İçeriğe atla

Jovan Divjak

Jovan Divjak
Јован Дивјак
Divjak in 2006
Doğum11 Mart 1937(1937-03-11)
Belgrad, Yugoslavya Krallığı
(Günümüzde Sırbistan)
Ölüm08 Nisan 2021 (84 yaşında)
Saraybosna, Bosna Hersek
MilliyetBoşnak[1]
Evlilik
Vera Divjak
(e. 1960; ö. 2017)
Çocuk(lar)2
Askeri kariyer
BağlılığıŞablon:Ülke veri Socialist Federal Republic of Yugoslavia (1956–92)
Şablon:Ülke veri Republic of Bosnia and Herzegovina (1992–95)
BranşıYugoslav Ground Forces (1956–92)
Army of the Republic of Bosnia and Herzegovina (1992–95)
Hizmet yılları1956–1995
RütbesiGeneral
Çatışma/savaşlarıBosnian War
  • Siege of Sarajevo

Jovan Divjak (Sırpça (Kiril Alfabesinde);Јован Дивјак (11 Mart 1937 - 8 Nisan 2021), Bosna Savaşı sırasında 1994 yılına kadar Bosna ordusunun ana kurmay Komutan Yardımcısı olarak görev yapan bir Bosnalı ordu generaliydi.

Yaşamı

Divjak, aslen Bosna'nın Bosanska Krajina bölgesinden gelen bir ebeveynin çocuğu olarak Belgrad'da doğdu.[2] Babası , Sırbistan'daki Yugoslav Halk Ordusu'nda (JNA) görev yapıyordu. Ailesi,kendisi gibi, şu anda Divjak'ın 1966'da taşındığı Saraybosna'da yaşıyor. 1956'dan 1959'a kadar Belgrad'daki Harp Akademisine katıldı. 1964 ve 1965'te Paris'teki Personel Kolejine katıldı. Divjak, Sırbistan'da doğmuş etnik bir Sırp [3] olmasına rağmen Bosnalı olarak tanımlandı.[1]

Divjak, 1969'dan 1971'e kadar Belgrad'daki Harbiye Akademisi'ndeydi ve 1979'dan 1981'e kadar orada Savaş ve Savunma Planlama Okulu'nda görev yaptı. JNA'daki çeşitli görevlerinden sonra, 1984'ten 1989'a kadar Mostar sektörünün ve 1989'dan 1991'e kadar Saraybosna sektörünün komutanlığına Bölgesel Savunma Şefi olarak atandı.[]

1991 ve 1993 yılları arasında Divjak, Kiseljak Bölgesel Savunması'na 120 parça hafif zırh ve 20.000 mermi verdiği için JNA tarafından mahkemeye çıkarıldı ve dokuz ay hapis cezasına çarptırıldı. JNA'dan ayrılıp Bosna Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunması'na katılarak cezadan kaçındı.[4] Savaşın ilk günlerinde Sırp güçleriyle işbirliği yapmaktan tutuklandı ve 27 gün hapis cezasına çarptırıldı. Cezaevinde Divjak, dört gün boyunca açlık grevi yaptı.

Divjak daha sonra Bosna ve Hersek Bölgesel Savunma Kuvvetleri Komutan Yardımcısı oldu ve bir ay sonra Saraybosna'nın büyük bir JNA saldırısına karşı savunmasını denetledi. 1993 ve 1997 yılları arasında Divjak, sivil kurum ve kuruluşlarla (idare, ekonomi, sağlık ve eğitim) işbirliği yapmakla görevli Bosna Hersek Ordusu Karargahı Komutan Yardımcısı olarak görev yaptı.

