İçeriğe atla

Ješua D. Salom Konağı

Koordinatlar: 43°51′25″K 18°25′30″D / 43.85694°K 18.42500°D / 43.85694; 18.42500
Ješua D. Salom Konağı
Ješua D. Salom Konağı, 2009.
Harita
Genel bilgiler
DurumUlusal Anıtı
TürKonak
Mimari tarz
ŞehirSaraybosna
ÜlkeBosna-Hersek Cumhuriyeti
Koordinatlar43°51′25″K 18°25′30″D / 43.85694°K 18.42500°D / 43.85694; 18.42500
Açılış1901

Ješua D. Salom Konağı, Bosna Hersek'in Saraybosna kentindeki Belediye Merkezinde yer almaktadır. Kasım 2008'den bu yana Bosna Hersek Ulusal Anıtı olarak listelenmiştir.[1]

Ješua D. Salom'un konağı Miljacka nehrinin kuzey yakasında yer alır. Avusturya-Macaristan döneminde inşa edilen binaların arasındadır. Miljacka'nın karşı kıyısında Aşkenazi sinagogu bulunur.

Tarihçe

Ješua D. Salom Konağı, 1901 yılında Miljacka nehrinin karşısında ve Aškenazi Sinagogu'nun karşısındaki caddede, ünlü Bosnalı Yahudi tüccar Ješua D. Salom için ünlü mimar Josip Vancaš'ın tasarımı üzerine inşa edilmiştir. Başkent Saraybosna'nın 1893 tarihli İnşaat Yönetmeliğine göre Miljacka'nın sağ kıyısında, Vijećnica'dan Drvenija Köprüsü'ne kadar yalnızca iki katlı binalar inşa edilebiliyordu.[2]

Konak, konut binalarında Viyana Secession tarzında bitkisel motiflerin kullanıldığı yapıların en eski örneklerinden biridir.[3] İnşa edildiğinde akan suyu, iç tesisatı, elektriği ve ısıtma sistemi ile avangart bir tesisti. Binanın arkasında taş çeşmeli bir iç avlu bulunuyordu.

Bosnische Post'un 11 Aralık 1901 tarihli sayısı, Saraybosna'daki Sefarad Yahudi ailesinin önde gelen üyelerinden Ješua Salom'un görkemli yeni 'palais'inde önceki Pazar günü düzenlenen yeni eve taşınma partisini şöyle haber veriyordu:

Pazar sabahı Bay Ješua D. Salom Saraybosna halkını Appel-Kai'deki yeni konağının açılışına davet etti. Ekselansları Landeschef, Baron Appel ve Ekselansları Sivil-Adlatus Baron Kutscher, Landesregierung'un birçok üst düzey yetkilisi, diğer sosyete hanımları ve beyleri, evin komşuları ve tanıdıkları da oradaydı. Samimi bir hayranlıkla, başarılı bir şekilde kendi sanatçımız Mimar Herr von Vancaš tarafından yapılmış konağı incelediler. Bu evde güzellik yanında kullanışlı bir konfor modaya uygun bir şekilde yer almakta. Saraybosna'da hepimizin benzerini isteyeceği yeni bir şey yaratılmış.[4]

1922'de bina Simo Krstić'e satıldı ve 1931'de malikane Bosna Hersek Ulusal Bankası tarafından devralındı. Banka aynı yıl binayı Bosna'nın ilk kibrit fabrikası olan Dolac'ın müdürü Jacques Salom'a sattı.[2]

1962 yılında bina sosyal mülk olarak kamulaştırıldı ve Bosna-Hersek Mühendisler ve Teknisyenler Derneği'nin genel merkezin oldu. 1991'den beri Demokratik Hareket Partisi'nin (SDA) Saraybosna Kanton Kuruluna ev sahipliği yapmaktadır.[2]

2008 yılında Saraybosna'nın Kültürel, Tarihi ve Doğal Mirasını Koruma Kanton Enstitüsü sonrasında Ulusal Anıt olarak listelenecek konağı yeniden inşa etti.

