da, yargıç Roberto Timbal'in emriyle Bordaberry, eski dışişleri bakanı Juan Carlos Blanco Estradé ile birlikte tutuklandı.[4] 1976'da iki yasa koyucunun, Hristiyan Demokrat Parti'den Senatör Zelmar Michelini ve Ulusal Parti'den Meclis lideri Héctor Gutiérrez'in öldürülmesiyle ilgili olarak tutuklandı. Suikastlar Buenos Aires'te gerçekleşti, ancak savcılık bunların Uruguay ve Arjantin askeri rejimlerinin muhaliflere karşı eylemleri koordine ettiği Condor Operasyonunun bir parçası olduğunu iddia etti. Timbal, cinayetlerin Uruguay dışında gerçekleştiği için, 1985'te sivil yönetimin geri gelmesinden sonra çıkarılan bir af kapsamına girmediğine karar verdi.

23 Ocak 2007'de ciddi solunum sorunları nedeniyle Montevideo'da hastaneye kaldırıldı. Yargıç Paublo Eguern, sağlık sorunları nedeniyle Bordaberry'nin ev hapsine alınmasına karar verdi. 27 Ocak'tan itibaren hapis cezasını oğullarından birinin Montevideo'daki evinde geçirdi. 1 Haziran 2007'de bir Temyiz Mahkemesi, Michelini ve Gutiérrez Ruiz cinayetlerine ilişkin davanın devam ettiğini onayladı. 10 Eylül 2007'de, başka bir Temyiz Mahkemesi, Anayasa ihlali nedeniyle Yargıç Gatti tarafından 10 cinayetten yargılanmak üzere yeni bir dava açtı.

7 Şubat 2008'de Sosyal Güvenlik İdaresi BPS, Bordaberry'nin ülkenin eski cumhurbaşkanı olarak emeklilik ödemelerini askıya aldı.

Mahkumiyet

5 Mart 2010'da Bordaberry, cinayetten ve rejimin siyasi muhaliflerinin kaçırılması ve entelektüel yazarların kaybolması gibi suçlardan 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı (Uruguay yasalarının izin verdiği en yüksek miktar) ve uzun süre hapis cezasına çarptırılan ikinci eski Uruguaylı diktatör oldu.

Ölümü

17 Temmuz 2011'de Bordaberry, solunum sorunları ve çeşitli hastalıklardan dolayı 83 yaşında evinde öldü.[5][6] Cenazesi Parque Martinelli de Carrasco'ya gömüldü.[7]

Kaynakça

  1. ^ Alexei Barrionuevo and Charles Newbery (Temmuz 17, 2011). "Juan Bordaberry, Who Led Uruguay in Dark Era, Dies at 83". The New York Times. 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  2. ^ "Reference at www.elpais.com.uy". 28 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b Şablon:Csref
  4. ^ "Uruguay's ex-ruler Bordaberry jailed for 30 years". BBC News. 11 Ocak 2010. 12 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  5. ^ "Uruguay's ex-leader Juan Maria Bordaberry dies aged 83". BBC News. 17 Temmuz 2011. 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  6. ^ "Juan Maria Bordaberry, president-turned-dictator of Uruguay, dies at 83". Washington Post. 17 Temmuz 2011. 27 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  7. ^ "Obituario de Juan Mª Bordaberry". El País (Uruguay). 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uruguay</span> Güney Amerika ülkesi

Uruguay veya resmî adıyla Uruguay Doğu Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın güneydoğusunda bulunan ülkedir. Batı ve güney batısında Arjantin, kuzeyi ve kuzeydoğusunda Brezilya bulunan ülke yaklaşık 176.000 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Coğrafi olarak Surinam'dan sonra Güney Amerika’ın en küçük ülkesidir. Nüfusu 3,51 milyon olan Uruguay’da, başkent Montevideo yaklaşık 1,8 milyon kişiye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jorge Rafael Videla</span> Arjantinli siyasetçi (1925-2013)