Etnik bir Sırp olan Divjak, Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu'nun çok ırklı bir karakterini sergilemek için general yapıldı. Kendisini "çiçek aranjmanı" gibi hissettiğini söyleyerek konuyu yorumladı ve "tabii ki birisinin de çiçek aranjmanı olması gerekiyor" dedi. Orduya hizmetinin sadece geçici olmasının utanç verici olduğunu ifade etti. Nitekim, o ve Stjepan Šiber (Hırvat olarak), Genelkurmay Başkanlığında Boşnak olmayan tek kişilerdi. Her ikisine de Mart 1996'da Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Başkanı Alija Izetbegović tarafından emeklilik teklif edildi. Savaşın başında Hırvatların yüzde 18'i ve Sırpların yüzde 12'sinden her ikisinin de sadece yüzde biri Bosna ordusunun saflarında kaldı. Divjak, o sırada Genelkurmay Başkanı Rasim Delić'e ve İzetbegović'e şikayette bulundu, ancak bunun "Boşnak askerlerin Sırp komutanlara güvenmemesinden" kaynaklandığı açıklandı. Divjak daha sonra Delić tarafından Ordudaki karar alma sürecinden çıkarıldı. Oslobođenje'ye göre, Ordu'daki Boşnakların Sırp komutanlara güvenmediği iddia ediliyor. [5]

Divjak, Katalonya Parlamentosunda "Barış İnşa Edenler" Ödülünü Barselona'daki Anna Simó'dan alıyor, 17 Mart 2014.

Divjak, 1994 yılında ortak kurduğu OGBH'nin ("Obrazovanje Gradi BH": "Bosna-Hersek'i Eğitim İnşa Eder") icra direktörüydü. Derneğin amacı, para yardımı yaparak aileleri savaş mağduru çocuklara yardım etmek, aynı zamanda Bosna'da, hatta ülkenin en yoksul bölgelerinde bile maddi ve maddi destek sağlayarak eğitime yardımcı olmaktır.[]

Divjak, Fransız Şeref Lejyonu, Lafayette Nişanı, Saraybosna Altıncı Nisan Ödülü, Uluslararası Hümanistler Birliği Plaketi ve Saraybosna Kantonu Plaketi gibi birçok uluslararası ve ulusal ödül kazandı.[6]

2004'ten ölümüne kadar Saraybosna'daki STK Referans Grubu'nun Yürütme Kurulu üyesiydi. 1998'den ölümüne kadar Divjak, Saraybosna'daki Bağımsız Aydınlar Derneği "Krug 99" üyesiydi. 1998'den önce, Saraybosna'da spor dernekleri ve beden eğitimi fakültesi dahil olmak üzere diğer derneklerin aktif bir üyesiydi ve Bosna'daki çeşitli STK'ların bir üyesidir.[]

Divjak, Saraybosna halkı arasında popülerlik kazandı ve Jovo Divjak, General Jovo ve Jovo Amca olarak adlandırıldı. İki kitabın yazarıydı:

  • Fransızca "Saraybosna, aşkım". Entretiens avec Florence La Bruyere; Buchet-Chastel tarafından 2004'te Bernard-Henri Lévy'nin önsözüyle yayınlandı.
  • Boşnakça / Hırvatça / Sırpça "Ratovi u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini 1991–1995", "Dani" ve Jesenski ve Tura 1999'da.

BBC'nin Yugoslavya'nın Ölümü belgeselinde 1995 yılında yer aldı ve 2013 El Cezire Dünyası belgesel Sarajevo My Love (Saraybosna Aşkım)'a konu oldu.[7]

2006 yılında Cenevre'deki Evrensel Büyükelçi Barış Çevresi Dünya Konseyi tarafından Evrensel Barış Elçisi unvanına layık görüldü.[]

3 Mart 2011'de Divjak, 1992-95 savaşının başlarında Saraybosna'daki bir Yugoslav ordusu koluna düzenlenen saldırı ile ilgili olarak kendisini suçlayan Sırp tutuklama emrine yanıt olarak Viyana'da tutuklandı. Ancak Avusturya onu Belgrad'a iade etmedi.[8] 8 Mart 2011'de Viyana'da gözaltına alındı ve 29 Temmuz 2011'de Sırbistan'ın iade talebinin delil yetersizliği ve Sırbistan'da adil yargılamayı garanti edememesi nedeniyle bir Avusturya mahkemesi tarafından reddedilmesinin ardından serbest bırakıldı.[9]

Kişisel hayatı

Divjak, 1960'tan 2017'deki ölümüne kadar karısı Vera ile evliydi.[7] İkisinden, biri Bosna ordusunda görev yapan iki oğlu vardı. Ayrıca, Bosna Savaşı'nda kardeşleri öldürülen Boşnak bir vaftiz oğlu vardı.

