İçeriğe atla

Jiang Qing

Jiang Qing
Jiang Qing (Ekim 1976)
DoğumLi Shumeng
19 Mart 1914
Şantung, Çin Cumhuriyeti
Ölüm14 Mayıs 1991 (77 yaşında)
Pekin, Çin
VatandaşlıkÇin Cumhuriyeti (1914–1949)
Çin (1949–1991)
Siyasi partiÇin Komünist Partisi
EvlilikTang Na (1936–1937)
Mao Zedong (1938–1976)
Çocuk(lar)Li Na (d. 1940)
İmza

Jiang Qing (19 Mart 1914 - 14 Mayıs 1991), Çinli siyasetçi.

Hayatı

Li Shumeng, 19 Mart 1914 yılında dünyaya geldi. 1929 yılında bir tiyatro topluluğuna girdi. 1933 yılında komünistlerin kurduğu bir örgüt içindeki çalışmalarından dolayı tutuklanarak hapsedildi. Serbest bırakıldıktan sonra Şanghay'a gitti ve Dien Dong adlı sol eğilimli bir film şirketinin çektiği filmlerde küçük roller aldı. 1937 yılında Japonlar Şanghay'a saldırınca milliyetçi hükûmetin savaş dönemindeki başkenti Zhongqing'e kaçtı. Bir süre hükûmet denetimindeki Merkezi Sinema Stüdyosu'nda çekilen filmlerde oynadıktan sonra milliyetçilerden ayrılarak Yan'an'daki komünist güçlere katıldı. Mao Zedong ile ilk kez tiyatro öğretmenliği yaptığı Lu Xun Sanat Akademisi'nde Mao'nun verdiği bir konferans sırasında karşılaştı. 1938 yılında Yan'an'da Mao Zedong ile evlendi. Bu evlilik birçok parti üyesince eleştirildi. Mao'nun boşandığı karısının o sırada Moskova'da bir hastanede yatıyor olması eleştirilerin başlıca kaynağıydı. Parti yöneticileri 30 yıl süreyle siyasetten uzak durması koşuluyla Jiang Qing'in Mao Zedong ile evlenmesine razı oldu. 1949 yılında Çin'in kurulmasından sonra yabancı konukları ağırlamanın ve çeşitli kültürel çalışmalara katılmanın dışında ön planda görünmedi. 1963 yılında Pekin Opera ve Balesi'nde geleneksel Çin sanat biçimleriyle işçilerin yaşamına ilişkin temaları işlemeyi amaçlayan bir hareketi destekleyerek siyasal alanda daha etkin olmaya başladı. Çin kültür yaşamının önde gelen kişilerini hedef alan bir saldırıya dönüşen bu hareket Kültür Devrimi'nin başlamasıyla doruğuna ulaştı. 1966 yılında kitle toplantılarındaki ateşli konuşmaları ve radikal gençlik kitlelerinin oluşturduğu Kızıl Muhafızlar ile kurduğu bağlar sayesinde büyük bir güce kavuştu. Mao'nun çok güvendiği insanlardan biri olarak Kültür Devrimi'ni yöneten komitenin başkan yardımcısı ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi oldu. 1960'lı yılların sonlarında Kültür Devrimi'nin gerilemeye başlamasıyla birlikte etkisi azaldı. 1974 yılında Mao'nun Çin'i istikrarlı bir çizgiye oturtma politikasının sözcüsü olarak yeniden ön plana çıktı.

Mahkumiyeti ve ölümü

5 Eylül 1976'da, kocası Mao'nun kötüleşen sağlığı, yılın başlarındaki önceki ikisinden çok daha ciddi bir kalp krizi geçirdiğinde kritik hale geldi. Mao'nun ölümü, 9 Eylül 1976'da gece yarısından hemen sonra saat 00:10'da meydana geldi.

Jiang, Mao'nun ölümünü izleyen günlerde çok az üzüntü belirtisi gösterdi. Bu geçiş döneminde Komünist Parti'nin merkez organlarını kimin kontrol ettiği belirsizdi. Hua Guofeng, Mao'nun atanmış halefi olarak, Komünist Partinin Başkan Vekili ve Başbakan olarak itibari güce sahipti. Ancak Hua çok etkili değildi. Siyasi hırsları, Merkez Komitesi içinde kötü bir üne kavuştu.

