İçeriğe atla

Jet lag

Jet lag
UzmanlıkNöroloji Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Jet lag, uzun mesafe (doğu-batı veya batı-doğu) seyahatinin neden olduğu vücudun sirkadiyen ritimlerindeki değişikliklerden kaynaklanan fizyolojik bir durumdur. Örneğin, New York'tan Londra'ya, yani batıdan doğuya uçan biri beş saat geri gelmiş gibi hisseder. Londra'dan New York'a, yani doğudan batıya seyahat eden biri ise, sanki 5 saat sonrasına gitmiş gibi hisseder. Jet lag daha önce sirkadiyen ritim uyku bozukluklarından biri olarak sınıflandırılmıştır.[1]

Jet lag, biyolojik saatin yeni saat dilimine tam olarak ayarlanması birkaç gün sürebilir. Jet lag özellikle havayolu pilotları, uçak mürettebatı ve sık seyahat edenlerde görülür. Havayolları jet lag'ın neden olduğu pilot yorgunluğuyla mücadele etmeyi amaçlayan düzenlemelere sahiptir.

Sebep

Jet lag, kronobiyolojik bir sorundur,[2] sıklıkla vardiyalı çalışma ve sirkadiyen ritim uyku bozukluklarının neden olduğu sorunlara benzer. Birkaç zaman dilimi boyunca seyahat ederken, vücut saati (sirkadiyen ritim) alıştığı ritimlere aykırı gün ışığı ve karanlık yaşadığı için şaşacaktır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Highlights of Changes from DSM-IV-TR to DSM5" (PDF). American Psychiatric Association. 17 Mayıs 2013. 17 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2013. 
  2. ^ Waterhouse (1999). "Jet-lag and shift work: (1). Circadian rhythms". Journal of the Royal Society of Medicine. 92 (8). ss. 398-401. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uyku</span> doğal dinlenme biçimi

Uyku, bilincin değiştiği ve duyusal etkinliğin belirli bir dereceye kadar azaldığı, bilinçli zihinsel etkinliğin durduğu bir haldir. Uykuda kas ve çevre ile etkileşim azalır. Uyku, uyaranlara tepki verme yeteneği açısından uyanıklıktan farklı olsa da aktif beyin kalıplarını içerir ve bu da onu koma veya bilinç bozukluklarından daha duyarlı yapar.

<span class="mw-page-title-main">Londra</span> Birleşik Krallıkın başkenti

Londra, İngiltere'nin ve Birleşik Krallık'ın başkenti ve en kalabalık şehridir. Büyük Britanya adasının güneydoğusundaki Thames Nehri üzerinde duran Londra, iki bin yıldır büyük bir yerleşim yeri olmuştur. Londra, Londra Belediye Başkanı ve Londra Meclisi tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek hızlı demiryolu</span> Konvansiyonel sistemlerden önemli ölçüde daha hızlı ve gelişmiş demiryolu taşımacılığı ve teknoloji ile geliştirilmiş altyapı sistemleri

Yüksek hızlı demiryolu (YHD), kendine özgü ray sistemi ve bu sisteme entegre özel raylı taşıtları ile geleneksel demiryolu trafiğinden önemli ölçüde daha hızlı ulaşıma imkân tanıyan demiryolu taşımacılığı türüdür. Dünya çapında bir tek geçerli standart tanım bulunmamakla birlikte, 250 kilometre/saat (160 mph) ve üstü hıza uygun yeni demiryolu hatları ve 200 kilometre/saat (120 mph) ve üstü hıza uygun geliştirilmiş mevcut demiryolu hatları yaygın olarak yüksek hızlı demiryolu olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 747</span> Boeing tarafından üretilen, orta-uzun menzilli, geniş gövdeli yolcu-kargo uçağı

Boeing 747, havayolu taşımacılığında kullanılan bir jet uçağıdır. İlk ticari uçuşunu 1970 yılında gerçekleştirmiştir. Büyüklük rekorunu Airbus A380'in hizmete girdiği 2006 yılına kadar elinde tutmuştur. 2006 yılı itibarıyla en uzun kanat genişliğine Hughes H-4 Hercules sahiptir ancak en büyük ticari uçak, Sovyet yapımı kargo uçağı Antonov An-225'tir.

