İçeriğe atla

José Raúl Capablanca

José Raúl Capablanca
José Raúl Capablanca
Doğum19 Kasım 1888(1888-11-19)
Havana, Küba
Ölüm8 Mart 1942 (53 yaşında)
New York, ABD

José Raúl Capablanca y Graupera (19 Kasım 1888 - 8 Mart 1942) Kübalı dünya satranç şampiyonu. 1921 ile 1927 yılları arasında dünya satranç şampiyonu ünvanını taşımıştır. 1921 yılında Emanuel Lasker'i Havana'da yenerek ünvanı kazanmış, 1927'de Alexander Alekhine'e yenilerek bu ünvanı devretmiştir.

Satranca 4 yaşında başlamıştır. 12 yaşında Küba şampiyonu J.Corzo'yu yenerek Küba şampiyonluğunu kazanmıştır. 21 yaşında Amerikan şampiyonu Marshall'ı yenmiştir. 1911 San Sebastian uluslararası satranç turnuvasını kazanmıştır. 1914 yılında Petersburg uluslararası satranç turnuvasında Emanuel Lasker'in yarım puan arkasından ikinci olmuştur. I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile beraber Emanuel Lasker ile şampiyonluk ünvan maçı ertelenmiş ve ancak 1921 yılında oynanabilmiştir. 4 galibiyet, 10 beraberlik sonrası ve maç kaybetmeksizin Lasker'den şampiyonluk ünvanını almıştır. Londra 1922 turnuvasını ezici bir üstünlükle kazanmıştır. Ancak 1924 New York turnuvasında ikinci, 1925 Moskova turnuvasında üçüncü olur. Bu dönemde otörler Capablanca'nın zirveye ulaştıktan sonra artık ilerlemeye ve oyununu geliştirmeye yönelik itici gücün kaybolduğu konusunda görüş bildirirler. Capablanca'nın zaten satrançla ilgili çok çalışmadığı ve doğal yeteneği ile bu başarıları kazandığı söylenir. Aldığı üçüncülükten sonra daha sıkı çalışmaya başlar ve 1927 New York turnuvasını bütün maçları kazanarak kazanır. İkinci olan Alexander Alekhine Capablanca ile şampiyonluk ünvan maçı oynamaya hak kazanır.

Bu turnuvadan sonra Capablanca yenilmezliğine iyice inanır ve ünvan maçı ile pek ilgilenmez. Oysa Alexander Alekhine Capablanca'nın oyun tarzını yoğun bir şekilde inceleyerek ünvan maçına hazırlanmıştır. Tüm satranç dünyasını şaşkınlığa uğratarak Capablanca 1927 yılında ünvan maçını 6 mağlubiyet ve 3 galibiyet ile kaybetmiştir.

1927 yılından sonra uluslararası 17 turnuvada oynamış ve sekizini kazanmıştır. Şampiyonluk ünvanını kaybettikten sonra Alexander Alekhine ile rövanş maçı oynamak istemiş ancak Alexander Alekhine kabul etmemiş ve ünvan maçını Bogoljugow ile oynamıştır. O yıllarda satranç federasyonu bulunmadığından şampiyonun kiminle maç yapacağının kararı şampiyonun tercihine bağlıydı.

Çok duru ve klasik bir satranç stiline sahiptir. Konumsal oyunun ustalarından birisidir. Satranç tarihindeki en büyük doğal yetenekler arasında sayılır. Yeteneğinin çok küçük yaşta ortaya çıkması, en zor hamleleri büyük bir doğallıkla, neredeyse hiçbir zahmet çekmeden bulabilmesi gibi özellikleri nedeni ile "Satrancın Mozart'ı" olarak nitelendirilmiştir. Richard Reti onun hakkında "Satranç onun anadiliydi" sözünü etmiştir. Ve diğer bir ünvanı "Satranç Makinasıdır".

Oynadığı simültane oyunlarla satrancın popülaritesinin artmasına yoğun katkısı olmuştur. 1922 yılında Cleveland'da aynı anda 103 kişiye karşı simültane oynamış ve sadece bir beraberlik dışında tüm maçları kazanmıştır.

Manhattan Satranç Kulübü'nde bir oyunu izlediği sırada geçirdiği inme yüzünden ertesi günü yaşamını kaybetmiştir (1942).

