İçeriğe atla

Joggins

Joggins Fosil Kayalıkları
UNESCO Dünya Mirası
Konum Kanada
KriterDoğal: viii
Referans1285
Tescil2008 (32. oturum)
BölgeAvrupa ve Kuzey Amerika

Joggins, Yeni İskoçya'nın Cumberland Kontluğu'nun batısında yer alan Kanada kırsal topluluğudur. 7 Temmuz 2008'de, Joggins Fosil Kayalıkları'nı oluşturan sahilin 15 km uzunluğunda bir alanı Dünya Mirası listesine resmi olarak yazıldı.[1]

Joggins, yaklaşık 310 milyon yıl önce, erken Karbonifer Döneminde Pensilvanya "Kömür Çağına" tarihlenen bir yağmur ormanları ekosistemindeki fosil kayıtlarıyla ünlüdür.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ "UNESCO portal". 5 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  2. ^ Sahney, S., Benton, M.J. & Falcon-Lang, H.J. (2010). "Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica" (PDF). Geology. 38 (12). ss. 1079-1082. doi:10.1130/G31182.1. 11 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2017. 
  3. ^ FALCON-LANG, H.J., GIBLING, M.R. & GREY, M. 2010. Classic localities explained 4: Joggins, Nova Scotia. Geology Today 26 (3): 108-114.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karbonifer</span> Paleozoyik Zamanın beşinci dönemi

Karbonifer, Palezoyik Zaman'ın beşinci dönemidir. Yaklaşık 358,9 milyon yıl önce Devoniyen Dönemi'nin sonlanmasıyla başlamış ve 298,9 milyon yıl önce Permiyen Dönemi'nin başlamasıyla sonlanmıştır. Karbonifer, Latince kömür anlamına gelen carbō ve taşımak anlamına gelen ferō sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bundan dolayı Karbonifer, Latincede "karbon-taşıyan" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Beyler Barajı</span> Türkiyede bulunan baraj

Beyler Barajı, Türkiye'nin Kastamonu ilinin Devrekani ilçesinde, İncesu üzerinde sulama amacıyla 1987-1994 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Trenton, New Jersey</span>

Trenton ABD eyaletlerinden New Jersey'in başkenti ve "Mercer Kontluğu" idare merkezidir. 2010 nüfus sayımı itibarıyla nüfusu 84 913 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Tafonomi</span>

Tafonomi çürüyen organizmaların (fosilleşmişlerse) nasıl fosilleştiklerini inceler. Tafonomi terimi Rus bilim insanı İvan Efremov'un 1940 yılında organizmaların kalıntılarının, parçalarının ya da dışkılarının biyosferden litosfere geçişi üzerine yaptığı çalışmaları belirtmesi üzerine Paleontoloji ile tanışmıştır. Yani fosil kümelerinin yaratılışı.

Prekambriyen, yerküre tarihinin mevcut Fanerozoyik Üst Zaman'dan önce gelen en eski bölümüdür. Prekambriyen, Fanerozoyik Üst Zaman'ın ilk dönemi olan Kambriyen'den önce geldiği için bu şekilde adlandırılmıştır. Kambriyen adlandırması ise bu çağa ait kayaçların ilk incelendiği yer olan Galler'in Latince ismi Cambria'dan gelmektedir. Prekambriyen, yerkürenin jeolojik zamanının %88'ini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kömür ormanları</span>

Kömür ormanları, geç Karbonifer devri sonu (yeni adıyla Pensilvanyan dönemi(en)) ile Permiyen döneminde tropikal bölgelere kadar uzanan sulak alanların içinde kalan kara parçalarıydı. Kömür ormanları ismini, bu kara parçaların daha sonra kömüre dönüşecek olan muazzam çok sayıda torf tortuları içermesi dolayısıyla almıştır. Bu muazzam miktarlardaki torfların içinde bulunan karbon ise fotosentezin mevcut karbondioksit moleküllerini ayrıştırmasıyla ortaya çıkmıştır. Bu ayrışmada ortaya çıkan oksijenin de önemli ölçüde PpO2(en) değerini artırarak atmosfere girdiği düşünülür. Bir tahmine göre bu değer % 35 olup modern günümüz yusufçuklara göre dev boyutlara sahip olan Meganeure(en) örneğinde görüldüğü gibi hayvanların oksijen kaynağı olarak havayı daha kolay soluyabilmelerini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Habitat parçalanması</span>

