İçeriğe atla

Joseph Priestley

Joseph Priestley
Doğum24 Mart 1733(1733-03-24)
Birstall, Batı Yorkshire
Ölüm6 Şubat 1804 (70 yaşında)
Pensilvanya
Milliyetİngiliz
Tanınma nedeni
DinÜniteryenizm
Ödüller
  • Fellow of the Royal Society (1766)[1]
Kariyeri
DalıKimya, felsefe

Joseph Priestley FRS (/ ˈ p r iː s t l i / ; d. 24 Mart 1733 - ö. 6 Şubat 1804), İngiliz kimyager, doğa filozofu, ayrılıkçı ilahiyatçı, dilbilgisi uzmanı, çok konulu eğitimci ve liberal siyaset kuramcısıydı.

Kariyeri

150'den fazla eser. 1774'te cıva oksitin termal ayrışmasıyla oksijenin bağımsız keşfiyle, onu izole ederek kredilendirildi. Ayrıca keşif konusunda güçlü iddiaları var, Priestley bulgularını önce yayınladı. Scheele, potasyum nitrat, cıva oksit ve diğer birçok maddeyi 1772'de ısıtarak keşfetti.

Hayatı boyunca, Priestley'nin kayda değer bilimsel itibarı, karbonatlı suyu icadına, elektrik üzerine yazılarına ve birkaç "hava" (gaz) keşfine dayanıyordu; en ünlüsü Priestley'nin "flojistiği giderilmiş hava" (oksijen) olarak adlandırdığı şeydir. Priestley'nin flojiston teorisini savunma ve kimyasal devrime dönüşecek olanı reddetme kararlılığı sonunda onu bilim camiasında izole etti.

Priestley'in bilimi, teolojisinin ayrılmaz bir parçasıydı ve sürekli olarak Aydınlanma rasyonalizmini Hristiyan teizmiyle birleştirmeye çalıştı. Metafizik metinlerinde, Priestley teizm, materyalizm ve determinizmi birleştirmeye çalıştı, bu proje "cüretkar ve orijinal" olarak adlandırıldı. O, doğal dünyanın doğru bir şekilde anlaşılmasının insanlığın ilerlemesini destekleyeceğine ve sonunda Hristiyan binyılını getireceğine inanıyordu. Özgür ve açık fikir alışverişine şiddetle inanan Priestley, hoşgörü ve eşit hakları savundu. Onu İngiltere'de Üniteryanizmin kurulmasına yardım etmeye yönlendiren dini Muhalifler[2]. Priestley'nin yayınlarının tartışmalı doğası, Fransız Devrimi'ne verdiği açık sözlü destekle birleştiğinde, kamuoyunda ve hükûmette şüphe uyandırdı; Sonunda, 1791'de, bir çetenin Birmingham'daki evini ve kilisesini yakmasından sonra, önce Londra'ya ve daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçmak zorunda kaldı. Son on yılını Pennsylvania, Northumberland County'de geçirdi.

Hayatı boyunca bir bilgin ve öğretmen olan Priestley, İngilizce dilbilgisi üzerine ufuk açıcı bir çalışmanın ve tarih üzerine kitapların yayınlanması da dahil olmak üzere pedagojiye önemli katkılarda bulundu ve en etkili erken zaman çizelgelerinden bazılarını hazırladı. Bu eğitici yazılar, Priestley'in en popüler eserleri arasındaydı. Bununla birlikte, Jeremy Bentham, John Stuart Mill ve Herbert Spencer gibi filozoflar tarafından faydacılığın birincil kaynakları olarak kabul edilen en kalıcı etkiye sahip olan metafizik eserleriydi.

Kaynakça

  1. ^ "List of Fellows of the Royal Society 1660 – 2007, K – Z". royalsociety.org. The Royal Society. 12 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2019. 
  2. ^ Hıristiyanlık Tarihi. Ian Sellers. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 507 ISBN 975-8318-86-1. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Joseph Priestley ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Vikisöz'de Joseph Priestley ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
Wikimedia Commons'ta Joseph Priestley ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Sina</span> Fars tıp bilgini ve filozof (980–1037)

İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna, İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.