Jorge Rafael Videla Redondo, Arjantinli asker ve siyasetçi. 1976-1981 yılları arasında fiilen Arjantin Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Aparicio Méndez</span>

Aparicio Méndez Manfredini, Uruguaylı siyasetçi. 1976-1981 yılları arasında Uruguay Devlet Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Guzmán Fernández</span> Dominik Cumhuriyetinin 46. devlet başkanı

Silvestre Antonio Guzmán Fernández, Dominikli iş insanı ve siyasetçi, Mayıs 1978 - Temmuz 1982 arasında Dominik Cumhuriyeti'nin devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">José Mujica</span>

José Alberto Mujica Cordano, 2010-2015 yılları arasında Uruguay'ın 40. Başkanı olarak görev yapan Uruguaylı siyasetçi ve çiftçidir. Tupamaros'ta eski bir gerilla olan Mujica, 1970'lerde ve 1980'lerde askeri diktatörlük sırasında 12 yıl hapis yattı. Sol partilerin Geniş Cephe koalisyonunun bir üyesi olan Mujica, 2005'ten 2008'e kadar Hayvancılık, Tarım ve Balıkçılık Bakanı ve daha sonra Senatör olarak görev yaptı. Geniş Cephe'nin adayı olarak 2009 cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandı ve 1 Mart 2010'da Başkan olarak göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Condor Planı</span> 1970li yıllarda Latin Amerikadaki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon

Condor Planı veya Condor Operasyonu, 1970'li yıllarda Latin Amerika'daki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon. Bill Clinton döneminde (2000) açıklanan belgeler sonucunda CIA desteği daha açık biçimde ortaya konmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay Futbol Federasyonu</span>

Uruguay Futbol Federasyonu, Uruguay futbolunun yönetim organı. Görevleri, Uruguay'daki futbol liglerini ve Uruguay millî futbol takımını organize etmektir. Merkezi Montevideo'dadır.

José Salvador Omar Jorge Blanco Dominikli avukat, yazar ve siyasetçi. Dominik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı. 1963 yılında Salvador Jorge siyasi kariyerine Sivil Birliği Komite Sekreteri olarak başladı.Üye olduğu ve PRD partisine aday olarak katılıp daha sonra 1964'te PRD'ye Senatör oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kendi kendine darbe</span> Seçilmiş liderin yasa dışı olarak gücünü koruması veya artırması

Kendi kendine darbe ya da öz darbe bir devlet liderinin, yönetime yasal yollarla gelmiş olmasına rağmen, ülkenin yasama organını feshederek ya da güçsüz bırakarak, kanuna aykırı düzeyde güç sahibi olmasını sağlayacak bir ayaklanma ya da askerî darbe yapmasıdır. Bu hareketin diğer sonuçları millî anayasanın ortadan kaldırılması ve bağımsız mahkemelerin devre dışı bırakılması olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Washington Benavides</span>

Washington Benavides ,Uruguaylı şair ve müzisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Margarita Robles</span>

María Margarita Robles Fernández, İspanyol yargıç ve siyasetçi. Mevcut Savunma Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Marchesano</span> Uruguaylı siyasetçi ve avukat

Antonio Marchesano, Uruguaylı siyasetçi ve avukattır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika-Uruguay ilişkileri</span>

Meksika-Uruguay ilişkileri, Meksika ve Uruguay arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Latin Amerika Entegrasyon Birliği, Amerikan Devletleri Örgütü, İbero-Amerikan Devletleri Örgütü ve Rio Grubu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">María Auxiliadora Delgado</span> Tanınmış kişi

María Auxiliadora Delgado, Uruguaylı devlet görevlisi, sağlık aktivisti ve first lady'dir.

