İçeriğe atla

Johann Ludwig Burckhardt

Johann Ludwig Burckhardt

Johann Ludwig Burckhardt (24 Kasım 1784, Lozan - 15 Ekim 1817, Kahire). İsviçre asıllı gezgin ve şarkiyatçı. Önadı John Lewis ve Jean Louis olarak da bilinir. Soyu, Basel'in köklü ve ileri gelen ailelerinden birine dayanır. Bir tacir olan babası, 1789 Fransız İhtilali nedeniyle ailesiyle birlikte Almanya ve Avusturya'ya sürgüne gitmiştir. Leipzig ve Göttingen Üniversitelerinde öğrenim gördükten sonra 1805'te Basel'e geri döndü. Ancak Fransız karşıtı tutumu nedeniyle burada mesleki yönden pek şanslı olamadı. 1806 yılı yazında İngiltere'ye gitti. Doğabilimci Johann Friedrich Blumenbach'tan aldığı tavsiye mektubunu, Sir Joseph Banks'a sundu, o da Afrika Derneğinin diğer üyeleriyle birlikte Nijer nehrinin kaynağının keşfedilmesi amacıyla 1809 yılında bir inceleme gezisine çıkılması projesini kabul etti. Bu kabul üzerine, Burckhardt Arapça öğrenmek amacıyla yakın doğuya gitmeyi planladı. Kendisinin bir müslüman gibi kabul edilmesi halinde Afrika'daki gezisinde işlerinin kolaylaşacağını düşündü.

Burckhardt hazırlık olarak Cambridge Üniversitesi'nde Arapça çalıştı, bu arada astronomi, tıp, kimya ve maden bilimi derslerine de devam etti. Kendisini bekleyen zorlu göreve alışabilmek için başı açık şekilde sıcak havalarda İngiltere'de dolaşarak, sebze ve suyla beslendi, açık havada uyuyarak kendisini hazırlamaya çalıştı.

İngiltere'den 14 Şubat 1809'da ayrılarak Malta'ya giden Burckhardt, planladığı gibi, izleyen sonbaharda da, Arapçasını geliştirmek ve İslam Hukukunu öğrenmek için Halep'e gitti.

Doğudaki hayat hakkında daha iyi bilgi edinebilmek için kendisini müslüman bir tacir olarak tanıttı ve Şeyh İbrahim İbn Abdullah ismini kullandı.

Bölgede geçen iki yılın sonunda Arapçasını, Kur'an ve İslami bilgisini geliştirdi, buradaki uzman kişilerce yeterli bulunarak icazet aldı.

Keşifleri ve ölümü

Burckhardt, Suriye'de bulunduğu süre içinde Palmyra, Şam ve Lübnan'ı ziyaret etti ve araştırmaya yönelik olarak bölgede çok sayıda gezi düzenledi. Bu gezilerden birinde, Ürdün'de bulunan ve neredeyse bin yıldır keşfedilmeyi bekleyen ünlü antik kent Petra'nın harabelerini (Avrupalılar açısından) keşfetti. Gezisinin asıl amacı olan Nijer nehrinin kaynağını keşfedebilmek için 1812 yılında Kahire'ye gitti. Amacı Libya'daki Fizan'a giden bir kervana katılmaktı.

Burckhardt geçici olarak bu amaçtan vazgeçti ve Dar Mahass'a kadar Nil boyunca yolculuk yaptı ve batıya doğru bir geçiş yapmanın imkânsız olduğunu anlayarak gezisini, yoksul bir Suriyeli tacir görünümü altında Nübye Çölü'ne doğru yöneltti. Kızıldeniz üzerindeki Berber ve Şendi üzerinden Suakin'e ve oradan da Cidde yoluyla Hacca giderek hacı oldu. Mekke'de üç ay kaldıktan sonra Medine'ye geçti.