6 Ekim 1976 sabahı Jiang, Mao'nun Zhongnanhai'deki eski konutuna geldi ve yakın yardımcılarını ve Mao'nun eski özel yardımcılarını bir "Mao'nun Çalışmasını İnceleyin" oturumunda bir araya getirdi. Fotoğrafçısı Du Xiuxian'a göre Jiang, Merkez Komite içindeki kişilerin kendisine karşı komplo kurduğunu bildiğini belirtti. Seanstan sonra Jiang, elma toplamak için birkaç yardımcıyı Jingshan Parkına götürdü. Akşam Jiang, Zhang Chunqiao, Wang Hongwen ve Yao Wenyuan acımasızca dövüldüler, tutuklandılar ve aç bırakıldıkları, işkence gördükleri ve sorguya çekildikleri Zhongnanhai'nin alt katında tutuldular. Tutuklamayı gerçekleştiren Zhang Yaoci'ye göre Jiang, tutuklandığında fazla bir şey söylemedi. Seyirciler ve polis tarafından bir dizi darbe altında götürülürken hizmetlilerinden birinin ona tükürdüğü bildirildi.[1]

Ekim 1976 yılında Jiang Qing ve diğer üç radikal yöneticiyi Dörtlü Çete olarak adlandıran ve gitgide sertleşen bir duvar afişleri kampanyası başlatıldı. Kısa süre sonra da Jiang Qing ve Dörtlü Çete'nin diğer üyeleri tutuklandı. 1977 yılında Komünist Parti'den çıkarıldı. 1980–1981 yıllarında Dörtlü Çete'nin bir üyesi olarak yargılandığı mahkemede Kültür Devrimi sırasında Çin'i saran yaygın iç huzursuzluğun yaratıcısı olmakla suçlandı ama devrime ihanet ettiğini itiraf etmeyi reddederek mahkemeyi ve ülkenin yöneticilerini suçladı.

Jiang, kendisine yöneltilen suçlamaların ciddiyetine rağmen pişmanlık duymuyor gibi göründü. Çin basınının kötü tavrını göstermek için vurguladığı bir şey olan suçunu itiraf etmedi. Mao'nun kisvesine bürünerek, yalnızca onun onayladığı şeyi yaptığını söyleyerek kendini savunmayı planladığına dair haberler çıktı. Duruşma devam ederken Jiang, kendisine atanan avukatları görevden aldı ve bunun yerine kendisini temsil etmeye karar verdi. "Özel Mahkeme"deki halka açık duruşmaları sırasında, Dörtlü Çete'nin kendi adına tartışan tek üyesiydi. Savunmanın iddiası, onun her zaman Mao'nun emirlerine uyduğuydu. Jiang, yaptığı tek şeyin Başkan Mao'yu savunmak olduğunu ileri sürdü. Jiang, bu duruşmada ünlü alıntıyı yaptı: "Ben Başkan Mao'nun köpeğiydim. Benden kimi ısırmamı isterse onu ısırdım." (Çince: 我是主席的一条狗,主席要我咬谁就咬谁。)[2]

1981 yılında iki yıllık bir ertelemeyle ölüm cezasına çarptırıldı. 1983 yılında ölüm cezası ömür boyu hapse çevrildi. Bu süre zarfında Mao'un Pekin'deki mumyalanmış cesedini ziyaret etmek için birkaç talepte bulundu ancak talebi geri çevrildi. Hapishane yıllarında gırtlak kanserine yakalandı ancak ameliyat olmayı reddetti. 1991 yılında yaşadığı sağlık sorunları sebebiyle serbest bırakıldı.

Jiang, hastanede Lǐ Rùnqīng (李润青) adını kullandı. 14 Mayıs 1991 yılında hastanesinin banyosunda kendini asarak intihar etti.[3][4] İntiharı, Kültür Devrimi'nin 25. yıldönümünden iki gün önce meydana geldi.

