İçeriğe atla

Jerome Friedman

Jerome Isaac Friedman
Doğum28 Mart 1930 (94 yaşında)
Chicago, ABD
MilliyetAmerikan
Mezun olduğu okul(lar)Chicago
ÖdüllerNobel Fizik Ödülü(1990)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumlarMassachusetts Institute of Technology (MIT)
Doktora
danışmanı
Enrico Fermi

Jerome Isaac Friedman 28 Mart 1930 Chicago doğumlu Amerikan fizikçidir. Massachusetts Institute of Technology (MIT), fizik fakultesi ve enstitüsünde profesörlük yapmaktadır.[1]

Biyografisi

Jerome I. Friedman,28 Mart 1930'da Rusya göçmeni Selig ve Lillian Friedman çiftinin ikinci çocuğu olarak Chicago, Illinois'de doğdu. Babası 1913 yılında ABD'ye gelmiştir ve I. Dünya Savaşı'nda ABD Ordusu Topçu birliğinde görev yapmıştır. Finansal zorluklara rağmen ailesi çocuklarına müzik ve sanat dersleri aldırmayı başarmıştır.

Tania Letetsky-Baranovsky ile evlenen Friedman'ın Ellena, Joel, Martin ve Sandra isimlerinde dört çocuğu vardır. Kendi mesleğiyle pek de alakası olmayan hobileri olan Friedman boş zamanlarında tiyatro, müzik, bale etkinliklerine katılıp, boyama ve Asya seramik çalışmaları yapmaktadır.[2]

Eğitimi

İlk ve orta öğrenimini Chicago'da almıştır. Lise eğitimini özel bir sanat okulunda tamamlamıştır. Öğretmenlerinin tavsiyesine uymayarak Chicago Sanat Müzesi Enstitüsü yerine tam burslu olarak Chicago Enstitüsü liberal sanat bölümünde eğitime başlar. Yüksek lisans için 1950'de fizik bölümüne giriş yapar, 1953'te masterını tamamlar, 1956'da 'proton kutuplaşmayla çekirdeklerin saçılmasıyla çıkan siklotron enerji' konulu teziyle doktor unvanı alır. Tezin amacı, kutuplaşmanın elastik veya inelastik saçılma sonucu olmadığının saptanmasıdır. Çalışmalarına Chicago Üni. nükleer emülsiyon laboratuvarında devam ettirmiştir.[3]

1957'de Stanford Üniversitesi, Yüksek Enerji Fiziği Laboratuvarı, Hofstadter grubunda araştırma görevlisi olur. 1960 yılında Massachusetts Enstitüsü Fizik Bölümü'nde öğretim üyesi olmuştur. Henry W. Kendall 1961 yılında Friedman'ın araştırma grubuna katılır. Araştırmalarına 1963 yılında Richard E. Taylor da yardımcı olmaya başlar.[4] 1980 yılında, MIT'de Nükleer Bilim Laboratuvarı Müdürü ve ardından 1983 ile 1988 yılları arasında Fizik Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yapar. Ayrıca altı yıl aynı üniversitenin Araştırma Derneği Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yapar.[5]

Enerji ve Süperiletken Süper Çarpıştırıcısı Laboratuvarı Bilimsel Politikalar Kurulu başkanlığı ve Yüksek Enerji Danışma Kurulu üyeliği yapmıştır. deneysel yüksek enerji fiziği araştırma grubu çabadır.[6]

1990 yılında Richard E. Taylor ve Henry W. Kendall ile Nobel Fizik Ödülünü kazanır.[7] 2008'de Belgrad Üniversitesi (Belgrad, Sırbistan) tarafından 'Fahri Doktora' verilir. Belgrad Üniversitesi, Teorik ve Deneysel Fizik Enstitüsü ile fizik fakültesinde aynı yıl fahri profesör olur.

