İçeriğe atla

Josef Čapek

Fotoğraf portresi, 1937

Josef Çapek (23 Mart 1887 – Nisan 1945[1]) daha çok ressam olarak tanınan, ancak aynı zamanda yazar ve şair olarak da bilinen Çek bir sanatçıydı. "Robot" sözcüğünü icat eden kişidir ve bu sözcük literatüre kardeşi Karel Čapek tarafından kazandırılmıştır.

Hayat

Čapek, 1887 yılında Bohemya'nın Hronov kentinde (Avusturya-Macaristan, daha sonra Çekoslovakya, şimdi Çek Cumhuriyeti) doğdu. Önceleri Kübizm akımının ressamı olan sanatçı, daha sonra kendine özgü, eğlenceli, minimalist bir üslup geliştirdi. Kardeşi Karel ile birlikte birçok oyun ve kısa öyküde birlikte çalıştı; kendi başına ütopik bir oyun olan Çok İsimli Ülke'yi ve birkaç romanı yazdı; ayrıca bilinçaltının, çocukların ve 'vahşilerin' sanatını savunduğu eleştirel denemeler yazdı. Kardeşi tarafından robot teriminin gerçek mucidi olarak gösterildi.[2][3] Karikatürist olarak Prag merkezli Lidové Noviny gazetesinde çalıştı.

Resimli öyküleri Povídání o Pejskovi a Kočičce (İngilizce çevirisi The Adventures of Puss and Pup [4]) Çek çocuk edebiyatının klasikleri olarak kabul edilir.

Ölümü

Nasyonal sosyalizme ve Adolf Hitler'e karşı eleştirel tutumu nedeniyle 1939'da Almanya'nın Çekoslovakya'yı işgali sonrasında tutuklandı. Toplama Kampından Şiirler adlı şiirini 1945 yılında öldüğü Bergen-Belsen toplama kampında yazdı. Haziran 1945'te Rudolf Margolius, Čapek'in eşi Jarmila Čapková ile birlikte onu aramak için Bergen-Belsen'e gitti.[5] Cesedi hiçbir zaman bulunamadı. 1948 yılında mahkeme ölüm tarihini resmen 30 Nisan 1947 olarak belirledi.[6]

Seçilmiş edebi eserleri

  • Lelio, 1917
  • Ze života hmyzu (Böceklerin Yaşamından Resimler ), 1921 – Karel Čapek ile birlikte
  • Povídání o pejskovi a kočičce (Kedi ve Yavru Kedinin Maceraları ), 1929
  • Stín kapradiny, 1930, roman
  • Kulhavý poutník, denemeler, 1936
  • Birçok İsmin Ülkesi
  • Básně z koncentračního tabora (Bir Toplama Kampından Şiirler ), ölümünden sonra 1946'da yayınlandı.
  • Adam Stvořitel (Yaratıcı Adam ) – Karel Čapek ile birlikte
  • Dášeňka, čili život štěněte (Dashenka, dolayısıyla bir Köpek Yavrusunun Hayatı ) - Karel Čapek ile birlikte, Josef tarafından çizilmiştir

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Václav Vaněk, (Ed.) (2005). Slovník českých spisovatelů (Çekçe). Prague: Libri. ss. 111-113. ISBN 80-7277-179-5.  r |ad1= eksik |soyadı1= (yardım); r eksik |soyadı2= (yardım)
  2. ^ Karel Capek – Who did actually invent the word "robot" and what does it mean? at capek.misto.cz [] | archived at https://web.archive.org/web/20120204135259/http://capek.misto.cz/english/robot.html
  3. ^ "Robotics and automation handbook". 13 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2024. 
  4. ^ Čapek, Josef (1975). Harum Scarum: the adventures of Puss and Pup. London, UK: Carousel Books. ISBN 0-552-52054-3. 
  5. ^ Jarmila Čapková, Vzpomínky, Torst, Praha 1998, s. 331.
  6. ^ "Pejsek a kočička mají ještě autorská práva chráněna, Mein Kampf je volný". 8 Ocak 2016. 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2024. 

