Jimmy Carter

Jimmy Carter
Jimmy Carter
	Resmî portre, 1978
39. Amerika Birleşik Devletleri başkanı
	Görev süresi; 20 Ocak 1977 - 20 Ocak 1981
Başkan Yardımcısı	Walter Mondale
Yerine geldiği	Gerald Ford
Yerine gelen	Ronald Reagan
76. Georgia Valisi
	Görev süresi; 12 Ocak 1971 - 14 Ocak 1975
Yerine geldiği	Lester Maddox
Yerine gelen	George Busbee
Kişisel bilgiler
Doğum	James Earl Carter, Jr.; 1 Ekim 1924 (100 yaşında); Plains, Georgia
Partisi	Demokrat
Evlilik(ler)	Rosalynn Smith; (e. 1946; ö. 2023)
Çocuk(lar)	4
Bitirdiği okul	Amerika Birleşik Devletleri Deniz Harp Okulu (BS, 1946)
Mesleği	Asker, çiftçi, yazar
Dini	Baptist
Ödülleri	;
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı	ABD
Branşı	Amerika Birleşik Devletleri Donanması
Hizmet yılları	1943-53 (Donanma); 1953-61 (Donanma Rezerv)
Rütbesi	Teğmen
Çatışma/savaşları	II. Dünya Savaşı

James Earl "Jimmy" Carter Jr. (d. 1 Ekim 1924), Amerikan siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 39. başkanı. 1977-1981 yılları arasında başkanlık yapmıştır. Carter Center'daki çalışmalarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazanmıştır. George H. W. Bush'un 30 Kasım 2018'de ölmesinden sonra hayatta olan en yaşlı ABD Başkanı unvanını kazandı.

Yaşamı

Carter çocukluğunda ABD Deniz Harp Okulu'na katılmayı hayal etmişti. 1941'de Amerika'nın yakınlarındaki Georgia Southwestern College'da mühendislik alanında lisans eğitimine başladı. Ertesi yıl Atlanta'daki Georgia Teknoloji Enstitüsü'ne geçti ve 1943'te Deniz Harp Okulu'na kabul edildi. İyi bir öğrenciydi ancak akademinin birinci sınıf öğrencilerinin agresif taciz kültürünün aksine, onlardan ayrılmış ve sessiz bir insan olarak görüldü. Akademide, Carter kız kardeşi Ruth'un arkadaşı Rosalynn Smith'e âşık oldu. İkili, 1946'daki mezuniyetinden kısa bir süre sonra evlendi.

1924 yılında doğdu. ABD'nin Georgia eyaletinde fıstık tarımıyla uğraşan bir ailenin çocuğudur. 1970 yılında Georgia eyaletine vali seçildi. 1976 yılında o zamanki başkan Gerald Ford'a karşı Demokratik Parti'den adaylığını koydu ve seçimi küçük bir farkla kazanarak başkan oldu.

Başkanlığı sırasında petrol krizi yaşandı. Enflasyon oranı tarihin en yüksek değerlerinden birine ulaştı. Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgal etti. İran'daki Şah Muhammed Rıza Pehlevi yönetimi yıkılarak İran İslam Cumhuriyeti kuruldu. ABD'nin Tahran'daki elçiliği hükûmetten cesaret alan bir grup öğrenci tarafından işgal edildi ve elçilik çalışanları 444 günlük bir süreyle rehin alındı. Bu durum başkanlığının son günlerine kadar sürdü ve rehinelerin serbest bırakılması konusunda başarısızlığı 1980 yılındaki başkanlık seçimlerini Ronald Reagan'a kaybetmesinde büyük rol oynadı.

Başkanlığından sonraki dönemde dünya çapındaki birçok krizde ara buluculuk görevini üstlendi. Bu konudaki katkılarından dolayı 2002 yılında Nobel Barış Ödülü aldı.

1982'de Carter, insan haklarını geliştirmek ve genişletmek için The Carter Center'ı kurdu. Barış müzakerelerini yürütmek, seçimleri izlemek ve gelişmekte olan ülkelerde hastalıkların önlenmesi ve ortadan kaldırılmasını ilerletmek için yoğun seyahatler yaptı. Carter, Habitat for Humanity yardım kuruluşunda önemli bir figür olarak kabul ediliyor. İsrail-Filistin çatışması gibi devam eden Amerikan ve küresel meseleler hakkında aktif olarak yorum yapmaya devam ederken, siyasi hatıralardan şiire kadar 30'dan fazla kitap yazdı.

