İçeriğe atla

Josip Belušić

Kontrol Edilmiş
Koper'de Belušić

Josip Belušić (12 Mart 1847, Labin - 8 Ocak 1905, Trieste), Avusturya İmparatorluğu'nda doğmuş bir Hırvat mucit ve fizik ve matematik profesörüdür. Avusturya İmparatorluğu döneminde şu anki Hırvatistan topraklarında doğan Belušić, Pazin ve Koper arasında eğitim gördü. Doğa bilimlerine olan yeteneğini ilk fark edenler Pazin'in pastörleri oldu. Öğrenimini Viyana'da tamamladı ve Trieste yakınlarındaki Koper ve Castelnuovo'da öğretmenlik yaptı. Belušić, 1887 ve 1889'da Istria ve Trieste arasında iki deney gerçekleştirdikten sonra, 1888'de patenti aldığı ve 1889'da Paris'teki Evrensel Sergi sırasında dünyaya sunduğu hızölçeri icat etmesiyle hatırlanıyor.[1][2][3][4] Belušić'in buluşu aynı zamanda tarihteki ilk izleme cihazıydı ve bugün kamyonlarda, otobüslerde ve taksilerde kullanılan izleme cihazlarının öncüsü oldu.[1][2][5][6] Bu nedenle, Belušić aynı zamanda modern izleme gözetim cihazlarının babası olarak kabul edilir.[7][8]

Biyografi

Belušić, Istria'da Labin yakınlarında doğdu ve eski Avusturya İmparatorluğu'nun sınırında bir köy olan küçük Županići kasabasında büyüdü. İmparatorluk Okulu'nda Koper'de ve daha sonra Viyana'da öğretmendi. Belušić, buluşunu Eyfel Kulesi'nin sunulduğu 1889 Paris'teki Evrensel Sergide sundu.[1][4] Belušić cihazına orijinal olarak "Hız Göstergesi" adını verdi. Bununla birlikte, Paris'te sunduğu zaman "Controllore automatico per vetture" adını verdi. Paris'teki Evrensel Sergi yılında, Fransız başkenti komünü, yerel ulaşım hizmetlerini izlemek için en iyi cihazın seçimi için bir yarışma duyurdu ve Belušić'in hız göstergesi, en doğru cihaz olduğu için seçildi.[1][4] Haziran 1890'da Fransız Mucitler Akademisi, Belušić'i övdü ve ona bir diploma ve altın madalya verdi ve aynı zamanda onu onursal üye ilan etti.[9] Belušić'in cihazı hızı, yolculuk süresini, yolcu sayısını ve yolcuların kalkış ve varış saatlerini ölçtü. 8 Ocak 1905'te Trieste'de ölen mucide ne olduğu bilinmemektedir.[1][2][10]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Ivanjko, Gordana. "Josip Belušić, an Istrian who invented the speedometer in 1888 and changed the world". 24 sata. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  2. ^ a b c "Belušić, Josip". Hrvatska tehnička enciklopedija [Enciclopédia Técnica Croata]. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  3. ^ Milanović, Božo: Hrvatski narodni preporod u Istri, 1967, page 406
  4. ^ a b c Jouvin, Bernard. "Compteur de vitesse: saviez-vous qu'il a 130 ans?". L'Est Républicain. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  5. ^ "Uređaj koji mjeri brzinu vožnje auta izumio je Istranin". 24 sata. 15 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  6. ^ Alić, Marsela. "Josip Belušić izumio je velocimetar – brzinomjer, tahograf i taksimetar u jednom (1847.)". povijest. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  7. ^ Patricia Kiš Terbovc. "HRVATSKA SVIJETU Na izložbi i prvi ribar na svijetu, otac nadzorne kamere te izumitelj "zaslužan" za treću smjenu". Jutarnji list. 13 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  8. ^ Jamičić, Željko (2008). "Josip Belušić – Izumitelj tahografa" [Josip Belušić - Inventor of the Speedometer] (PDF). Mir Ugled Povjerenje (Hırvatça). Ministry of Internal Affairs, Croatia. 3 (15): 48-49. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  9. ^ Milanović, Božo (1973). Hrvatski narodni preporod u Istri. Istarsko književno društvo sv. Cirila i Metoda. s. 406. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  10. ^ Richard W. Bulliet (2020). The Wheel: Inventions and Reinventions. New York, NY: Columbia University Press. s. 129. ISBN 9780231540612. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slovenya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovenya ya da resmî adıyla Slovenya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya, güneybatısında Adriyatik Denizi, güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur. Slovenya çoğunlukla dağlık ve ormanlıktır, 20.271 kilometre kare alanı kaplar ve yaklaşık 2,1 milyon nüfusa sahiptir. Slovenler ülke nüfusunun %80'inden fazlasını oluşturmaktadır. Güney Slav dillerinden olan Slovence resmi dildir. Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehri olan Ljubljana, coğrafi olarak ülkenin merkezine yakın bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">James Joyce</span> İrlandalı yazar ve şair (1882-1941)