Pek çok sıkıntı ve yoksunluğa katlandıktan sonra 1815 Haziran ayında tükenmiş bir halde Kahire'ye döndü. Ancak 1816 ilkbaharında Sina dağına bir gezi düzenledi. Haziran ayında Kahire'ye döndüğünde, asıl amaçladığı Fizan seyahati için yeniden hazırlığa başladı. Çok sayıda engel onun bu amacını geciktirdiyse de sonunda Nisan 1817'de, uzun zamandır beklenen kervan hareket etmeye hazır hale geldiyse de, kendisi dizanteriye yakalanarak 15 Ekim'de öldü. Haberlerini, notlarını ve çok sayıda seri haldeki mektubunu özenle arada sırada İngiltere'ye göndermiş olduğu için onun seyahati ile ilgili olarak ancak çok az bir ayrıntı eksiktir. Cambridge Üniversitesi Kütüphanesine yüzlerce ciltlik bir doğu yazıları koleksiyonunu vasiyet yoluyla bırakmıştır. Günlüğü 1822'de Londra'da "Suriye ve Kutsal Topraklarda Yolculuk" (Travels in Syria and the Holy Land)adıyla yayınlanmıştır. Bu eserde yer alan özellikle Arap ve Türkmen aşiretlerinin aile ve toplum yapıları hakkındaki bilgiler ilginç tespitlerdir. Burckhardt'ın eserleri daha sonra Afrika Derneği tarafından bir araya getirilerek yayınlanmıştır.

Eserleri

  1. Travels in Nubia (Nubia'da Geziler)(buna ayrıca bir de biografi nitelikteki anılarını önsöz olarak eklemiştir) (1819)
  2. Travels in Syria and the Holy Land, 1882 (Suriye ve Kutsal Topraklarda Geziler).
  3. Travels in Arabia, 1829 (Arabistan Gezileri).
  4. Arabic Proverbs, or the Manners and Customs of the Modern Egyptians, 1830 (Arapça Deyimler veya Çağdaş Mısırlıların Davranış ve Gelenekleri).
  5. Notes on the Bedouins and Wahabys, 1831(Bedeviler ve Vahhabiler Üzerine Notlar).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Battuta</span> Arap Mağribî seyyah ve kâşif (1304–1369)

İbn-i Battuta, Orta Çağ'da yaşamış olan Berberî Mağrip bilgini, kaşifi ve seyyahıdır. Rıhletü İbn Battûta diye bilinen seyahatnâmenin yazarıdır. Maliki mezhebine mensuptur. İbn-i Battuta, büyük ölçüde modern öncesi tarihte diğer tüm ünlü kaşiflerden daha fazla seyahat etmiş, toplam 117.000 km ile Zheng He'yi yaklaşık 50.000 km ve Marco Polo'yu da 24.000 km ile geride bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye</span> Batı Asya ülkesi

Suriye, resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz ve Levant'ta yer alan bir Batı Asya ülkesidir. Batıda Akdeniz, kuzeyde Türkiye, doğu ve güneydoğuda Irak, güneyde Ürdün ve güneybatıda İsrail ve Lübnan ile sınırlanan ve 14 vilayetten oluşan üniter bir cumhuriyettir. Verimli ovalar, yüksek dağlar ve çöllerden oluşan bir ülke olan Suriye, çoğunluğu Suriyeli Araplar, Kürtler, Türkmenler, Süryaniler, Ermeniler, Çerkesler, Arnavutlar ve Rumlar olmak üzere çeşitli etnik ve dinî gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Dinî gruplar arasında Sünniler, Hristiyanlar, Nusayriler, Dürziler ve Yezidiler bulunmaktadır. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. Araplar en büyük etnik gruptur ve Sünniler en büyük dinî gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Arap Birliği</span> 22 Arap ülkesinin üye olduğu uluslararası örgüt

Arap Birliği veya Arap Ligi, 22 Arap ülkesinin üye olduğu milletler arası bir örgüttür. Arap ülkeleri arasında ilk ittifak 1936'da Irak ve Suudi Arabistan arasında gerçekleşmiştir. 1944'te imzalanan İskenderiye Protokolü ile Arap Birliğinin temeli atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri</span> İsraile ait bir bölge

Golan Tepeleri ya da Cevlan Tepeleri veya sade bir şekilde Golan, Levant'ta yaklaşık 1,800 kilometrekarelik bir bölgedir. 'Golan Tepeleri' olarak tanımlanan bu bölge, disiplinler arasında farklılık gösterir: jeolojik ve biyocoğrafik bir bölge olarak Golan Tepeleri, güneyde Yermuk Nehri, batıda Celile Denizi ve Hula Vadisi ile sınırlanan bazaltik bir platoyu ifade eder. Sosyo-politik olarak Suriye'nin güneybatı, İsrail'in ise kuzeydoğu ucundaki bir bölgedir. Lübnan ve Ürdün ile komşudur. Bir bölümü Kuneytire Valiliği, bir bölümü Dera Valiliği'nin sınırları içinde kalır.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Battista Belzoni</span> İtalyan kâşif

Giovanni Battista Belzoni ya da Büyük Belzoni ünlü İtalyan Mısır bilimcisi ve kâşifi.