8 Nisan 2021'de Divjak, Saraybosna'da 84 yaşında hayatını kaybetti.[10][11]

Tepkiler

Divjak'ın ölümünden sonra, Bosna Cumhurbaşkanlığı üyeleri Željko Komšić ve Šefik Džaferović, eski Cumhurbaşkanlığı üyesi Bakir Izetbegović, yeni seçilen Saraybosna Belediye Başkanı Karić, şair ve senarist Emir Spahiç, eski futbolcu Abdulah Sidran'da dahil olmak üzere birçok tanınmış Bosnalı politikacı ve ve Faruk Hadžibegić ve diğerler tanınmış kişiler ailesine başsağlığı diledi.

Cenaze Töreni

Divjak'ın ölümünün ertesi günü, 9 Nisan'da Mostar halkı Divjak'a son veda etti.[12] Aynı gün, Divjak'ın bir görüntüsü Vijećnica'da (Saraybosna Belediye Binası) yansıtıldı, böylece Saraybosna ona sembolik olarak hürmet gösterdi.[13]

Ölümü üzerine, Saraybosna Kantonu hükûmeti, cenaze töreni olan 13 Nisan 2021'de tüm Kanton'da ulusal yas günü olacağını duyurdu. [14]

Kaynakça

  1. ^ a b "Jovan Divjak: Ja sam Bosanac" [Jovan Divjak: I am a Bosnian]. Sense Tribunal (Sırp-Hırvatça). Sense Agency. 2007. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2012. 
  2. ^ YouTube'da video
  3. ^ Only the Nails Remain: Scenes from the Balkan Wars. Rowman & Littlefield. 1 Ekim 2001. s. 357. ISBN 978-0-7425-1686-1. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2021. 
  4. ^ "What Really Happened During The Dobrovoljacka Attack?". rferl.org. Radio Free Europe/Radio Liberty. 8 Mart 2010. 18 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Ex-Yupress & 2 August 1996.
  6. ^ "Third Annual HIA International Conference" (PDF). humanityinaction.org. Humanity in Action. s. 16. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  7. ^ a b "Sarajevo My Love". Al-Jazeera World. 11 Haziran 2013. 13 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2018. Kaftan, Eylem (11 June 2013). "Sarajevo My Love" 13 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Al-Jazeera World. Retrieved 29 April 2018.
  8. ^ "Austria won't send Bosnia general to Serbia". Reuters. 7 Mart 2011. 10 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2011. 
  9. ^ "Bosnian wartime general freed by Austrian court". reuters. 29 Temmuz 2011. 25 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2011. 
  10. ^ "Preminuo Jovan Divjak" (Boşnakça). avaz.ba. 8 Nisan 2021. 8 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  11. ^ "Jovan Divjak, Defender of Sarajevo, Dies at Age 84". Amerika'nın Sesi. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Posljednji pozdrav Jovanu Divjaku sa Starog mosta: Generale, počivaj u miru" (Boşnakça). Klix.ba. 9 Nisan 2021. 9 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  13. ^ "Sarajevo odalo počast čika Jovi: Na Vijećnici oslikan lik generala i humaniste" (Boşnakça). Klix.ba. 9 Nisan 2021. 9 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  14. ^ "U Kantonu Sarajevo 13. aprila Dan žalosti povodom smrti Jovana Divjaka" (Boşnakça). Klix.ba. 9 Nisan 2021. 9 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Saraybosna</span> Bosna-Hersekin başkenti

