İçeriğe atla

Johannes de Sacrobosco

Sacrobosco' nun üzerine çok sayıda not alınmış olan De Sphaera adlı eserinin bir kopyası

Johannes de Sacrobosco ya da Sacro Bosco (Holywood'lu John, d. 1195 civarı – ö. 1256 civarı), Paris Üniversitesinde ders vermiş ve Orta Çağ'ın ünlü astronomi metni Tractatus de Sphaera adlı eseri yazmış olan İskoç bilim insanı, astronom ve astrolog.

İngiliz olarak tanınsa da doğum yeri belirsizdir. Uzun yıllar Halifax doğumlu olduğuna inanılsa da bu düşünce gözden düşmüştür çünkü Halifax'ın anlamı[1] 'kutsal koru' değil 'kutsal saç'tır' .[]. Oxford Üniversitesinde eğitim görmüştür. 17. yüzyıldan kalma bir kayıtta Paris Üniversitesi'ne 5 Haziran 1221 tarihinde ulaştığından bahsedilir ancak buraya sanat öğrencisi olarak mı yoksa lisans eğitimi için mi geldiği belirsizdir [2] Zamanında Paris Üniversitesinde matematik alanında dersler vermiştir. 1230 yılı civarında, en bilinen yapıtı olan Tractatus de Sphaera yayınlandı. Bu kitapta, Sacrobosco Dünya ve onun Evrendeki yerini tartışır. Bu eser gelecek dört yüzyıl boyunca Batı Avrupa'daki öğrencilerin başucu kitaplarından biri olacaktır. Dünyayı bir küre olarak tanımlaması ve bu fikrin ünü, 19. yüzyılda var olan ve Orta Çağ bilim insanlarının istisnasız hepsinin dünyayı düz olarak tasavvur ettikleri fikrinin yanlışlığını gözler önüne sermiştir. İlk eseri olduğu kabul edilen Algorismus adlı kitabında karşımıza matematikte Arap metotlarının güçlü bir savunucusu olarak çıkar. Algorismus, Hindu-Arabik numaraların ve bunlarla yapılan işlemlerin ilk kez Avrupa üniversitelerinin müfredatında yer almasını sağlayan metindir.[3]

Ancak Sacrobosco'nun ününün asıl kaynağı Jülyen takvimi hakkında yaptığı eleştirilerdir. Computus adlı eserinde, De Anni Ratione (1235), Jülyen takviminin on gün ileri olduğunu ve bu sebeple düzeltilmesi gerektiğini iddia eder. Sacrobosco biriken bu on günlük hatayı düzeltmek için herhangi bir teklifte bulunmadı ancak geleceğe bakarak her 288 yılda takvimden bir gün çıkartmayı teklif etti.[4] Bu kitapta, Caesar Augustus'un Şubat ayından bir gün alarak Ağustos ayına verdiği şeklindeki yanlış bilgiyi uydurdu.[]

Öldüğü yıl kesin olmasa da deliller ışığında 1234, 1236, 1244 ya da 1256 yıllarından birisidir.[5] Yazıtlar defin yeri olarak Paristeki Saint-Mathurin manastırını işaret eder ve onu zamanı hesaplama konusunda uzman birisi olarak tasvir eder.[6]

Ay yüzeyinde buluna kraterlerden birine onun anısına Sacrobosco adı verilmiştir.

Notlar

  1. ^ http://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Joannes_de_Sacrobosco 18 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. maddesi, (İngilizce), 2008-20-03 tarihinde erişildi.
  2. ^ Olaf Pedersen, "In Quest of Sacrobosco," Journal for the History of Astronomy, ("Sacrobosco'nun araştırmalarında." Astronomi tarihi için dergi) 16(1985): 175-182.
  3. ^ Olaf Pedersen, "In Quest of Sacrobosco," Journal for the History of Astronomy, ("Sacrobosco'nun araştırmalarında." Astronomi tarihi için dergi) 16(1985): 199-200.
  4. ^ Olaf Pedersen, "In Quest of Sacrobosco," Journal for the History of Astronomy, ("Sacrobosco'nun araştırmalarında." Astronomi tarihi için dergi) 16(1985): 209-10.
  5. ^ Olaf Pedersen, "In Quest of Sacrobosco," Journal for the History of Astronomy, ("Sacrobosco'nun araştırmalarında." Astronomi tarihi için dergi) 16(1985): 186-9, 192.
  6. ^ Olaf Pedersen, "In Quest of Sacrobosco," Journal for the History of Astronomy, ("Sacrobosco'nun araştırmalarında." Astronomi tarihi için dergi) 16(1985): 181.

