İçeriğe atla

John P. O'Neill

Başlığın diğer anlamları için John O'Neill sayfasına bakınız.
John P. O'Neill
DoğumJohn Patrick O'Neill
6 Şubat 1952(1952-02-06)
Atlantic City, New Jersey, ABD
Ölüm11 Eylül 2001 (49 yaşında)
New York, ABD
Ölüm sebebiDünya Ticaret Merkezi'nin yıkılışı sırasında
Milliyetİrlandalı
VatandaşlıkABD
EğitimAmerikan Üniversitesi (lisans)
George Washington Universitesi Adli tıp (yüksek lisans)
MeslekFBI özel ajanı, Dünya Ticaret Merkezi güvenlik şefi

John P. O'Neill (6 Şubat 1952 Atlantic City, New Jersey, ABD - 11 Eylül 2001 New York, ABD), FBI ajanı, terörle mücadele uzmanı, güvenlik şefi.

Hayatı

O'Neill Atlantic City, New Jersey 1952 yılında doğdu. Genç yaşlarından itibaren hep FBI ajanı olmayı hedefliyordu.

O'Neill'in çocukluk döneminde bile en beğendiği televizyon şovları arasında The FBI gibi büroyu anlatan şovlar ve programlar vardı.[1]

Bir suç dramı dosyası oluşturan O'Neill bunun çözmek için çabalar ve çoğunda başarılı olurdu. 1971 yılında koleje gitti ve buradan Washington, DC'daki Amerikan Üniversitesi'ne birincilikle giriş yaptı. Henüz üniversite eğitimi sırasında FBI'da parmak izi alma memuru olarak çalışmaya başladı.[2]

Üniversite sonrasında FBI'da çalışmaya başlayan O'Neill, ilk görev olarak araştırma asistanlığı yaptı, daha sonra üst derece seviyesine birincilikle geçti.[2] Ayrıca George Washington Universitesi'nde adli tıp alanında yüksek lisans eğitimi aldı.

The Looming Tower kitabının yazarı Lawrence Wright'a göre 1990'lar boyunca eş zamanlı olarak üç kadınla ciddi ilişkiye girdiği ve her birine evli olmadığını, yakında boşanacağını ve onunla evlenmek istediğini söylediği iddia edilmiştir. Olay ortaya çıktığında, resmî olarak kınama cezası aldı. 1999 yazında ise, güvenli eve kız arkadaşının girmesine izin vermesi ile ilgili bir olay nedeniyle on beş günlük maaş indirimi cezası aldı. Kız arkadaşlarına sık sık hediyeler vermesi, meslektaşları ile birlikte cömert harcamalarını içeren yaşam tarzı ve zengin arkadaşlarından da önemli miktarda borç almasıyla maaşını idare etmekte zorlanmıştı. Bu dönem önemli miktarda kredi kartı borçlarıyla sonuçlandı.[3]

O'Neill, El-Kaide örgütü hakkındaki detaylı çalışmalarına 1993 Dünya Ticaret Merkezi saldırısı ile başladı.[1] Bu eylemin faili ve aynı zamanda lider planlayıcısı olan Remzi Yusuf'un yakalanmasına yardımcı oldu. Fakat, O'Neill sonradan yaptığı araştırmalarında Remzi Yusuf'un El-Kaide Militanı olduğu ve El-Kaide'nin liderinin Usame bin Ladin olduğununu ortaya çıkarttı. O'Neill, 1996 yılında Suudi Arabistan'daki El-Huber Kuleleri saldırısı ve 2000 yılında Yemen'deki USS Cole saldırısına ilişkin araştırma görevinde bulundu. Dünya Ticaret Merkezi güvenliğinin şefi olmak için FBI'dan ayrıldı. 11 Eylül saldırılarında 49 yaşındayken hayatını kaybetti.[4]

2002 yılında Bildiğim Adam adında bir araştırma raporuna konu oldu.

Üstlendiği önemli görevleri

FBI'da üstlendiği görevler içerisinde örnek haline gelen görevlerinden birisi de Remzi Yusuf'un yakalanmasıydı. El-Kaide Terör Örgütü lideri Usame Bin Ladin konusunda uzmanlaşan O'Neill, El-Kaide'nin eylemlerini en iyi bilen uzman ajanlardan birisiydi. Sırasıyla;

  • 1993 Dünya Ticaret Merkezi saldırısı (New York),
  • 1996 Khobar Towers saldırısı (Suudi Arabistan)
  • 2000 USS Cole saldırısı (Yemen)

görevlerini almıştır ve aldığı tüm bu saldırılarla ilgili araştırma görevleri, El-Kaide ile ilişkilidir.

