İçeriğe atla

John Ford

John Ford
Ford, 1946 yılında portresinin önünde.
DoğumJohn Martin Feeney
1 Şubat 1894(1894-02-01)
Amerika Birleşik Devletleri Cape Elizabeth, Maine
Ölüm31 Ağustos 1973 (79 yaşında)[1]
Amerika Birleşik Devletleri Palm Desert, Kaliforniya
MeslekFilm yönetmeni ve film yapımcısı
Etkin yıllar1917-66
Boy1,83 m (6 ft 0 in)
Evlilik
Mary Ford (e. 1920–1973)
ÖdüllerEn İyi Yönetmen
Muhbir (1935)

En İyi Yönetmen
Gazap Üzümleri (1940)
En İyi Yönetmen
Vadim O Kadar Yeşildi Ki (1941)

En İyi Yönetmen
The Quiet Man (1952)
Askeri kariyer
BağlılığıABD
BranşıABD Deniz Kuvvetleri
ABD Deniz Kuvvetleri Yedekleri
Hizmet yılları1942-45 (aktif)
1946-62 (yedek)
RütbesiKomutan (aktif)
Tümamiral (yedek)
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı

John Ford (1 Şubat 1894, Cape Elizabeth, Maine, ABD - 31 Ağustos 1973, Palm Desert, Kaliforniya, ABD), Amerikalı yönetmen. John Ford Western sineması ile özleşmiş ve dönemin sinema dilini en iyi kullanan yönetmenlerinden biriydi.[2] Ford'un filmlerinde mülkiyet ya tarla ya da ev olsun silahla savunma gereklidir.[3] Ortak bir düşmana karşı koymak gerektiğinde ortaya çıkan toplumsal dayanışma ise yönetmenin filmlerindeki ana temalardan biridir.[4] Stagecoach ve The Searchers gibi Western türü filmleriyle tanınır. En iyi yönetmen Oscar'ını, 1935, 1940, 1941 ve 1952 yıllarında kazanmıştır.

Akira Kurosawa, Martin Scorsese ve Steven Spielberg gibi yönetmenlerin de ilham kaynağı olmuştur.

Kariyeri

Yöntmenin The Iron Horse (Demir At, 1924) ülkenin iki yakasını birbirine bağlayan demiryolu hattının yapımını, Arrowsmith (1931) Sinclair Lewis'in romanını, The Lost Patrol (Kayıp Müfrete, 1934) Birinci Dünya Savaşı'nda Araplar tarafından kuşatılan bir İngiliz müfrezesindeki erlerin korkusunu, The Informer (Muhbir, 1935) İrlanda'da İngilizlere karşı verilen savaşta para karşılığında arkadaşlarını ele veren bir "muhbirin" vicdan azabını, Hurricane (Kasırga, 1937) vahşi batıya düzen getiren atlı askerlerin öyküsünü, Stagecoach (Cehennem Dönüşü, 1939) yedi yolcusuyla birlikte, Apaçilerin oturduğu Yeni Meksika ve Utah'dan geçerek Lordsburg'a gitmekte olan bir posta arabasının yolculuğunu, My Darling Clementine (Kanun Harici) kasaba şerifi ile alkolik doktorun arası bir melez kız yüzünden açılmasını, Fort Apache (Kan Kalesi, 1948) Apaçilerin Amerikan askerlerini kıyıma uğrattığı ünlü Little Big Horn Savaşı'nı, She Wore a Yellow Ribbon (Sarı Kurdelalı Kız, 1949) altın kalplı bir kızın bir kovboy tarafından kurtarılmasını, Rio Grande (Kahramanlar Diyarı, 1950) Amerikan İç Savaşı sırasında atlı birliklerin kahramanlığını, The Searchers (Çöl Aslanı, 1956) kendisini kaçıran Kızılderililere ayak uydurmasını, Cheyenne Autumn (Baharda Hücüm, 1964) yurtlarından sürülerek yollara düşen Cheyenne kabilesinin, uçsuz bucaksız ovalarda, ürkütücü kanyonlarda doğa koşullarına ve açlığa dayanmak için verdiği ölüm kalım savaşını, The Horse Soldiers (Kahraman Süvariler, 1958) Amerikan İç Savaşı'nda bir ailenin öyküsünü, Two Rode Together (Kanlı Mücadele, 1961) Komançilerin kaçırdığı beyazların kurtarılmasını, The Man Who Shot Liberty Valence (Kahramanın Sonu, 1962) kara film anlayışıyla anlatılan bir adamın hikâyesini, How The West Was Won (Batının Fethi, 1962) güçlükleri bileğinin gücüyle yenmeyi yeğleyen öncülerle, beceriyi ve gücü toplumun hizmetine sunan yurttaşlık bilincini, Young Mr. Lincoln (Genç Lincoln, 1939) yurttaşlık bilincinin simgesi saydığı Abraham Lincoln'e Amerikalıların borcunu, The Grapes of Wrath (Gazap Üzümleri, 1940), kapitalizme dayalı makineleşmenin topraksız bıraktığı çaresiz köylülerin dramını, Tobacco Road (Tütün Yolu, 1941) Erskine Caldwell'in öyküsünü ve Richard Llewellyn'den uyarlanan How Green Was My Valley (Vadim O Kadar Yeşildi ki, 1941) 19. yüzyıl sonunda Galler ülkesinde bir maden kasabasında yaşamı konu edindi.[5]

