Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.
Litvanya Komünist Partisi, Litvanya'nın komünist partisidir, Ekim 1918 başlarında kurulmuştur. Parti 1991 yılında yasaklanmıştır.
Saulius Skvernelis, 2016-2020 yılları arası Litvanya Başbakanı olan Litvan siyasetçidir. Aynı zamanda Seimas'a üyedir. Daha önce polis komiseri olarak görev yapmış ve 2014-2016 yılları arasında İçişleri Bakanı olarak görev yapmıştır.
Ringaudas Bronislovas Songaila, Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde çeşitli görevlerde bulunmuş Litvan Marksist-Leninist komünist politikacı ve veteriner hekimdir.
Irena Degutienė, Litvanyalı siyasetçi. Muhafazakâr Homeland Union partisi üyesi ve şu anda Seimas Başkan Vekilidir. 4 Mayıs 1999-18 Mayıs 1999 ve 27 Ekim 1999-3 Kasım 1999 tarihleri arasında geçici geçici olarak Litvanya Başbakanlığı yapmıştır. Ayrıca 1996 ve 2000 yılları arasında Sosyal Güvenlik ve Çalışma Bakanlığı görevini yürütmüştür. 1978 yılında Vilnius Üniversitesi'ni bitirmiş ve tıp bölümünden mezun olmuştur. Yaklaşık on iki yıl Vilnius Kızılhaç Hastanesi'nde çalıştıktan sonra 1994 yılında Sağlık Bakanı sekreteri olmuştur. 1996 ve 2000 yılında Seimas seçimlerini kazanmıştır.
Litvanya Konseyi ya da 11 Temmuz 1918'den sonraki adıyla Litvanya Devlet Konseyi, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında gerçekleşen Vilnius Konferansı'nda seçilen konseydir. Konseyin ilk üyeleri farklı yaş, sosyal statü, meslek ve siyasi ilişkilere sahip yirmi kişiden oluşuyordu. Litvan halkı adına yürütme yetkisi verilen konsey, bağımsız bir Litvanya devleti kurmakla görevlendirildi. 16 Şubat 1918'de konsey üyeleri Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı imzaladı ve Litvanya'yı demokratik ilkelere dayanan bağımsız bir devlet olarak ilan etti. 16 Şubat, "Litvanya Devlet Restorasyon Günü" olarak kutlanmaya başlandı. Konsey, 1918 sonbaharına kadar ülkede Alman Ordusu'na bağlı askerî birliklerin bulunmasına rağmen bağımsızlık ilan etmeyi başardı. 1919 baharında konsey üyeleri sayısı yaklaşık iki katına çıktı. Konsey, ilk kez 15 Mayıs 1920'de toplanan Litvanya Kurucu Meclisi etkin oluncaya kadar çalışmalarını sürdürdü.
Vilnius Konferansı veya Vilnius Ulusal Konferansı, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında Vilnius'ta bir araya gelen, Rus İmparatorluğu, Polonya Krallığı ve Alman İmparatorluğu'ndan bağımsızlık sağlayıp ayrı bir Litvanya devleti kurma amacıyla toplanan konferanstır. Konferans bağımsız bir Litvanya'nın ilan edilmesi misyonuyla görevlendirilen yirmi üyeli Litvanya Konseyi'ni seçti. Litvan halkının iradesine sahip olduğunu savunan konferans bu doğrultuda konseye ve kararlarına yetki verdi. Konferans Litvanya'nın bağımsızlığa giden yolda temel yol gösterici ilkeleri oluştururken Litvanya'nın siyasi yapısı ile ilgili her türlü konuya daha sonra seçilecek olan Litvanya Kurucu Meclisi'nin karar vereceğini savundu.
Lietuvos aidas, Litvanya'da faaliyet yürüten günlük gazete. Antanas Smetona tarafından 6 Eylül 1917'de kuruldu. Litvanya Konseyi'nin yayın organıydı ve ardından yeni kurulan Litvanya hükûmetinin yarı resmi yayını oldu. Hükûmet Vilnius'tan geçici başkent Kaunas'a taşındığında yayın durduruldu. 1928'de Litvanya hükûmetinin yayını olarak yeniden canlandırıldı ve Litvanya'nın en popüler gazetesi oldu. Zirvede, 90.000 kopya birleşik tirajlı üç günlük baskı yayınladı. II. Dünya Savaşı döneminde yayını aksadı. 1990'da Litvanya, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettikten sonra, gazete bir kez daha Litvanya Cumhuriyeti Yüksek Konseyi'nin resmî gazetesi oldu. 1992 sonunda tirajı 103.000 kopyaya ulaştı. Ancak, kısa süre içinde özelleştirildi ve okurluk, finansal zorluklar ve diğer tartışmalarla da karşı karşıya kaldı. Nisan 2006'da, vergi borçları 4 milyon Litvanya litasının üzerine çıktığında Devlet Vergi Müfettişliği tarafından iflas işlemleri başlatıldı. Şirket 2015 yılında tasfiye edildi, ancak gazete kâr amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından yayınlanmaya devam etmektedir.
