İçeriğe atla

Jonathan Motzfeldt

Jonathan Motzfeldt
Grönland Başbakanı
Görev süresi
19 Eylül 1997 - 14 Aralık 2002
Yerine geldiğiLars Emil Johansen
Yerine gelenHans Enoksen
Görev süresi
1 Mayıs 1979 - 18 Mart 1991
Yerine geldiğiHans Lassen (Genel Vali olarak)
Yerine gelenLars Emil Johansen
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Eylül 1938(1938-09-25)
Qassimiut
Ölüm 28 Ekim 2010 (71 yaşında)
Qaqortoq

Jonathan Jakob Jørgen Otto Motzfeldt (d. 25 Eylül 1938 - ö. 28 Ekim 2010[1] ), Grönlandlı rahip ve siyasetçi. Motzfeldt, Amerika kıtasında Arktika'nın bir parçası konumunda olan ve coğrafî açıdan Kuzey Amerika'ya dâhil edilen ve Avrupa ülkesi Danimarka'ya bağlı bir bölge olarak kendi kendine yönetim hakkına sahip olan Grönland'da ilki ülkenin ilk başbakanı olmak üzere 1979-1991 ve 1997-2002 yılları arasında iki farklı dönem başbakanlık makamında bulunmuştur. Motzfeldt, ülkenin kendi kendine yönetme hakkı elde etmesinin önde gelen isimlerden biri olarak kabul edilir.[2] Motzfeldt, Grönland'ın ilk başbakanı olmasının yanı sıra en uzun süre görev yapan başbakanıydı ve Grönland'ın herhangi bir başbakanı arasında en çok seçimi kazanan kişisi konumundadır. Merkez sol bir politikacı olarak kabul edilir ve Grönland, görev süresi boyunca tanınan bir ülke haline geldi.

Kişisel hayat

Jonathan "Junnuk" Motzfeldt, 1938'de Grönland'ın güneyindeki Qassimiut yerleşim yerinde avcı Søren Motzfeldt (1902-1984) ve eşi Kirsten Klemmensen'in (1904-1979) oğlu olarak doğdu.

1960 yılında Nuuk'taki Ilinniarfissuaq'ta (Grönland Koleji) öğretmenlik sınavından sonra 1966'ya kadar Kopenhag Üniversitesi'nde teoloji okudu, ardından 1979'a kadar Grönland, Qaqortoq'ta papaz olarak çalıştı[2][3]

1992'de Motzfeldt, İzlandalı Kristjana Guðrún Guðmundsdóttir (1951 doğumlu) ile evlendi. Çocukları yoktu.[4] Ancak, Margit Kock Petersen ile önceki birlikteliğinden iki çocuğu oldu: Karen Motzfeldt (1966 doğumlu) ve Claus Motzfeldt (1969 doğumlu).[5][6] Grönlandlı hentbol oyuncusu Hans Peter Motzfeldt-Kyed, Motzfeldt'in yeğenidir.

Siyasi kariyer

Daha 1950'lerin ortalarında, Motzfeldt bir grup genç Inuit aktivisti ile Grönland'ın özerkliği için mücadelesini başlattı.[4] 1970'lerin başında Motzfeldt sosyal demokrat bağımsızlık hareketi Siumut'a dâhil oldu. Grönland nüfusunun 1970'lerin başlarında ciddi bir şekilde başladığı siyasi özgürleşme sürecinin ön saflarına yerleştikten sonra Motzfeldt, Grönland'ın kendi kendine yönetme süreci ile eşanlamlı hâle geldi. Lars Emil Johansen, Moses Olsen, Lars Chemnitz ve Emil Abelsen gibi eski yoldaşların kenara atıldığı bir dizi siyasi tasfiye yoluyla neredeyse mutlak gücü elde etti.