Tanım

Boyutlar 27,70 x 16,55 m'dir. Zemin Bodrum + Giriş + 1. Kat + Çatı katı olup toplam yüksekliği 18,20 m'dir.

Miljacka Nehri'ne bakan güney cephenin dekorasyonu aşağıdan yukarıya birbirini tamamlamaktadır. Ana yapı üzerinde bir balkon ve kubbe yer alır. Sundurma şeklinde merkezi olarak yerleştirilmiş geniş bir çıkışı bulundurmaktadır.

Binanın girişi kaliteli meşe ağacından yapılmıştır. Kahverengi koruyucu boyalı, 2,15 mx 3,30 m ölçülerinde iki kanatlı ahşap kapılıdır. Girişin üst kısmı sırlıdır ve Art Nouveau tarzında yapılmış ve orijinal dövme çilingir işçiliğidir. Çatı katlarının köşelerinde üzerinde bitki figürlerinin yer aldığı sütunlar bulunmaktadır. Bu sütunlar stilize edilmiş bir küre motifiyle tamamlanmıştır. Benzer unsurlar doksatların köşelerinde de bulunur.[5]

Kompozisyonun tamamı, yaklaşık 3,70 m çapında ve 5,10 m yüksekliğinde yumurta şeklinde bir kubbenin yükseldiği iki katlı bir çatıyla tamamlanmaktadır.

Okuma

  • Alija Bejtić - Ulice ve trgovi Saraybosna. Saraybosna: Muzej Grada Saraybosna 1973. Godine
  • Borislav Spasojević - Avusturya'nın Saraybosna'daki Stambenih Palata Mimarisi . Saraybosna: Svjetlost, 1988.
  • İbrahim Krzović - Bosna ve Hercegovini Mimarisi, Kulturno naslijeđe, Saraybosna
  • Nedžad Kurto - Saraybosna 1492-1992, Oko, Saraybosna.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Istoriјskа grаđеvinа – Pаlаtа Јеšuе D. Sаlomа". old.kons.gov.ba. Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. 11 Kasım 2008. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 
  2. ^ a b c "Sarajevo Travel". 19 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2024. 
  3. ^ "Nedžad Kurto: ARHITEKTURA BIH- Razvoj bosanskog stila". Kulturno naslijeđe, Sarajevo. 23 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2017. 
  4. ^ Mary Sparks, The Development of Austro-Hungarian Sarajevo, 1878-1918: An Urban History
  5. ^ "Gorčin Dizdar: Secesija i 'bosanski slog' – bosanski stil u arhitekturi". Fondacija Mak Dizdar, objavljeno 07/12/2008. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Saraybosna</span> Bosna-Hersekin başkenti

Saraybosna, Bosna-Hersek’in başkenti ve 2007 yılı sayımlarına göre 619.030 kişilik nüfusuyla en büyük kentidir. Saraybosna, ayrıca Bosna-Hersek Federasyonu'nun ve fiilî başkenti Banyaluka olan Sırp Cumhuriyeti'nin de hukukî başkentidir. Saraybosna Kantonu'nun da merkezidir. Saraybosna, Bosna bölgesinin Dinar Alpleri'yle çevrili Saraybosna Vadisi içerisinde Miljacka Nehri'nin çevresinde kurulmuştur. Şehir, barındırdığı dinî çeşitliliğiyle bilinir. Müslümanlık, Katoliklik, Ortodoksluk ve Musevîlik, burada yüzyıllar boyunca barış içinde bir arada var olagelmişlerdir. İşte bu yüzden Saraybosna, Avrupa'nın Kudüs'ü olarak kabul edilir. Saraybosna Balkanlar'daki kültürel şehirlerin en önemlilerinden biri olarak kabul görür.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Zagreb</span> Hırvatistanın başkenti

Zagreb, Hırvatistan'ın başkenti ve en yüksek nüfusa sahip şehridir. Zagreb'in 1,1 milyonun üzerinde olan nüfusunda 2018 verilerine göre yüzde 91.94 ile Hırvatlar çoğunluktadır. Zagreb'de dört mevsim yaşanır. Kışları ortalama sıcaklık 1 C°, yazları ise 20 C°'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Federasyonu</span> Federasyon

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

<span class="mw-page-title-main">Saraybosna Suikastı</span>

Saraybosna Suikastı, 28 Haziran 1914 saat 01.15'te Arşidük Franz Ferdinand'a Gavrilo Princip adındaki bir Boşnak Sırp tarafından düzenlendi. Princip, aynı zamanda Muhamed Mehmedbašić, Vaso Čubrilović, Nedeljko Čabrinović, Cvjetko Popović ve Trifko Grabež içeren ve Boşnak Sırp Danilo Ilić ve Kara El adlı gizli cemiyetinin bir üyesi tarafından koordine edilen altı suikastçıdan biriydi. Suikastın siyasi amacı, Avusturya-Macaristan'ın Güney Slav eyaletlerini bir Yugoslavya'da birleştirebilmek için koparmaktı. Suikastçıların bu girişimlerinin nedenleri, daha sonra Genç Bosna olarak bilinen hareketle tutarlıydı. Suikast, Avusturya-Macaristan'ın daha sonra Sırbistan Krallığı'na bir ültimatom vermesi ve kısmen reddedilmesi ile doğrudan I. Dünya Savaşı'na yol açtı. Avusturya-Macaristan daha sonra Sırbistan'a savaş ilan ederek çoğu Avrupa devleti arasında savaşa yol açan eylemleri tetikledi.

<span class="mw-page-title-main">Yasak Şehir</span> Çin imparatorluk sarayı

Yasak Şehir, Ming Hanedanı'nından Çing Hanedanı'nın sonuna kadar kullanılmış Çin imparatorluk sarayıdır. Çin'in Pekin şehrinin ortasında bulunmaktadır. Yaklaşık 500 yıl imparator ve hizmetlilerine ev sahipliği yapmış, aynı zamanda Çin hükûmetinin törensel ve politik merkezi olmuştur. 1925'ten beri Saray Müzesi'ni barındırmaktadır.

İspanyol Engizisyonuyla başlayıp Holokost'la neredeyse yok olmaya yüz tutan, II.Dünya Savaşı ve Yugoslav savaşlarını atlatan Bosna-Hersek'teki Yahudilerin zengin bir tarihi vardır.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Ulusal Müzesi</span>

Ulusal Müze, Saraybosna'da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde 1888'de kurulan ve Bosna-Hersek'in ulusal kültürel mirasının koruyucusu kabul edilen müze.

<span class="mw-page-title-main">Vijećnica</span>

Vijećnica, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde belediye binası olarak inşa edilen ve günümüzde Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da ulusal kütüphane olarak kullanılan tarihî yapı. 1896'da hizmete açılan, II. Dünya Savaşı sonuna kadar belediye binası, sonrasında ise ulusal kütüphane olarak hizmet vermiştir. 1992-1995 yılları arasın Yugoslavya iç savaşı ve Srebrenitsa Katliamı sırasında yakılan ve hasar gören binanın restorasyonu devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Saraybosna Ulusal Tiyatrosu</span>

Saraybosna Ulusal Tiyatrosu Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da 1921'de hizmete girmiş bir tiyatro topluluğu ve gerek bu topluluğun, gerekse bünyesindeki opera, bale topluluklarının performanslarını sergiledikleri; Saraybosna Filarmoni Orkestrası'nın konserlerini gerçekleştirdiği tarihî yapının adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ključ, Una-Sana Kantonu</span> Bosna-Hersekte kent

Klivaç veya Köluyc, Bosna-Hersek'ın Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlı Una-Sana Kantonu'nda bulunan bir kasaba ve belediyedir. Belediye, ülkenin Kuzey Batı kesiminde Sana Nehri kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 358 km2 olan belediyenin nüfusu 2013 yılı itibarıyla 18,714'tür.