<span class="mw-page-title-main">Aristoteles</span> Antik Yunan filozofu (MÖ 384–322)

Aristoteles veya kısaca Aristo, Antik Yunanistan'da klasik dönem aralığında yaşamını sürdürmüş olan Yunan filozof, polimat ve bilgedir.

Natüralizm ya da doğalcılık; felsefe, sanat ve edebiyatta doğal Dünya'yı temel alan çeşitli akımlara verilen ortak ad. Bu akımların takipçilerine natüralist denir. Bunun yanı sıra doğa tarihi ile uğraşan bilim insanlarına da natüralist denir.

<span class="mw-page-title-main">Immanuel Kant</span> Alman filozof

Immanuel Kant, Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir. Bugün Rusya topraklarında bulunan Königsberg'de doğan Kant'ın epistemoloji, metafizik, etik ve estetik alanlarındaki kapsamlı ve sistematik çalışmaları, onu modern Batı felsefesinin en etkili isimlerinden biri hâline getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fârâbî</span> Türk filozof, bilim adamı

Fârâbî, 8. ve 13. yüzyıllar arasındaki İslam'ın Altın Çağı'nda yaşamış ünlü filozof ve bilim insanıdır. Aynı zamanda gök bilimci, mantıkçı ve müzisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Oksijen</span> sembolü O ve atom numarası 8 olan kimyasal element

Oksijen atom numarası 8 olan ve O harfi ile simgelenen kimyasal elementtir. Oksijen ismi Yunanca ὀξύς (oxis - "asit", tam anlamıyla "keskin", asitlerin acı tadı kastedilir) ve -γενής (-genēs) ("üretici", tam anlamıyla "sebep olan şey") köklerinden gelmektedir, çünkü isimlendirildiği zamanlarda tüm asitlerin oksijen içerikli olduğu sanılırdı. Standart şartlar altında, elementin iki atomu bağlanarak çok soluk mavi renkte, kokusuz, tatsız, diatomik yapıdaki, O2 formülüne sahip dioksijen gazını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Baruch Spinoza</span> Hollandalı filozof

Baruch Spinoza, Yahudi kökenli Hollandalı filozof. Aydınlanmanın erken dönem düşünürlerinden olan Spinoza, evren ve insan hakkında modern fikirler ileri sürerek öncü ahit eleştirileri yapmış ve zamanla 17. yüzyıl felsefesinin en önde gelen rasyonalistlerinden biri olarak kabul edilmiştir. Descartes'ın fikirlerinden etkilenen Spinoza, Hollanda Altın Çağının önde gelen filozofu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Karbonmonoksit</span> 0,97 yoğunluğunda, renksiz, kokusuz, zehirleyici bir gaz. Bol miktarda ısı açığa çıkararak mavi bir alevle yanar ve hava ile birleşerek birçok uygulama alanı olan patlayıcı bir karışım oluşturur (CO)

Karbonmonoksit, CO formülüne sahip sadece bir karbon ve bir oksijen atomundan oluşan inorganik bileşiktir Karbonmonoksitte karbon ve oksijen arasında üçlü bağ vardır. Endüstride jeneratör gazı, su gazı, kuvvet gazı ve hava gazı içinde kullanılır. Yakıt olarak da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antoine Lavoisier</span> Fransız bilim insanı ve kimyacı (1743–1794)

Antoine-Laurent de Lavoisier, Fransız kimyacı.

<span class="mw-page-title-main">Humphry Davy</span>

Humphry Davy İngiliz kimyager, fizikçi ve mucit.