Eserleri

  • Satrancın Esasları
  • Satranç Kariyerim
  • A Primer of Chess

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Garri Kasparov</span> Rus satranç oyuncusu ve aktivist

Garry Kimovich Kasparov, 1985-2000 yılları arasında dünya şampiyonu olan Rus satranç büyükustası.

<span class="mw-page-title-main">Bobby Fischer</span> Amerikalı satranççı (1943 – 2008)

Robert James "Bobby" Fischer, satranç çevrelerince dünyanın en iyi satranç ustalarından sayılmaktadır. 1972-1975 yılları arasında 11. Dünya Satranç Şampiyonu ünvanını taşımıştır. ABD'de doğan Fischer, vatandaşlıktan çıkarıldıktan sonra İzlanda'ya yerleşmiş ve parlamento kararıyla kendisine vatandaşlık takdim edilmiştir. Burada şehirden uzak bir hayat sürdüren Fischer, 2008 yılında hayata gözlerini yummuştur. ABD'nin yetiştirdiği tek dünya satranç şampiyonu olan Fischer'ın oyunlarında kullandığı taktikler, uyguladığı kombinasyonlar, yaptığı çarpıcı hamleler ve etkileyici galibiyetleri topluca "Fischer Humması" olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Emanuel Lasker</span> Alman satranç oyuncusu ve matematikçi (1868–1941)

Emanuel Lasker Alman satranç oyuncusu ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Tal</span> Satranç Ustası

Mihail Nehemyeviç Tal, Leton satranç büyükustası.

<span class="mw-page-title-main">Magnus Carlsen</span> Norveçli satranç büyükustası

Sven Magnus Øen Carlsen, beş kez Dünya Satranç Şampiyonu olmuş ve halen dört kez Dünya Hızlı Satranç Şampiyonu ve altı kez Dünya Blitz Satranç Şampiyonu olan Norveçli satranç büyükustası. Carlsen, 1 Temmuz 2011'den bu yana FIDE dünya satranç sıralamasında 1 numarada yer almakta ve dünyanın en yüksek puanlı oyuncusu olarak geçirdiği süre bakımından Garri Kasparov'un ardından ikincidir. En yüksek derecesi olan 2882, tarihteki en yüksek derecedir. Ayrıca klasik satrançta elit seviyede en uzun yenilmezlik serisi rekorunu elinde tutmaktadır. Carlsen, popüler kültürde Satrancın Mozart'ı olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Alehin</span> Rus-Fransız satranççı (1892 – 1946)

Aleksandr Aleksandroviç Alekhine, , Rus satranççı ve 1927-1935 ve 1937-1946 yılları arası Dünya satranç şampiyonu. Çok saldırgan oyun tarzıyla ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Botvinnik</span>

Mihail Botvinnik Altıncı dünya satranç şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">WWE Championship</span>

WWE Championship , WWE'de iki dünya ünvanından biri olarak Raw'a ait şampiyonluk ünvanı. Ünvanın şu anki sahibi, bu ünvanı ilk kez kazanan Cody Rhodes'dur. En çok kazanan kişi, bu unvanı 13 kez kazanan John Cena'dır.

<span class="mw-page-title-main">Max Euwe</span>

Max Euwe, Hollandalı satranç oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Steinitz</span> Avusturyalı-Amerikalı satranççı (1836 – 1900)

Wilhelm Steinitz ilk resmi dünya satranç şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Veselin Topalov</span> Bulgar şahmat oyuncusu

Veselin Aleksandrov Topalov, Bulgar satranç büyük ustası ve eski FIDE dünya şampiyonu. Ocak 2009 FIDE reyting listesinde 2796 ELO reytingiyle dünyada birinci olarak sıralanıyordu. Onun hali hazırdaki eğitmeni ve menajeri uluslararası usta Selvio Danailovdur.

Büyükusta, çok güçlü satranç oyuncularına FIDE tarafından verilen bir ünvandır. "Dünya Şampiyonu" ünvanı bir yana bırakılırsa büyükusta, bir satranç oyuncusunun erişebileceği en yüksek onurdur.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Smıslov</span>

Vasili Vasilyeviç Smıslov, Sovyet-Rus satranççı, 1957-1958 arasında dünya şampiyonu.