George H. W. Bush'un ölümünden sonra ''hayatta olan en yaşlı ABD Başkanı'' unvanı Jimmy Carter'a geçti.

99 Yaşına girmeye hazırlanırken 18 Şubat 2023'te Carter Center, Başkan Carter'ın ileri bir tedavi görmek yerine Plains, Georgia'daki evinde palyatif bakım alacağını ve kalan zamanını evde ailesiyle geçireceğini açıkladı. 19 Şubat 2023'te ailesi ve dostları Carter'ın 62 yıllık evinde toplandı. Aynı zamanda açıklamanın ardından dünyanın dört bir yanından destek mesajları yayımlandı.^[2]

2024 yılı itibarıyla 100 yaşında ve 43 yıllık emekliliğiyle hem yaşayan en yaşlı başkan hem de başkanlık sonrası en uzun süre kalan ABD başkanıdır. Aynı zamanda yaşayan üçüncü en yaşlı eski dünya lideridir.^[3]

Kaynakça

^ Warner, Greg. "Jimmy Carter says he can 'no longer be associated' with the SBC". Baptist Standard. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009. He said he will remain a deacon and Sunday school teacher at Maranatha Baptist Church in Plains and support the church's recent decision to send half of its missions contributions to the Cooperative Baptist Fellowship.
^ Klein, Aaron Pellish,Shawna Mizelle,Betsy (18 Şubat 2023). "Jimmy Carter to begin receiving home hospice care | CNN Politics". CNN (İngilizce). 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.
^ "Jimmy Carter Sets New Record for Longest-Living President as He Turns 98 Years Old". Peoplemag (İngilizce). 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.

Siyasi görevi
Önce gelen Lester Maddox	Georgia valisi 1971-1975	Sonra gelen George Busbee
Önce gelen Gerald Ford	Amerika Birleşik Devletleri başkanı 1977-1981	Sonra gelen Ronald Reagan
Parti siyasi görevi
Önce gelen Lester Maddox	Georgia vali adayı Demokratik 1970	Sonra gelen George Busbee
Önce gelen George McGovern	Amerika Birleşik Devletleri başkan adayı Demokratik 1976, 1980	Sonra gelen Walter Mondale
Ödüller ve başarılar
Önce gelen Kofi Annan	Nobel Barış Ödülü Sahibi 2002	Sonra gelen Şirin Ebadi
Önce gelen Birleşmiş Milletler	Nobel Barış Ödülü Sahibi 2002	Sonra gelen Şirin Ebadi

[1] Warner, Greg. "Jimmy Carter says he can 'no longer be associated' with the SBC". Baptist Standard. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2009. He said he will remain a deacon and Sunday school teacher at Maranatha Baptist Church in Plains and support the church's recent decision to send half of its missions contributions to the Cooperative Baptist Fellowship.

[2] Klein, Aaron Pellish,Shawna Mizelle,Betsy (18 Şubat 2023). "Jimmy Carter to begin receiving home hospice care | CNN Politics". CNN (İngilizce). 18 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.

[3] "Jimmy Carter Sets New Record for Longest-Living President as He Turns 98 Years Old". Peoplemag (İngilizce). 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023.

[1]

[2]

[3]