<span class="mw-page-title-main">Neva (şehir)</span>

Neva ya da Nawa, Dera İli'nin, Dera İlçesi'ne bağlı bir şehirdir. 536 metrelik bir rakıma sahiptir. 2012 hesaplamalarına göre 62,429 kişilik bir nüfusa sahiptir. Bu nüfusla Dera İli ve Dera İlçesi'nin ikinci, Suriye'nin ise 26ncı en kalabalık şehridir. Dera İli'ndeki önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman Kardeşler (Suriye)</span> İslamcı ideolojiye sahip Müslüman Kardeşlerin bir kolu

Suriye Müslüman Kardeşleri İslamcı ideolojiye sahip Müslüman Kardeşler'in bir koludur. Suriye'de bulunan Müslüman Kardeşler'in Mısır Kardeşleri ile zayıf bir bağı olduğu ve grubun kuruluşunda kendisini ılımlı olarak ve en son manifestosu olan 2012 Nisan bildirgesinde amacını bireysel haklara saygıyı taahhüt eder ibaresi ile çoğulculuk ve demokrasiyi ilerletme olarak tanımladığı ve İslam kelimesine bir vurguda bulunmadığı belirtilir. 1940 yılında kurulmuştur. Uzun yıllar özgür eylem veya faaliyet yapamamıştır. Suriye İç Savaşı başlayınca, Beşşar Esad yönetimine karşı muhaliflerin saflarına geçmiştir. Günümüzde başkanlığını Muhammed Riyad el-Şefik yapmaktadır. Merkezi Halep veya Humus'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriyeliler</span> etnik grup

Suriyeliler, Suriye'de yaşayan, Levant bölgesinin yerlisi olan ve ana dilleri Arapça, özellikle de Levanten lehçesi olan çoğunluk nüfustur. Suriye halkının kültürel ve dilsel mirası, hem yerli unsurların hem de binlerce yıl boyunca bu topraklara ve halkına hükmetmeye gelen yabancı kültürlerin bir karışımıdır. Yedinci yüzyıla gelindiğinde Levant'ta yaşayanların çoğu Aramice konuşuyordu. Müslümanların 634 yılında Levant'ı fethetmesinin ardından Arapça baskın dil haline gelmiş, ancak Suriyelilerin bir azınlığı hala Süryanice ve Batı lehçelerinde konuşulan Aramiceyi korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Arap Krallığı</span> 1919-1920 Batı Asyada fiili devlet

Suriye Arap Krallığı ; varlığı dört aydan biraz fazla sürmüş, Hicaz Krallığı'ndan sonra kurulmuş ikinci modern Arap devleti. Kısa süreli bu devletin yöneticisi, Mekke emiri Hüseyin'in oğlu I. Faysal'dı. Tüm Büyük Suriye'de hak iddia etmesine rağmen, Faysal hükûmeti ancak sınırlı bir bölgeyi kontrol ediyordu ve varlığı da Birleşik Krallık'ın desteğine bağlıydı. İngiltere ise, Fransa ile birlikte genel olarak, Büyük Suriye fikrine karşıydı ve Faysal'ı kral olarak tanımayı reddediyordu. Nihayetinde, Faysal'a bağlı birlikler, 25 Temmuz 1920'de, Fransız kuvvetlerine teslim oldular.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Merdam Bey</span> Suriyeli siyasetçi (1895-1960)

Cemil Merdam Bey, Suriyeli bir politikacıydı. Şam'da önde gelen aristokrat bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Osmanlı generali, devlet adamı ve Sadrazam Lala Mustafa Paşa'nın ve sondan bir önceki Memlük Hükümdarı Kansu Gavri'nin soyundan gelmektedir. Paris'te siyaset bilimi okulunda okudu ve siyasi kariyeri orada başladı.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Barth</span> Alman kâşif ve bilim insanı

Johann Heinrich Barth Afrika'da keşifler yapmış Alman kâşif ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Carsten Niebuhr</span> Alman matematikçi, haritacı ve kâşif (1733–1815)

Carsten Niebuhr veya Karsten Niebuhr, Alman matematikçi, haritacı ve kâşiftir. Danimarka Kraliyet Arabistan Seferi'ne (1761-1767) katılımıyla ünlüdür. 1817'de babasının hayatını anlatan Danimarka-Alman devlet adamı ve tarihçi Barthold Georg Niebuhr'un babasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Karl Georg Theodor Kotschy</span> Avusturyalı botanikçi ve kâşif

Karl Georg Theodor Kotschy Avusturyalı botanikçi ve kâşif. Botanik araştırmalarında Kotschy çok miktarda bitki topladı. Ayrıca bu çalışmada, bazıları bilim için yeni olan kırk meşe (Quercus) türünü tanımladı. Bitki bilim mahlası Kotschy'dir.