<span class="mw-page-title-main">Manhattan</span> New York şehrinin bir bölgesi

Manhattan, Brooklyn, Queens, Bronx ve Staten Island ile birlikte New York şehrini oluşturan 5 ana bölgeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Melatonin</span> Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir.

Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir. Bir besin takviyesi olarak, genellikle jet lag veya vardiyalı çalışma gibi kısa süreli uykusuzluk tedavisi için kullanılır ve genellikle ağızdan alınır. Bununla birlikte, bu amaçla kullanım için faydalı olup olmadığı kesin olarak kanıtlanmamıştır. 2017'de yapılan bir araştırmada melatonin kullanımıyla uyku başlangıcının altı dakika daha çabuk gerçekleştiğini, ancak toplam uyku süresinde hiçbir değişiklik olmadığı tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">Suhoy Superjet 100</span>

Superjet 100, bilinen eski adı ile Suhoy Superjet 100 veya kısaca SSJ100, Suhoy tarafından tasarlanan ve Birleşik Uçak Şirketi tarafından üretilen bir bölgesel jet. Gelişimine 2000 yılında başlanmıştır. İlk uçuşunu 19 Mayıs 2008'de yapan uçak, hizmete 21 Nisan 2011'de Armavia ile girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Do & Co</span> şirket

DO & CO Avusturya'da kurulmuş, yemek, uçak ve tren yemek hizmetleri, organizasyon, otelcilik gibi sektörlerde faaliyet gösteren şirket. Merkezi Viyana'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jeffrey C. Hall</span> Amerikalı genetikçi, kronobiyolojist ve bilim insanı

Jeffrey C. Hall tam adı ile Jeffrey Connor Hall, Amerikalı genetikçi, kronobiyolojist ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Wizz Air</span> Macaristan merkezli bir düşük bütçeli hava yolu şirketi

Wizz Air Holdings Ltd., Jersey'de kayıtlı bir Macar ultra düşük bütçeli (low-cost) hava yolu şirketidir. Şirket, Wizz Air Hungary, Wizz Air Malta, Wizz Air Abu Dhabi ve Wizz Air UK'yi içermektedir. Havayolları, Avrupa'daki birçok şehre hizmet vermenin yanı sıra Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Güney ile Orta Asya'daki bazı destinasyonları da kapsamaktadır. 2023 yılı itibarıyla, havayolu grubunun en büyük üsleri Budapeşte Ferenc Liszt Uluslararası Havalimanı, Bükreş Henri Coandă Uluslararası Havalimanı ve Londra Luton Havalimanı'dır ve 194 havalimanına uçuş gerçekleştirmektedir. Holding şirketi Londra Borsası'nda listelenmiş olup FTSE 250 Endeksi'nin bir parçasıdır.

Aktigrafi, insan dinlenme / aktivite döngülerini izlemenin invazif olmayan bir yöntemidir. Kaba motor aktivitesini ölçmek için akimetri sensörü olarak da adlandırılan küçük bir aktigraf ünitesi bir hafta veya daha uzun süre giyilir. Ünite genellikle bilekte takılan kol saati benzeri bir pakette bulunur. Aktigraf ünitesinin maruz kaldığı hareketler sürekli olarak kaydedilir ve bazı birimler ışığa maruz kalmayı da ölçer. Veriler daha sonra bir bilgisayara iletilebilir ve çevrimdışı analiz edilebilir; bazı sensör markalarında veriler gerçek zamanlı olarak iletilir ve analiz edilir.

