İçeriğe atla

John Desmond Bernal

John Desmond Bernal (1901–1971), Britanyalı fizikçi.[1] X-ışını kristallografisindeki öncü çalışmalarıyla tanınır.[1] Edebi bir portresi C.P. Snow'un 'The Search' adlı romanında verilmiştir.

Akademik kariyer

Cambridge Üniversitesi'nde matematik ve bilim okudu. 1921'de lisans eğitimini tamamladıktan bir sonra bir yıl daha doğal bilimler derslerine devam etti. Daha sonraları çalışacağı kristal yapılarına matematik temel sağlayan 'Uzay grupları' ve 'Quaternion' yöntemini kendi çalışmasıyla öğrendi. Mezuniyetinden sonra Londra'da Davy-Faraday Laboratuvarı'nda Sir William Bragg'ın yanında çalıştı. 1924'te grafit'in yapısını belirledi.

Dorothy Hodgkin de bu araştırma grubunda çalışmaya başladı. Birlikte yapılan çalışmalarla 1934'te bir ilk olarak su ile bileşik protein moleküllerinin forografı elde edildi. Ekipte çalışan diğer önemli bilim kişileri arasında Rosalind Franklin, Aaron Klug ve Max Perutz da vardı.

Siyasi etkinlikler

Politik faaliyetleri ile de öne çıkan Bernal, 1923'te katıldığı İngiliz Komünist Partisi'nden 1930'da ayrılmışsa da biyografisini yazan Maurice Goldsmith aslında partiden ayrılmadığını, sadece kaybettiği üyelik kartını yenilemediğini yazar. 1939'da 'The Social Function of Science' Bilimin Sosyal İşlevi'ni yayınladı. Bu herhalde bilim sosyolojisinde ilk çalışmalardan biri idi. 1953'te Lenin Barış Ödülü'nü aldı.

Savaş dönemi çalışmaları

Normandiya Çıkarması sırasında yük indirme için kullanılan geçici liman tesislerinden 'Mulberry Limanı'nın icadına katkı yaptı. Çıkarma planlanması ve icrasında önemli görevler aldı ve çıkarmadan bir gün sonra Normandiya'ya gitti. Bölge üzerine yaygın bilgisi kütüphane çalışmaları kadar tatillerini orada geçirmekten kaynaklanıyordu. Çıkatmaya katılan bir sivil görüntüsünü silmek için İngiliz Donanması ona geçici olarak yarbay rütbesi vermişse de emrindekiler, O'nun gemi yönetirken sağ ve sol terimleri yerine iskele ve sancak terimlerini kullandığı konusunda mutabık olmaktan uzaktı. Uzayda bir topluluk için yaşam alanı oluşturmaya yönelik 'Bernal Küresi'ni de bu konuda bir ilk olarak 1929'da ortaya attı.

Ailesi

Baba tarafından Sefarat Yahudisi olmasına rağmen babası katolikti. Annesi Elizabeth Miller ise Amerikan katolik dönmesi olup Stanford Üniversitesi mezunu bir gazeteciydi.

Oğlu Martin Bernal Avrupa'daki ırkçılığa karşı yazdığı 'Black Athena'da (Kara Atena) Avrupa medeniyetinin temeli olarak görülen Yunan uygarlığındaki Afrika ve Asya mirasını konu edindi.

Eserleri

  • The World, the Flesh & the Devil: An Enquiry into the Future of the Three Enemies of the Rational Soul 23 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1929)
  • Aspects of Dialectical Materialism (1934) E. F. Carritt, Ralph Fox, Hyman Levy, John Macmurray, R. Page Arnot ile beraber
  • The Social Function of Science (1939)
  • Science and the Humanities (1946) broşür
  • The Freedom of Necessity (1949)
  • The Physical Basis of Life (1951)
  • Marx and Science (1952) Marxism Today Series No. 9 (Marx ve Bilim adıyla, Bilim ve Sosyalizm Yayınları tarafından Ekim 1991'de yayınlandı.)
  • Science and Industry in the Nineteenth Century (1953)
  • Science in History (1954) four volumes in later editions, The Emergence of Science; The Scientific and Industrial Revolutions; The Natural Sciences in Our Time; The Social Sciences: Conclusions. Materyalist Bilimler Tarihi adıyla 1976'da Türkçe yayınlandı.
  • World without War (1958)
  • A Prospect of Peace (1960)
  • Need There Be Need? (1960) broşür
  • The Origin of Life (1967)
  • Emergence of Science (1971)
  • The Extension of Man. A History of Physics before 1900 (1972) Türkçe adı ile Modern Çağ Öncesi Fizik
  • On History (1980) Fernand Braudel ile birlikte
  • Engels and Science, Labour Monthly broşür
  • After Twenty-five Years
  • Peace to the World, British Peace Committee broşür