1977'de Siumut Partisi'nden ilk kez genel başkan seçildi. Ayrıca 1979'dan 1988'e, 1997'den ve 2002'den 2008'e kadar Grönland Landsting'in sözcüsü olarak görev yaptı[7]

1 Mayıs 1979'da Jonathan Motzfeldt, Grönland'ın ilk başbakanı olarak makama geldi. 18 Mart 1991'de alkol sorunu nedeniyle istifa etmek ve siyaseti bırakmak zorunda kalana kadar yaklaşık on iki yıl boyunca hükûmeti yönetti.[4] Ancak, Grönland ekonomisinin kamuya ait bölümünde bir dizi kilit pozisyona layık görüldü. Bundan sonra başbakanlık görevine Lars Emil Johansen getirildi. Kısmen, ancak tamamen değil, ikincisinin kendi alkolizminden dolayı, Motzfeldt 1997'de yeniden başbakanlık görevini üstlendi. Bu görevi, parlamentonun (Landsting ) Home Rule ekonomisinin yönetimine yönelik ciddi eleştirileri nedeniyle yeni seçimler yapmak zorunda kaldığı 2002 yılına kadar sürdürdü. Tek dilli parti arkadaşı Hans Enoksen, 14 Aralık 2002'de Grönland başbakanı seçildi. IA'nın lideri Josef "Tuusi" Motzfeldt, yeni hükûmette başbakan yardımcısı oldu.[8]

Jonathan Motzfeldt daha sonra tekrar Grönland parlamentosu başkanı seçildi. Son siyasi yılına, yeniden alkol bağımlılığı ve kontrolsüz seyahat ve temsil harcamaları damgasını vurdu.[]

Jonathan Motzfeldt, Kasım 2008'de Kopenhag'da bir kitap fuarında.

Motzfeldt, kendisini polise ihbar eden bir kadın memuru taciz ettiği iddiaları üzerine 18 Ocak 2008'de Grönland meclis sözcülüğünden istifa etti. Motzfeldt herhangi bir şey yapmadığını ifade ederek suçlamaları reddetti. Dava daha sonra suçlama olmaksızın düştü.[4] Arkadaş parti üyesi Ruth Heilmann, parlamento sözcüsü olarak onun halefi oldu.

2009 baharında Motzfeldt, kamu fonlarının özel amaçlar için kötüye kullanılmasını içeren büyük bir skandalla sarsıldı. AG gazetesi, 2008 yılına kadar hükûmete özel akşam yemekleri için ödeme yaptığını belgeledi. Ayrıca, eski başbakanın alkol tüketimleri de kamu bütçesiyle ödeniyordu. Skandal, Haziran 2009'daki parlamento seçimlerinden kısa bir süre önce sarhoş olduğu için Qaqortoq'ta bir helikoptere binmesinin reddedilmesiyle doruğa ulaştı. 2 Haziran 2009 tarihinde yapılan milletvekili seçimlerinde tekrar seçilmedi.[]

Ölüm

Motzfeldt, 28 Ekim 2010'da 72 yaşında beyin kanamasından hayatını kaybetti.[9] Motzfeldt, öldüğü sırada Batı İskandinav Konseyi'nin başkanlık görevini yürütüyordu.

Kaynakça

  1. ^ "Jonathan Motzfeldt er død" (Danca). BT. 28 Ekim 2010. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023. 
  2. ^ a b Greenland mourns politician Jonathan Motzfeldt 8 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., nunatsiaqonline.ca, October 29, 2010
  3. ^ Jonathan Motzfeldts datter: Jeg er ikke min far og bliver det aldrig 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sermitsiaq.ag, November 18, 2014
  4. ^ a b c d J. Motzfeldt, Ex-Premier Hailed as a Pillar of Greenland, Dies at 72 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., nytimes.com, OCT. 29, 2010
  5. ^ Familien Jonathan Jørgen Jacob Otto Motzfeldt/Margit Kock Petersen 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., agerbaeks.dk
  6. ^ Farvel far 28 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., sermitsiaq.ag, November 5, 2010
  7. ^ "Guided Tour of Inatsisartut" (PDF). 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mart 2023. 
  8. ^ Unilingual Inuk becomes Greenland’s new premier 29 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., nunatsiaqonline.ca, December 13, 2002
  9. ^ "New York Times obituary". 28 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Danimarka</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Danimarka veya resmî adıyla Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. İskandinav ülkelerinin en güneyinde yer alan Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjælland, dar bir boğaz olan Øresund ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Grönland</span> Danimarka Krallığına bağlı federe özerk bölge