Bosna-Hersek mimarisi, siyasi ve sosyal değişikliklerin bölgenin farklı kültürel ve mimari alışkanlıklarının yaratılmasını belirlediği dört ana dönemden büyük ölçüde etkilenmektedir.

2019 Avrupa Gençlik Olimpik Kış Festivali, 10-15 Şubat 2019 tarihlerinde Bosna-Hersek'in Saraybosna ve Doğu Saraybosna kentlerinde gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Leb-i Havuz</span>

Leb-i Havuz veya Lyab-i Khauz, Buhara şehrinde hayatta kalan birkaç havuzdan (gölet) birini çevreleyen alanın adıdır. Sovyet dönemine kadar, şehrin ana su kaynağı olan birçok gölet vardı ancak hastalık yaydığı gerekçesiyle çoğunlukla 1920'ler ve 1930'larda dolduruldu. Leb-i Havuz, 16. ve 17. yüzyıllarda kurulan ve o zamandan beri önemli ölçüde değişmemiş olan muhteşem bir mimari topluluğun merkezi olduğu için hayatta kaldı. Üç tarafı göleti çevreleyen Lebb-i Havuz topluluğu, Kukeldaş Medresesi'nden (1568-1569) ve Nadir Divan Bey tarafından inşa edilen iki dini yapıdan oluşur. Beghi: bir tekke (1620) ve medrese (1622). Küçük Qazi-e Kalyan Nasreddin medresesi (yıkılmıştır) daha önce Kukeldaş Medresesi'nin yanındaydı.

Bosna Hersek Sanatı, tarih öncesinden günümüze Bosna-Hersekliler tarafından yaratılan sanatsal objeleri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Morića Han</span>

Morića Han, aslen 1551 yılında Osmanlı İmparatorluğu toprakları olan Sarajevo'da inşa edilmiş bir kervansaraydır. 1697'de çıkan yangından sonra bugünkü haliyle yeniden inşa edildi. Morića Han, Gazi Hüsrev Bey'in vakfına (vakıf) ait olan ve bu vakıf tarafından finanse edilen binalardan biridir. Saraybosna'da hayatta kalan tek handır. Stari Grad'daki Sarači caddesindeki Başçarşı'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aguş Ağa Konakları</span>

Aguş Ağa Konakları, Bulgaristan'ın Mogilitsa köyünde bulunan Pomaklara ait Osmanlı hanedanının kışlık malikanesidir. Avluları olan birbirini izleyen üç büyük konut binasından oluşmaktadır. 30 Aralık 1964'te PMC 388 sayılı Hükûmet Kanunu uyarınca ulusal bir sanat ve kültür anıtı ilan edildi. Adını sahibi Ağuş Ağa'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Saraybosna Agadası</span>

Saraybosna Agadası, Hamursuz Bayramı Sederi'ni açıklayan Agada metnini geleneksel resimli hâliyle barındıran ışıklı bir el yazması. Saraybosna Agadası, geçmişi tahminen 1350 yılı Barselona civarlarına dayanan bir grup Sefarad agadasına ait ve Dünya'da kendi türünden olan en eski agadalardan biri.

<span class="mw-page-title-main">Muslihuddin Çekrekçi Camii</span>

Čaršijska olarak da bilinen Muslihuddin Çekrekçi Camii Saraybosna'nın en eski ikinci kubbeli camisidir. 1526 yılında şehrin Başçarşı bölgesinde,Kovač'ın eteklerinde inşa edilmiştir. İsa-Bey mahallesinde bulunmaktadır. Vakfiyesine göre camiyi yaptıran kişi halk arasında Muslihuddin Çekrekçi olarak da bilinen İshak oğlu Hacı Mustafa olarak geçmektedir. Bu belge aynı zamanda Saraybosna'da yazılmış bilinen en eski özgün belgedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.