Euro veya avro, Avrupa Birliği'nin kurumları tarafından kullanılan ve Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ile Yunanistan'ın oluşturduğu euro bölgesinin resmî para birimi.
Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.
Enflasyon veya parasal şişkinlik, ekonomideki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki genel artıştır. Bu genellikle tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılarak ölçülür. Genel fiyat seviyesi yükseldiğinde, her bir para birimi daha az mal ve hizmet satın alır; sonuç olarak, enflasyon paranın satın alma gücünde bir azalmaya karşılık gelir. TÜFE enflasyonunun tersi, mal ve hizmetlerin genel fiyat seviyesinde bir düşüş olan deflasyondur. Enflasyonun yaygın ölçüsü, genel bir fiyat endeksindekinin yıllık olarak yüzde değişimi olan enflasyon oranıdır. Hanelerin karşılaştığı fiyatların hepsi aynı oranda artmadığından, bu amaçla genellikle tüketici fiyat endeksi (TÜFE) kullanılır.
Madenî para veya eski dilde sikke; altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para. İlkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine, daha kullanışlı bir değişim aracı olarak icad edilmiştir. Sikke kavramı daha çok tarihî madenî paraları tanımlamak için kullanılır. Günümüzde madenî paraları tanımlamak için bozuk para kavramı da kullanılır ancak bozuk para kavramı her zaman 'sadece' madenî paraları kapsamayabilir.
Türk lirası, Türkiye Cumhuriyeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde resmî olarak, Suriye Geçici Hükûmetinin ve Suriye Kurtuluş Hükûmetinin kontrol ettiği bölgelerde ise gayriresmî olarak kullanılan para birimidir. Alt birimi kuruş olan Türk lirasının basma ve yönetme faaliyetleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından sürdürülür.
Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.
Banknot ya da kâğıt para; taşıyana üzerinde yazan miktarın ödenmesi basan kurum tarafından garanti edilen, faiz taşımayan, yasal bir ödeme aracı. İngilizcedeki bank ve note yani banka ve not kavramlarının birleşiminden gelir. Banknotun, altın, gümüş, döviz gibi menkul kıymetlerden teşekkül eden bir karşılığı bulunmayabilir. Eskiyen para tedavülden çekilerek imha edilir.
Para aklama, çok genel tanımı ile, suçtan elde edilen malvarlığı değerlerinin yasal olmayan kaynağının gizlenmesi amacıyla meşru bir kaynaktan elde edilmiş gelir gibi gösterilmesi yönündeki işlem ve eylemlerdir.
Lev, Bulgaristan'ın para birimidir. 100 stotinkaya bölünmüştür. Lev para birimi kodu BGN olup simgesi лв şeklindedir.
Merkez bankası, bir ülkenin ya da ülkeler grubunun para politikasından sorumlu kurumdur. Merkez bankasının temel amacı para biriminin ve para arzının istikrarının sürdürülmesidir. Fakat merkez bankalarının bunun dışında bankacılık sektörünün son kredi mercii olmak, faiz haddinin kontrolü gibi görevleri de vardır. Bunun yanında merkez bankasının, bankalar ve diğer finansal kurumları, tedbirsizlik ve dolandırıcılığa karşı denetlemek gibi yetkileri de olabilir.
Antik Yunanistan'da ekonominin en önemli özelliği Yunanistan'ın yetersiz topraklarında tarımın öne çıkan önemidir. Daha sonra, MÖ 6. yüzyılda sanatçılık ve deniz ticareti başta olmak üzere alım-satım işleri gelişmeye başladı. Klasik Çağ'da önemi artarak tarımı da geri de bıraktı.
Bu madde Türkiye Cumhuriyeti madenî paralarını göstermektedir.
Tögrög ya da Tugrik, Moğolistan'da kullanılan para birimidir. Moğolistan Bankası tarafından dağıtılmaktadır. Tarihî olarak bir tane tögrög, 100 tane möngö (мөнгө)'ye bölünürdü, fakat çok az değeri olduğu için artık möngö madenî paraları kullanılmamaktadır.
Yemen riyali, Yemen'de kullanılan resmî para birimidir. Yemen Merkez Bankası tarafından dağıtılır. Yemen riyalinin alt birimi fils ve teknik olarak bir riyal, yüz tane filse bölünür, fakat Yemen'in birleşmesinden beri fils madenî paraları dağıtılmamaktadır.
Endonezya rupiahı ya da sadece rupiah, Endonezya'da kullanılan resmî para birimidir. Endonezya Bankası tarafından dağıtılır. Her nakit ve madenî parada kullanılan simge Rp. Hint para birimi olan rupiden türetiyor. Rupiahın alt birimi sen ve bir tane rupiah 100 tane sene bölünür, fakat enflasyon nedeniyle artık senler kullanılmamaktadır. Endonezya rupiahı, gayriresmî olarak Doğu Timor'da da kullanılmaktadır.
Komor frangı, Komorlar'da kullanılan resmî para birimidir. Komorlar Merkez Bankası tarafından dağıtılır, fakat kâğıt paralar Banque de France, madenî paralar Monnaie de Paris tarafından üretilir. Komor frangının alt birimi centime ve 100 centime'e bölünür, fakat centime paraları hiç dağıtılmamıştır. Aşağıdaki şekillerde dağıtılır:
- Madenî para: 1, 2, 5, 10, 25, 50, 100 frank
- Kâğıt para: 500, 1000, 2000, 5000, 10000 frank.
Cent, çoğu ulusal para birimi için temel para biriminin 1⁄100'üne eşit olan para birimi. Kelimenin kökeni, Latincede 100 anlamına gelen "centum"dan gelmektedir. Cent sözcüğü aynı zamanda bir cent değerindeki madenî para için de kullanılır.
Elektronik para, geleneksel kağıt para ya da madeni para gibi değerlilik, kabul edilirlik, ticaret, biriktirme ve borç verme işlerine yarayan ama gene de bazı farkları olan bir sayısal unsur, bir değişim aracı, bir döviz cinsidir.
Alışveriş sepeti veya market arabası, özellikle süpermarketler tarafından, dükkân içindeki müşterilerin alışveriş sırasında kasayı alıp satış noktasına taşıması için kullandıkları bir araçtır. Çoğu durumda müşteriler, satın aldıkları ürünleri otoparka taşımak için arabayı da kullanabilirler, ancak bazı arabalar dükkândan çıkmalarını engellemek için tasarlanmıştır. Bazı yerlerde alışveriş sepeti konveyörü tasarlanmıştır.
Platinum Koala, Perth Darphanesi tarafından basılan bir Avustralya külçe madenî parasıdır. Paranın yazı kısmında Avustralya Kraliçesi II. Elizabeth, tura kısmında ise bir koala yer almaktadır. 18 Haziran 1987'de Avustralya hükûmeti, önceki yıl basılan altın madenî paraların ardından, platin ve gümüş madenî para basımını da onayladı. Eylül 1988'de, Perth Darphanesi'nde basım işlemine başlandı. 1991'de, ticari amaçlı olarak 2 ons, 10 ons ve 1 kg'lik altın, gümüş ve platin paralar tanıtıldı.