Grönland, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölgedir. Kanada Arktik Adaları'nın doğusunda, Arktik ve Atlantik okyanusları arasında yer alan dünyanın en büyük adasıdır. Grönland, jeopolitik olarak Avrupa'nın bir parçasıdır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuuk'tur. Fizyografik olarak Kuzey Amerika kıtasının bir parçası olmasına rağmen Grönland, 986'dan başlayarak bin yıldan fazla bir süredir siyâsî ve kültürel olarak Avrupa ile ilişkilendirilmiştir. Sakinlerinin çoğunun ataları Alaska'dan Kuzey Kanada'ya göç eden ve 13. yüzyılda yavaş yavaş adaya yerleşmeye başlayan İnuitlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Chirac</span> 22. Fransa cumhurbaşkanı

Jacques René Chirac, eski Fransa Cumhurbaşkanı olan Fransız siyasetçi. Bu göreve ilk olarak 17 Mayıs 1995'te getirilmiş, yedi yıllık birinci dönem görev süresinin sonrasında Nisan 2002'de tekrar cumhurbaşkanı seçilmiştir. Beş yıllık ikinci dönem cumhurbaşkanlığı görev süresi 16 Mayıs 2007'de biten Chirac, yaklaşık 12 yıllık görev süresi ile François Mitterrand'dan sonra Fransa'da en uzun süre cumhurbaşkanlığı koltuğunda oturan isim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mercedes-Benz</span> Alman otomobil markası

Mercedes-Benz, 1926 yılında Karl Benz'in şirketi Benz & Cie. ve Gottlieb Daimler'in şirketi Daimler Motoren Gesellschaft'in birleşmesi sonucu kurulmuş otomotiv ve motor markası. Almanya'nın Stuttgart şehrinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İnuit halkları</span> “İNUİT" bir halk topluluğunun ismi

İnuit halkları, Arktik bölgede, Alaska, Kanada ve Grönland'da yaşayan Eskimoların ayrıldığı iki ana koldan biri. Diğer kol Yupik halklarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Erik</span> Norveçli kâşif

Kızıl Erik veya Erik Thorvaldsson, Norveçli kâşif. Orta Çağ ve İzlanda destanı kaynaklarında Grönland'daki ilk yerleşimi kurduğu bilinmektedir. Saçının ve sakalının renginden dolayı büyük olasılıkla "Kızıl" lakabını kazanmıştır. İzlanda destanına göre, Thorvald Asvaldsson'un oğlu olarak Norveç'in Rogaland kentinin Jæren bölgesinde doğdu. Kuzey Amerika'ya ilk kez ayak basan Avrupalı Leif Ericson'un babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mark Rutte</span> 50. Hollanda başbakanı (2010-2024); 14. NATO Genel Sekreteri (2024-günümüz)

Mark Rutte, Hollandalı siyasetçi. 14 Ekim 2010 - 2 Temmuz 2024 tarihleri arasında Hollanda başbakanlığı görevinde bulundu. En uzun süre görev yapan Hollanda başbakanıdır. 1 Ekim 2024 tarihinde NATO Genel Sekreteri olarak göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Grönland millî futbol takımı</span>

Grönland millî futbol takımı, Grönland'ı temsil eden ve Grönland Futbol Federasyonu tarafından yönetilen bir ulusal futbol takımı. Grönland'ın Danimarka Krallığı içindeki durumu Faroe Adaları ile aynı olmasına rağmen Grönland millî futbol takımı FIFA'ya ya da herhangi bir kıta konfederasyonuna üye değildir ve dolayısıyla uluslararası turnuvalarda oynayamaz. Maçlarının çoğunu Faroe Adaları ve İzlanda ile yapmışlardır. Ayrıca takım kendisi gibi FIFA üyesi olmayan Tibet millî futbol takımı ile de karşılaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hans Enoksen</span>

Hans Enoksen, Grönlandlı politikacı. 2002 ile 2009 yılları arasında Grönland Başbakanı olarak görev yapmıştır. Grönland'ın dördüncü başbakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aleqa Hammond</span>

Aleqa Hammond, Grönlandlı politikacı. Siumut partisinin eski lideri ve partisinin 2013 seçimlerindeki en çok oyu alarak ülkenin ilk kadın başbakanı olan siyasetçidir. 30 Eylül 2014 tarihinde başbakanlıktan istifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ilir Meta</span>

