İçeriğe atla

Jinolar

Jinolar
Toplam nüfus
23.143 (2010)[1]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Çin (Yünnan)
Diller
Jino dili [en]
Din

Jino ya da Jinuo halkı (Çince (basitleştirilmiş): 基诺族; Çince (geleneksel): 基諾族; pinyin: Jīnuòzú), Çin Yünnan eyaletinde bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Xishuangbanna Dai Özerk İli Jinghong şehrinin doğusunda yer alan Jino Dağları'nda (基诺山 Jīnuòshān) yaşarlar.

1979 yılında Çin hükûmeti tarafından azınlık olarak tanınan Jino halkı, Çin'de bu azınlık statüsünü kazanmış en son etnik gruptur.[2] Eskiden Jinolara atfen kullanılan "Youle" (攸乐 Yōulè) ismi, "dayıyı takip et" anlamına gelip anasoylulukla karakterize edilen bir geçmişin belirtisi olarak kabul edilir.[2]

Jinoların ana dili, Çin-Tibet dil ailesinin Tibet-Birman koluna ait Jino dili [en]dir. Armut ağaçlarından yapılmış isin kullanıldığı diş karalama [en] uygulaması, Jino halkının kültürel uygulamalarından biridir.[3]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Jino people ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ "中华人民共和国国家统计局 >> 第六次人口普查数据". stats.gov.cn (Çince). 27 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  2. ^ a b West, Barbara A. (1 Ocak 2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Infobase Publishing. s. 350. ISBN 978-1438119137. 16 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2015. 
  3. ^ "Jino Nationality". ChinaTour360.com. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özbekler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Özbekler, Batı Türkistan'da Harezm'den Fergana'ya kadar uzanan bölgede yaşayan ve Orta Asya'daki en kalabalık Türk halkıdır. Özbeklerle ilgili tarihî kaynaklarda "Türk" ve "Sart" şeklinde adlandırıldıkları da görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yugurlar</span> Türk halkı

Yugurlar veya Sarı Uygurlar bir Türk etnik grubu ve Çin'in resmi olarak tanınan 56 etnik grubundan biridir, 2000 nüfus sayımına göre 16.719 kişilerdir. Yugurlar çoğunlukla Çin'in Kansu eyaletindeki Sünen Yugur Özerk bölgesinde yaşamaktadırlar. Çoğunlukla Tibet Budizmine inanmaktadırlar. Yugurların çoğu Türk dili, doğu eyaletlerinde ise Moğolca ve Çince konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki etnik gruplar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubu, Çin hükûmeti "Millî Bölge Özerkliği" (民族区域自治/民族區域自治) adlı siyasetini takip ederek vatandaşlarını etnik gruplarına bölerek belli bölgelerde ayrıcalık haklarını tanımaktadır. Gruplarının hangi etnik grubuna bağlı olacağına karar veren yönetim işlemlerine "Millet Tanımlama İşlemleri" (民族识别工作/民族識別工作) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

Çin'de resmî olarak tanınmayan birçok etnik grup vardır. Bu gruplar kolektif olarak 730.000'den fazla kişiden ibaret. Bütün bu gruplar tek bir grup olarak sayılsa, nüfus açısından Çin'deki en büyük 20. grubunu oluştururlardı. Bazı araştırmacılar, Çin'de ikamet eden 200'den fazla etnik grubun var olduğunu savunur. Ayrıca resmî olarak tanınan gruplarla aynı kategoriye sınıflandırılmış daha küçük, farklı etnik gruplar vardır. Sincan Huileri ile Fujian Huileri, ikisi de İslam dinine mensup olmaları haricinde hem coğrafi hem de kültürel açıdan farklılar. Han Çinlileri de Dünya'nın en büyük etnik grubu olup, aralarında büyük oranda çeşitlilik mevcuttur; ör. Kansu eyaletindeki Hanların asimile olmuş Tangut medeniyetinden genetik özelliklere sahip oldukları düşünülmektedir. Hainan Adası yerlileri olmalarına ve herhangi bir Çin dili konuşmamalarına rağmen ada başkentine yakınlarındaki Limgao halkı Han Çinlileri olarak sınıflandırılır.

