
Lazika ya da Egrisi, ayrıca Laz İmparatorluğu olarak da bilinir, Karadeniz'in güneydoğu kıyısında tarihsel bölge. Latince'de 'Lazika'; "Lazların ülkesi" anlamına gelmektedir. Aynı dönem devleti Perslerin resmi literatüründe ise "Lazistan" olarak yer almıştır. Bugün Türkiye, Rusya ve Gürcistan sınırları içinde yer alır. Bu bölgeden “Lazika” adıyla ilk kez 7. yüzyılda yazarı bilinmeyen, Ermenice "Coğrafya” adlı kitapta bahsedilmiştir. Lazika Krallığı'nın sınırları 4. yüzyılın ikinci yarısında batıda Trabzon kuzeyde Kafkas Sıradağları ve doğuda Lihi Dağları'na kadar uzanıyordu.

Sasani İmparatorluğu, dördüncü büyük İran Hanedanı ve ikinci Pers İmparatorluğu'nun adıdır. Sasani İmparatorluğu, son Arşaklı hanedanı (Partlar) kralı IV. Artabanus'u yenmesinin ardından I. Ardeşir tarafından kurulmuş, son Sasani hükümdarı Şehinşah III. Yezdigirt'in (632-651), erken Halifelik'le yani ilk İslam Devleti ile girdiği 14 senelik mücadeleyi kaybetmesiyle sona ermiştir. İmparatorluğun sınırları bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Afganistan, Türkiye'nin doğu bölgesi, Suriye'nin bir kısmı, Pakistan, Kafkaslar, Orta Asya ve Arabistan'ın bir kısmını kapsıyordu. II. Hüsrev'in hükümdarlığı (590-628) sırasında Mısır, Ürdün, Filistin ve Lübnan da kısa süreli olarak imparatorluğa dahil oldu. Sasaniler, imparatorluklarını 'İranşehr' ايرانشهر (Iranshæhr) 'İranlıların (Aryanların) memleketi' diye adlandırırlardı.

Ammianus Marcellinus, Antakya doğumlu Romalı tarihçi. 322-400 yılları arasında yaşamış olan Marcellinus imparator Iulianus ile birlikte Pers seferine katılmıştır. 31 kitaptan oluşan bir Roma tarihi yazan Marcellinus'un eserinden 353-378 yılları arasındaki olayları anlattığı 14-31. kitaplar günümüze kalmıştır.

II. Hürmüz, 302 - 309 yılları arasında yedi sene beş ay mühdetince Sasanilerin kralıydı. Narseh'in oğludur (293-302).

Flavius Claudius Iulianus ya da Julianus Apostata, 361-363 yılları arasında Konstantin Hanedanı'na mensup Roma imparatoruydu. Kendisi son pagan Roma imparatoruydu ve imparatorluktaki çöküşü durdurmak amacıyla geleneksel ibadeti geri getirmeye çalışmıştır.

Flavius Valentinianus, 364 yılından ölümüne kadar Roma imparatoruydu. Kendisinden genellikle son büyük Batı imparatoru olarak bahsedilir. Başarılı bir general olan Yaşlı Gratianus'un oğlu olarak dünyaya gelmiştir.

Flavius Iulius Valens (Latince: Imperator Caesar Flavivs Ivlivs Valens Avgvstvs) 364-378 yılları arasında Doğu Roma imparatoru. İmparatorluğun doğusu kendisine abisi I. Valentinianus tarafından verilmişti. Zaman zaman Son Gerçek Romalı olarak da anılan Valens Roma İmparatorluğu'nun çöküşünü başlatan Hadrianapolis Muharebesi'nde yenilmiş ve öldürülmüştür.
Procopius, I. Valentinianus'e karşı imparatorluğunu ilan eden Kilikya yerlisi, Constantinus hanedanı mensubu.
Eutropius, MS 4. yüzyılda yaşamış olan Romalı tarihçi.

