John Leslie Mackie

John Leslie Mackie Avustralyalı bir filozoftur. Din felsefesine, metafizik ve dil felsefesine önemli katkılar sağladı ve belki de en çok meta-etik konusundaki görüşleriyle, özellikle de ahlaki şüpheciliği savunmasıyla tanınıyordur. Altı kitap yazmıştır. En çok bilinen Etik: Doğru ve Yanlış İcat Etmek (1977); kitap, cesurca "Nesnel değer yoktur" ifadesini kullanarak başlamaktadır.^[1] Kitap, etik keşfedilmek yerine icat edilmelidir tartışması üzerinedir.

Mackie'nin Ahlaki Hata Teorisi'ne göre, tüm ahlaki değerlendirmeler temelde hatalıdır. "Nesnel değer diye bir şey yoktur, değerlerin nesnel olmadığını iddia etmek, muhtemelen ahlaki değerle aynı anlama gelecek olan, ahlaki anlamda iyi olmayı değil, ahlaki değer veya değersizlik olarak adlandırılan doğruluk ve yanlışlık, ödev, mükellefiyet, bir davranışın adice bir iş olarak görülmesi gibi şeyler için de geçerlidir".^[2] Buna göre, bir insanı öldürmek ahlaki olarak doğru veya yanlış olarak kabul edilemez; her iki durumda da ahlaki bir "doğruluk" iddiası yapmak hatalı olacaktır. Dolayısıyla ahlaki değerlerin nesnel bir temeli yoktur ve ahlaki doğrular veya yanlışlar metafiziksel gerçeklikler değil, insanın algılarındaki bir tür yanılsamadır.^[3]

Mackie, The Argument from Relativity düşüncesi altında ahlaki değerlerin nesnel ve evrensel olmadığını, bunun yerine toplumlar ve kültürler arasında göreceli olarak değişebildiğini savunur. Bu bağlamda, farklı toplumlar arasındaki ahlaki farklılıklar, "Argument from Relativity"nin temelini oluşturur Örneğin, Batı toplumlarında monogami evlilik yaygın olarak kabul edilirken, bazı diğer toplumlarda poligami evlilik biçimleri tercih edilebilmektedir. Bu durum, ahlaki değerlerin toplumdan topluma değişebileceğine bir örnek oluşturur. Bir başka örnek ise, bazı toplumlarda et yemek ahlaki bir sorun teşkil etmezken, Hinduizm gibi diğer toplumlarda hayvanların yenmesi ahlaki olarak kabul edilemez. Bu ahlaki farklılıkların nedenleri, genellikle toplumların değerlerine, kültürel geçmişlerine, dinlere ve sosyal normlara dayanır. Örneğin, monogaminin veya poligaminin kabul edilmesi, bir toplumun aile yapısına, cinsel ilişkilere ve toplumsal düzenine bağlı olabilir. Bu göreceli ahlaki değerler, ahlaki gerçekçilik veya objektif ahlaki değerlerin varlığına karşı bir zorunlu çıkarsamadır. Eğer ahlaki değerler objektif ve evrensel olsaydı, farklı toplumların aynı ahlaki değerlere sahip olması beklenirdi. Ancak, gerçekte farklı toplumlar arasında bu kadar büyük ahlaki farklılıkların olması, objektif ahlaki değerlerin varlığına karşı bir meydan okumadır.^[1][3]

Mackie'nin "Argument from Queerness" (Tuhaflık Argümanı) altında öne sürdüğü argümanlar, ahlaki değerlendirmelerin tuhaf doğasını vurgular ve bu tuhaflığı Metafiziksel Argüman ve Epistemolojik Argüman olmak üzere iki temel başlıkta ele alır.

Mackie'ye göre, eğer ahlaki değerler objektif bir şekilde var olsaydı, bu değerlerin eylemleri doğrudan yönlendirebilmesi gerekirdi.^[4] Ancak, gerçekte insanların ahlaki değerlere uyma konusunda isteksiz oldukları ve sıklıkla arzuları veya istekleri doğrultusunda hareket ettikleri gözlemlenir. Örneğin, bir insanın bir şeyi neden çalmadığını ele alacak olursak, çalmamasının nedeni onun ahlaki açıdan yanlış olması değil, sonucunda ceza alabilecek olma korkusundan kaynaklanmaktadır. Sonucunda ceza alma ihtimali ya da korkusu olmasaydı, objektif bir "ahlaklı" eylem söz konusu olamazdı. Eğer ahlaki değerler objektif ve evrensel olsaydı, bu sadece ceza alma korkusundan kaynaklanmazdı, aynı zamanda ahlaki bir yükümlülük olarak kabul edilirdi. Fakat, insanlar genellikle ahlaki değerlere uyma konusunda isteksizdir ve bu da objektif ahlakın olmadığına dair bir işaret gösterebilir. Bu bağlamda, Mackie'nin argümanı, ahlaki değerlerin doğasının insan arzularıyla uyumsuz olduğunu ve bu nedenle objektif ahlak kavramının sorgulanması gerektiğini ileri sürer.

Mackie'ye göre, eğer objektif ahlaki değerler varsa, bu değerlere nasıl ulaşılacağı ve ahlaki eylemlerin neye göre şekilleneceği belirsizdir. Mackie, ahlaki değerlerin nasıl belirleneceği konusunda belirsizliklerin olduğunu ve bu konuda bir fikir birliğinin olmadığını savunur. Örneğin, Intuitionism'e göre ahlaki değerler doğuştan gelir, ancak bu fikir herkes tarafından kabul edilmez ve ahlaki değerlerin kaynağı hakkında çeşitli fikir ayrılıkları vardır. Mackie'nin epistemolojik argümanı, ahlaki değerlerin nasıl belirleneceği konusunda bir belirsizlik olduğunu vurgular ve bu belirsizlik, objektif ahlak kavramının geçerliliğini sorgular.