Saraybosna, Bosna-Hersek’in başkenti ve 2007 yılı sayımlarına göre 619.030 kişilik nüfusuyla en büyük kentidir. Saraybosna, ayrıca Bosna-Hersek Federasyonu'nun ve fiilî başkenti Banyaluka olan Sırp Cumhuriyeti'nin de hukukî başkentidir. Saraybosna Kantonu'nun da merkezidir. Saraybosna, Bosna bölgesinin Dinar Alpleri'yle çevrili Saraybosna Vadisi içerisinde Miljacka Nehri'nin çevresinde kurulmuştur. Şehir, barındırdığı dinî çeşitliliğiyle bilinir. Müslümanlık, Katoliklik, Ortodoksluk ve Musevîlik, burada yüzyıllar boyunca barış içinde bir arada var olagelmişlerdir. İşte bu yüzden Saraybosna, Avrupa'nın Kudüs'ü olarak kabul edilir. Saraybosna Balkanlar'daki kültürel şehirlerin en önemlilerinden biri olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Savaşı</span> Bosna Hersekte 3 yıl sürmüş askeri bir çatışma

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Soykırımı</span> Soykırım

Bosna Soykırımı ya da Boşnak Soykırımı, 1992-1995 yılları arasında Bosna Savaşı sırasında özellikle Sırplar tarafından Boşnaklara karşı Bosna-Hersek Cumhuriyeti topraklarında yapılmış bir soykırımdır. Terim, hukuksal bir kavram olarak daha çok Srebrenitsa ve Jepa katliamları için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Federasyonu</span> Federasyon

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

<span class="mw-page-title-main">Dayton Anlaşması</span> 1995te Bosna Savaşını sona erdiren barış antlaşması

Bosna Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması, bilinen adıyla Dayton Anlaşması veya Dayton Anlaşmaları ABD'nin Ohio eyaletindeki Dayton kenti yakınlarındaki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde 21 Kasım 1995 tarihinde anlaşmaya varılan ve 14 Aralık 1995 tarihinde Paris'te Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman tarafından resmen imzalanan barış anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, çok daha büyük Yugoslav Savaşları'nın bir parçası olan ve üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları</span>

Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları, Bosna-Hersek Federasyonu'nu oluşturan ikinci düzey idari birimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa</span> Bosna-Hersekte kent

Srebrenitsa, Bosna-Hersek'in doğusunda, Sırp Cumhuriyeti'nin içinde bulunan, Bosna-Hersek ile Sırbistan'ın sınırındaki kenttir. Ayrıca burada, Bosna Savaşı sırasında birçok Boşnak, Sırplarca kıyımdan geçirildiğinden, Srebrenitsa Katliamı adını bu yerleşim biriminden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek tarihi</span> Bosna-Hersek ülkesinin tarihi

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Rasim Delić</span>

Rasim Deliç. Boşnak asker. Yugoslav ordusunda dağılma öncesi görev yaptıktan sonra, parçalanma sırasında 8 Haziran 1993'te Bosna Ordusu'nun başına geçti. Sırplara karşı Saraybosna, Tuzla ve daha pek çok şehri savundu, başarı kazandı. Rütbeyi resmi olarak alamasa da fahri mareşal olarak bilinir.

Yugoslav Halk Ordusu, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin ve 1945'ten 1992'ye kadar olan öncüllerinin ordusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri</span>

Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri, Bosna-Hersek'i dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı korumakla görevli Boşnak ve Hırvat ve Sırplardan oluşan silahlı kuvvetlerdir. Bosnalı Sırplar, 1992-2006 yılları arası ayrı bir ordu olan Republika Srpska Ordusu'nda görev yapmıştır.