<span class="mw-page-title-main">Askerî cunta</span> Askerî liderlerden oluşan bir komite tarafından yönetilen hükûmet

Askeri cunta askeri liderler komitesi tarafından yönetilen bir hükûmettir. Cunta terimi "toplantı" veya "komite" anlamına gelir ve köken olarak 1808'de Napolyon'un İspanya'yı işgaline karşı İspanyol direnişinin düzenlediği ulusal ve yerel cuntaya dayanır. Günümüzde bu terim oligarşik askeri diktatörlük tipine sahip otoriter hükûmetler için kullanılır. Bu hükûmetler güçlü adam, makine ve patronculuk tipinde olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay İç Savaşı</span>

Uruguay İç Savaşı, bağımsız Uruguay'ın liderleri arasında çıkan çatışma. Savaş resmi olarak 1839'dan 1851'e kadar sürdü, ancak 1832'de başlayan ve Blancos fraksiyonunun 1904'teki son askeri yenilgisine kadar devam eden silahlı çatışmalar bu savaş kapsamında değerlendirilmiştir. Colorado Partisi ve Ulusal Parti haricinde, ülkenin komşuları ve Avrupa milletleri tarafından da destek gören bu çatışmaya, Brezilya İmparatorluğu, Arjantin Konfederasyonu, Buenos Aires Eyaleti, Birleşik Krallık, Fransa Krallığı ve İtalyan Vatansever Giuseppe Garibaldi önderliğinde toplanmış bir grup İtalyan gönüllü de katılmıştır. Colorado Partisini destekleyen büyük askeri çeşitlilik, mücadelelerinin "ulusal kurtuluş" çerçevesinde değerlendirilmesini zorlaştırsa da, Colorado Partisi bu çeşitliliğin "tiranlığa" karşı "insanlığı" ve "medeniyeti" savunan güç olarak görülmesi gerektiğini savundu. Uruguay'ın o zamanlardaki nüfusu 15.000 ' i Montevideo' da olmak üzere 60.000 kişi olduğundan, askerlerin ve atlıların sayısı birkaç bin kişiyi geçmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Ev Büyük Dinlenme Cumhuriyeti</span>

Küçük Ev Büyük Dinlenme Cumhuriyeti, Uruguay'daki Montevideo şehri'nde bağımsızlık ilan eden bir mikro ulustur. 1878'den beri sivil, kültür ve eğlence derneği olarak hizmet vermektedir. Bağımsız bir "Cumhuriyet" olarak ilan edilen Küçük Ev, sosyal ve eğlence amaçlı kurulan bir mikro ulustur. Bu tür bir organizasyonda her zaman olduğu gibi, vatandaşları her tür gösterişli unvanı ve şerefleri kullanır. Bir Başkan ve bir Bakanlar Kurulu tarafından yönetilen ve dışişleri sekreterliğine sahip bir hükûmeti vardır. Toprakları, 19. yüzyılın neoklasik konutu olan bahçeler ve heykellerle çevrili bir Başkanlık Sarayı'ndan oluşur. Uruguay'da Montevideo'nun önemli bir mahallesinde yer almaktadır. Küçük Ev anayasası en fazla 250 eşzamanlı vatandaşı kabul etmektedir. 130 yılda cumhuriyetin 843.297'den fazla vatandaşı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay devlet başkanı</span> Uruguayın devlet ve hükûmet başkanı

Uruguay Devlet Başkanı, resmî olarak Uruguay Doğu Cumhuriyeti'nin devlet başkanı olarak bilinir. Uruguay devlet başkanı ve hükûmet başkanıdır. Hakları Uruguay Anayasası'nda belirlenmiştir. Cumhurbaşkanlığı Sekreterliği, Bakanlar Kurulu ve Plan ve Bütçe Dairesi başkanı, yürütme organı ile uyumludur. Yokluğunda görevi başkan yardımcısı yürütür. Buna karşılık; cumhurbaşkanı, silahlı kuvvetlerin başkomutanıdır.

Uruguay'da her siyasi partinin başkan adayını belirlemek amacıyla 30 Haziran 2019'da başkanlık ön seçimleri yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Josefina Herrán</span>

María Josefina Herrán Puig, Eski Uruguay first ladysi ve siyasetçi.