İçeriğe atla

Joseph Kasavubu

Joseph Kasavubu
1. Kongo-Léopoldville Devlet Başkanı
Görev süresi
1 Temmuz 1960 - 24 Kasım 1965
Yerine gelenMobutu Sese Seko
Kişisel bilgiler
Doğum 1910
Tshela, Belçika Kongosu
Ölüm 24 Mart 1969
Boma, Kongo Demokratik Cumhuriyeti

Joseph Kasa-Vubu ya da alternatif olarak Joseph Kasavubu (d. 1910? - ö. 24 Mart 1969), Kongolu öğretim görevlisi ve siyasetçi. Kasavubu, Afrika kıtasında yer alan Kongo-Leopoldville'de (günümüzde Kongo Demokratik Cumhuriyeti) ülkenin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1965 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Kongo'daki Katolik misyonerlerden eğitim gördü; bir süre öğretmenlik yaptı. 1942'de Belçika sömürge yönetiminde resmî görev aldı ve Kongolulara açık en yüksek mevki olan başkatipliğe kadar yükseldi.

Kongo bağımsızlık hareketinin ilk önderlerinden olan Kasavubu 1940'ların sonlarında, kültür derneği ya da mezunlar birliği gibi adlar altında siyasi bağımsızlık amacıyla etkinlik gösteren örgütlerde önemli görevler aldı. Ülkedeki en büyük ve en güçlü kabile topluluklarından Bakongoların bir üyesi olarak, 1950'lerde kabilesine belirli ölçüde özerklik sağlayacak federal yapılı bağımsız bir Kongo devleti kurulmasını savunuyordu. 1955'te, güçlü bir kültürel ve siyasi bir dernek olan Abako'nun (Bakongo Birliği) başkanlığına getirildi. 1957'de Belçika yetkililerin izniyle yapılan ilk belediye seçimlerinde, Abako'nun adayları Leopoldville'de (Kinşasa) seçimleri kazandılar. Kasavubu, Dendale belediye başkanlığına seçildi.

1960'taki ilk ulusal seçimlerde Lumumba'nın partisi, Kasavubu önderliğindeki Abako ile müttefiklerinden daha çok oy topladıysa da, hiçbir taraf kendi başkanlığında bir koalisyon oluşturamadı. Sonunda bir uzlaşma sağlanarak Kasavubu cumhurbaşkanı, Lumuba başbakan oldu; ama kısa sürede ikisi arasında sorunlar baş gösterdi.

Bağımsızlıktan kısa bir süre sonra Kongo ordusunda isyan çıktı; bunun üzerine Belçika, bu ülkede yaşayan yurttaşlarını koruma gerekçesiyle Kongo'ya müdahale etti. Bu arada Moise Tshombe önderliğindeki Katanga da bağımsızlığını ilan etmişti. Birleşmiş Milletler'in girişimleri ülkede düzeni sağlamakta yetersiz kalınca, Başbakan Lumumba'nın SSCB'den askeri yardım alacağı bildirildi. Bunun üzerine Kasavubu, Albay Joseph Mobutu komutasındaki ordunun da desteğiyle Lumumba'yı görevden uzaklaştırdı ve yeni bir hükûmet atadı. 1960 sonlarında Mobutu'nun yaptığı darbeyi de dolaylı olarak destekledi. Bundan kısa bir süre sonra Lumumba'nın öldürülmesi, Kasavubu'yu özellikle Afrika devletleri karşısında güç duruma düşürdü. 1964'te Tshombe'nin başbakan olmasını sağlayan Kasavubu'nun Kongo siyasi yaşamındaki rolü, Mobutu'nun 1965'te gerçekleştirdiği ikinci darbeyle sona erdi.

Önce gelen:
-
Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı
1960 - 1965
Sonra gelen:
Mobutu Sese Seko

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Cumhuriyeti, Afrika kıtasının orta batı bölümünde yer alan bir ülkedir. Kongo-Brazzaville olarak da adlandırılan ve 1969 ile 1991 yılları arasında Kongo Halk Cumhuriyeti olarak varlığını sürdüren ülkenin sınır komşularını Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo DC, Angola'ya bağlı olan ancak anakara ile fiziki bağlantısı bulunmayan Cabinda bölgesi, Gabon ve Atlas Okyanusu oluşturmaktadır. Ülkenin başkenti Brazzaville'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Patrice Lumumba</span> Kongolu siyasetçi ve bağımsızlık hareketi lideri

Patrice Émery Lumumba, Kongolu siyasetçi. Lumumba, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak 1960 yılında başbakanlık makamına gelmiştir.