Ödülleri

John Ford, 4 kez en iyi yönetmen Oscar'ı almıştır. Oscar ödülü aldığı filmler The Informer (1935), The Grapes of Wrath (1940), Vadim O Kadar Yeşildi Ki (1941) ve The Quiet Man (1952)'dir. Ayrıca 1939 yılında Stagecoach filmi ile Oscar adayı olmuştur. 4 kez en iyi yönetmen Oscar'ı kazanan tek yönetmendir.

Yönetmenliği dışında, yapımcı olarak The Quiet Man ve The Long Voyage Home filmleri ile En İyi Film Oscarı'na aday olmuştur.

1973 yılında American Film Institute (AFI)'den yaşam boyu başarı ödülü alan ilk kişidir.

Filmografi

John Ford'un filmografisi için John Ford filmografisi maddesine bakınız.

Biyografileri

  • John Ford (Yazar Peter Bogdanovich, revised edition, University of California Press, 1978)
  • John Ford (Yazar Andrew Sinclair, 1979)
  • The Unquiet Man: The Life of John Ford (Yazar Dan Ford, 1982)
  • Print the Legend (Yazar Scott Eyman, 1999)
  • Searching for John Ford: A Life (Yazar Joseph McBride, 2001)

Kaynakça

  1. ^ Eyman, Scott. Print the Legend: The Life and Times of John Ford 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New York: Simon & Schuster. 1999. ISBN 0-684-81161-8 (excerpt c/o New York Times)
  2. ^ Kitses 2008, s. 163.
  3. ^ Kitses 2008, s. 164.
  4. ^ Kitses 2008, ss. 164-65.
  5. ^ Kitses 2008, ss. 164-71.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">George Lucas</span> Amerikalı film yönetmeni

George Walton Lucas Jr., Amerikalı film yapımcısı, yönetmen ve yazardır. Yıldız Savaşları ve ardından Indiana Jones serilerini yarattı. Steven Spielberg gibi dünyanın yaşayan en büyük yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Steven Spielberg</span> Amerikalı film yönetmeni

Steven Allan Spielberg, Amerikalı sinema yönetmeni, yapımcı ve senarist. Filmleri büyük gişe başarıları kazanmış, tüm zamanların en çok hasılat yapan yapımlarına imza atmıştır. Premiere dergisine göre Amerikan film endüstrisindeki en güçlü ve en etkili figürdür. Ayrıca Life dergisi yönetmeni, kendi jenerasyonundaki en etkili kişi olarak liste başı yapmıştır. 70’lerden 90’lara, üç önemli döneme damga vuran, uluslararası arenada popüler olup büyük gişe başarısı kazanan Jaws, E.T. ve Jurassic Park filmlerini yönetmiş, sinema endüstrisinin köşe başlarından birini tutan DreamWorks Pictures’ı kurmuştur. Filmlerinde birbirinden farklı temalar kullanmış, macera ve bilimkurgunun en başarılı örneklerine imza atmış, son yıllarda dramatik ögeler üzerine yoğunlaşmış, aile, savaş, ilişkiler ve terörizm konularında filmler çekmiştir. II. Dünya Savaşı konusu filmografisinde önemli bir yer tutmaktadır. Spielberg filmleri birçok kez Oscar'la ödüllendirilmiştir. Orijinal film müzikleri için çoğunlukla John Williams'ı tercih eden yönetmen, Tom Hanks, Harrison Ford ve Richard Dreyfuss gibi oyuncularla sık sık çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Altman</span> Amerikalı film yönetmeni (1925 – 2006)

Robert Altman,, Amerikalı yönetmen.

