İçeriğe atla

John Wallis Titt

John Wallis Titt
John Wallis Titt
DoğumJohn Wallis Titt
1841
Chitterne, Wiltshire
Ölüm1910
Milliyetİngiliz
Kariyeri
DalıZiraat mühendisliği, Rüzgâr türbinleri

John Wallis Titt (d. 1841 – ö. 1910) geç ondokuzuncu yüzyılda İngiliz makine mühendisi ve büyük rüzgâr türbini tasarımı ile üreticisi.

Gençliği

John Wallis Titt, 1841 yılında Chitterne, Wiltshire'da bulunan bir at çiftliğinde John Titt ve Eliza Titt (evlilik öncesi soyadı Wallis)'in çocuğu olarak dünyaya geldi.[1] Titt'in doğduğu çiftlikte standart bir değirmen bulunuyordu. Tits Basingstoke ve Hampshire'da bulunan Buhar makinesi üreticileri olan Wallis, Haslan ve Stevens'a katılmak için 1865 yılında evi terk edene kadar babasına ait değirmende çalıştı. Titt, buhar makinelerinin pazarlamasını yapmak amacıyla iki yıl süreyle çalıştı. 1867 yılında Wiltshire Devizes merkezli Değirmenci Brown & May şirketine katıldı ve bu şirkette beş yıl süreyle çalıştı.[2] 1870 yılında Brown & May temsilcisi olmuştur.[3]

Daha sonraki yaşamı

Titt 1872 yılında Devizes'te bir ziraat mühendisi olarak Brown & May şirketi adına kurulan bağlantı noktasında çalıştı. Ayrıca burada merkezi Yorkshire Leeds'te bulunan John Fowler & Co. temsilciliği görevini de yürüttü. 1874 yılında kendi hesabına çalışmaya başladı[3] ve 1876 yılında Warminster'da Woodcock Demir atölyesini kurdu. İlk başlarda bu şirket asansör üretiyordu. Titt bir süre ziraat mühendisi olarak işine devam etti. Daha sonra dökümhanesinde ilk rüzgâr türbinini Boyton'daki bir arazide kurdu. 1903 yılında sağlık sorunları nedeniyle emekli olan Titt şirketini yönetmeye devam etti. O yıl Londra Park Royal'de Kraliyet Tarımsal Topluluğu tarafından düzenlenen fuarda üç rüzgâr türbini sergilendi. 1910 yılı Mayıs ayında öldü.[2]

Titt'in türbinlerinden birisindeki etiket

Ölümünden sonra kurduğu şirket iki oğlu tarafından yönetilmeye başlandı.[1] İşlerin düzenli olarak sürdürüldüğü bu yıllarda şirkette 150 kişi çalışıyordu.[3] Şirkette tarımsal aletlerin yanı sıra bisiklet ve otomobil üretimi de yapılıyordu.[1] 1929 yılında ise sadece 25 işçisi kalmış ve şirket gerilemişti. 1940'larda GT Frost yönetimi sayesinde şirket 1952 yılında ilerleme göstermiş ve 60 kişi istihdam eder hale gelmiştir.[3] Daha sonra Somerset, Frome'da bir şube kurmuştur.[4] Warminster merkezi 1986 yılında kapatılmıştır.[4] Günümüzde Frome'da çalışmaya devam etmektedir.[1]

Titt rüzgâr türbinleri

Hundon, Suffolk'ta Altıgen çelik kule simplex rüzgâr türbini (1940 yılına kadar ayakta kalmıştır.)

Titt türbinleri woodcock, doğrudan simplex ve simplex dişli olmak üzere üç tipte imal edilmiştir. Titt'in vefatından sonra ise çocukları tarafından bir başka tip olan Imperial tipinde türbin üretilmiştir.[2]

Woodcock türbinleri

Woodcock türbinleri geleneksel rüzgâr türbinleridir. Bu rüzgâr türbinleri 3.05 metre veya 3.66 metre yüksekliğinde olmak üzere iki farklı boyutta bulunmaktadır. Kuleler ahşap veya çelik kule olabilmektedir. Woodcock türbinleri 45,72 metre yükseklikteki bir alana su pompalayabilir.[2]