Nobel Barış Ödülü sahipleri
1901-1925	1901 Dunant \ Passy 1902 Élie Ducommun \ Gobat 1903 Cremer 1904 Uluslararası Hukuk Enstitüsü 1905 von Suttner 1906 Roosevelt 1907 Moneta \ Renault 1908 Arnoldson \ Bajer 1909 Beernaert \ d'Estournelles 1910 Uluslararası Barış Bürosu 1911 Asser \ Fried 1912 Root 1913 La Fontaine 1914 1915 1916 1917 Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1918 1919 Wilson 1920 Bourgeois 1921 Branting \ Lange 1922 Nansen 1923 1924 1925 Chamberlain \ Dawes
1926-1950	1926 Briand \ Stresemann 1927 Buisson \ Quidde 1928 1929 Kellogg 1930 Söderblom 1931 Addams \ Butler 1932 1933 Angell 1934 Henderson 1935 von Ossietzky 1936 Saavedra Lamas 1937 Cecil 1938 Nansen Uluslararası Mülteciler Ofisi 1939 1940 1941 1942 1943 1944 Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1945 Hull 1946 Balch \ Mott 1947 Friends Service Council \ Amerikan Dostluk Hizmet Komitesi 1948 1949 Orr 1950 Bunche
1951-1975	1951 Jouhaux 1952 Schweitzer 1953 Marshall 1954 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 1955 1956 1957 Pearson 1958 Pire 1959 Noel-Baker 1960 Lutuli 1961 Hammarskjöld (ölümünden sonra) 1962 Pauling 1963 Uluslararası Kızılhaç Komitesi \ Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Birliği 1964 King 1965 UNICEF 1966 1967 1968 Cassin 1969 Uluslararası Çalışma Örgütü 1970 Borlaug 1971 Brandt 1972 1973 Lê Đức Thọ (ödülü reddetti) \ Kissinger 1974 MacBride \ Satō 1975 Saharov
1976-2000	1976 B. Williams \ Corrigan 1977 Uluslararası Af Örgütü 1978 Sedat \ Begin 1979 Teresa 1980 Pérez Esquivel 1981 Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği 1982 Myrdal \ García Robles 1983 Wałęsa 1984 Tutu 1985 Nükleer Savaşın Önlenmesi için Uluslararası Hekimler 1986 Wiesel 1987 Arias 1988 Birleşmiş Milletler Barış Gücü 1989 Gyatso 1990 Gorbaçov 1991 Su Çi 1992 Menchú 1993 Mandela \ de Klerk 1994 Peres \ Rabin \ Arafat 1995 Pugwash Konferansları \ Rotblat 1996 Belo \ Ramos-Horta 1997 Kara Mayınlarının Yasaklanması için Uluslararası Kampanya \ J. Williams 1998 Hume \ Trimble 1999 Sınır Tanımayan Doktorlar 2000 Kim
2001-günümüz	2001 Annan \ Birleşmiş Milletler 2002 Carter 2003 Ebadi 2004 Maathai 2005 Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu \ el-Baradey 2006 Grameen Bank \ Yunus 2007 Gore \ Hükûmetlerarası İklim Değişikliği Paneli 2008 Ahtisaari 2009 Obama 2010 Liu 2011 Johnson Sirleaf \ Gbowee \ Karman 2012 Avrupa Birliği 2013 Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü 2014 Satyarthi \ Yusufzay 2015 Tunus Ulusal Diyalog Dörtlüsü 2016 Santos 2017 Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması için Uluslararası Kampanya 2018 Mukwege \ Murad 2019 Abiy Ahmed Ali 2020 Dünya Gıda Programı 2021 Maria Ressa \ Dmitri Muratov 2022 Ales Bialiatski \ Memorial \ Sivil Özgürlükler Merkezi 2023 Nergis Muhammedi

