John Wycliffe - Turkipedia

John Wycliffe

Doğumu	1328 dolaylarında Ipreswell, İngiltere
Ölümü	31 Aralık 1384 (yaklaşık 56 yaşında) Lutterworth, İngiltere
Çağı	Orta Çağ felsefesi
Bölgesi	Batı felsefesi
Önemli fikirleri	Wycliffe İncili
Etkilendikleri Roger Bacon · Ockhamlı William · Hippolu Augustinus
Etkiledikleri Jan Hus · Martin Luther · Robert Grosseteste · Thomas Bradwardine · Richard Fitzralph

John Wycliffe (Telâffuz: con wiklif. y d. 1328 - ö. 31 Aralık 1384) bir İngiliz skolastik filozofu, ilahiyatçı, Kutsal Kitap tercümanı, reformcudur. 14. yüzyılda Roma Katolik Kilisesi içinde, önemli bir muhalifti.^[1] İsminin değişik yazımlarına kaynaklarda Wyclif, Wycliff, Wiclef, Wicliffe, Wickliffe olarak rastlanabilir.

Hayatı

Oxford'da dersler vermiştir. 1382'de hasta bir şekilde Midlands'te yerleşti. Lutterwoth'ta öldü^[2].

Katolik doktrini eleştiren Wycliffe

Rahip sınıfının ayrıcalıklarını eleştirdi. Sahip oldukları ayrıcalıklar, rahip sınıfının İngiltere'de güçlü olmasının temel sebebiydi. Yerel kiliselerin dini ayinlerdeki lüksünü ve tantanasını eleştirdi.^[3]

Transubstantiation (özdönüşüm) katolik öğretisini de karşı gelmiştir^[2].

Wycliffe Kutsal Kitap'ın konuşma diline tercüme edilmesi taraftarıydı. 1382 senesinde Vulgata'yı esas alarak zamanının konuşma dili olan Orta İngilizce'ye, günümüzde Wycliffe’in Kutsal Kitabı olarak bilinen tercümeyi yaptı. Yeni Ahit'i kendisinin, Eski Ahit'i çalışma arkadaşlarının tercüme ettiği tahmin edilmektedir. Tercüme 1384 senesinde tamamlanmış görünmektedir. 1388 ve 1395'te Wycliff'in asistanı John Purvey tercümenin güncellenmiş versiyonlarını hazırladı.

Wycliffe'in takipçileri Homurtucular (Lollards) olarak bilinirdi. Cebrîlik, tasvir karşıtlığı (ikonoklazm), papakralcılığı savunuyorlardı. Buna mukabil, azizlerin ululanmasına, sakramentlere, ölü ayinlerine, transubstansiasyona, ruhbanlık geleneğine ve Papalık kurumuna karşıydılar.

Protestan reformu'un tetikleyicisi

16. yüzyıldan başlayarak Homurtucular hareketi, Protestan Reformu'nun tetikleyicisi olarak görülmektedir. Bu görüşte olanlar için, Wycliffe, skolastik çağın akşam yıldızı, İngiliz reformasyonunun ise sabah yıldızı idi.^[4] Wycliffe'in Latince yazıları, Çek reformcu Jan Hus'un öğretilerini ve felsefesini derinden etkiledi. Onun 1415'te idamı, Husçu Savaşlarını başlatmıştır.^[5]

Kaynakça

^ Andrew Larsen, “John Wyclif yaklaşık 1331-1384”; ed. Ian Christopher Levy; A Companion to John Wyclif. Late Medieval Theologian, Leiden: Brill, 2006; s. 1-61
^ ^a ^b Hıristiyanlık Tarihi. Tim Dowley. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 346 ISBN 975-8318-86-1.
^ Lacey Baldwin Smith; This Realm of England: 1399 to 1688; (3rd ed. 1976); s. 41
^ Emily Michael, “John Wyclif on body and mind.” Journal of the History of Ideas; 2003; s. 343
^ Joseph Wilhelm, “Jan Hus” 3 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Catholic Encyclopedia. Vol. 7. New York: Robert Appleton Company, 1910]

Otorite kontrolü

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

Kitâb-ı Mukaddes, Mukaddes Kitap veya Kutsal Kitap, Eski Ahit ve Yeni Ahit'i kapsayan, Hristiyan inanışının temelini oluşturan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan kitaptır.

Martin Luther, Alman keşiş, teolog, üniversite profesörü, Protestanlığın babası ve Lüterciliği yaratan, geliştiren ve yayan kişi. Almanya'da baskılara rağmen Kutsal Kitap'ın Latinceden Almancaya tercüme edilmesinde rol oynamıştır.

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

Araf, bazı din ve inançların ahiret kavramlarında yer alan, kötüler ve iyilerin sınıfına sokulamayan, inançlı günahkarların veya günah ve sevapları eşit olanların gideceği geçici arınma yeri, nihai ahiret mekanları arasında olduğuna inanılan yer, çoğunlukla dağ. Sözcük olarak, Arapça "kum tepesi" anlamındaki "urf"un çoğul halidir.

Aforoz, dinî bir topluluğa mensubiyetten mahrum etme ya da çıkarılma anlamında kullanılan dinî bir kınama şekli.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

Geert Groote (Latince ismi; Gerardus Magnus), Hollandalı vaiz ve Brethren Ortak Yaşam Topluluğu'nun kurucusu.

Jan Hus ya da Johannes Huss Hristiyan teolog.

Levi, Tekvin'e göre, Yakup ile Lea'nın üçüncü oğlu ve Levi kabilesinin kurucusudur; fakat Arthur Peake'in iddiasına göre, kabilenin diğer İsrail kabilelerine bağlılığını göstermek için sonradan eklenmiştir. Bazı dini ve siyasi ayrıcalıklar Levilere verilmişti ve Tevrat'ın ilk kaynakları olan Yahvist ve Elohist'e göre Levi rahip demek olup bir soyla ilgisi yoktur; bunun bir soy olarak gösterilmesi Ruhbani kaynağa ve Musa'nın kutsamasına rastlar; bunun amacı ruhban sınıfını farklı bir köke dayandırma çabasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hussit savaşları</span>

Hussit savaşları ya da Bohemya savaşları, Bohemya'da 1419'dan yaklaşık 1434'e süren ve önce Jan Hus'un taraftarlarına karşı, sonra Jan Hus taraftarları arasında gerçekleşen askeri çatışmalardır. Hussit savaşları elde taşınabilen ateşli silahların ilk olarak yoğun şekilde kullanılmış olması sebebiyle de önem taşır. Hussit savaşçıları genel olarak piyadeydi ve ağır silahlarla donanmış şövalyelerden oluşan büyük orduların Hussitler karşısında aldıkları çok sayıda yenilgi piyade devrimini etkiledi. Savaş sonuçsuz kalan bir savaş oldu.

Comma Johanneum ya da Yuhanna cümleciği Eski Yunan edebiyatında toplam sekiz heceden uzun olmayan ibarelere κόμμα denirdi. Komma, özne ve yüklemden oluşan kısa bir cümledir. Comma Johanneum 1. Yuhanna Mektubu'nda bulunan sahte bir pasajdır.

Kateşizm, Hristiyanlıkta vaftiz olup dine girmeden önce alınan din eğitimine verilen isimdir. Modern tarih bağlamında değerlendirildiğinde bu kavram Hristiyanlığın temel kurallarını açıklayan bir kitaba da işaret etmektedir.

Francisco Suárez, İspanyol Cizvit rahibi, skolastik filozof ve teolog.

<span class="mw-page-title-main">Hussitler</span> Bohemya reformasyonu‘nun temsilcisi

Hussitler, Bohemya reformasyonu‘nun en çok bilinen temsilcisi haline gelen, reformcu Jan Hus’un öğretilerini takip eden Çek proto-protestanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk vaftizi</span>

Bebek vaftizi, bebeklerin veya küçük çocukların vaftiz edilmesidir. Bebek vaftizi, yalnızca kişisel olarak İsa'ya imanını itiraf eden, dolayısıyla reşit olmayan çocukları dışlayan bireylerin vaftiz edilmesinin dini uygulaması olan "iman sahibinin vaftizi" denen şeyle karşılaştırılabilir.

Haleluya, "Yehova'ya/Yahve'ye övgüler olsun" anlamına gelen ve ayinlerde kullanılan İbranice bir sözcüktür.

Taboritler, Orebitler gibi, Hussitlerin radikal ve özellikle saldırgan kanadına mensup bir koludur.

Dóminus vobíscum, Katolik Kilise litürjisinde, diğer litürjilerde ve ayrıca Lütercilik, Anglikanizm, Metodizm gibi diğer Batı kiliselerinin ayinlerinde din adamları tarafından geleneksel olarak kullanılan eski bir selamlama ve kutsamadır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.