Cenazesinin memleketi Shandong'a gömülmesini diledi, ancak mezarına gelecekte olası bir vandalizm göz önüne alındığında, devlet, kalıntılarının Pekin'deki daha güvenli bir ortak mezarlığa taşınmasına karar verdi. Jiang, Pekin'in batı tepelerindeki Futian Mezarlığı'na gömüldü. Mezarı, ünlü olarak bilindiği adı değil, okul adının yazılı olduğu uzun beyaz bir taşla işaretlenmiştir: "Merhum Annenin Mezarı, Li Yunhe, 1914–1991" (先母李云鹤 之墓, 一九) 一四年至一九九一年).[24]

Kaynakça

  1. ^ "Communist Party History: Memoirs of Jiang Qing on 6 October 1976". Cpc.people.com.cn. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012. 
  2. ^ Hutchings, Graham (2001). Modern China. Cambridge: MA: Harvard University Press. ISBN 0-674-01240-2. 
  3. ^ Stefan R. Landsberger (2008). Madame Mao: Sharing Power with the Chairman. 
  4. ^ Kristof, Nicholas D. (5 Haziran 1991). "New York Times". 8 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2012. 

Dış Bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong</span> Çin komünist lideri (1893–1976)

Mao Zedong (Çince : 毛泽东; Çince : 毛澤東; pinyin: Máo Zédōng; Wade–Giles: Mao Tse-tung,

Çin Komünist Devrimi, Çin'in kurulması yolunda, 1934'te imparatorluk içinde başlayan ve Çin-Japon Savaşı ve II. Dünya Savaşı'nı da içine alarak sonuca ulaşan Maocu bir halk devrimidir.

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kültür Devrimi</span> Çinde var olmuş ekin çalışması

Büyük Proleter Kültür Devrimi ya da kısaca Kültür Devrimi, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Mao Zedong'un iktidardaki son 10 yılı içinde (1966-1976) Çin Devrimi'nin ruhunu yeniden canlandırmak için başlattığı hareket.

Çin Operası Çin’de popüler bir drama ve müzikal tiyatro formudur. Çin’de değişik bölgelerde, kimileri kökeni yüzlerce yıl öncesine dayanan operalar bulunmaktadır. Bunlar arasında Pekin Operası ve Kunqu sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Çu Enlay</span>

Çu Enlay, Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) önderlerinden. 1949-1976 arasında başbakanlık, 1949-1958 arasında dışişleri bakanlığı görevlerinde bulunmuştur. Çin Devrimi'nde büyük rol oynamış, daha sonra da Çin'in Afrika ve Asya ülkelerinin önderliğini üstlenmesine yönelik katkılarıyla da tanınmıştır. Müzakereciliği ve ayrıntıları kavramada gösterdiği sınırsız yetenekle 20. yüzyılın en büyük siyaset adamlarınan biri olarak sivrilmiş, parti içi temizliklerden her seferinde önderlik konumunu koruyarak çıkmayı başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ye Jianying</span>

Ye Jianying, 1970'lerde ve 1980'lerde önemli yönetim görevlerinde bulunan Çinli asker ve devlet adamı.

Dörtlü Çete 1960'larda ve 1970'lerin başında yapılan Çin Kültür Devrimi sırasında belirlenen politikaların sürdürülmesinden yana olan grubun önderlerine sonradan verilen ad. Bu önderler Mao Zedong'un karısı Jiang Qing, Wang Hongwen, Zhang Chunqiao ve Yao Wenyuan idi.

Dörtlü Çete şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Li Keçiang</span> Çin Halk Cumhuriyeti 7. Başbakanı

Li Keçiang ya da Li Keqiang, Çin eski Premier'i (Başbakan) ve Çin Devlet Konseyi parti sekreteriydi. Ülkenin en yüksek karar organı olan Politbüro Daimi Komitesi'nin ikinci sıradaki üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl siyasi üs</span>

Kızıl siyasi üs, Mao Zedong'un ortaya attığı, şehir merkezlerine uzak kırsal bölgelerde köylüleri örgütleme yoluyla kurulan komün köylerin genel kapitalist rejime baskısını ifade eden terimdir. 1949 yılında gerçekleşen Çin Komünist Devrimi'nin ardından Marksist literatüre girmiştir. "Kızıl" ifadesi sosyalizmi sembolize etmesinden ileri gelir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi tarihi</span>