<span class="mw-page-title-main">Henry Fonda</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1905 – 1982)

Henry Jaynes Fonda Oscar ödüllü Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">John Wayne</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1907 – 1979)

John Wayne, Oscar en iyi erkek oyuncu ödülünü almış, kariyerine 1920'lerde, sessiz filmlerle başlamış Amerikalı oyuncu. 1940 ile 1970'li yıllar arasında baştagelen yıldızlardandır. Özellikle kovboy filmleri ve II. Dünya Savaşı konulu filmleriyle meşhur olsa da, çok çeşitli türlerde, biyografilerde, romantik komedilerde, polis dramlarında ve başka pek çok tarzda filmde oynamıştır. Haşin ve bireyci bir erkeklik örneği oluşturarak kalıcı bir Amerikan ikonu haline gelmiştir. The Alamo filminin çekiminde Wayne, günde 5 paket sigara içmiştir. Kariyerinin başlangıcında bazı rolleri alabilmek için farklı bir yürüme şeklini öğrenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gregg Toland</span> Amerikalı görüntü yönetmeni (1904 – 1948)

Gregg Toland, Amerikalı görüntü yönetmeni. Film tekniği ve ışık kullanımındaki yenilikçi yaklaşımlarından dolayı, sinema tarihinin en önemli kameramanlarından sayılır. Film ve fotoğrafçılıktaki deep focus ve high key gibi teknikler, onun ismiyle anılır.

<span class="mw-page-title-main">Spencer Tracy</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1900 – 1967)

Spencer Bonaventure Tracy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Franklin J. Schaffner</span> Amerikalı film yönetmeni (1920 – 1989)

Franklin James Schaffner Özellikle Planet of the Apes, (1968) Patton, (1970) Papillon (1973) ve The Boys from Brazil (1978) gibi filmleriyle tanınan Amerikalı yönetmen. Patton ile 43. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yönetmen ödülünü kazanmıştır. Aynı zamanda Maymunlar Cehennemi (1968) filminin yönetmen koltuğuna oturmuştur.

<i>Cehennemden Dönüş</i>

Cehennemden Dönüş 1939 ABD yapımı bir Western filmidir. Özgün adı Stagecoach tur. Filmin özgün adının anlamı Posta Arabası dır.

<i>Çöl Aslanı</i> (film)

Çöl Aslanı 1956 ABD yapımı epik western filmidir.Özgün adı The Searchers dır.

<i>Gazap Üzümleri</i> (film) 1940 ABD yapımı 2 oscar ödüllü dramatik film

Gazap Üzümleri, 1940 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Grapes of Wrath'tır. John Steinbeck'in 1939 yılında yazdığı, kendisine Pulitzer Ödülü'nü getiren aynı adlı romanından senaryosunu Nunnally Johnson'ın uyarlayıp yazdığı filmi John Ford yönetmiştir. Yapımcılığını Darryl F. Zanuck'un üstlendiği filmin siyah beyaz görüntüleri Gregg Toland'a aittir. Başlıca rollerinde Henry Fonda, Jane Darwell ve John Carradine oynamışlardır. Filmde 1930'lu yıllarda ABD'de hüküm süren Büyük Ekonomik Buhran sırasında fakirleşen Oklahoma'lı bir ailenin kuraklığın da etkisi ile verimsiz hale gelen topraklarını terkederek mevsimlik işler için Kaliforniya'ya doğru çetin şartlarda yola çıkmaları anlatılmaktadır. Film 1941 yılında 7 dalda aday gösterildiği Oscar ödüllerinden ikisini aldı; En İyi Yönetmen Akademi Ödülü John Ford'a, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü de Jane Darwell'a verildi. Ayrıca film çeşitli yarışmalarda 5 ödül daha kazanmıştır. Kongre Kütüphanesi'ne bağlı Ulusal Film Arşivi'nin ilk kez olarak 1989 yılında seçmeye başladığı "korunma altına alınması gereken filmler" arasında "Gazap Üzümleri" de vardı. "Gazap Üzümleri" nin John Ford'un en iyi filmi olduğu söylenmektedir. Aynı zamanda uyarlandığı edebiyat eserinden daha üstün olan ender Hollywood filmlerinden biridir, bu fikre romanın yazarı John Steinbeck de katılmaktaydı.