Kaynakça

  1. ^ a b Buchwald, Jed Z. (2013). The Oxford handbook of the history of physics (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198805328. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilim</span> bilgiyi inşa eden ve organize eden sistematik sistem ve bu sistem tarafından üretilen bilgi kümesi

Bilim veya ilim, nedensellik, merak ve amaç besleyen, olguları ve iddiaları deney, gözlem ve düşünce aracılığıyla sistematik bir şekilde inceleyen entelektüel ve uygulamalı disiplinler bütünüdür. Kimi kullanımlarda bu tanımın "ilim" için geçerli olmadığının altını çizmek gerekir. Çünkü bilim somut, evrensel olayları kendine konu edinmişken ilim doğaötesi olaylarla da ilgilenebilir fakat somut kanıt sunmaz. Bilimi sınıflandıran bilim felsefecileri bilimi formal bilimler, sosyal bilimler ve doğa bilimleri olmak üzere üçe ayırır. Bilimin diğer tüm dallardan en ayırt edici özelliği, savunmalarını somut kanıtlarla sunmasıdır. Bu sayede bilim, bilinmeyen olguları açıklamamıza ve evreni idrak etmemize güçlü destek olur.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Teknoloji Enstitüsü</span> ABD, Massachusettste kurulu vakıf üniversitesi

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, Massachusetts'te bulunan özel bir araştırma üniversitesi. Enstitü, Charles Nehri boyunca bir milden (1,6 km) daha fazla, kentsel bir kampüse ve bir kara hibe, bir deniz hibe ve uzay hibesine sahiptir. Enstitü ayrıca MIT Lincoln Laboratuvarı, Bates Merkezi ve Haystack Gözlemevi gibi bir dizi büyük, kampüs dışı tesisin yanı sıra Broad ve Whitehead Enstitüleri gibi kendine bağlı laboratuvarları da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

Sosyal bilimler, toplumsal bilimler veya toplum bilimleri; insanın muhatabı olan her şey ile ilişkisini araştıran, olayları incelerken merkeze insanı ve insanların oluşturduğu toplumu koyan akademik disiplinler bütünüdür. İnsan ile yazı bulunduktan sonraki zamanın ilişkisini araştıran tarih, insan ile bulunduğu çevrenin ilişkisini araştıran coğrafya, insanların oluşturduğu toplumu araştıran sosyoloji gibi bilim dalları sosyal bilimlere örnek olarak gösterilebilir. Türkiye'de zaman zaman sözel bilimler olarak da anılırlar. Sosyal bilimlerin sanat ve beşeri bilimlerden temel farkı, insanlığı incelerken nitel ve nicel bilimsel yöntemlerin kullanımını içermesidir. Bu terim, 19. yüzyılda, "toplumun özgün bilimi" sosyolojiyi ifade etmek için kullanılmaktaydı. Ancak günümüzde antropoloji, arkeoloji, iktisat, ilahiyat ve din bilimleri, beşeri coğrafya, dil bilimi, işletme, müzik bilimi, siyaset bilimi, psikoloji, hemşirelik ve sosyal tarihi içeren birçok akademik branşı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Hermann von Helmholtz</span> Alman fizikçi ve fizyolog (1821-1894)

Hermann von Helmholtz Alman fizyolog ve fizikçi. Çok yönlü ilgi alanları ve çalışmalarıyla, özellikle de sinir iletimi, işitme ve görme üzerine yaptığı klasikleşmiş araştırmalarla yaşadığı dönemde "fiziğin başbakanı" olarak adlandırılan araştırmacı.

<span class="mw-page-title-main">Dîneverî</span> Kürt bilim insanı

Ebu Hanife Dinaverî veya sadece Dinaverî, 9. yüzyıl'da yaşamış, astronomi, botanik, metalürji, coğrafya, matematik, tarih ve Kürdoloji gibi pek çok alanlarda çalışmalarda bulunmuş Fars bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Gérard Debreu</span> Amerikalı matematikçi (1921-2004)

Gérard Debreu, Fransız asıllı fakat 1975'te ABD vatandaşlığına geçmiş olan bir matematikçi ve iktisatçı. 1962'de Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley'ye iktisat profesörü olarak atanıp ün yapmıştır. 1983'te Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Henry Kendall (fizikçi)</span>

Henry Way Kendall, derin inelastik saçılma ilgili öncü niteliğindeki araştırmaları için "Jerome Isaac Friedman ve Richard E. Taylor ile birlikte 1990 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı parçacık fizikçisi.