Bu maddede Çin Komünist Partisi tarihi ayrıntılı bir şeklide anlatılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin tarihi</span> ulusal tarih

Çin tarihi, yazılı kaynaklara göre 3500 yıldan fazla geriye uzanmakta olup yazılı Çin tarihi ise MÖ 1500'lerde Shang Hanedanı döneminden başlamaktadır. Çin binlerce yıllık tarihi ile dünyanın en eski medeniyetlerinden biri ve uygarlığın beşiği olarak kabul edilmektedir. Çin uzun tarihi boyunca değişimli olarak birleşik bir devlet olarak veya birçok devlet halinde parçalanmış olarak varlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Ulanhu</span> Çin asıllı Moğol politikacı

Çince adı Yun Ze olarak da bilinen Ulanhu veya Ulanfu Çin'in kurucu başkanı oldu İç Moğolistan Özerk Bölgesine, 1947'den 1966'ya kadar hizmet verdi. Ulanhu, siyasi kariyeri boyunca "Moğol Kralı" lakabına sahipti. 1956-1966 yılları arasında Başbakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Kültür Devrimi sırasında tasfiye edildi, ancak daha sonra eski haline getirildi. 1983-1988 yılları arasında Çin Halk Cumhuriyeti Başkan Yardımcısı görevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Hua Guofeng</span> Çin Komünist Partisi 2. Genel Başkanı, Çin Halk Cumhuriyeti 2. Başbakanı

Hua Guofeng, doğum adıyla Su Zhu, Çin Komünist Partisi Başkanı ve Çin Başbakanı olarak görev yapan Çinli bir politikacıydı. Hua, Başbakan Zhou ve Başkan Mao'nun ölümünden sonra hükûmetin, partinin ve ordunun üst düzey makamlarını elinde tuttu, ancak Haziran 1981'e kadar daha etkili parti liderleri tarafından büyük siyasi iktidardan çıkarıldı ve ardından siyasi sahneden çekildi.

Li Jiang, 2018'den beri Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı Yunnan İl Komitesi'nin başkanı olarak görev yapan Çinli bir politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mao Zedong'un kişilik kültü</span>

Mao Zedong'un kişilik kültü, Başkan Mao Zedong'un 1949'daki yükselişinden 1976'daki ölümüne kadar Çin'deki yönetiminin önemli bir parçasıydı. Kitle iletişim araçları, propaganda ve bir dizi başka teknik devlet tarafından Mao Zedong'un statüsünü Batı'ya karşı durabilecek ve Çin'i Komünizmin bir feneri haline getirebilecek yanılmaz bir kahraman lider konumuna yükseltmek için kullanıldı. Ancak Mao'nun kendisi, etrafında oluşturulan kişilik kültünü açıkça eleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dört Eski</span>

Çin'deki Kültür Devrimi sırasında, "Dört Eski" veya "Dört Eski Şey" terimi, öğrencilerin önderliğindeki bir grup devrimci olan Kızıl Muhafızlar tarafından, ortadan kaldırmaya çalıştıkları komünizm öncesi Çin kültürünün yönlerini ifade etmek için kullanıldı. Bunlar arasında Eski Fikirler, Eski Kültür, Eski Adetler ve Eski Alışkanlıklar. Dört Eski'yi yok etme kampanyası, Kültür Devrimi'nin başlamasından kısa bir süre sonra, 19 Ağustos 1966'da Pekin'de başlamıştır. Bu dönemde Pekin'de bir katliam da yaşanmıştır.

Feodal faşizm, aynı zamanda devrimci-feodal totalitarizm, Mao Zedong sonrası Çin Komünist Partisi tarafından uygulanan ve Kültür Devrimi sırasında Lin Piao ile Dörtlü Çete'nin ideolojisini ve yönetimini belirtmek için kullanılan resmi terimlerdir. 1979'da Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı Ye Jianying, Mao Zedong'un saltanatını, yüzeysel sosyalist politikalara rağmen devrimci teröre dayalı kişilik kültü, milliyetçiliği ve otoriterliği nedeniyle “feodal-faşist diktatörlük” olarak tanımladı.