Dış bğlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

13 Aralık, Miladi takvime göre yılın 347. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 18 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Himmler</span> Alman Nazi politikacı, Schutzstaffel lideri ve Yahudi soykırımının ana mimarı (1900-1945)

Heinrich Luitpold Himmler, Alman politikacı ve askerdi. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin (NSDAP) liderlerindendi ve 1929-1945 yılları arasında Schutzstaffel'in (SS) başkomutanlığını yapmıştı. Nazi Almanyası'ndaki en güçlü devlet adamlarından ve Holokost'un baş mimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Karel Čapek</span> Çek yazar

Karel Čapek, 20. yüzyılın önemli Çek yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Holokost</span> Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanyasının azınlıklar, eşcinseller, esirler ve muhaliflere uyguladığı soykırım

Holokost, Yahudi Soykırımı veya HaŞoah, Nazi Almanyası döneminde 1941 ve 1945 yılları arasında, Adolf Hitler ve Heinrich Himmler'in liderliğindeki SS güçleri tarafından işgal edilen sınırlar içerisinde yaklaşık 6 milyon Yahudi'nin sistemli bir şekilde öldürüldükleri soykırımdır.

<span class="mw-page-title-main">Nâzım Hikmet</span> Türk şair ve yazar (1902–1963)

Nâzım Hikmet, Türk şair ve yazardır. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır. Türkiye'de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.

Tom ve Jerry, William Hanna ve Joseph Barbera tarafından yaratılmış kısa filmler serisi halinde, ev kedisi Tom ile onunla aynı mekanı paylaşan ev faresi Jerry arasında geçen şiddetli ve komik mücadeleleri anlatan animasyon serilerinin genel adıdır. İlk Tom ve Jerry animasyonu 1940 yılında yapılmıştır. Hanna ve Barbera ikilisi, Hollywood'da bulunan MGM çizgi film stüdyosunda 1940 ile 1958 arasında 114 kısa film yazıp yönetmişlerdir. Bunlardan on üçü akademi ödülüne aday gösterildi, yedisi En İyi Kısa Animasyon Filmi Akademi Ödülü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Irma Grese</span>

Irma Grese, II. Dünya Savaşı sırasında Ravensbrück toplama kampı, Auschwitz Toplama Kampı ve Bergen-Belsen toplama kampında yaklaşık 30.000 kadın çalışanın sorumlusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Ravensbrück toplama kampı</span> nazi almanyasında masum sivillerin ve esirlerin sistematik olarak yok edilmesi için kurulan yerleşke

Ravensbrück toplama kampı, 1939'dan 1945'e kadar Kuzey Almanya'da, Berlin'in kuzeyine 90 km uzaklukta Ravensbrück köyünün yakınındaki bir bölgede yalnızca kadınlara yönelik bir Nazi toplama kampıydı. Kamp anıtının, savaş sırasında kampta bulunan 132.000 kadına ilişkin tahmini rakamı arasında, yaklaşık 48.500'ü Polonya'dan, 28.000'i Sovyetler Birliği'nden, neredeyse 24.000'i Almanya ve Avusturya'dan, yaklaşık 8.000'i Fransa'dan ve binlercesi diğer ülkelerden yer aldı. Toplamda 20.000'den fazla mahkûm Yahudiydi. Yüzde seksen beşi diğer ırklardan ve kültürlerdendi. Yüzde 80'den fazlası siyasi mahkûmlardı. Pek çok mahkûm Siemens & Halske tarafından köle işçi olarak çalıştırıldı. 1942'den 1945'e kadar Naziler, sülfonamidlerin etkinliğini test etmek için Ravensbrück mahkûmları üzerinde tıbbi deneyler yaptı. 1941 baharında SS, 1944'te kampın gaz odalarını inşa eden ve yöneten erkek mahkûmlar için bitişikte küçük bir kamp kurdu. Ravensbrück kampından geçen kadın mahkûmlardan yaklaşık 50.000'i öldü, gaz odalarında yaklaşık 2.200 kişi öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">77 Bildirgesi</span> Komünist Çekoslovakyada 1976 ve 1992 arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif

77 Bildirgesi yahut Bildirge 77. Adını, Ocak 1977'de bir grup Çekoslovak aydının yayınladığı bildiriden alan, komünist Çekoslovakya'da 1976 ve 1992 yılları arasında varlığını sürdürmüş sivil muhalif inisiyatif. Kurucuları Jiří Němec, Václav Benda, Ladislav Hejdánek, Václav Havel, Jan Patočka, Zdeněk Mlynář, Jiří Hájek, Martin Palouš ve Pavel Kohout'tur. Bu tip bir bildirinin yayınlanması, dönemin komünist rejimi tarafından suç olarak kabul edilmekteydi. 1989 yılındaki Kadife Devrim'den sonra, bu oluşumun birçok üyesi Çek ve Slovak siyasi yaşantısında çok önemli rol oynadılar.

<span class="mw-page-title-main">Yekta Uzunoğlu</span> kürt yazar

Yekta Uzunoğlu, yazar, doktor, çevirmen ve girişimci.