Angola İç Savaşı yeni bağımsızlığını kazanmış olan Angola'nın Portekiz himayesinden Nisan 1974'te çıkmasından sonra oluşmuş bir ihtilaftır. Afrika'nın en uzun süren anlaşmazlığıdır. 2002 yılında resmen biten ve 27 yıl süren savaş, bitene kadar 500,000 insanın ölümüne ve binlerce insanın da göçüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kinşasa</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinin başkenti

Kinşasa veya eski ismi ile Léopoldville, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

<span class="mw-page-title-main">Belçika Kongosu</span> Afrika kıtasının orta bölümünde 1908 yılından 1960 yılına kadar kurulu olan Belçika koloni bölgesiydi

Belçika Kongosu, Afrika kıtasının orta bölümünde 1908 yılından 1960 yılına kadar kurulu olan Belçika koloni bölgesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Laurent-Désiré Kabila</span> 3. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Laurent-Désiré Kabila Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanlığını yapmıştır. 1997 Mayısı'nda Mobutu Sese Seko'yu devirerek başa geçen Kabila, 16 Ocak 2001 tarihinde bir suikast sonucu öldürüldü. Yerine oğlu Joseph Kabila geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Dag Hammarskjöld</span> 2. Birleşmiş Milletler genel sekreteri

Dag Hjalmar Agne Carl Hammarskjöld, İsveçli iktisatçı ve devlet adamıdır. Birleşmiş Milletler'in ikinci genel sekreteri (1953-1961). BM'nin saygınlığını ve etkisini artırmış, ölümünden sonra Nobel Barış Ödülü (1961) verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Katanga</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinde şehir

Katanga, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin on bir bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Krizi</span>

Kongo Krizi, 1960-1965 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti'nde ortaya çıkan siyasi çalkantı ve çatışmadır. Kriz, Kongo'nun Belçika'dan bağımsızlığından hemen sonra başladı ve Joseph Desire-Mobutu'nun ülkeyi kontrol etmesiyle sona ermiştir. Kriz sırasında birçok iç savaş çıkması Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin zıt tarafları desteklemesiyle kızışan Soğuk Savaş dönemindeki vekalet savaşlarından birisidir. Kriz boyunca yaklaşık 100,000 insanın öldüğü sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moise Tshombe</span>

Moise Kapenda Tshombe, Afrikalı politikacı. 1960'ta Belçika Kongosu'ndan ayrılan Katanga'nın başkanı ve ardından kurulan birleşik Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Antoine Gizenga</span> Kongolu politikacı

Antoine Gizenga, Kongolu siyasetçi. Gizenga, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde 30 Aralık 2006-10 Ekim 2008 tarihleri arası başbakan olarak görev yaptı. Birleşmiş Lumumbist Partisi'nin (PALU) genel başkanlık görevini yürütüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Denis Sassou Nguesso</span> 5. Kongo Cumhuriyeti devlet başkanı

Denis Sassou Nguesso, Kongolu asker ve siyasetçi. Nguesso, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nde 1979 ile 1992 yılları arasında gerçekleştirdiği devlet başkanlığı görevini ülkede çıkan iç savaş sonucunda 1997 yeniden üstlenmiştir ve bu görevi günümüzde de sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dahomey Cumhuriyeti</span> Afrika kıtasında bulunan, Fransa sömürgesinden 1958 yılında özerkliğini, 1 Ağustos 1960 tarihinde de bağımsızlığını kazanan devlet

Dahomey Cumhuriyeti, Afrika kıtasında bulunan, Fransa sömürgesinden 1958 yılında özerkliğini, 1 Ağustos 1960 tarihinde de bağımsızlığını kazanan devlet. Ülke 1960-1972 yılları arasında gerçekleştirilen dört farklı askerî darbe sonucu, anayasal düzenini dört defa değiştirmek durumunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Fulbert Youlou</span> Kongo Cumhuriyetinin ilk devlet başkanı

Abbé Fulbert Youlou, Kongolu öğretim görevlisi, din görevlisi ve siyasetçi. Youlou, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1963 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Félix Tshisekedi</span> 5. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo (Fransızca telaffuz: [feligz ɑ̃twan tʃizək di tʃilɔ̃bo]; 13 Haziran 1963, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin en eski ve en büyük muhalefet partisi olan Demokrasi ve Sosyal Gelişme Birliği'nin lideridir. 10 Ocak 2019 itibarıyla, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanıdır. Üç defa Zaire başbakanlığı görevinde bulunmuş ve muhalefet liderliği yapmış olan Étienne Tshisekedi'nin oğludur ve bu nedenle bir başbakan ile ilişkili olan ilk Kongolu devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti (Léopoldville)</span>

Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika'da 1960 yılında Belçika Kongosu'nun bağımsızlığını kazanmasıyla kurulmuş bir egemen devletti. 1960'tan 1966'ya kadar, aynı ismi olan kuzeybatıdaki sınır komşusu Kongo'dan ayırt edilmek için başkentinin ismi eklenmesiye Kongo-Léopoldville olarak bilindi. 1964'te devletin resmi adı Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirildi , ancak iki ülke başkentleri ile ayırt edilmeye devam edildi; başkent Léopoldville'nin isminin Kinşasa olarak değiştirilmesiyle Kongo-Kinşasa olarak tanındı. Ulusal ordunun komutanı Joseph Désiré Mobutu, ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra ülkenin resmi adı 1971'de Zaire Cumhuriyeti oldu. Böylece Kongo-Kinsaşa son buldu. 1960-1965 arasındaki döneme İlk Kongo Cumhuriyeti de denir.