Ölümü

John P. O'Neill, 11 Eylül New York saldırıları sırasında Dünya Ticaret Merkezi'nde güvenlik müdürü olarak görevine yeni başlamıştı. Kulelerin yandığı esnada paniğe kapılmamış ve binaların hızlı bir şekilde tahliye edilmesini, New York İtfayesi ekipleri ile birlikte organize etmiştir. O'Neill, kulelerin ani çöküşü sırasında dışarı çıkamamış ve ölmüştür. Aradan geçen yıllara rağmen, O'Neill halen Amerika Birleşik Devletleri'nde New York yetkilileri ve çalışma arkadaşları arasında bir kahraman olarak anılmaktadır.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b "A Chronology of John O'Neill's Life and FBI Career" (İngilizce). Frontline. 3 Ekim 2002. 29 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2019. 
  2. ^ a b Graff, Garrett M. (2011). The Threat Matrix: The FBI at War in the Age of Global Terror (İngilizce). Little, Brown & Company. ISBN 978-0-31606-860-4. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2019. 
  3. ^ Wright, Lawrence (2006). The Looming Tower: Al-Qaeda and the Road to 9/11 (İngilizce). New York: Vintage. ISBN 978-0-14102-935-1. 
  4. ^ Kolker, Robert (17 Aralık 2001). "O'Neill Versus Osama". New York Magazine (İngilizce). 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2019. 
  5. ^ "FBI terrorist fighter's body found at WTC" (İngilizce). CNN. 22 Eylül 2001. 28 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2019. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta John P. O'Neill ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">11 Eylül saldırıları</span> 2001de Amerika Birleşik Devletlerine yapılan terör saldırıları

11 Eylül saldırıları, radikal İslamcı silahlı grup El-Kaide'nin 11 Eylül 2001 Salı günü sabah saatlerinde Amerika Birleşik Devletleri'ne karşı düzenlediği dört koordineli bir terör saldırısı dizisidir. O sabah 19 terörist, ABD'nin kuzeydoğu eyaletlerinden Kaliforniya'ya seyahat etmesi planlanan dört yolcu uçağını kaçırdı. Hava korsanları, ilk iki uçağı New York'taki Dünya Ticaret Merkezi'nin "İkiz Kuleler" olarak anılan 110 katlı 2 ofis binalarına, üçüncü uçağı ise Pentagon'a çarptırdılar. Dördüncü uçağın Washington, DC'deki bir federal hükûmet binasını vurması planlanmıştı; ancak uçak, bir yolcu isyanının ardından Pensilvanya'da bir tarlaya düştü. Saldırılarda, hava korsanlarıyla birlikte 2.996 kişi öldü ve terörizme karşı savaş başladı.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin</span> El-Kaidenin Suudi Arabistanlı kurucusu (1957–2011)

Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, İslamcı silahlı örgüt el-Kaide'nin kurucu lideriydi. 1994 yılında vatandaşlıktan çıkarılıp vatansız kalıncaya kadar Suudi Arabistan vatandaşı olan bin Ladin, bin Ladin ailesine mensuptu.

<span class="mw-page-title-main">El-Kaide</span> 1988de kurulmuş radikal İslamcı ve Selefî cihatçı terör örgütü

El-Kaide, dünya çapında faaliyet gösteren radikal İslamcı ve Selefî silahlı örgüt. Kökenleri Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalede bulunduğu döneme dayanan örgüt, 1988 yılında kuruldu. BMGK, NATO, Avrupa Birliği gibi uluslararası kuruluşlar ile birçok ülke tarafından terör örgütü olarak tanımlanmaktadır. Aralarında 11 Eylül ve 2002 Bali saldırılarının da bulunduğu, bir kısmı sivilleri hedef alan çeşitli saldırıların sorumluluğunu üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Ticaret Merkezi</span> Manhattan, New Yorkta eski bir gökdelen kompleksi

Dünya Ticaret Merkezi, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York kentinde Manhattan semtinde bulunan ve 11 Eylül 2001 terör saldırılarında yıkılan ticaret merkezi. Yıkılışının ardından birinci kulenin yapımına 27 Nisan 2006 yılında başlanmış olup 3 Kasım 2014 tarihinde tamamlanıp açılmıştır. Dünya ticareti merkezi 1,2,3,4 ve 7 olarak isimlendirilen kulelerin 7 numaralı olanı 7 Mayıs 2002 tarihinde inşaatına başlanıp 23 Mayıs 2020 tarihinde açılmıştır. 2 numaralı kulenin 2024 yılında açılması beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Remzi Yusuf</span> Dünya Ticaret Merkezi saldırısını düzenleyen Pakistanlı terörist