James Augustine Aloysius Joyce İrlandalı yazar, şair, öğretmen ve edebiyat eleştirmeni. Modernist avangart akıma katkıda bulunduğu için 20. yüzyılın en etkili ve önemli yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Joyce'un Ulysses (1922) adlı romanı, Homeros'un Odisseia'indeki bölümlerinin, özellikle bilinç akışı olmak üzere çeşitli edebi tarzlarda paralelleştirildiği bir dönüm noktasıdır. Diğer bilinen eserleri kısa öykü derlemesi Dublinliler (1914) ile Sanatçının Gençlik Portresi (1916) ve Finneganın Vahı (1939) romanlarıdır. Diğer yazıları arasında üç şiir kitabı, bir oyun, mektuplar ve zaman zaman gazetecilik bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan İmparatorluğu</span> 1867 ile 1918 yılları arasında Orta Avrupada var olan bir monarşi

Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Orta Avrupa'da hüküm sürmüş ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra yıkılmış bir imparatorluktur. Bu imparatorluğu oluşturan Avusturya İmparatorluğu ve Macaristan Krallığı aslında içişlerinde bağımsız iki ayrı ülkeydi fakat dışişleri açısından, Avrupa'nın birçok ülkesinde hüküm süren Habsburg Hanedanı'na mensup tek bir Habsburg imparatoru tarafından yönetilmekteydi. Resmî para birimi Kron'du.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

Claude Monet, Fransız empresyonist ressam. Oscar-Claude Monet veya Claude Oscar Monet olarak da bilinir. İzlenimcilik terimi, Monet'nin İzlenim: Gün Doğumu adlı resminden gelmektedir. İzlenimcilik, modern resim sanatındaki ilk büyük devrimci harekettir. Monet, resimlerinde fırça darbeleriyle oluşturduğu değişik renklerde noktalarla istediği izlenimi uyandıracak renk ve ışık etkisini yaratmayı başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Krikor Ağaton</span> Ermeni asıllı Osmanlı bürokrat ve siyasetçi (1823-1868)

Krikor Ağaton Efendi, Osmanlı Ermenisi eğitimci, ziraatçi, bürokrat, yazar ve siyasetçi. Yurtdışında aldığı eğitim, ailesinin çiftçilik faaliyetleri ve yaptığı ilmi çalışmalarla Osmanlı İmparatorluğunda tarımın gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Ağaton Efendi görev yaptığı kurumlarda önemli hizmetlerde bulunarak bazı ilkleri de gerçekleştirdi. İmparatorluğun ilk ziraat mektebinde tercümanlık ve hocalık yaptı. İlk milli serginin tertip komisyonunda yer aldı ve bugünkü Sayıştay'ın temelini teşkil eden Divan-ı Muhasebat kurumunun ilk memurlarından birisi oldu. Sultan Abdülaziz döneminde Umûr-ı Nâfia Nazırlığı 'na getirilen ilk Hristiyan ve Ermeni kökenli kişi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ante Pavelić</span>

Ante Pavelić, Hırvat faşist siyasetçi. II. Dünya Savaşı'nda Almanya ve İtalya'nın uydusu olan Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin başkanlığını yaptı. Savaşın ardından Nazi kaçış yolları sayesinde Arjantin'e kaçabilmiştir, ömrünün kalan günlerini işlediği savaş suçlarından dolayı yargılanmadan sığındığı Franco İspanyası'nda tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hız göstergesi</span> motorlu araçlarda hız göstergesi

Hız göstergesi ya da sürat saati, taşıtlarda sürati bildiren gösterge. Aracın birim zamanda katettiği mesafeyi mesafe/zaman formatında sürücüye bildirir.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı saat</span>

Akıllı saat bir bilgisayar sistemi ile entegre edilmiş kol saati ve giyilebilir bilgisayardır. Akıllı saat halen giyilebilir teknoloji ürünlerinin en iyisi olarak bilinmektedir. İlk modelleri basit hesap makinesi, çeviri ve oyun gibi ekstralara sahip olan akıllı saatlerin modern modelleri daha çok "giyilebilen bilgisayarlar" olarak tanımlanmaktadır. Modern akıllı saatler günlük kullanım için yerel bir dokunmatik ekran arayüzü, ilişkili bir akıllı telefon uygulaması yönetimi ve telemetri sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Bekâret kemeri</span>

Bekâret kemeri, cinsel ilişkiyi önlemek için tasarlanmış elbise kilitleme aracıdır. Bu kemerler tarihsel olarak, kadını tecavüzden veya mastürbasyon gibi kendi cinsel isteklerinden vazgeçirip bekâretini koruma amaçlı tasarlanmıştır. Modern dönem bekâret kemerleri ise daha çok BDSM amaçlı kullanılır ve erkeklerin de giydiği görülür.