<span class="mw-page-title-main">Daniel Rutherford</span>

Daniel Rutherford, İskoç kimyacı ve doktordur. 1772 yılında azot diğer bir adıyla nitrogen (Latince nitrum, Yunanca 'in izolasyonunda ün kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kütlenin korunumu yasası</span>

Kütlenin korunumu yasası, zaman zaman Lomonosov-Lavoisier kanunu olarak da adlandırılan, kapalı bir sistemde var olan çevrimler ve işlemler ne olursa olsun, kütlenin sabit kalacağını belirten kanundur. Denk bir ifadeyle açıklamak gerekirse kütlenin durumu yeniden düzenlenebilir fakat kütle yaratılamaz veya yok edilemez. Böylece, kapalı bir sistem dahilindeki her türlü kimyasal tepkime ve proseste tepkenlerin kütlesi, ürünlerin kütlesine eşit olmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Francis Aston</span> Britanyalı kimyager ve fizikçi

Francis William Aston Britanyalı kimyager ve fizikçi, 1922 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Johnson</span>

Joseph Johnson 18. yüzyıl Londra'sında ünlü yayıncı ve kitapçı. Aralarında başta Joseph Priestley, Anna Laetitia Barbauld ve Gilbert Wakefield olmak üzere Anglikan doktrinine karşı çıkanların da bulunduğu Mary Wollstonecraft, William Godwin ve Joel Barlow gibi radikal yazarların eserlerini yayınlamasıyla tanınır. Onun yayımları önemli konularda belirtilen görüşlerin genel bir görüntüsünü ve farklı türden üsluplar içerirdi.

Ekberilik, Muhyiddin İbn Arabi'nin temel kavramlarını geliştirdiği sufi metafiziğinin Vahdet-i Vücud denilen meşrep veya okuluna bağlı olan sufileri tanımlamakta kullanılan bir terim.

<span class="mw-page-title-main">Evrim düşüncesinin tarihi</span> bilim tarihinin bir yönü

Evrim düşüncesi; türlerin zaman içerisinde değişmelerini ifade eden kavram olarak köklerini eski çağlardan; Yunanistan'dan, Roma'dan, Çin'den ve Orta Çağ İslâm biliminden alır. 17. yüzyıl sonlarında biyolojik taksonominin başlangıcıyla Avrupa'daki biyolojik düşünce; doğal teolojiye tam olarak uyan ve ortaçağ Aristo metafiziği kavramı olan, her türün kendi karakteristiği olduğunu öne süren özcülükten etkilendi. Diğer yandan Aydınlanma Çağı'nda evrimsel kozmoloji ve mekanik felsefe, fizik bilimlerinden doğa tarihine kadar yayıldı. Natüralistler türlerin çeşitliliğine odaklandı ve sonradan "soy tükenmesi" kavramı ile doğa görüşünün temelini sarsan paleontoloji ortaya çıktı. 19. yüzyılın başlarında Jean-Baptiste Lamarck, ilk tamamen biçimlendirilmiş evrim teorisi olan türlerin transmutasyonu teorisini ortaya attı.

<span class="mw-page-title-main">Atom teorisi</span> maddenin doğası üzerine bir bilimsel teori

Kimya ve fizik biliminde atom teorisi; maddenin atom adı verilen süreksiz ve ayrık yapılardan oluştuğunu belirten, maddenin doğası üzerine bir bilimsel teoridir. Antik yunanda felsefi bir kavram olarak başlayan bu düşünce, 19. yy başlarında kimya alanındaki keşiflerin de maddenin gerçekten atomlardan oluştuğunu destekleyen bulgularıyla kendisine ana akım bilimde yer edinmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi</span> bilimin ve bilimsel bilginin tarihsel gelişiminin incelenmesi

Bilim tarihi, hem doğa hem de toplumsal bilimler dahil olmak üzere bilimsel bilgi ve bilimin gelişiminin incelenmesidir. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arası dönemde, öteden beri yanlış bilindiği düşünülen olguların bilimsel gerçeklerle değiştirilmesi yolunu izlemiştir.

Yahya en-Nahvi, aynı zamanda İskenderiyeli Yuhanna olarak da bilinen, bir Bizanslı İskenderiyeli filolog, Aristoteles yorumcusu ve Hristiyan ilahiyatçıydı.

Francisco-Maria Maggio, İtalyan misyoner ve bilim insanı. İlk Gürcüce dilbilgisi kitabının yazarı ve yayımcısı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.