<span class="mw-page-title-main">Dan (antik şehir)</span> İsrailin kuzeyinde bir antik şehir

Dan, Tanah'da adı geçen ve İsrail Krallığı'nın en kuzeydeki şehri olarak tanımlanan şehirdir ve Dan ailesine aittir. Şehir, Kuzey İsrail'de, İbranicede Tel Dan veya Arapçada Tell el-Qadi olarak bilinen Tell ile tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye (bölge)</span> Akdenizin doğusundaki bölge

Suriye Arapçada eş-Şam olarak bilinir Batı Asya'da, Akdeniz'in doğusunda yer alan ve geniş anlamda Levant ile eşanlamlı olan tarihi bir bölgenin adıdır. Diğer eşanlamlılar Büyük Suriye veya Suriye-Filistin'dir. Bölge sınırları tarih boyunca değişmiştir. Modern zamanlarda, Suriye terimi en yaygın olarak daha küçük Suriye Arap Cumhuriyeti'ni ifade etmek için kullanılır.

Kutsal Topraklar, Suriye, İdumea, Arabistan, Mısır ve Nubia, 19. yüzyıl Filistin'inin bir seyahat günlüğü ve İskoç ressam David Roberts'ın başyapıtıdır. Roberts'ın suluboya eskizlerinden oluşan Louis Haghe'nin 250 litografisini içermektedir. İlk olarak 1842 ile 1849 yılları arasında The Holy Land, Syria, Idumea and Arabia and Egypt and Nubia ismiyle iki ayrı yayın olarak yayınlandı. William Brockedon ve George Croly metnin çoğunu yazdı. Croly tarihi yazarken Brockedon tanımlayıcı kısımları yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">El-Kisve</span> Rif Şam, Suriyede bir yerleşim yeri

El-Kisve, Suriye'nin Rif Şam ilinde bulunan bir şehirdir. Şam'ın yaklaşık 13 kilometre güneyinde yer almaktadır. 1303 Marc es-Saffar Muharebesi'nin yapıldığı yer ve Adnan Avad'ın çocukluk memleketidir.

<span class="mw-page-title-main">Katana, Suriye</span> Rif Şam, Suriyede bir şehir

Katana, Suriye'nin güneyinde, idari olarak Rif Şam ilinin Katana ilçesinin bir parçası olan bir şehirdir. Katana, 879 metre rakıma sahiptir. Suriye Merkezi İstatistik Bürosuna göre, 2004 nüfus sayımında şehrin nüfusu 33.996 idi. Şehir, 2004 yılında toplam nüfusu 147.451 olan 20 yerleşim birimini içeren Katana beldesinin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmil</span>

Mahmil veya Mahmel, İslam dininde kutsal bir görev olan Mekke'ye hacca giden hacı kervanları arasında deve üzerinde taşınan, yolcusuz bir tören arabasıdır. Mahmil, onu gönderen sultanların siyasi gücünü sembolize eder ve İslam'ın kutsal mekanlarına sahip çıktıklarını gösterirdi. Her mahmilin karmaşık işlemeli bir kumaş örtüsü veya sitri vardı. Bu geleneğin 13. yüzyıla kadar uzandığı ve 20. yüzyılın ortalarında sona erdiği bilinmektedir. 19. yüzyılda haccı gözlemleyen gezginlerin kayıtlarında mahmillerin birçok tanımı ve fotoğrafı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hac emiri</span>

Hac emiri, Emirü'l-hac veya Emir-i hac, 7. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar birbirini takip eden Müslüman imparatorluklar tarafından her yıl düzenlenen Hac kervanını korumakla görevli komutana verilen pozisyon ve unvandı. Abbasiler döneminden beri, biri Şam'dan diğeri Kahire'den hareket eden iki ana kervan vardı. Her iki kervana, kervan için para ve erzak sağlamak ve Hicaz'daki Müslümanların kutsal şehirleri Mekke ve Medine'ye giden çöl yolu boyunca kervanı korumak olan bir emirü'l-hac atanırdı.