Habitat parçalanması, bir organizmanın tercih ettiği veya yaşadığı doğal çevrenin (habitat) bütünlüğünü bozan ve böylece burada yaşayan popülasyonun parçalanmasına yol açan kesintilerin veya bölünmelerin ortaya çıkmasını tanımlar. Yavaş yavaş gelişen ve fiziksel olarak çevre düzenini değiştiren jeolojik süreçler ile insan eliyle yapılan ve daha hızlı bir şekilde çevrenin değişmesine yol açan karayolu, baraj, sed gibi yapay yapılar, canlıların içinde yaşadıkları ortamı değiştirerek birçok canlı türünün yok oluşlarına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

Yaşam alanı yok olması, doğal bir yaşam alanının içinde bulunan türlerin yaşamasına olanak vermeyecek şekilde işlevini kaybetmesi sürecidir. Bu süreç ile daha önceden bölgede yaşayan türler ya yer değiştirmiş ya da yok olmuşlar ve dolayısıyla da biyoçeşitlilik azalmıştır. Yaşam alanı yokolmasına neden olan en önemli insan eylemleri arasında doğal kaynakların toplanması ve kentleşme bulunur. Tarım amacıyla yaşam alanlarının temizlenmesi de yokolmanın en önemli sebebidir. Ayrıca madencilik, ormanların kütük için kesilmesi, trol kullanımı ve şehirdışı alanların ikâmet için kullanımı da önemli sebepler arasındadır. Yaşam alanı yokolması dünya çapında türlerin soyunun tükenmesinin bir numaralı sebebidir. Habitat parçalanması, jeolojik süreçler ve iklim değişikliği gibi nedenlerden kaynaklanan doğal bir süreç olduğu gibi, yukarıda belirtilen insan eylemlerinin yanı sıra yayılmacı türlerin insanlar tarafından alana sokulması, ekosistemde besin maddelerinin tükenmesi gibi nedenler sonucu da oluşur.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlığın Beşiği</span>

İnsanlığın beşiği, 1999 yılında UNESCO tarafından dünya mirası listesine dahil edilen, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin Gauteng il sınırları içerisinde bulunan, Johannesburg şehrinin yaklaşık 50 kilometre kuzeybatısında yer alan bir mevkidir. Kapladığı alan 470 km²'dir. Bölgede bir dizi kireçtaşı mağarası bulunmaktadır, aralarında Dr. Robert Broom ve John T. Robinson tarafından 1947 yılında keşfedilen 2.3 milyon yaşındaki Australopithecus africanus fosilinin bulunduğu Sterkfontein Mağarası da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9</span> Merkezi Kaliforniyanın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesi

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi Falcon 9 v1.0, Falcon 9 v1.1, Falcon 9-R'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve yer istasyonu transfer yörüngesine 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

<span class="mw-page-title-main">Edie Falco</span> Amerikalı sinema oyuncusu

Edie Falco, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur. televizyon dizisi Carmela karakterini canlandırdığı HBO kanalı yapımı Sopranolar ile bilinir. 2009-2015 arasında 80 bölüm olarak çekilen televizyon dizisi Nurse Jackie 'de başrol oynayan sanatçı kariyerinde birçok filmde rol almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Zhiren Mağarası</span>

Zhiren Mağarası, Chongzuo, Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, Çin'deki Mulan Dağları'nda yer alan ve Hejiang Nehri'ne bakan karstik bir mağaradır. Zhiren Mağarası, anatomik olarak modern insanların fosil kalıntıları ile arkaik insanların fosil kalıntıların karışık olarak bulunduğu bir erken Geç Pleistosen bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Auld Lang Syne (The New Year's Anthem)</span>