Abdülbasit Mahmud Abdülkerim veya yaygın adıyla Remzi Yusuf, Pakistanlı el-Kaide üyesidir. 1993 Dünya Ticaret Merkezi saldırısı ile Philippine Airlines'ın 434 sefer sayılı uçuşu saldırısının ana sorumlusu, Bojinka Planı'nın ise baş sorumlularından biridir. Müebbet hapis cezasıyla cezalandırılmış ve günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'nin Kolorado eyaletindeki ADX Florence'ta tutulmaktadır.

Ebu Ahmed el-Kuveyti veya gerçek adıyla İbrahim Said Ahmed, Peştun kökenli Pakistanlı el-Kaide üyesi ve el-Kaide lideri Usame bin Ladin'in kuryesidir. Pakistanlı ailesinin Kuveyt'te yaşaması ve burada büyümesi sebebiyle "el-Kuveyti" adını kullanmaktaydı. Amerikan istihbarat birimleri el-Kuveyti'yi tespit ve takip ederek Usame bin Ladin'in Abbottabad'da saklandığı yere ulaşmış, bin Ladin'in öldürülmesiyle sonuçlanan harekâtta el-Kuveyti de öldürülmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Bojinka Planı</span>

Bojinka Planı, diğer kullanımlarıyla Bojinka Komplosu veya Bojinka Operasyonu, Remzi Yusuf ve Halid Şeyh Muhammed tarafından planlanan üç aşamalı bir saldırı planıydı. Papa II. Ioannes Paulus'a suikast, Asya ile Amerika Birleşik Devletleri arasında sefer yapan on bir yolcu uçağına bombalı saldırı ve Fairfax County, Virginia'daki CIA merkezine uçakla intihar saldırısı gerçekleştirilmesinden oluşmaktaydı. Plan için hazırlıkların gerçekleştirdiği binada yangın çıkması üzerine olay yerine polislerin gelmesi ile gün yüzüne çıktı ve tasarı gerçekleştirilemedi. Ardından tasarı ile ilgi olduğu tespit edilen bazı isimler tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">Tora Bora Muharebesi</span>

Tora Bora Muharebesi, Afganistan Savaşı kapsamında 6-17 Aralık 2001 tarihleri arasında, Afganistan'ın Nangarhar ilindeki Tora Bora adlı dağlık bölgede gerçekleşen muharebe. El-Kaide lideri Usame bin Ladin'in bölgedeki mağaralarda saklandığı gerekçesiyle Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Almanya ve Kuzey İttifakı güçleri tarafından düzenlenen saldırılara Taliban ve el-Kaide güçleri karşılık verdi. Çatışmalar sonucunda Usame bin Ladin ele geçirilememişti.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in aranması</span>

El-Kaide'nin kurucuları arasında yer alan ve kuruluşundan beri liderliğini sürdüren Usame bin Ladin, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çeşitli hedeflere gerçekleştirilen 11 Eylül saldırılarından sonra başlatılan Afganistan Savaşı sırasında saklanmaya başladı. Son kez Aralık 2001'deki Tora Bora Muharebesi'nde görülen bin Ladin'in bu tarihten sonraki konumu belirsizliğini korurken, sağlığı ve el-Kaide ile olan ilişkisi ve faaliyetleri hakkında da çeşitli görüş ve iddialar ortaya atıldı. Bunlardan bazılarında bin Ladin'in öldüğü öne sürülmekteydi. Saklandığı süre boyunca bin Ladin, çeşitli ses ve video kayıtları yayınlamıştı.

Abdullah Yusuf Azzam, lakabı "Küresel Cihadın Babası", Filistinli din adamı ve akademisyen. Afganistan'da Sovyet ordusuna karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1998 Amerika Birleşik Devletleri büyükelçilikleri saldırıları</span>

1998 Amerika Birleşik Devletleri büyükelçilikleri saldırıları, 7 Ağustos 1998'de, Amerika Birleşik Devletleri'nin Tanzanya'nın başkenti Darüsselam ile Kenya'nın başkenti Nairobi'deki büyükelçiliklerine birkaç dakika arayla bomba yüklü kamyonetlerle düzenlenen saldırılar. Saldırılar sonucunda 224 kişi öldü, 4.000'den fazla kişi yaralandı. Saldırıyı gerçekleştirenlerin el-Kaide ve Mısır İslam Cihadı ile bağlantılı olduğu saptandı. Saldırılar sonrasında el-Kaide lideri Usame bin Ladin, FBI'ın Ten Most Wanted Fugitives listesine dahil edildi. Fazıl Abdullah Muhammed ile Abdullah Ahmed Abdullah'ın saldırı fikrini ortaya atanlar ve saldırılarının hazırlayıcıları olduğu belirtilmektedir.