<i>Vadim O Kadar Yeşildi ki</i> (film)

Vadim O Kadar Yeşildi ki (İngilizce: How Green Was My Valley) 1941 yılı ABD yapımı film. Filmin yönetmenliği John Ford üstlenmiştir. Film Richard Llewellyn'in aynı adlı romanından uyarlanmıştır. 10 dalda Oscar Ödülüne aday olan film, 5 dalda Oscar'ı kazandı. Filmde Galli aile Morganlar'ın hayatı konu edinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Liam O'Flaherty</span>

Liam O'Flaherty, Kelt Uyanışı akımı dahilinde eserler veren İrlandalı roman ve kısa öykü yazarıdır. Aran Adaları'ndan Inishmore'un ücra bir kasabası olan Gort na gCapall'da fakir bir ailenin çocuğu olarak doğmuştur.

<i>Muhbir</i> (film, 1935) 1935 filmi

Muhbir 1935 ABD yapımı politik dramatik filmdir. Özgün adı The Informer dır.

<i>Muhbir</i> (roman, 1925) Liam OFlahertynin 1925te yayımladığı romanı

Muhbir İrlandalı yazar Liam O'Flaherty'nin 1925 yılında yayımladığı romanın adıdır. Özgün adı The Informer olan roman Türkiye'de 1972 yılında Yöntem Yayınları tarafından Sadık Karamustafa'nın çevirisiyle, 1975 yılında da E Yayınları tarafından Ziya Kutlu'nun çevirisiyle yayımlanmıştır. Roman E- Yayınlarından çıktığı zaman ön kapağında "Türkçede ilk İrlanda Romanı" ibaresi yer alıyordu. Yöntem Yayınlarının kitabının kapağında ise romanın John Ford tarafından 1935 tarihinde çekilmiş filminden bir fotoğraf yer alıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Maureen O'Hara</span> İrlandalı-Amerikalı sinema oyuncusu (1920 – 2015)

Maureen O'Hara, İrlanda kökenli Amerikalı oyuncu ve şarkıcı. O'Hara; The Quiet Man (1952), Miracle on 34th Street (1947), How Green Was My Valley (1941) gibi filmleriyle tanınıyordu. O'Hara, yeşil gözleri ve kızıl saçlarıyla Hollywood'da Teknikolor Kraliçesi olarak da tanınıyordu.

<i>The Quiet Man</i>

The Quiet Man, John Ford tarafından yönetilen 1952 Amerikan romantik komedi-drama filmidir. Filmde John Wayne, Maureen O'Hara, Barry Fitzgerald, Ward Bond ve Victor McLaglen yer alıyor. Frank S. Nugent'ın senaryosu Maurice Walsh tarafından 1933'te yayınlanmış olan Cumartesi Akşam Postası'nın aynı adlı kısa öyküsüne dayanıyordu. Film, Winton Hoch'un İrlanda kırsalının yemyeşil fotoğrafları ve uzun, iklimsel, yarı komik bir yumruk dövüşü ile dikkat çekerek 1952 Venedik Film Festivali'nin resmi seçilmiş filmlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Mitchell (oyuncu)</span>

Thomas John Mitchell Amerikalı aktör ve yazar. Uzun kariyerindeki en ünlü rolleri arasında Rüzgar Gibi Geçti filmindeki Gerald O'Hara, Stagecoach'taki Doc Boone It's a Wonderful Life'daki Billy Amca, The Outlaw'daki Pat Garrett ve High Noon'daki Belediye Başkanı Jonas Henderson yer alıyor. Mitchell, Oscar, Emmy ve Tony Ödülü, kazanıp Üçlü Oyunculuk Tacını tamamlayan ilk erkek oyuncuydu.

13. Akademi Ödülleri, 1940 yılında Amerikan sinemasında gösterilen filmler için verilen ödüllerdir. Bu yıl, kazananların isimlerini gizli tutmak için mühürlü zarfların kullanıldığı ilk yıldı ve bu durum şu cümlenin ünlenmesini yol açtı: "Zarfı alabilir miyim lütfen?". 1939'da Los Angeles Times tarafından oylama sonuçlarının sızdırılması fiyaskosundan sonra, Price Waterhouse muhasebe firması, oyları saymak için tutuldu.

14. Akademi Ödülleri, 1941'de sinemadaki başarılı çalışmaları onurlandırmak için Los Angeles, California'daki Biltmore Hotel'de yapıldı. Tören günümüzde Yurttaş Kane'in En İyi Film ödülünü kazanamadığı ve John Ford'un Vadim O Kadar Yeşildi ki filmine yenildiği yıl olarak özellikle dikkate değer kabul ediliyor. Sonraki yıllarda şimdiye kadar yapılmış en iyi film olarak kabul edilen Citizen Kane, dokuz Akademi Ödülü'ne aday gösterildi, ancak sadece En İyi Orijinal Senaryo dalında ödül kazandı.