"Auld Lang Syne (The New Year's Anthem)" Mariah Carey'nin ikinci Noel albümü/on üçüncü stüdyo albümü Merry Christmas II You'dan (2010) bir şarkısı. Albümün ikinci single'ı, dokuz remiksten oluşan bir EP olarak 14 Aralık 2010'da Island tarafından yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Böcekçil (beslenme)</span>

Böcekçil, böceklerle beslenen etobur hayvan ya da bitkilerdir. İlk böcekçil omurgalılar, amfibilerdir. 400 milyon yıl önce evrim geçirdiklerinde, ilk amfibiler balıkçıldı ve konik kesici dişlere sahipti. Bu diş düzeni aynı zamanda, dış iskelete sahip hayvanları yemeye de uygun olduğundan böcek yeme yeteneği balıkçıl beslenmenin bir uzantısıdır. Böcekçil beslenen memeliler bir dönem böcekçiller (Insectivora) takımı altında sınıflandırılmışsa da günümüzde bu sınıflandırma kullanılmamaktadır ve taksonun sınıflandırılması yeniden düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İz fosili</span>

Bir iz fosili ya da iknofosil, biyolojik faaliyetin kanıtı olarak sayılan fakat bir bitkinin veya hayvanın kendisinin asıl kalıntıları olmayan bir fosil türüdür. İz fosilleri; organizmaların vücutlarının geriye kalan parçaları genellikle kimyasal aktivite veya mineralizasyon yoluyla fosilleşince oluşan vücut fosilleri ile çelişki içerisindedirler. İknoloji iz fosillerini araştıran bilim dalına verilen addır ve bu alanda çalışanlara iknolog adı verilir.

Macquarie Gölü Taşlaşmış Ormanı; Yeni Güney Galler, Avustralya'daki Fennell Körfezi'ndeki Lake Macquarie'de bulunan taşlaşmış bir çam ağacı ormanıdır. Jeolojik olarak Permo-Karbonifer katmanlarında yer almaktadır. En yakın kasaba Swansea'dır.

<span class="mw-page-title-main">Fosil Ormanı, Dorset</span>

Fosil Ormanı, İngiltere'nin Dorset kentindeki Purbeck Adası'nda, Lulworth Koyu'nun doğusunda yer alan Jurassic döneminden kalma eski bir batık ormanın kalıntılarıdır. Jurassic Coast'ta, deniz kenarındaki uçurumun geniş bir çıkıntısında yer almaktadır. Saha Lulworth Atış Alanı içindedir ve bu nedenle sınırlı erişime sahiptir. Ormanın bazı kısımları, Portland Adası'nda ve batıda Weymouth kasabası yakınlarındaki taş ocaklarında da görülebilir.

<i>Archaeothyris</i> bazal sinapsid cinsi

Archaeothyris, Geç Karbonifer döneminde yaşamış ve Nova Scotia'dan bilinen soyu tükenmiş bir ophiacodontid sinapsit cinsidir. 306 milyon yıl öncesine tarihlenen Archaeothyris, Echinerpeton adı verilen daha az bilinen bir sinapsid ile birlikte bilinen en eski tartışmasız sinapsidlerdir. Adı 'eski pencere' (Yunanca) anlamına gelir ve kafatasındaki açıklığa, bunun erken bir sinapsit olduğunu gösteren temporal fenestraya atıfta bulunur. Yine Nova Scotia'dan Protoclepsydrops biraz daha eskidir, ancak çok parçalı malzemelerle bilinir.

<i>Hylonomus</i> bilinen en eski sürüngen

Hylonomus, 312 milyon yıl önce Geç Karbonifer döneminde yaşamış soyu tükenmiş bir bazal sürüngen cinsidir. Hylonomus en eski tartışmasız sürüngendir. Cinse ait tek tür, Hylonomus lyelli türüdür.