<span class="mw-page-title-main">I. Karl</span>

I. Karl veya I. Charles Avusturya'nın son imparatoru, Macaristan'ın son kralı, Bohemya Krallığı'nın son kralı, ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun dağılmasından önce Habsburg-Lorraine Hanedanı'na ait son hükümdar.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı (1805-1814)</span>

İtalya Krallığı Kuzey İtalya'da, Fransız imparatoru I. Napolyon'un himayesinde bulunan Fransa ile kişisel birliktelikte olan devletti.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya Demiryolları</span>

Sloven Demiryolları 1991 yılında Yugoslavya'nın dağılmasından sonra kurulan Slovenya devlet demiryolu şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Samsung Galaxy A8s</span> akıllı telefon modeli

Samsung Galaxy A8s; Samsung Galaxy A serisinin bir parçası olarak Samsung Electronics tarafından üretilmiş, Android işletim sistemini kullanan orta seviye bir akıllı telefondur. Cihaz, öncelikle Çin pazarı için 10 Aralık 2018'de duyurulmuştur. Cihaz, Samsung Galaxy A9 Pro (2019) adıyla Güney Kore'de de satılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">AirTag</span> Apple tarafından geliştirilen izleme cihazı

AirTag, Apple.Inc tarafından geliştirilen ve 20 Nisan 2021'de "Spring loaded." etkinliğinde duyurulan bir izleme sistemi'dir. AirTag, UWB teknolojisini kullanarak anahtar ve diğer ürünlerin bulunmasına yardımcı olan bir anahtar bulucu gibi çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Kullanıcılar, iPhone 11 veya sonraki model telefonlarıyla, AirTag içindeki yerleşik U1 çipinden yararlanarak "Hassas Bulma" özelliğini kullanabilirler. AirTag, iOS / iPadOS 14.5 veya üzerini çalıştırabilen herhangi bir cihazda desteklenmektedir. AirTag, 23 Nisan 2021'de ön siparişe açılmıştır. Kullanıcılar, UWB teknolojisini kullanarak öğeleri daha hassas bir şekilde bulabilir. AirTag 20 Nisan 2021'de duyuruldu, 23 Nisan'da ön siparişe açıldı ve 30 Nisan'da yayınlandı. AirTag, bir Apple ID ve iOS veya iPadOS 14.5 veya üstü gerektirir.

1889-1890'da, Asya gribi veya Rus gribi olarak bilinen bir salgın, dünya çapında yaklaşık 1 milyon insanın ölümüne neden oldu. Tarihin en ölümcül salgınları arasında yer alan pandemi aynı zamanda 19. yüzyılın son büyük salgınıydı. Salgının en çok bildirilen etkileri Ekim 1889'dan Aralık 1890'a kadar gerçekleşti. Mart-Haziran 1891, Kasım 1891-Haziran 1892, 1893-1894 kışı ve 1895'in başlarında tekrarladı.

<span class="mw-page-title-main">Samsung Galaxy M31</span>

Samsung Galaxy M31; Samsung Electronics tarafından Galaxy M serisinin bir parçası olarak üretilmiş, Android işletim sistemini kullanan bir akıllı telefondur. Cihazın öne çıkan özellikleri arasında 6.4 inç Super AMOLED ekran, dörtlü arka kamera kurulumu ve 6000 mAh batarya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">183 Istria</span> Asteroit

Istria, asteroit kuşağının orta bölgelerinden gelen, yaklaşık 33 kilometre (21 mi) çapında taşlı bir arka plan asteroitidir. 8 Şubat 1878'de Avusturyalı astronom Johann Palisa tarafından Pola'daki Avusturya Deniz Gözlemevi'nde keşfedildi. S-tipi asteroit 11,77 saatlik bir dönme süresine sahiptir. Adını İstria Yarımadası'ndan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi</span>

Avusturya-Macaristan'da üçlü monarşi, Avusturya ve Macaristan'a eşit statüde bir Hırvat devleti yaratarak, ikili monarşik İmparatorluğu üçlü bir imparatorlukta yeniden düzenlemeyi amaçlayan siyasi hareketti. Franz Ferdinand, 1914'teki suikastından önce, İmparatorluğun güçlü Slav muhalefeti tarafından parçalanmasını önlemek için üçlü monarşiyi destekledi. İmparatorluk, Slav unsurunun o sırada Avusturya ve Macaristan'ın sahip olduklarına eşdeğer en yüksek seviyelerde temsil edilmesiyle ikili yerine üçlü şekilde yeniden yapılandırılacaktı. Sırplar bunu yeni bir Yugoslavya devleti hayalleri için bir tehdit olarak gördüler. Macar liderler imparatorluk çevrelerinde baskın bir güce sahipti ve azınlıklarının Macar yönetiminden çıkacakları için üçlü monarşiye şiddetle reddettiler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.