Çin Kazakları, Çin'de gündelik kullanımda "Hāsākè zú" terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. 2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre, tüm Çin anakarası çapında 1,46 milyonu aşan etnik Kazak vardır. Çin Kazakları ağırlıklı olarak Kuzeybatı Çin'de yaşar ve Çin'in en büyük 17. etnik grubunu teşkil ederler. Çin Kazaklarının yüzde 90'ından fazlası Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşar, ancak Kansu Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardır. Tarihî olarak Çinghay Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardı, fakat Haziran 1984'te burada yaşayan Kazakların büyük çoğunluğu Sincan'a geri taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Çin Kırgızları</span> Etnik grup

Çin Kırgızları, Çin'de gündelik kullanımda Kē'ěrkèzī zú terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Naşiler</span>

Naşiler, Yünnan Eyaleti'nin kuzeybatısındaki Himalaya dağ eteklerinde ve Siçuan Eyaleti'nin güneybatısında yaşayan bir etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Çin Tacikleri</span>

Çin Tacikleri, ağırlıklı olarak Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde, bilhassa Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi'nde yaşayan bir etnik grup. Çin Tacikleri, Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Bu gruba atfen "Tacik" teriminin kullanılmasına rağmen, bu gruba ait insanlar günümüz Tacikistan ülkesinde yaşayan ve Batı İran dil grubuna ait Tacik dilini konuşan Tacikler ile aynı değiller; Çin'deki bu "Tacikler" aslında Doğu İran dil grubuna ait Pamir dillerini konuşan Pamir etnik grubunun alt gruplarına ait insanlardır; çoğunluğu Sarıkol dilini konuşan Sarıkollar, azınlığı ise Vahan dilini konuşan Vahanlılardan oluşur. Çin Tacikleri tarafından konuşulan dillerin resmî yazı sistemleri yoktur.

Lisular, Tibet-Birman bir etnik gruptur. Myanmar'ın dağlık bölgelerinde, Çin'in güneybatısında, Tayland'da ve Hindistan'a bağlı Arunaçel Pradeş eyâletinde yaşarlar.

<span class="mw-page-title-main">Ginler</span>

Gin ya da Jing halkı, Çin'de yaşayan etnik Vietnamlıların torunlarından oluşan bir topluluktur. Ağırlıklı olarak Çin'e bağlı Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi'ndeki Dongxing ile Fangchenggang kıyılarından yakın mesafede bulunan, "Üç Gin Adası" (京族三岛) olarak bilinen adalarda yaşarlar. Bu topraklar önceden Nguyễn Hanedanı yönetimi altında olup, sonradan Fransızlar tarafından Çing Hanedanı'na devredildi.

<span class="mw-page-title-main">Oroçenler</span> Çinde yaşayan etnik grup

Oroçenler ya da Oroçonlar, Çin'in kuzeyinde bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Oroçen halkı ağırlıklı olarak Kuzeydoğu Çin'de bulunan Heilongjiang ve İç Moğolistan bölgelerinde yoğunlaşmış durumdadır; Çin'deki 8.659 Oroçenin %45,54'ü Heilongjiang, %41,94'ü İç Moğolistan'da bulunmaktadır. Oroqen Özerk Sancağı İç Moğolistan sınırları içerisinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">She halkı</span>

She halkı, Çin'in resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gelaolar</span>

Gelao ya da Gelo halkı, Çin ve Vietnam'da bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devleti tarafından resmî olarak tanınan 56 etnik gruptan birini teşkil eder. Buna rağmen, bazı Gelaolar Çin Hükûmeti tarafından Yi, Miao veya Zhuang olarak sınıflandırılır.

Mulaolar, Çin'de bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan birini teşkil ederler. 2010 yılı itibarıyla Çin'de 216.257 Mulao var; bunların neredeyse %80'i Guangşi eyaletinde yaşamaktadır. Hechi iline bağlı Luocheng Mulao Özerk İlçesi, Guangşi'deki Mulaoların büyük bir kısmını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Pumiler</span>

Pumiler bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Achang halkı</span>

Achang halkı, bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik grup ve Myanmar devletinin resmî olarak tanıdığı 135 etnik gruptan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Nular</span>

Nu halkı, Çin ve Myanmar'da bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Nu halkı geleneksel olarak Saluen Nehri boyunca bulunan yerleşimlerde yaşar; halkın ismiyse, bu nehrin Çince isminden kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Monpalar</span>

Monpalar ya da Mönpalar, Kuzeydoğu Hindistan'da yer alan Arunaçel Pradeş eyaletinde ve Çin'e bağlı Tibet Özerk Bölgesi'nde bulunan bir etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Derunglar</span>

Derunglar ya da Dulonglar, bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Neredeyse tümü Yünnan eyaletinde bulunmak üzere 2010 yılı itibarıyla tüm Çin çapında 6.930 Derung bulunmaktadır. Derung nüfusunun çoğu, Nujiang Lisu Özerk İli'ne bağlı Gongshan Derung ve Nu Özerk İlçesi'ndeki Derung Vadisi'nde yoğunlaşmış durumdadır.