Uyku Bozukluklarının Uluslararası Sınıflaması ya da "klinisyenler ve araştırmacıların uyku bozuklukları alanında kullandıkları epidemiyolojik ve kodlu tanı koyma kaynağıdır." ICSD Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi ile Avrupa Uyku Araştırmaları Topluluğu, Japon Uyku Araştırmaları Topluluğu ve Latin Amerika Uyku Topluluğu tarafından oluşturuldu. 1979'da hazırlanan Uyku Ve Uyarılma Bozukluklarının Tanısal Sınıflaması (DCSAD)'nın bir revizyonu olarak geliştirildi. İlk olarak 1990'da çıkarıldı, 1997'de ICSD-R adıyla revize edilerek yeniden basıldı. ICSD-2 adındaki güncellenmiş ikinci edisyonu 2005'te, üçüncü edisyonu ICSD-3 ise 2014'te çıktı.

Air Botswana Corporation, merkezi Gaborone'de bulunan Botswana'nın devlete ait ulusal bayrak taşıyıcı havayoludur. Sir Seretse Khama Uluslararası Havalimanı'ndaki ana üssünden tarifeli yurt içi ve bölgesel uçuşlar gerçekleştirmektedir. Air Botswana birkaç yıldır zarar etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pilotaj hatası</span> bir hava aracının pilotunun kararı, eylemi veya eylemsizliği

Pilotaj hatası veya pilot hatası; pilot tarafından yapılan bir eylemin veya alınan bir kararın, gerçekleşen kazaya ana veya yardımcı neden olduğunu tanımlayan bir havacılık terimidir. Pilotaj hatası veya pilot hatası terimi, kasten yapılan eylemleri içermez.

Yasal olarak Air Nostrum olarak anılan Air Nostrum, Líneas Aéreas del Mediterráneo, S.A., merkezi Valencia'da bulunan bir İspanyol bölgesel havayoludur.

<span class="mw-page-title-main">UPS Airlines</span>

UPS Airlines, Louisville, Kentucky merkezli bir havayolu kargo şirketidir. Uçulan yük hacmi bakımından dünya çapında dördüncü en büyük kargo havayolu olan UPS Havayolları, dünya çapında 815 noktaya uçmaktadır. 1988'deki lansmanından bu yana UPS'in yüzde yüz iştiraki olan havayolu, 2018'de 30. faaliyet yılını kutladı.

<span class="mw-page-title-main">Epitalamus</span>

Epitalamus, diensefalonun (dorsal) arka bölümüdür. Diensefalon epitalamus, talamus, hipotalamus ve hipofiz bezini de içeren ön beynin bir parçasıdır. Epitalamus, habenüler çekirdekleri ve bunların birbirine bağlanan liflerini, habenüler komissürü, stria medullarisi ve epifiz bezini içerir.

Michael Warren Young Amerikalı biyolog ve genetikçi. Otuz yılı aşkın süredir Drosophila melanogaster de genetik olarak kontrol edilen uyku ve uyanıklık modellerini araştırmaktadır.

Aşağıdakiler, DSM ve ICD tarafından tanımlanan ruhsal bozuklukların bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Davranışsal uyku tıbbı</span>

Davranışsal uyku tıbbı (BSM), uyku tıbbı içinde, uykuyu etkileyen psikolojik, fizyolojik, davranışsal, bilişsel, sosyal ve kültürel faktörlere odaklanan, uyku ile ilgili bozuklukların bilimsel araştırmasını ve klinik tedavisini kapsayan bir alandır. BSM'nin klinik uygulaması, öncelikle farmakolojik olmayan tedavileri kullanan kanıta dayalı bir davranışsal sağlık disiplinidir. BSM müdahalelerinde kullanılan birincil teknikler, uyku ile ilgili zorlukları başlatan ve sürdüren davranış, düşünce ve çevresel faktörlerde sistematik değişiklikleri içerir.