İçeriğe atla

Jie

Jie halkı (Çince: 羯; Wade–Giles: Chieh; Orta Çince: [ki̯at]), MS 4. yüzyılda Kuzey Çin'de yaşamış olan bir topluluk. Bu topluluk daha sonra Sonraki Zhao 后赵 (5 Barbar 16 Krallık Devri 五胡十六国) devletini kurmuştur. Adlarını Jiéshì(羯室, Shanxi eyaletindeki günümüz Yushe İlçesi), bölgesinden aldıkları sanılmaktadır.

Hunların kurduğu Han Zhao汉赵 Hanedanı'na hizmet ederken, imparator Liu Cong'un ölümü üzerine reisleri Shi Le önderliğinde, Sonraki Zhao Hanedanı'nı kurdular. Jie, Daha sonra bu devletin yıkılmasının ardından MS 350'de Wei Hanedanı ve Jie savaşında Ran Min tarafından yenilip katledildiler.

Jieler'in etnik kökenlerine dair çok farklı açıklamalar vardır. En çok desteklenen teoriler bunların Yeniseyli, Türk, Yüezhi veya Farsi kökenli olduğunu öne sürmektedir.

Jin Tarihi'ne göre, Shi Le'nin ataları, Qiāngqú (羌渠) olarak bilinen ve pek çok etnik gruptan oluşan Hun İmparatorluğu'Nun bir parçasıydı.Edwin Pulleyblank, Qiangqu'nun Soğdya'da mesken Kangju halkı olduğuna inanmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Seddi</span> Ayrı Çin krallıklarının inşa ettiği dünyanın en uzun savunma duvarı

Çin Seddi, Çin'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.

<span class="mw-page-title-main">Sonraki Chao (16 Krallık)</span>

Sonraki Zhao, İkinci Chao, Hou Zhao İkinci Zhao ya da Sonraki Zhao, Çin tarihinde 'Beş Hu Onaltı Krallık döneminde Hiung-nuların bir kolu olan Jieler tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Yugurlar</span> Türk halkı

Yugurlar veya Sarı Uygurlar bir Türk etnik grubu ve Çin'in resmi olarak tanınan 56 etnik grubundan biridir, 2000 nüfus sayımına göre 16.719 kişilerdir. Yugurlar çoğunlukla Çin'in Kansu eyaletindeki Sünen Yugur Özerk bölgesinde yaşamaktadırlar. Çoğunlukla Tibet Budizmine inanmaktadırlar. Yugurların çoğu Türk dili, doğu eyaletlerinde ise Moğolca ve Çince konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Önceki Chao (16 Krallık)</span> Çinde Hunlar tarafından yönetilen devlet

Önceki Chao, Birinci Chao, Han Zhao, Çin tarihinde 'Beş Hu Onaltı Krallık döneminde Güney Hiung-nu'nun 19. tanhu'suolan Teçişi Tanhu 'nun sülalesinden Yufuluo 'nın torunlarından Jin Hanedanı'nca "Hiung-nu Beş boyu Büyük müfettişi" görevine atanmış Liu Yuan tarafından kurulmuş bir hanedan.

<span class="mw-page-title-main">Beş Hu On Altı Krallık</span>

Beş Hu On Altı Krallık dönemi, Çin tarihinde 304'te Hun kökenli olan Liu Yuan 'ın Han Zhao’u kurmasıyla başlayarak Siyenpiler Toba kolundan gelen Kuzey Vey 'nin Kuzey Çin'i birleştirmesiyle biten bir dönem.

<span class="mw-page-title-main">Beş Hanedan On Krallık</span>

Beş Hanedan On Krallık dönemi,, Çin tarihinde 907'de Zhu Quanzhong Tang Hanedanı 'ı yıkıp Hou Ling 'ı kurmasıyla başlayarak Hou Zhou hanedanının Dinqianduo dianjian (殿前都點檢 diàn qián dōu diǎn jiǎn: Hassa ordusu müfettişi) olan Zhao Kuangyin 'in Song Hanedanı ’ı kurup Çin'i birleştirmesiyle bitten dönemi.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Taizu (Song)</span>

İmparator Taizu veya asıl adıyla Zhao Kuangyin (趙匡胤), Çin'in Song Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 960'tan 976 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Taizong (Song)</span>

İmparator Taizong veya asıl adıyla Zhao Jiong (趙炅), Çin'in Song Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 976'dan 997 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Duzong</span>

İmparator Duzong veya asıl adıyla Zhao Qi (趙禥), Çin'in Song Hanedanı'nın 15. imparatorudur. Saltanatı 1264'ten 1274 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sui halkı</span>

Sui ya da Shui halkı, çoğu Çin Guizhou eyaletinde yaşayan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan birini teşkil eder.

Hiung-nu boyları veya Asya Hun boyları, Çin kaynaklarında geçen Hiung-nu'ya bağlı Türk, Moğol veya Tunguz boylarıdır. Asya Hun devleti çeşitli halklardan oluşan bir konfederasyondur ve göçebe Asya Hun boyları Asya Hun devletini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Yedi Savaşan Devlet</span>

Yedi Savaşan Devlet veya Yedi Krallık, Çin'in antik döneminde Savaşan Devletler Çağı'ndaki yedi egemen devletti;

<span class="mw-page-title-main">Sima Zhao</span>

Sima Zhao, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi, general ve Wei Hanedanı naibi.

<span class="mw-page-title-main">Sima Shi</span>

Sima Shi, Çin'de Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi ve general ve Wei Hanedanı naibiydi.

Liu Yao, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Önceki Chao'nun beşinci imparatorudur. Saltanatı MS 318'den MS 329 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Shi Le</span>

Shi Le, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Sonraki Chao'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 330'dan MS 333 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Shi Hu, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Sonraki Chao'nun üçüncü imparatorudur. Saltanatı MS 334'ten MS 349 yılında ölümüne kadar kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Önceki Qin</span>

Önceki Qin, MS 351-394 yılları arasında Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde var olan bir devletti. Di halkı tarafından yönetilen toprakları, günümüz Çin'in kuzeyini kapsamaktaydı.

Yuan Zhao, Çin'de Kuzey Vey Hanedanı'nın dokuzuncu imparatorudur. Saltanatı MS 528 yılında ölümüne kadar yalnızca bir ay sürmüştür.