<span class="mw-page-title-main">Satrançta ilk hamle avantajı</span>

Satrançta ilk hamle avantajı, satrançta ilk hamleyi yapan taraf olan Beyazın doğal avantajıdır. Satranç oyuncuları ve teorisyenleri genellikle, Beyazın oyuna bazı avantajlarla başladığı konusunda hemfikirdir. 1851'den bu yana tutulan istatistikler bu görüşü desteklemektedir. Buna göre Beyaz, oyunu devamlı olarak Siyaha oranla az bir farkla da olsa daha sık kazanmaktadır. Beyazın kazanma oranı insanlar ile bilgisayarlar arasında yapılan turnuvalarda da yaklaşık olarak aynıdır. Öte yandan, Beyazın avantajı, hızlı oyunlar ile zayıf oyuncular arasındaki oyunlarda daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">FIDE ünvanları</span>

FIDE ünvanları, uluslararası satranç yönetim organı FIDE tarafından üstün performans için verilen ünvanlardır. Bu ünvanların en yükseği Büyükustadır. Ünvanlar genellikle Elo derecesi ve diğer ünvanlı satranç oyuncularına karşı kazanılan karşılaşmalardan elde edilen normların birleşimiyle kazanılır. Ünvanlar bir kez verildiğinde, sahtekarlık veya hile durumları dışında ömür boyu elde tutulur. Açık ünvanlar tüm oyuncular tarafından kazanılabilirken, kadın ünvanları kadın oyuncularla sınırlıdır. Birçok güçlü kadın oyuncu hem açık hem de kadın ünvanlarına sahiptir. FIDE ayrıca hakemler, organizatörler ve eğitmenler için de ünvanlar verir. Yazışmalı satranç, satranç problemi oluşturma ve satranç problemi çözme ünvanları artık FIDE tarafından yönetilmemektedir.

Bohor Hallégua, 1910'lu yılların ortalarında Batı Avrupa'da katıldığı bazı turnuvalarla dikkat çeken bir Osmanlı - Fransız satranç oyuncusuydu. İki yıl içerisinde, iki gelecek dünya şampiyonu ve iki eski şampiyonluk adayı olmak üzere çeşitli rakipler ile karşı karşıya geldi. En iyi Edo-sayısı 1914'te 2329 idi.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Henry Blackburne</span>

Joseph Henry Blackburne, İngiliz satranç oyuncusu. "Kara Ölüm" lakaplı Blackburne, 19. yüzyılın önemli satranç oyuncularından biridir. Oyuna nispeten geç olan 17-18 yaşlarında öğrenmesine rağmen hızlıca güçlü bir oyuncu oldu ve 50 yılı aşkın bir profesyonel kariyer sürdürdü. Simultane ve körleme maçlar sergileyerek satrancın popülerleşmesine katkıda bulundu. Blackburne ayrıca kendi oyunlarından oluşan bir kitap yayımladı.

<span class="mw-page-title-main">Körleme Satranç</span>

Körleme satranç, oyuncuların taşların konumlarını görmedikleri ve taşlara dokunmadıkları bir satranç oyunu türüdür. Bu durum, oyuncuları taşların konumlarını zihinlerinde konumlandırmaya zorlar. Hamleler, bilinen bir satranç notasyonu aracılığıyla iletilir.

<span class="mw-page-title-main">Leinier Domínguez</span> Kübalı-Amerikalı satranççı

Leinier Domínguez Pérez Kübalı ve Amerikalı bir satranç büyükustasıdır. Beş kez Küba şampiyonu olan Domínguez, 2008'de yıldırım satrancında dünya şampiyonuydu. 2002 ve 2004'te FIDE Dünya Satranç Şampiyonası'nda ve 2007, 2009, 2011, 2013 ve 2015'te FIDE Dünya Kupası'nda yarıştı.

<span class="mw-page-title-main">Efim Geller</span>

Efim Petroviç Geller, Sovyet satranç oyuncusudur ve zirve döneminde dünya çapında bir büyükustaydı. Sovyet Şampiyonası'nı iki kez kazandı ve altı kez Dünya Şampiyonasına aday oldu. Dört Ukrayna SSC Şampiyonası şampiyonluğu kazandı ve 1991 Dünya Büyükler Şampiyonası'nda birinciliği paylaştı ve 1992'de şampiyonluğu tamamen kazandı. Eşi Oksana bir balet, oğlu Alexander da bir satranç ustasıydı. Geller, Dünya Şampiyonları Boris Spassky ve Anatoly Karpov'un koçuydu. Kendisi aynı zamanda bir yazardı.