Doğrudan Simplex türbinler

Doğrudan Simplex türbinlerde dişli tahrik mekanizması veya bisikletlerde olduğu gibi Doğrudan tahrik mekanizması bulunabilmektedir. Doğrudan tahrik mekanizmalı türbinlerde 14 feet (4.27 m), 16 feet (4.88 m), 18 feet (5.49 m), 20 feet (6.10 m) ve 25 feet (7.62 m) rüzgâr yelkeni çapı bulunuyordu. 7,62 metre olan yüksek kule ancak özel siparişle yapılabiliyordu. Kullanılan yelkenler Yeldeğirmeni yelkeninin bir benzeridir. Yelkenin dönmesine yardımcı olmak ve rüzgâra karşı dönmesini sağlamak amacıyla bazılarında fırıldak bulunmaktadır. Tek veya çift fırıldak ise müşterinin istediğine göre türbine eklenmektedir.[2]

Simplex dişli türbinler

Simplex dişli türbinler, Doğrudan Simplex türbinler ile aynı boyutlarda bulunmakla birlikte 30 feet (9,14 m), 35 feet (10.67 m) ve 40 feet (12.19 m) çapında da bulunuyordu. Fakat genellikle standart olan 25 feet (7,62 m) ile 35 feet (10.67 m) arasında değişiyordu. Simplex dişli türbinlerde de fırıldak bulunabilmektedir.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d "John Wallis Titt". chitterne.com. 30 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009. 
  2. ^ a b c d e f Major, J. Kenneth (1977). The Windmills of John Wallis Titt. The International Molinological Society. 
  3. ^ a b c d "ENGINEERING AND RAILWAY WORKS". British History Online. 8 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009. 
  4. ^ a b "Warminster". Wiltshire County Council. 23 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Buhar makinesi</span> Buharın içinde var olan ısı enerjisini, mekanik enerjiye dönüştüren bir dıştan yanmalı motor

Buhar makinesi, buharın içinde var olan ısı enerjisini, mekanik enerjiye dönüştüren bir dıştan yanmalı motordur. Buhar makineleri, lokomotifler, buharlı gemiler, pompalar, buharlı traktörler ve endüstriyel devreler olabilir.

Watt, SI'de, uluslararası standart güç birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr türbini</span> Rüzgârın kinetik enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren sistem

Rüzgâr türbini, rüzgârdaki kinetik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren sistemdir. Rüzgar türbinleri, aralıklı yenilenebilir enerjinin giderek daha önemli bir kaynağı haline gelmekte ve birçok ülkede enerji maliyetlerini düşürmek ve fosil yakıtlara bağımlılığı azaltmak için kullanılmaktadır. Bir çalışma, 2009 yılı itibarıyla rüzgarın fotovoltaik, hidro, jeotermal, kömür ve gaz enerji kaynaklarına kıyasla "en düşük göreceli sera gazı emisyonlarına, en az su tüketimi talebine ve en olumlu sosyal etkilere" sahip olduğunu öne sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gemi</span> Ulaşım aracı

Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal ve yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Termik santral</span> ısı enerjisinin elektrik enerjisine dönüştürüldüğü santral türü

Termik santral, ana işletici makinesi buhar gücüyle çalışan güç santralıdır. Isıtılan su buhara dönüştürülerek bir elektrik üretecini süren buhar türbinini döndürmekte kullanılır. Türbinden geçen buhar Rankine çevrimi denilen yöntemle bir yüzey yoğunlaştırıcıda yoğunlaştırılırak geri suya dönüştürülür. Termik santralların tasarımları arasındaki en büyük farklılık kullandıkları yakıt tiplerine göredir. Bu tesisler ısı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürmekte kullanıldığından bazı kaynaklarda enerji dönüşüm santrali olarak da geçer. Bazı termik santrallar elektrik üretmenin yanı sıra endüstriyel ve ısıtma amaçlı ısı üretimi, deniz suyunun tuzdan arındırılması gibi amaçlarla da kullanılır. İnsan üretimi CO2 emisyonunun büyük kısmını oluşturan fosil yakıtlı termik santralların çıktılarını azaltma yönünde yoğun çabalar harcanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik santrali</span> elektrik enerjisi üreten tesis

Elektrik santralı, elektrik üretecek bir fabrikayı meydana getiren tesislerin tümü.