En İyi Sesli Kitap, Anlatım ve Hikaye Anlatımı Kaydı dalında Grammy Ödülü
1958−1979	The Best of the Stan Freberg Shows – Stan Freberg (1958) Lincoln Portrait – Carl Sandburg (1959) FDR Speaks – Robert Bialek (producer) (1960) Humor in Music – Leonard Bernstein (1961) The Story-Teller: A Session with Charles Laughton – Charles Laughton (1962) Who's Afraid of Virginia Woolf? – Edward Albee (playwright) (1963) BBC Tribute to John F. Kennedy – That Was the Week That Was (1964) John F. Kennedy: As We Remember Him – Goddard Lieberson (producer) (1965) Edward R. Murrow - A Reporter Remembers, Vol. I: The War Years – Edward R. Murrow (1966) Gallant Men – Everett Dirksen (1967) Lonesome Cities – Rod McKuen (1968) We Love You Call Collect – Art Linkletter & Diane Linkletter (1969) Why I Oppose the War in Vietnam – Martin Luther King Jr. (1970) Desiderata – Les Crane (1971) Lenny – Bruce Botnick (producer) & the Original Broadway Cast (1972) Jonathan Livingston Seagull – Richard Harris (1973) Good Evening – Peter Cook and Dudley Moore (1974) Give 'em Hell, Harry! – James Whitmore (1975) Great American Documents – Henry Fonda, Helen Hayes, James Earl Jones, and Orson Welles (1976) The Belle of Amherst – Julie Harris (1977) Citizen Kane (Original Motion Picture Soundtrack) – Orson Welles (1978) Ages of Man: Readings from Shakespeare – John Gielgud (1979)
1980−1999	Gertrude Stein, Gertrude Stein, Gertrude Stein – Pat Carroll (1980) Donovan's Brain – Orson Welles (1981) Raiders of the Lost Ark: The Movie on Record – Tom Voegeli (producer) and Various Artists (1982) Lincoln Portrait – William Warfield (1983) The Words of Gandhi – Ben Kingsley (1984) Ma Rainey's Black Bottom – Mike Berniker (producer) & the Original Broadway Cast (1985) Interviews from the Class of '55 Recording Sessions – Johnny Cash, Jerry Lee Lewis, Chips Moman, Ricky Nelson, Roy Orbison, Carl Perkins, and Sam Phillips (1986) Lake Wobegon Days – Garrison Keillor (1987) Speech by Rev. Jesse Jackson – Jesse Jackson (1988) It's Always Something – Gilda Radner (1989) Gracie: A Love Story – George Burns (1990) The Civil War – Ken Burns (1991) What You Can Do to Avoid AIDS – Earvin "Magic" Johnson and Robert O'Keefe (1992) On the Pulse of Morning – Maya Angelou (1993) Get in the Van – Henry Rollins (1994) Phenomenal Woman – Maya Angelou (1995) It Takes a Village – Hillary Clinton (1996) Charles Kuralt's Spring – Charles Kuralt (1997) Still Me – Christopher Reeve (1998) The Autobiography of Martin Luther King Jr. – LeVar Burton (1999)
2000−2019	The Measure of a Man: A Spiritual Autobiography – Sidney Poitier, Rick Harris, and John Runnette (producers) (2000) Q: The Autobiography of Quincy Jones – Quincy Jones, Jeffrey S. Thomas, Steven Strassman (engineers), and Elisa Shokoff (producer) (2001) A Song Flung Up to Heaven – Maya Angelou and Charles B. Potter (producer) (2002) Lies and the Lying Liars Who Tell Them – Al Franken and Paul Ruben (producer) (2003) My Life – Bill Clinton (2004) Dreams from My Father – Barack Obama (2005) Our Endangered Values: America's Moral Crisis – Jimmy Carter / With Ossie and Ruby – Ossie Davis and Ruby Dee (2006) The Audacity of Hope – Barack Obama and Jacob Bronstein (producer) (2007) An Inconvenient Truth by Al Gore – Beau Bridges, Cynthia Nixon, and Blair Underwood (2008) Always Looking Up – Michael J. Fox (2009) The Daily Show with Jon Stewart Presents Earth (The Audiobook) – Jon Stewart (2010) If You Ask Me (And of Course You Won't) – Betty White (2011) Society's Child – Janis Ian (2012) America Again: Re-becoming the Greatness We Never Weren't – Stephen Colbert (2013) Diary of a Mad Diva – Joan Rivers (2014) A Full Life: Reflections at 90 – Jimmy Carter (2015) In Such Good Company: Eleven Years of Laughter, Mayhem, and Fun in the Sandbox – Carol Burnett (2016) The Princess Diarist – Carrie Fisher (2017) Faith: A Journey for All – Jimmy Carter (2018) Becoming – Michelle Obama (2019)
2020−günümüz	Blowout: Corrupted Democracy, Rogue State Russia, and the Richest, Most Destructive Industry on Earth – Rachel Maddow (2020) Carry On: Reflections for a New Generation from John Lewis − Don Cheadle (2021) Finding Me – Viola Davis (2022) The Light We Carry: Overcoming in Uncertain Times – Michelle Obama (2023)

Yaşamı

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri