İçeriğe atla

Jiahu

Koordinatlar: 33°36′46.8″K 113°40′1.2″D / 33.613000°K 113.667000°D / 33.613000; 113.667000
Jiahu
賈湖
Jiahu'nun Çin'deki konumu
Jiahu'nun Çin'deki konumu
Jiahu
Jiahu'nun Çin'deki konumu
KonumLuohe, Çin
Koordinatlar33°36′46.8″K 113°40′1.2″D / 33.613000°K 113.667000°D / 33.613000; 113.667000
TürYerleşim
Tarihçe
KuruluşMÖ 7000
Terk edilişMÖ 5700
Kültür(ler)Peiligang kültürü

Jiahu (Çince: 賈湖; pinyin: Jiǎhú), Çin'in Henan eyaletinde bulunan bir Neolitik yerleşim yeriydi. Antik Çin'in merkezi ovasında, Sarı Nehir yakınında, kuzeyde Ni Nehri'nin taşkın yatakları ile güneyde Sha Nehri arasında, Wuyang kentinin 22 km kuzeyinde yer almaktadır.[1] Çoğu arkeolog, yerin Peiligang kültürünün en eski örneklerinden biri olarak görümektedir. MÖ 7000 civarında yerleşen yer, daha sonra sular altında kaldı ve MÖ 5700 civarında terk edildi. Yerleşim bir hendekle çevriliydi ve 55.000 m²'lik nispeten geniş bir alanı kaplıyordu. Bir zamanlar, en az 250 kişiye ve belki de 800 kadar kişiye ev sahipliği yapan "karmaşık, oldukça organize bir Çin Neolitik toplumu" olarak adlandırılmaktadır.[1] Jiahu arkeolojik alanının önemli keşifleri arasında kaplumbağa kabuklarına ve kemiklerine oyulmuş, muhtemelen ön yazının erken bir örneği olan Jiahu yazıları,[2] dünyanın en eski çalınabilir müzik aletleri arasında olduğuna inanılan turnaların kanat kemiklerinden oyulmuş otuz üç Jiahu flütü ile pirinç, bal ve alıç yapraklarından mayalanan şarabın kanıtları bulunmaktadır.

Çok çeşitli diğer eserler, konutlar, mezar alanları, çömlek fırınları, taş ve topraktan yapılmış çeşitli aletler ve ortak bir çalışma alanı olduğuna inanılan büyük bir merkezi yapı dahil olmak üzere erken Neolitik dönem için oldukça gelişmiş bir yerleşime işaret etmektedir. Bugüne kadar, Jiahu'da 45 ev kazıldı. Bunların çoğu küçük olup dört ila on metre arasında olup çoğu yarı yeraltı (kısmen toprağa kazılmış) ve tek odalıydı, ancak bunların bazılarında daha sonra inşa edilmiş ek odalar bulunmaktaydı. Çöp çukurları ve depolama mahzenleri de kazılmış ve dokuz çömlek fırını tespit edilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2021. 
  2. ^ Li, X; Harbottle, Garman; Zhang Juzhong; Wang Changsui (2003). "The earliest writing? Sign use in the seventh millennium BC at Jiahu, Henan Province, China". Antiquity. 77 (295). ss. 31-44. doi:10.1017/S0003598X00061329. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Bakır Taş Çağı, MÖ 5000-3000 yılları arasını kapsayan tarih öncesi dönemdir. Bakır Çağı'nın bir diğer adı Maden Taş Çağı'dır. Taş aletler yanında bakırın da kullanılmaya başlamasından dolayı Kalkolitik Çağ olarak adlandırılan bu dönem, Geç Neolitik Çağ'ın devamıdır. Bu çağda da, Neolitik Çağ'da olduğu gibi, bölgesel farklılıklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Flüt</span> üflemeli çalgı

Flüt nefesli grubundaki müzik aletlerindendir. Kamışlı nefesli çalgıların aksine flüt sesini bir açıklık boyunca hava akışından çıkaran bir aerofon veya kamışsız nefesli çalgıdır. Hornbostel – Sachs alet sınıflandırmasına göre oluklar kenardan üflemeli aerofonlar olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Cilalı Taş Devri</span> tarihöncesi bir devir

Cilalı Taş Devri veya bilimsel adıyla Neolitik Çağ, tarih öncesi çağlardan biridir. Neolitik Çağ veya Yeni Taş Devri Taş Devri'nin Avrupa, Asya ve Afrika'daki son bölümü olan arkeolojik bir dönemdir. Neolitik çağ, dünyanın çeşitli yerlerinde bağımsız olarak ortaya çıkmış gibi görünen geniş kapsamlı gelişmelerden oluşan Neolitik Devrimi gördü. Bu "Neolitik paket" çiftçiliğin başlayışını, hayvanların evcilleştirilmesini ve avcı-toplayıcı yaşam tarzından yerleşik tarza geçişi içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Çatalhöyük</span> Konya, Türkiyede bulunan tarihi yerleşim yeri

Çatalhöyük, bugün Konya'nın Çumra ilçesine bağlı Küçükköy yakınlarında, milattan önce 7000 yıllarından itibaren Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı'nda yerleşim yeri olarak kullanılmış arkeolojik kalıntılardır.

Hoca Çeşme Höyüğü, Enez ilçe merkezinin yaklaşık 3 km güneydoğusunda yer alan bir arkeolojik yerleşimdir. Keşan – Enez karayolu üzerindeki höyük, adını yol kenarındaki Hoca Çeşme adılı çeşmeden almıştır. Yerleşim kabaca 300 metre uzunluğundaki kayalık bir sırtın üzerinde 80 X 70 metre boyutlarında ufak bir yerleşimdir. Kayalığın hemen altından bol akışlı bir tatlı su kaynağı vardır. Arkeolojik kazılarda ortaya çıkan yapılar koruma altına alınmamış olup diğer arazide halen tarım yapılmaktadır. Bölgede, bilinen en eski yerleşim olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Üç Hükümdar ve Beş İmparator</span>

Üç Hükümdar ve Beş İmparator, MÖ 2852'den MÖ 2070 yılları arasında hüküm sürdüklerine inanılan efsanevî Çin hükümdarları veya tanrılarıydı. Günümüzde kültürel kahraman olarak kabul edilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Liangzhu kültürü</span>

Liangzhu kültürü, Çin'in Yangtze Nehri Deltası'ndaki son Neolitik ya da kültürüydü. Kültür, özellikle seçkin kesim mezarlarında yeşim, ipek, fildişi ve lake eserler olarak gözlemlenirken daha yoksul bireylerin mezarlarında çanak çömlek olarak gözlemlenmekteydi. Bu sınıf ayrılığı, Liangzhu döneminin, defin yapılarında toplumsal sınıflar arasında çizilen açık ayrımla sembolize edilen erken bir devlet olduğunu gösterir. Liangzhu şehir bölgesinde bir pan-bölgesel kent merkezi ortaya çıkmış ve bu alandan seçkin gruplar yerel merkezlere başkanlık etmiştir. Liangzhu kültürü son derece etkiliydi ve etki alanı kuzeyde Şansi'den güneyde Guangdong'a kadar ulaşmıştı. Liangzhu'daki bölgesel alanlar, Zhejiang, Yuhang County'de keşfedildi ve ilk olarak 1936'da Shi Xingeng tarafından kazıldı. İnsan kalıntılarından elde edilen DNA'ların 2007 yılında gerçekleştirilen analizi, Liangzhu kültüründe Haplogroup O1'in yüksek frekanslarını işaret etmektedir, bu sonuç da Liangzhu kültürünü modern Avustronezya ve Tay-Kaday popülasyonlarına bağlar. Liangzhu kültürünün ya da diğer ilişkili alt geleneklerin Avustronezya konuşucularının atalarının vatanı olduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yuchanyan Mağarası</span>

Yuchanyan, Hunan, Çin'in Dao ilçöesindeki (Daoxian) erken bir Neolitik mağara alanıdır. Alanda, 18,300 - 17,500 yıllık seramik çömlek parçaları ve kömür ve kemik parçaları içeren eserler ortaya çıkarılmıştır. Çanak çömlek örnekleri, bilinen en eski çanak çömlek örnekleri olarak kabul edilmektedir.

Bu liste arkeologlar tarafından ortaya çıkarılan Çin'in Neolitik kültürlerinin bir listesidir. En erken dönemden en yeniye doğru kronolojik olarak sıralanırlar ve bunu bu kültürlerin şematik bir görselleştirmesi izler.