<span class="mw-page-title-main">Gaz türbini</span> içten yanmalı motor tipi

Gaz türbini, bir tür sürekli ve içten yanmalı motordur. Bütün gaz türbinlerinde ortak bulunan ana bileşenler aşağıdaki gibidir:

<span class="mw-page-title-main">Jet motoru</span> fosil yakıtlı motor türü

Jet motoru veya diğer adıyla tepkili motor, atmosferden aldığı havayı sıkıştırıp jet yakıtıyla yakarak ısıtan havacılık motoru. Bu ısıtma sonucunda ortaya çıkan gazları, hızla dışarı püskürterek, ters yönde bir itiş gücü oluşturur ve bu güçle, motorun bağlı olduğu aracın hareket etmesi sağlanır. Bu motorlar, Newton'ın hareket yasalarına bağlı olarak geliştirilmiştir. Bu yasaya göre; her etki eşit büyüklükte ve ters yönde bir tepki doğurur.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr çiftliği</span>

Rüzgâr tarlası veya rüzgâr çiftliği, elektrik üretimi için kullanılan ve aynı yerde bulunan rüzgâr türbinleri grubudur. Özel türbinler orta gerilim güç sistemine ve ağ şebekesine bağlanır. Elektrik şebekesinin orta gerilimdeki elektrik akımını bir transformatör yardımıyla yüksek gerilim iletim hattına bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr gücü</span> Rüzgârdan elektrik enerjisi üretimi

Rüzgâr gücü, elektrik üretmek için rüzgâr türbinleri, mekaniksel güç için yel değirmeni, su veya kuyu pompalama için rüzgâr pompaları veya gemileri yürütmek için yelkenler kullanarak rüzgârın kullanışlı formundaki rüzgâr enerjisinin sonucudur.

<span class="mw-page-title-main">Enerji kaynakları</span> enerji elde edilebilen fiziksel veya kimyasal fenomen

Enerji kaynakları, herhangi bir yolla enerji üretilmesini sağlayan kaynaklardır. Dünya üzerindeki enerji kaynakları, klasik ve alternatif kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Birincil enerji kaynaklarından kullanım oranları; %33,1 petrol, %30,3 kömür, %23,7 doğalgaz, hidrolik ve diğer yenilenebilir %8, nükleer enerji %5.

Man Adası yüzyıllar boyunca yel değirmenlerine ev sahipliği yapmıştır. Bu yel değirmenleri çoğunlukla mısır öğütmek amacıyla harman alanlarında kullanılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Elektrik üretimi</span>

Elektrik üretimi, elektrik ve diğer kaynaklardan birincil enerji üretme sürecidir. Elektrik üretiminin temel ilkeleri İngiliz bilim insanı Michael Faraday tarafından 1820'lerde ve 1830'ların başında keşfedildi. Onun temel yöntemi bugün hâlâ kullanılmaktadır: Elektrik, bakır gibi iletken bir telin manyetik bir alan içinde hareket ettirilmesi ile üretilir. Elektrik jeneratörü, bir mıknatıs içinde dönen sarılı iletken tellerin bulunduğu ve bu tellerin mıknatıs içinde dönmesiyle elektrik akımı üreten bir makinedir. Evlerimizde, işyerlerimizde, endüstride gereksinim duyduğumuz büyük miktardaki elektrik enerjisini elde etmek için, elektrik jeneratörlerini döndürecek büyük güç santrallarına ihtiyaç duyarız. Çoğu güç santrali, jeneratörü döndürmek için ısı üretiminde bulunurlar. Fosil yakıtlı santrallar ısı üretimi için doğal gaz, kömür ve petrol yakarlar. Nükleer santrallar da uranyum yakıtını parçalayarak ısı üretirler. Ancak bütün bu değişik tip santrallar ürettikleri ısıyı, suyu buhar haline dönüştürmek için kullanırlar. Oluşan buhar ise elektrik jeneratörüne bağlı olan türbine verilir. Su buharı, türbin şaftı üzerinde bulunan binlerce kanatçık üzerinden geçerken daha önce üretilen ısıdan almış olduğu enerjiyi kullanarak, türbin şaftını döndürür. İşte bu dönme, jeneratörün elektrik üretmek için gereksinim duyduğu mekanik harekettir. Jeneratörde oluşan elektrik ise iletim hatları denilen iletken teller ile kullanılacağı yere gönderilir. Türbinden çıkan, enerjisi diğer bir deyişle basınç ve sıcaklığı azalmış buhar ise yoğunlaştırıcı (kondenser) denilen bölümde soğutulup su haline dönüştürüldükten sonra, tekrar kullanılmak üzere santralın ısı üretilen bölümüne geri gönderilir. Yoğunlaştırıcıda soğutma işini sağlayabilmek için deniz, göl veya ırmaklarda bulunan su kullanılır. Su kaynaklarından uzak bölgelerde ise santralın hemen yanında bulunan ve uzaktan bakıldığı zaman geniş dev bacalara benzeyen soğutma kuleleri kullanılır. Bu kulelerin üzerinde görülen beyaz duman ise su buharıdır.