Mohammed Loay Bayazid veya takma adıyla Ebu Nida el-Suri, el-Kaide'nin kurucularından biri olan Suriye doğumlu Amerikan vatandaşı. Daha sonraları Amerikalı yetkililerle iş birliği yapmış ve örgütün kurulmasındaki rolünün önemli olmadığını belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hamza bin Ladin</span>

Hamza bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

Saad bin Usame bin Muhammed bin Avad bin Ladin, Suudi Arabistanlı el-Kaide üyesi. Usame bin Ladin'in oğludur.

Ali Emin el-Raşidi veya kullandığı takma adlarıyla Ebu Ubeyde el-Benşiri, Adil Habib ve Celal, Mısırlı el-Kaide yöneticisi. Örgütün kurucuları arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1993 Dünya Ticaret Merkezi saldırısı</span>

1993 Dünya Ticaret Merkezi saldırısı, 26 Şubat 1993 tarihinde, Amerika Birleşik Devletleri'nin New York şehrindeki Dünya Ticaret Merkezi'nin Kuzey Binası'na bomba yüklü kamyonetle gerçekleştirilen saldırı. Esas amacı, taşıdığı 606 kg üre nitrat-hidrojen bileşimi gaz hâlindeki patlayıcıyla Kuzey Kulesi'nden geçip Güney Kulesi'ne ulaşarak patlayıcıların infilak ettirilmesi ve kulelerin yıkılmasını sağlayarak on binlerce kişinin hayatını kaybetmesi olan saldırı amacına ulaşamayarak 6 kişinin ölümüne ve 1.042 kişinin yaralanmasına sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Eş-Şifa fabrikası</span> Sudanda eski bir ilaç fabrikası

Eş-Şifa, Sudan'ın başkenti Hartum'da bulunan eski bir ilaç fabrikası. 1992'de başlanan inşası 1996'da tamamlandı ve resmî açılışı 12 Temmuz 1997'de gerçekleştirildi. 7 Ağustos 1998'de, Usame bin Ladin'in önderliğindeki el-Kaide ve Mısır İslam Cihadı ile bağlantılı kişiler tarafından, Amerika Birleşik Devletleri'nin Darüsselam ve Nairobi'deki konsolosluklarına bombalı saldırılar düzenlendi. 20 Ağustos'ta, bin Ladin'in fabrikada kimyasal silah ürettiği gerekçesiyle Amerikan kuvvetleri tarafından düzenlenen füze saldırısıyla fabrika imha edildi. Saldırıda bir bekçi ölürken 10 Sudanlı yaralandı. Daha sonra yapılan incelemeler ve Amerikalı hükûmet yetkililerinin açıklamalarıyla fabrikada böyle bir üretimin gerçekleşmediği ve yalnızca ilaç üretimi yapıldığı, bin Ladin ile fabrika arasında herhangi bir bağlantı olmadığı tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">Usame bin Ladin'in ses kayıtları ve videoları</span> Vikimedya liste maddesi

11 Eylül saldırıları sonrasında halka açık alanlarda görünmeyen Usame bin Ladin'in, farklı kanallar aracılığıyla birtakım ses kayıtları ve videoları yayınladı. Bu ses kayıtları ve videolar, yayınlandığı tarihe göre şu şekildedir:

Bin Laden Issue Station veya kod adıyla Alec Station, el-Kaide lideri Usame bin Ladin'i izleme amacıyla Merkezî İstihbarat Teşkilatı (CIA) çatısında oluşturulan birim. Ocak 1996'da CIA'in Terörizmle Mücadele Merkezi bünyesinde oluşturuldu. 2005 yılında faaliyetleri sonlandırılarak kapatıldı.

Bazı kesimler, Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a askerî müdahalesi sırasında Sovyet güçlerine karşı savaşan Afgan mücahitlere Siklon Operasyonu kapsamında eğitim, para ve silah desteği veren CIA'in, Usame bin Ladin'in de aralarında bulunduğu gönüllü Arap mücahitleri de destekleyerek bin Ladin'in liderliğindeki el-Kaide'nin kurulmasına zemin hazırladığını iddia etmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.