Kaynakça

  • Pedersen, Olaf. "In Quest of Sacrobosco." Journal for the History of Astronomy, ("Sacrobosco'nun araştırmalarında." Astronomi tarihi için dergi)16 (1985): 175-221.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astronomi</span> kökenleri, evrimleri, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile gök cisimlerini açıklamaya çalışmak üzere gözleyen bilim dalı

Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Matematikçi</span> matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişi

Bir matematikçi, genellikle matematik problemlerini çözmek için çalışmalarında kapsamlı bir matematik bilgisini kullanan kişidir. Matematikçiler sayılar, veriler, miktar, yapı, alan, modeller ve değişimle ilgilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Kepler</span> Alman gökbilimci, matematikçi ve astronom

Johannes Kepler ; Alman gök bilimci, matematikçi ve astronomdur. 17. yüzyılın bilimsel devriminde, "Astronoma Nova", "Harmonik Mundi" ve "Kopernik Astronomi Özeti" adlı çalışmalarına bağlı olarak şahsen ortaya çıkardığı Kepler'in gezegensel hareket yasaları ile tanınır. Bu çalışmaları Isaac Newton’un evrensel yer çekimi kuvveti teorisine dayanak sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fergânî</span>

Ebu el-Abbas Ahmed bin Muhammed bin Kesir el-Fergani Batı'da Alfraganus olarak da bilinen Türk Müslüman astronom ve 9. yüzyıl'da yetişmiş en ünlü astronomlardan biridir. Ay'daki "Alfraganus" kraterinin ismi O'na ithafen verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Almagest</span>

Almagest, Batlamyus'un eserlerinden en tanınmışıdır. Orijinal adı He Mathematike Syntaxis'tir. Yunanca matematiksel oluşum anlamına gelir. Kitap, aslında bir astronomi eseridir, ama astronomi o dönemlerde matematiğin dalı olduğundan, eser matematik klasiği olarak anılır. Batlamyus'un astronomisi, kendi gözlemleriyle birlikte Yunan ve Mezopotamyalı meslektaşlarının gözlemlerine dayanmaktaydı. Çevresindeki bilgileri sentezleyerek birçok alanda eser verdi.

<span class="mw-page-title-main">Jeremiah Horrocks</span> İngiliz astronom (1618-1641)

Jeremiah Horrocks, bazen Jeremiah Horrox adıyla verilen İngiliz astronom. Ay'ın Dünya'nın etrafında eliptik bir yörüngede döndüğünü gösteren ilk kişidir; ve 1639 yılında Venüs'ün güneşin önünden geçişini önceden gören tek kişidir. Arkadaşı William Crabtree ile birlikte bu olayı gözlemleyen ve kaydeden ilk kişiler olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan astronomisi</span>

Yunan astronomisi klasik antik dönemde Yunan dilinde yazılmıştır ve antik Yunan, Helenistik, Greko-Romen ve geç dönem antik çağlarını kapsar. Yunanca, Helenistik dönemden Büyük İskender'in fethini takip eden süreçte bilimin dili haline geldiği için antik Yunan astronomisi coğrafi sınırları aşmıştır. Bu yüzden Helenistik astronomi olarak da adlandırılır. Helenistik ve Roma dönemleri boyunca Yunan olan veya olmayan birçok astronom, çalışmalarını Yunan geleneklerini kullanarak Ptolemaios krallığındaki İskenderiye kütüphanesini de içeren büyük bir enstitüde yürütüyordu.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam dünyasında astronomi</span>

İslam astronomisi, özellikle İslam'ın Altın Çağı sırasında, İslam dünyasında yapılan astronomik gelişmeleri kapsar ve çoğunlukla Arapça yazılmış eserlerden oluşur. Bu gelişmeler özellikle Uzak Doğu ve Hindistan'da daha sonra Orta Doğu, Orta Asya, Endülüs ve Kuzey Afrika'da gerçekleşti. Orta Çağ İslam astronomisi, yabancı dildeki kaynakların özümsenmesi ve bu kaynakların birbiriyle benzeşmeyen unsurlarının İslami özelliklere sahip bir bilim yaratmak için birleştirilmesi gibi yönleri nedeniyle diğer İslami bilimlerin doğuşuyla paralellik gösterir. Bu kaynaklar özellikle Arapça diline tercüme edilmiş ve üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiş Yunan, Sasani ve Hint eserlerinden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Astronomy & Geophysics</span>

Astronomy & Geophysics (A&G), Oxford University Press tarafından Royal Astronomical Society (RAS) adına yayınlanan bilimsel bir dergi ve ticaret dergisidir. Astronomlar ve jeofizikçilere ilgi içeriğinin bir karışımını yayınlar: haber raporları, röportajlar, güncel derlemeler, tarihi incelemeler, ölüm ilanları, toplantı raporları ve RAS'ın faaliyetleri hakkındaki güncellemeler. Tam uzunluktaki araştırma makaleleri akran denetiminden geçirilir.