Nordex SE, rüzgâr türbinleri tasarlayan, üreten ve satan bir Alman şirketidir. Yönetim kademesinin Hamburg'da bulunmasına rağmen şirketin merkezi Alman kenti Rostock’tadır. Üretim Rostock'un yanı sıra Çin'de ve kısa bir süre için de olsa Jonesboro, Arkansas gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Dromon</span> Bizans donanmasının 5 ile 12. yüzyıllar arasında en önemli savaş gemisi olan kadırga türü

Dromon bir kadırga çeşidi ve İtalyan tarzı kadırgalar yerlerini alana kadar Bizans donanmasının 5 ile 12. yüzyıllar arası en önemli savaş gemisi. Roma İmparatorluğu döneminde Roma donanmasının ana ekseni Antik Liburna gemisinden geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Darrieus rüzgâr türbini</span>

Darrieus rüzgâr türbini, rüzgar enerjisinden elektrik üretmek için kullanılan bir tür dikey eksenli rüzgâr türbinidir (DERT). Türbin, dönen bir şaft veya çerçeve üzerine monte edilmiş bir çok kavisli kanat profili kanatlarından oluşur. Kanatların kavisi, kanadın yalnızca yüksek dönüş hızlarında gerilim altında gerilmesine olanak tanır. Düz kanatlar kullanan birkaç yakından ilişkili rüzgar türbini vardır. Türbinin bu tasarımı, Fransız havacılık mühendisi Georges Jean Marie Darrieus tarafından patentlenmiştir; patent başvurusu 1 Ekim 1926'da yapılmıştır. Darrieus türbinini aşırı rüzgar koşullarından korumak ve kendi kendine çalışmasını sağlamak konusunda büyük zorluklar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Dikey eksenli rüzgâr türbini</span>

Dikey eksenli rüzgar türbini (DERT), ana rotor milinin rüzgara enine yerleştirildiği ve ana bileşenlerin türbinin tabanında yer aldığı bir rüzgar türbin türüdür. Bu düzenleme, jeneratör ve dişli kutusunun yere yakın yerleştirilmesine olanak tanıyarak servis ve onarımı kolaylaştırır. DERT'lerin rüzgara doğrultulmasına gerek yoktur, bu ise rüzgar algılama ve yönlendirme mekanizmalarına olan ihtiyacı ortadan kaldırır. İlk tasarımların başlıca dezavantajları arasında her devir sırasında önemli tork dalgalanması ve kanatlar üzerindeki büyük bükülme momentleri vardı. Daha sonraki tasarımlar, kanatları sarmal olarak süpürerek tork dalgalanmasını giderdi.

<span class="mw-page-title-main">Küçük rüzgâr türbini</span>

Küçük rüzgar türbini, rüzgar çiftlikleri'ndeki gibi büyük güçlü ticari rüzgar türbinlerinin aksine mikro elektrik üretimi için kullanılan rüzgar türbinidir.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr türbini tasarımı</span>

Rüzgâr türbini tasarımı, rüzgârdan enerji elde etmek için rüzgâr türbininin şekil ve teknik özelliklerinin belirlenmesidir. Rüzgâr türbini kurulumu rüzgâr enerjisini almak, türbini rüzgâra yönlendirmek, mekanik dönüşü elektrik enerjisine çevirmek, türbini başlatmak, durdurmak ve kontrol etmek için gerekli sistemlerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney J57</span> 1950lerin başında Pratt & Whitney tarafından geliştirilen eksenel akışlı bir turbojet motoru

Pratt & Whitney J57, 1950'lerin başında Pratt & Whitney tarafından geliştirilen eksenel akışlı bir turbojet motorudur. J57, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk 10.000 lbf (45 kN) itme sınıfı motordu. J57 / JT3C, J75 / JT4A turbojet, JT3D / TF33 turbofan ve PT5 / T57 turboprop olarak geliştirildi. J57 ve JT3C, onlarca yıldır savaş uçakları, uçaklar ve bombardıman uçakları üzerinde yoğun bir şekilde kullanıldı.