Şulaveri-Şomu kültürü, günümüz Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan topraklarında ve Kuzey İran'ın bazı bölgelerinde bulunan Geç Neolitik / Eneolitik bir kültürdür. Bu kültürün en eski kalıntıları Gürcistan'da tespit edilmiştir ve M.Ö. 6. binyıl başlarına uzanmaktadır. Şulaveri-Şomu kültürü, bilinen en eski Neolitik kültürlerden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Neolitik mimarisi</span>

Neolitik mimari, Neolitik dönem olan MÖ 10.000 ila 2.000 yılları arasında konut ve barınmayı kapsayan yapıları ifade etmektedir. Güneybatı Asya'da, Neolitik kültürler M.Ö 10.000'den kısa bir süre sonra, başlangıçta Levant'ta ve oradan doğu ve batıya doğru ortaya çıkmaktadır. MÖ 6.500'e kadar Güneydoğu Avrupa'da ilk kez ortaya çıkan tarım toplumları ile MÖ 8.000'de Güneydoğu Anadolu, Suriye ve Irak'ta ve MÖ 5.500 civarı orta Avrupa'da erken Neolitik yapılar ve yapılar bulunabilmektedir..

Jiahu yazıları, Çin'in Henan eyaletinde Peiligang kültürü alanı olan Jiahu'da bulunan bir ön yazıdır. Yazılar MÖ 6000 yılına dayanmakta olup orijinal buluntuları yapan arkeologlar, yazıların çok daha sonraki fal yazıtlarında kullanılan bazı karakterlere benzer olduğuna inanıyorlardı, ancak çoğu, işaretlerin sistematik yazıları temsil ettiğinden şüphe duymaktadır. Antiquity dergisindeki 2003 tarihli bir rapor, yazıları "yazının kendisi olarak değil, sonunda tam teşekküllü bir yazı sistemine yol açan uzun bir işaret kullanımı döneminin özellikleri olarak" yorumladı. Fal yazıtları senaryosunda bilinen en eski yazı, MÖ 1250 veya MÖ 1200'lerde geç Shang Hanedanı kralı Wu Ding'in saltanatına kadar uzanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Peiligang kültürü</span>

Peiligang kültürü, Çin'in Henan eyaletinde Yi-Luo nehir havzasında MÖ 7000'den 5000'e kadar var olan bir Neolitik kültürdü. Peiligang kültürü ile 100'den fazla site tanımlanmıştır ve bunların neredeyse tamamı nehrin hemen güneyinde ve kıyıları boyunca yaklaşık 100 kilometrekarelik oldukça kompakt bir alandadır.

<span class="mw-page-title-main">Yangshao kültürü</span>

Yangshao kültürü, Çin'in Sarı Nehir boyunca MÖ 5000'den 3000'e kadar var olan bir Neolitik kültürdü. Kültür esas olarak Henan, Şansi ve Şensi eyaletlerinde gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dawenkou kültürü</span>

Dawenkou kültürü, Çin'in Şantung eyaletinde MÖ 4100'den 2600'e kadar var olan bir Neolitik kültürdü. Kültür, Yangshao kültürüyle birlikte var olup Anhui, Henan ve Jiangsu eyaletlerinde de gelişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Longshan kültürü</span>

Longshan kültürü, Çin'in Şantung eyaletinde Sarı Nehir'in orta ve aşağı kesimlerinde MÖ 3000'den 1900'e kadar var olan bir Neolitik kültürdü. Kültürün ilk arkeolojik bulgusu, 1930 ve 1931'deki ilk kazılarla 1928'de Chengziya Arkeolojik Sit Alanı'nda gerçekleşti. Kültür, Zhangqiu'daki yakındaki modern Longshan kasabasının adını almıştır. Kültür, son derece cilalı siyah çanak çömlek için not edildi. Nüfus, MÖ 3. binyılda, birçok yerleşim yerinin toprak duvarlar ile çarpıcı biçimde genişledi. MÖ 2000 civarında, merkezi alan Bronz Çağı Erlitou kültürüne dönüşene kadar çoğu bölgede azaldı.

<span class="mw-page-title-main">Göytepe Arkeoloji Parkı</span>

Göytepe Arkeoloji Parkı Azerbaycan'da bir neolitik arkeolojik parktır. Göytepe, Şomutepe kültürüne bağlı olup, Güney Kafkasya'da Neolitik erken döneminin en büyük yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.