<span class="mw-page-title-main">Martinus Veltman</span>

Martinus Justinus Godefriedus Veltman, Hollandalı bir teorik fizikçi. Parçacık teorisi üzerindeki çalışmaları için eski öğrencisi Gerardus 't Hooft ile birlikte 1999 Nobel Fizik Ödülünü paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Brian Josephson</span>

Brian David Josephson, Galli teorik fizikçi ve Cambridge Üniversitesi’nden emekli olmuş fizik profesörüdür. En iyi bilindiği çalışmaları süper iletkenlik ve kuantum tünellemedir. 1962 yılında 22 yaşında doktorasını yaparken Cambridge’te yaptığı Josephson etkisi öngörüsü için 1973 yılında Nobel Fizik Ödülü aldı. Josephson Gallerli olup da Nobel Fizik Ödülü alan tek kişidir. Ödülü fizikçiler Leo Esaki ve Ivar Giaever ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">William Whewell</span> 19. yüzyıl İngiliz bilim insanı ve ilahiyatçısı

William Whewell İngiliz polimat, bilim insanı, Anglikan rahip, filozof, teolog ve bilim tarihçisiydi. Trinity College, Cambridge'in usta hocalarındandı. Orada öğrenciyken, hem şiir hem de matematik alanında fark yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi</span> bilimin ve bilimsel bilginin tarihsel gelişiminin incelenmesi

Bilim tarihi, hem doğa hem de toplumsal bilimler dahil olmak üzere bilimsel bilgi ve bilimin gelişiminin incelenmesidir. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arası dönemde, öteden beri yanlış bilindiği düşünülen olguların bilimsel gerçeklerle değiştirilmesi yolunu izlemiştir.

Diocles Yunan matematikçi ve geometrici.

<span class="mw-page-title-main">Mary Jo Nye</span> Amerikalı akademisyen

Mary Jo Nye, Amerikalı bilim tarihçisi ve akademisyen. Bilimsel keşif ile sosyal ve politik olgular arasındaki ilişkiler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi yazıcılığı</span> Bilim Tarihi Tarihi

Bilim tarihi yazımı, bilim tarihi olarak bilinen tarih alt disiplininin tarih ve metodolojisinin, disipliner yönleri ve uygulamaları ile kendi tarihsel gelişiminin incelenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal teori</span>

Sosyal teoriler, sosyal fenomenleri incelemek ve yorumlamak için kullanılan analitik çerçeveler veya paradigmalardır. Sosyal bilimciler tarafından kullanılan bir araç olan sosyal teoriler, farklı metodolojilerin geçerliliği ve güvenilirliği, yapının veya kurumun önceliği ve olasılık ile zorunluluk arasındaki ilişki hakkındaki tarihsel tartışmalarla ilgilidir. Kayıt dışı nitelikteki sosyal teori, akademik sosyal ve siyaset bilimi dışında kurulan yazarlık, "sosyal eleştiri", "sosyal yorum" veya "kültürel eleştiri" olarak adlandırılabilir ve hem resmi kültürel hem de edebi bilimle ve diğer akademik olmayan veya gazetecilik dışı yazı biçimleriyle ilişkilendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji dergileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede, sosyolojiyi ve çeşitli alt alanlarını kapsamakta olan ilgili akademik dergiler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Helen Longino</span>

Helen Elizabeth Longino, bilimsel araştırma için değerlerin ve sosyal etkileşimlerin önemini savunan Amerikalı bir bilim filozofudur. Kadınların bilimdeki rolü hakkında yazmıştır ve feminist epistemoloji ve sosyal epistemolojide merkezi bir figürdür. Stanford Üniversitesi'nde Clarence Irving Lewis Felsefe Profesörüdür. 2016 yılında Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi'ne seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Philip Stuart Kitcher</span>

Philip Stuart Kitcher, Columbia Üniversitesi'nde John Dewey Fahri Felsefe Profesörü olan bir İngiliz filozoftur. Bilim felsefesi, biyoloji felsefesi, matematik felsefesi, edebiyat felsefesi ve daha yakın zamanda pragmatizm alanlarında uzmanlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matematiksel sosyoloji</span>

Matematik sosyolojisi, hem sosyolojik araştırmalarda matematiğin kullanımıyla hem de matematik ile toplum arasında var olan ilişkilerin araştırılmasıyla ilgilenen disiplinler arası bir araştırma alanıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.