Ilir Meta, Arnavut siyasetçi. Meta, Avrupa ülkesi Arnavutluk'ta 24 Temmuz 2017 - 24 Temmuz 2022 tarihleri arasında cumhurbaşkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Cömert Tokayev</span> 2. Kazakistan cumhurbaşkanı

Kasım Cömert Kemeloğlu Tokayev, günümüzdeki Kazakistan devlet başkanı ve siyasetçi. 29 yıl devlet başkanlığı görevini yapan Nursultan Nazarbayev'in istifasının ardından vekaleten devlet başkanı oldu ve 10 Haziran'da yapılan seçimlerde birinci gelerek devlet başkanı oldu. 16 Ekim 2013 - 19 Mart 2019 ve 11 Ocak 2007 - 15 Nisan 2011 tarihleri arasında Kazakistan Senatosu Başkanı olarak görev yaptı. Tokayev, 1 Ekim 1999 - 28 Ocak 2002 tarihleri arasında Kazakistan Başbakanı ve 12 Mart 2011 - 16 Ekim 2013 tarihleri arasında Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Genel Müdürü olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mette Frederiksen</span> Danimarka başbakanı

Mette Frederiksen, Haziran 2019'dan bu yana Danimarka'nın başbakanı ve Haziran 2015'ten bu yana Sosyal Demokratların Lideri olan Danimarkalı bir siyasetçi. Her iki görevi de üstlenen ikinci kadın, aynı zamanda Danimarka tarihinin en genç Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Suka K. Frederiksen</span>

Suka K. Frederiksen, Grönlandlı siyasetçi ve bakan.

<span class="mw-page-title-main">Grönland bağımsızlığı</span>

Grönland bağımsızlığı, Grönland'daki bazı siyasi partilerin, çıkar gruplarının ve bireylerin savunduğu, Grönland'ın Danimarka'dan ayrılıp egemen bir devlet haline gelme ülküsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Siumut</span>

Siumut (İleri), Grönland'da faaliyet gösteren bir sosyal demokrat partidir. Grönland'a 1979'da özerklik verilmesinden beri Siumut, ülkedeki baskın parti olmuştur. Siumut, 2020 sonlarında çekişmeli bir liderlik rekabetinin ardından görevdeki Başbakan Kim Kielsen'i yenen Erik Jensen tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Múte Bourup Egede</span> Grönland başbakanı

Múte Inequnaaluk Bourup Egede, Grönlandlı siyasetçi. Egede, Amerika kıtasında Arktika'nın bir parçası konumunda olan ve coğrafî açıdan Kuzey Amerika'ya dâhil edilen ve Avrupa ülkesi Danimarka'ya bağlı bir bölge olarak kendi kendine yönetim hakkına sahip olan Grönland'da Nisan 2021'den bu yana başbakanlık makamında bulunmaktadır. O zamandan beri Grönland parlamentosu Inatsisartut'un bir üyesi olarak ve ayrıca 2018'den beri Inuit Ataqatigiit partisinin başkanı olarak görev yapıyor.

<span class="mw-page-title-main">Viski Savaşı</span> Danimarka ve Kanada arasında sözde sınır çatışması

Viski Savaşı ya da Şişe Savaşları, Danimarka ve Kanada arasında Hans Adası üzerinde ortaya çıkan bir sınır anlaşmazlığıdır. İki taraf da 1978'den 2022'ye kadar, adanın kendisine ait olduğunu savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Thue Christiansen</span> Grönlandlı siyasetçi ve Grönland bayrağının tasarımcısı (1940-2022)

Thue Christiansen, Grönlandlı eğitimci, tasarımcı ve siyasetçi.

Lars-Emil Johansen, Grönlandlı siyasetçi. Johansen, Amerika kıtasında Arktika'nın bir parçası konumunda olan ve coğrafî açıdan Kuzey Amerika'ya dâhil edilen ve Avrupa ülkesi Danimarka'ya bağlı bir bölge olarak kendi kendine yönetim hakkına sahip olan Grönland'da 1991'den 1997'ye kadar Grönland'ın ikinci başbakanı ve 2013'ten 2018'e kadar Inatsisartut'un sözcüsü olarak görev yapmıştır.