Edessa, Yukarı Mezopotamya'da, Seleukos İmparatorluğu'nun kurucusu Kral Selevkos I Nicator tarafından Helenistik dönemde kurulan antik bir şehir (polis) idi. Daha sonra Osroene Krallığı'nın başkenti oldu ve Roma eyaleti Osroene'nin başkenti olarak devam etti. Geç Antik Çağ'da, Hristiyan öğreniminin önde gelen merkezi ve Edessa Katekistik Okulu'nun merkezi oldu. Haçlı Seferleri sırasında, Edessa Kontluğu'nun başkentiydi.

Arap-Bizans savaşları, 7. yüzyıldan 11. yüzyıla kadar Müslüman Araplar ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan savaşlardır. Çatışmalar, 7. yüzyılda İslam peygamberi Muhammed'in, Raşidun ve Emevi halifelerinin ilk Müslüman fetihleri sırasında başladı ve halefleri tarafından 11. yüzyılın ortalarına kadar devam etti.
Amida Kuşatması, II. Şapur yönetimindeki Sasaniler 359 yılında Roma'nın Amida şehrini kuşattığında gerçekleşti.

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.
615'te Bizans İmparatorluğu ile devam eden savaş sırasında, spahbed Şahin komutasında Sasani ordusu, Küçük Asya'yı istila etti ve Konstantinopolis'te Boğazın karşısında Kalkedon'a ulaştı. Sebeos'a göre, bu noktada Herakleios'un savaştan çekilmeyi kabul edip Roma İmparatorluğu'nun bir Pers devleti haline gelmesi yanında, hatta II. Hüsrev'in imparatoru seçmesine izin vermek yanında Sasani imparatoru II. Hüsrev'e bağlanmaya hazırdı. Sasaniler bir önceki yıl Roma Suriyesi ve Filistin'i ele geçirmişlerdi. Bizans imparatoru Herakleios ile görüşmeler yapıldıktan sonra, Pers Şahinşah II. Hüsrev'e bir Bizans elçisi gönderildi ve Şahin yine Suriye'ye çekildi.

İberya Savaşı, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında İberya'nın Doğu Gürcü Krallığı üzerine 526'dan 532'ye kadar süren savaştır.

Sasani İmparatorluğu ya da Sasani Hanedanı, MS 224-651 arasında süren Pers hanedanlığı için kullanılan isimdir.

(Surp) Sarkis Zoravar Ermeni Kilisesi’nce aziz sayılan Roma ordusundaki bir generaldir.
Flavius Lupicinus, MS 4. yüzyılda bir Roma askeri komutanıydı. 357'de magister equitum olarak atandı, ancak ordu onu Augustus ilan ettiğinde Julian'ın tarafını tutmayı reddettiğinde gözden düştü. Julian'ın ölümünden sonra 363'te magister equitum per orientes olarak atandı. 365'te imparator Valens'in gaspçı Procopius'a karşı yürüttüğü seferde kıdemli komutandı ve Procopius'un yenilgisinden sonra 367'de konsül oldu.

Bagavan Muharebesi veya Vagabanta Muharebesi, 371 yılında Büyük Ermenistan'ın Bagrevand bölgesindeki Bagavan yerleşimi yakınında, Roma - Ermeni ortak kuvveti ile Sasani ordusu arasında yapılan çatışmadır; Romalılar ve Ermeniler galip gelmiştir. Romalı tarihçi Ammianus Marcellinus'un yanı sıra Ermeni tarihçi Bizantionlu Faustus tarafından da kaydedilmiştir.
337-361 Pers-Roma savaşları, 337 ve 361 yılları arasında Roma İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir dizi askeri çatışmadır. Bunlar, rakip güçler arasında Ermenistan ve İberya sınır krallıklarındaki nüfuz konusunda uzun süredir devam eden rekabetin ve II. Şâpûr'un Arap seferinden sonra imparatorluklar arasındaki önceki savaşı sonlandırmış Nisibis Barış Antlaşması olumsuz şartlarını iptal etme arzusunun bir sonucudur. II. Constantius yönetimindeki Romalılar birçok kanlı karşılaşmada yenildikleri halde Şâpûr kesin bir zafer elde edemedi.