Isis, Chicago Press tarafından yayınlanan üç aylık akran denetimli bir akademik dergidir. Bilim tarihi, tıp tarihi ve teknoloji tarihinin yanı sıra kültürel etkilerini de kapsar. Orijinal araştırma makaleleri ve kapsamlı kitap derlemeleri ve derleme yazıları içerir. Ayrıca, belirli bir konuya ayrılmış bölümler açık erişimde her sayıda yayınlanmaktadır. Bu bölümler Odak bölümü, Bakış açısı bölümü ve İkinci Bakış bölümünden oluşur.

The Astrophysical Journal, sık kullanılan kısaltması ile ApJ, 1895 yılında Amerikalı astronomlar George Ellery Hale ve James Edward Keeler tarafından kurulan hakemli bir bilimsel astrofizik ve astronomi dergisidir. Dergi, 2015 yılında basılı yayıma son vermiş ve yalnızca elektronik bir dergi olmuştur.

Smirnili Theon, asal sayıların, kareler gibi geometrik sayıların, devamlılığın/sürekliliğin, müziğin ve astronominin birbiriyle nasıl ilişkili olduğunu tanımlayan bir Yunan filozofu ve matematikçiydi. Çalışmaları Pisagor düşünce okulundan güçlü bir şekilde etkilenmiştir. Hayatta kalan Platon'u Anlamak İçin Yararlı Matematik Üzerine Yunan matematiği'ne giriş niteliğindeki bir araştırmasıdır.

Rodoslu Geminus, MÖ 1. yüzyılda yıldızı parlayan bir Yunan astronom ve matematikçi. Onun bir astronomi çalışması olan ve öğrenciler için astronomi kitabı olarak tasarlanan Olaylara Giriş hala hayattadır. Ayrıca matematik üzerine bir çalışması da yazdı ama bu eserin sadece sonraki yazarlar tarafından alıntılanan kısımları hayatta kaldı ve günümüze ulaştı.

İskenderiyeli Sosigenes, Romalı tarihçi Yaşlı Pliny'ye göre Jül Sezar'ın Jülyen takviminin tasarımı için danıştığı Ptolemaik Mısırlı bir Yunan astronomu ve matematikçi.

Bithynialı Theodosius, kürenin geometrisi üzerine bir kitap olan Sphaerics 'i yazan bir Yunan astronom ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Andrea Ghez</span> Amerikalı gökbilimci

Andrea Mia Ghez, Amerikalı bir gökbilimci ve Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi Fizik ve Astronomi Bölümü'nde profesördür. Araştırmaları Samanyolu galaksisinin merkezine odaklanıyor. 2020'de, Nobel Fizik Ödülü'nün yarısını Reinhard Genzel ile paylaşarak Nobel Fizik Ödülü'nü alan dördüncü kadın oldu. Nobel Ödülü, Samanyolu galaktik merkezinde artık genel olarak bir kara delik olarak kabul edilen süper kütleli kompakt bir nesneyi keşfettikleri için Ghez ve Genzel'e verildi.

<span class="mw-page-title-main">Agnes Mary Clerke</span> İrlandalı gökbilimci ve yazar

Agnes Mary Clerke, İrlandalı bir gökbilimci ve yazar.

Tezkireci Köse İbrahim Efendi 17. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu topraklarında yaşamış olan matematikçi ve astronomdur. Aslen Zigetvarlıdır. İstanbul'da ölmüştür.

Asger Hartvig Aaboe, antik Babil astronomisi tarihine katkılarıyla tanınan bir bilim tarihçisi ve matematikçiydi. Babil astronomi çalışmalarında, Babillilerin hesaplama şemalarını nasıl tasarladıklarını anlamak için modern matematik açısından analizlerin ötesine geçti.

<span class="mw-page-title-main">Hint astronomisi</span>

Hint astronomisi, Hint alt kıtasında uygulanan astronomiyi ifade eder. Tarihi, tarih öncesi dönemlerden modern zamanlara kadar uzanır. Hint astronomisinin en eski kökleri, İndus Vadisi Uygarlığı dönemine veya daha öncesine kadar tarihlendirilebilir. Astronomi, daha sonra MÖ 1500 veya daha eski tarihlere dayanan Vedaların incelenmesiyle ilişkili "yardımcı disiplinlerden" biri olan Vedanga'nın bir disiplini olarak gelişti. Bilinen en eski metin, MÖ 1400-1200'e tarihlenen Vedanga Jyotisha'dır.