<span class="mw-page-title-main">Anthropoid Operasyonu</span> Alman SS Generali Reinhard Heydrichin öldürülmesinin kod adı

Anthropoid Operasyonu, Schutzstaffel (SS), Obergruppenführer ve Reichssicherheitshauptamt genel başkanı General der Polizei Reinhard Heydrich'e düzenlenen ve öldürülmesiyle sonuçlanan suikastin kod adıdır. Reinhard Heydrich Nazi Almanyası'nın birleşik güvenlik hizmetleri ve Bohemya ve Moravya Protektorası Reichsprotektor görevlerinde bulundu. Operasyon, Çekoslovak hükûmetinin onayı ile İngiliz Özel Operasyonlar İdaresi tarafından hazırlandıktan sonra 27 Mayıs 1942'de Prag'da gerçekleştirildi. Saldırıya uğrayan Heydrich, 4 Haziran 1942'de kaldırıldığı hastanede öldü. Ölümü, Alman SS birliklerince, köylerin tahrip edilmesi ve sivillerin öldürülmesi de dahil olmak üzere acımasız misilleme dalgasına yol açtı. Antropoid operasyonuyla II. Dünya Savaşı sırasında üst düzey bir Nazi lideri başarılı bir suikast sonucu öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi</span> Çekoslovakyadaki liberalleşme reformlarını durdurmak amacıyla Varşova Paktı üyeleri tarafından yapılan işgal

Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi,, 20-21 Ağustos 1968 gecesi Alexander Dubček'in "Prag Baharı" adı verilen siyasi liberalleşme reformlarını durdurmak için Sovyetler Birliği ile diğer Varşova Paktı müttefikleri olan Doğu Almanya, Polonya, Bulgaristan ve Macaristan'ın Çekoslovakya'yı işgal ettiği askerî harekât. Yaklaşık 250.000 kişiden oluşan Varşova Paktı orduları o gece Çekoslovakya'ya saldırdı, Romanya ve Arnavutluk saldırıya katılmayı reddetti. Doğu Almanya kuvvetleri istilaya katılmaya hazır olsalar da, işgalden birkaç saat önce Moskova'dan Çekoslovakya sınırını geçmemeleri emredildi. Saldırı sırasında 137 Çekoslovak sivil öldürüldü ve yaklaşık 500 sivil yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Přerov</span>

Přerov, Çekya'nın Olomouc bölgesinde ve Přerov ilçesinde yer alan bir kasabadır. Bu kasaba Bečva Nehri kıyısında yer almaktadır. Kasabanın nüfusu 1 Ocak 2021 itibarıyla 42.451'dir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-SSCB ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çek edebiyatı</span> Çeklere ait olan kitaplar, kronikler ve şiirler dahil yazılı eserlerin bütünü

Çek edebiyatı çoğunlukla Çek dilinde yazılmış olan edebiyattır. Modern zamana yakın dönemlerde Çekçe kullanılsa da tarihte Latince ve Almanca gibi diller de kullanılmıştır. Çek dilinde yazılmış en eski edebî eserler 14. yüzyıla dayanır. Modern edebiyat ise üç döneme ayrılır:

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">Arnošt Lustig</span> Yahudi asıllı Çek yazar (1926-2011)

Arnošt Lustig, eserleri genellikle Holokost'u içeren romanlar, kısa öyküler, oyunlar ve senaryolar yazan ünlü bir Çek Yahudi yazardır.

František Palacký, Çek Ulusal Dirilişi'nin en etkili kişisi olan ve "Ulusun Babası" olarak adlandırılan bir Çek tarihçi ve politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Milada Horáková</span> Çek politikacı

Milada Horáková Çek politikacı ve II. Dünya Savaşı sırasındaki yeraltı direniş hareketinin bir üyesiydi. Çekoslovakya Komünist Partisi tarafından uydurma komplo ve vatana ihanet suçlamalarıyla mahkûm edilip idam edilerek adli cinayet kurbanı oldu. Aralarında Albert Einstein, Vincent Auriol, Eleanor Roosevelt ve Winston Churchill'in olduğu, Batı'nın pek çok önde gelen ismi onun idam edilmemesi için dilekçe verdi.

<span class="mw-page-title-main">Ležáky</span>

Ležáky, Miřetice belediyesine bağlı, Çekoslovakya'da bir köydü. Almanya'nın Çekoslovakya'yı işgali sırasında, Reich Koruyucusu Reinhard Heydrich'in 1942 baharının sonlarında öldürülmesine misilleme olarak Nazi güçleri tarafından yerle bir edildi.