Jonas Basanavičius, Litvanyalı bağımsızlık aktivisti politikacı, doktor, yazar. Litvanya'nın bağımsızlığı için çok sayıda çalışma yürüttü. Litvanya Bağımsızlık Yasası imzacıları oturumunun başkanı idi.
Jonas Staugaitis, Litvan politikacı, doktor. Litvanya Konseyi seçildi. Litvanya'daki Aralık 1926 darbesi sırasında Litvanya'nın başkan vekili idi. Seimas Başkanı olarak resmen birkaç saatliğine seçildi; en üst düzey yetkili olarak, aynı zamanda Litvanya'nın de jure başkanı oldu. Darbe tamamlandıktan sonra görevden ayrıldı.
Konstantinas Olšauskas, Litvan politikacı ve rahip.
Litvanya Kurucu Meclisi, 1920 yılında, 1922 Litvanya Anayasası'nı hazırlamak ve kabul etmek için demokratik olarak seçilen meclis.
Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.
Litvanya Bağımsızlık Yasası, Litvanya Devleti Bağımsızlık Yasası veya 16 Şubat Yasası, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi'nin demokratik ilkelerle yönetilecek bağımsız bir Litvanya devletinin kuruşunu ilan ettiği belgedir. Yasa metni Jonas Basanavičius başkanlığındaki konseyin yirmi temsilcisi tarafından imzalandı. Belge Vilnius Konferansı, 11 Aralık, 8 Ocak ve 16 Şubat tarihli kararlar dahil olmak üzere bu konudaki bir dizi çalışmanın sonucuydu. Yasa ilan edilene kadar geçen zaman uzun ve inişli çıkışlıydı, Alman İmparatorluğu Konsey'e bağımsızlık değil bir Almanya-Litvanya ittifakı kurulmasına yönelik açıklama yapması için baskı yaptı. Konsey, askerî birlikleri Litvanya'da bulunan Almanya makamları ile Litvanya halkının talepleri arasında dikkatli davranmak zorunda kaldı.
Büyük Vilnius Seimas'ı ya da Vilnius Büyük Meclisi, 1905 Rus Devrimi sonrası oluşan politik süreçte 4-5 Aralık 1905 tarihlerinde Vilnius'ta toplanam kongre. Söz konusu toplantı Litvanya'daki ilk modern ulusal kongresidir. Öncelikleri devrimi başlatan sosyal meseleler değil, ulusal endişelerle ilgiliydi. Seimas'a 2.000'den fazla katılımcı katıldı. Meclis, Rus İmparatorluğu içinde geniş siyasi özerklik talep etme ve bunu barışçıl yollarla gerçekleştirme kararı aldı. Seimas bağımsız bir Litvanya devletinin kurulması için zemin hazırladığı için, Litvanya Konseyi tarafından 16 Şubat 1918'de kabul edilen Litvanya Bağımsızlık Yasası'na doğru önemli bir adım olarak kabul edildi.
Litvanya Milliyetçi ve Cumhuriyetçi Birliği, Milliyetçiler olarak da bilinen, Litvanya'da milliyetçi sağcı bir siyasi partidir. 1926-1940 yılları arasında ülkeyi yöneten Litvanya Milliyetçi Birliği'nin devamı olduğunu iddia etmektedir. Parti, Litvanya'nın 1990'da tekrar bağımsız olması sonrası yeniden kuruldu ve seçimlerde son derece başarısız bir performans gösterdi. Parti, 2008'de Anavatan Birliği ile birleşti ama 2011'de yeniden ayrıldılar. 2017'de Cumhuriyetçi Parti ile birleşti. Parti, geleneksel aile değerlerini desteklemekte, Litvanya'nın Avrupa Birliği'nden bağımsızlığını savunmakta ve göçmenliğe karşı çıkmaktadır.
Litvanya Milliyetçi Birliği, Milliyetçiler, 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.
Saliamonas Banaitis (
Stanisław Narutowicz (
1926 Litvanya Darbesi, Litvanya'da demokratik olarak seçilmiş hükûmetin yerine Antanas Smetona liderliğindeki muhafazakar ve otoriter bir hükûmetle sonuçlanan askeri bir darbedir. Darbe, 17 Aralık 1926'da gerçekleşti ve büyük ölçüde ordu tarafından düzenlendi; Smetona'nın rolü günümüzde tartışma konusu olmaya devam etmektedir. Darbe, dönemin en muhafazakar partisi olan Litvanya Milliyetçi Birliğini iktidara getirdi. LMB, 1926'dan önce oldukça yeni ve önemsiz bir milliyetçi partiydi. 1926'da üye sayısı yaklaşık 2000 kişiydi ve parlamento seçimlerinde sadece üç sandalye kazanmıştı. Zamanında Seimas'ın en büyük partisi olan Litvanya Hristiyan Demokrat Partisi orduyla işbirliği yaptı ve darbeye anayasal meşruiyet sağladı, ancak yeni hükûmette önemli bir görevi kabul etmedi ve Mayıs 1927'de çekildi. Ordu, iktidarı sivil hükûmete devrettikten sonra, siyasi hayatta doğrudan bir rol oynamayı bıraktı.