Sırp Cumhuriyeti Ordusu, kendi kendini Sırp ayrılıkçı cumhuriyeti ilan eden Sırp Cumhuriyeti'nin (SC) ordusuydu. 1992'den 1995'e kadar Bosna Savaşı sırasında aktif olarak, Bosna-Hersek'i oluşturan iki taraftan biri olan SC'nin silahlı kuvvetleri olarak varlığını sürdürdü ve 2005 yılında Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri'ne entegre edildi. VRS kuvvetleri, Koridor 92 Operasyonu, Vrbas '92 Operasyonu, Bura Operasyonu ve Örümcek Operasyonu dahil olmak üzere bir dizi harekâta katıldı; Saraybosna kuşatması'na ve Srebrenica Katliamı'na da karıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri</span> Bosna Hersek ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki siyasi ilişkiler

Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri, Bosna-Hersek ile Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkileri ifade eder. Bosna-Hersek bir güneydoğu Avrupa ülkesi iken, Türkiye İstanbul çevresindeki Balkan yarımadasında küçük bir Avrupa kesimi olan bir Küçük Asya ülkesidir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 29 Ağustos 1992'de başladı. Bosna-Hersek'in Ankara ve İzmir'de iki elçilik misyonu ve İstanbul'da bir konsolosluk misyonu varken, Türkiye'nin Saraybosna’da bir elçilik ve Mostar’da bir konsolosluk misyonu var.

<span class="mw-page-title-main">Staka Skenderova</span> Osmanlı Bosnalı yazar ve öğretmen

Staka Skenderova, Bosnalı öğretmen, sosyal görevli, yazar ve folkloristiktir. 19 Ekim 1858'de Saraybosna'nın ilk kız okulunu kurmasıyla tanınır. Ertesi yıl, modern Bosna'da yayımlanan ilk kadın yazar olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri, Bosna-Hersek ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. Günümüz ülkelerinin her ikisi de Yugoslavya'nın kurucu ülkeleriydi. Her iki ülkedeki nüfusun çoğunluğu standart Sırp-Hırvatça'nın çeşitlerinden birini konuşuyor ve Sırbistan, Bosna-Hersek'teki en büyük yatırımcılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunma Kuvvetleri</span>

Bosna-Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunma Kuvvetleri, daha sonralarında Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu'na dönüşecek olan TOBİH, Bosna Savaşı'nın başlarında Bosna-Hersek'in ilk resmi silahlı kuvvetleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Bereliler (Boşnak Paramiliteri)</span>

Yeşil Bereliler 1992 başlarında Saraybosna'da kurulmuş bir askeri örgüttü. Bunlar, çoğunlukla etnik Boşnaklardan oluşan ve Bosna-Hersek'in seçilmiş hükûmetinin destekçileri olan Yugoslav Ulusal Ordusu'ndan (JNA) terhis edilmiş askerler ve askere alınanlar tarafından kuruldu. 1992'nin ikinci yarısında yeni kurulan Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusuna entegre edildiler. Tercih edilen bir teçhizat olarak Yeşil Bereliler ve isim hem Birleşik Devletler Ordusu Özel Kuvvetlerine atıfta bulunmak hem de birliği oluşturan baskın etnik grubun, yani Boşnakların ortak bir renk markası olarak seçildi. Bosnalı Yeşil Bereliler, 1992'nin başlarında kuzey ve orta Bosna'daki savaş sırasında çoğunlukla aktifti.

Saraybosna'daki 1992 Yugoslav Halk Ordusu kolon olayı, 3 Mayıs 1992'de Saraybosna'nın Dobrovoljačka Caddesi'nde, Bosna ordusunun (ARBiH) geri çekilme anlaşmasına göre Saraybosna'dan çıkmakta olan Yugoslav ordusu (JNA) birliklerinin bir konvoyuna saldırdığı sırada meydana geldi.

Atıf Dudaković Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusunda görev yapmış emekli bir Bosnalı generaldir. Bosna Savaşı sırasında Dudakoviç, 5.Kolordu'nun ve 1991'den 1995'e kadar kuşatılan Bihać yerleşim bölgesinin komutanıydı. Savaştan sonra Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu'nun generali oldu. 2018 yılında savaş suçlarıyla suçlandı.