Kaynakça

  1. ^ Britannica. "Jerome Isaac Friedman" (İngilizce). 14 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  2. ^ otobiyografi. "Jerome Isaac Friedman" (İngilizce). 19 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  3. ^ G Ekspong (1997). Nobel Lectures in Physics 1991-1995 (İngilizce). World Scientific Publishing Company . ISBN 981-02-2677-2. 26 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  4. ^ Jerome I. Friedman (1997). Public lectures (İngilizce). ISBN 9971886073. 
  5. ^ Mit.edu. "Honors & Award" (PDF) (İngilizce). 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  6. ^ Mit.edu. "Department of Physics" (İngilizce). 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  7. ^ Nobel. "Nobel Fizik Ödülleri" (İngilizce). 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Teknoloji Enstitüsü</span> ABD, Massachusettste kurulu vakıf üniversitesi

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Cambridge, Massachusetts'te bulunan özel bir araştırma üniversitesi. Enstitü, Charles Nehri boyunca bir milden (1,6 km) daha fazla, kentsel bir kampüse ve bir kara hibe, bir deniz hibe ve uzay hibesine sahiptir. Enstitü ayrıca MIT Lincoln Laboratuvarı, Bates Merkezi ve Haystack Gözlemevi gibi bir dizi büyük, kampüs dışı tesisin yanı sıra Broad ve Whitehead Enstitüleri gibi kendine bağlı laboratuvarları da içerir.

<span class="mw-page-title-main">James Franck</span> Alman fizikçi (1882 – 1964)

James Franck, Hamburg doğumlu, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü kazanmış bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Isidor Isaac Rabi</span> Amerikalı fizikçi (1898 – 1988)

Isidor Isaac Rabi, manyetik rezonans görüntülemede (MRI) kullanılan nükleer manyetik rezonansı keşfetmesiyle 1944'te Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı bir fizikçiydi. Aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nde mikrodalga radarında ve mikrodalga fırınlarda kullanılan boşluk magnetronu üzerinde çalışan ilk bilim insanlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Samuel C. C. Ting</span>

Samuel Chao Chung Ting; "yeni bir tür temel ağır parçacığın keşfindeki öncü çalışmaları için" Burton Richter ile birlikte 1977 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Çin kökenli Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü</span>

Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü (KIT), Almanya'nın en büyük ve en prestijli araştırma ve eğitim kurumlarından birisidir. Bu kurum 1 Ekim 2009'da Karlsruhe Üniversitesi'nin ve Karlsruhe Araştırma Merkezi'nin birleşmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Yoichiro Nambu</span> Amerikalı teorik fizikçi (1921 – 2015)

Yoichiro Nambu Japonya doğumlu Amerikan fizikçidir. Chicago Üniversitesi Enrico Fermi Enstitüsü'nde ve Harry Pratt Judson fizik dalı üstün hizmet profesörüdür. Teorik fizik dalında atomaltı parçacıkları mekanizmasında kendiliğinden simetri kırılması keşfi üzerine 2008 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Adam Riess</span>

Adam Guy Riess, Özellikle Süpernovalar üzerine yaptığı araştırmalar ile tanınan Amerikalı astrofizikçi. Riess 2006 yılında Shaw Ödülü ve 2011 yılında Nobel Fizik Ödülü sahibi olmuştur. Nobel Fizik Ödülünü Saul Perlmutter ve Brian Schmidt ile birlikte evrenin genişlemesinin hızlandığına dair kanıt arama çalışmaları nedeniyle almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Perl</span>

Martin Lewis Perl, keşfini gerçekleştirdiği Tau leptonu ile 1995 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmış olan Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Henry Kendall (fizikçi)</span>

Henry Way Kendall, derin inelastik saçılma ilgili öncü niteliğindeki araştırmaları için "Jerome Isaac Friedman ve Richard E. Taylor ile birlikte 1990 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikalı parçacık fizikçisi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Carl Wieman</span>

Carl Edwin Wieman, 1995 yılında Eric Allin Cornell ile ilk doğru Bose-Einstein Yoğuşmasını ürettiği için 2001 Nobel Fizik Ödülünü kazanan, günümüzde Colombia Üniversitesinde profesörlük yapan Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Eric Cornell</span> Amerikalı fizikçi

Eric Allin Cornell Carl E. Wieman ile Bose-Einstein yoğunlaşması üzerine yaptıkları buluş nedeniyle 2001 Nobel Fizik Ödülü kazanmış Amerikan fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Louis Néel</span> Fransız fizikçi (1904 – 2000)

Louis Eugène Félix Néel, özellikle antiferromanyetizma ve ferromanyetizma ile ilgili temel çalışmaları sonucunda, katı hal fiziğine yaptığı önemli katkılar nedeniyle 1970 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Fransız fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">David Baltimore</span> Amerikalı biyolog

David Baltimore, Fizyoloji veya Tıp ödülü kategorisinde Nobel sahibi Amerikalı biyolog ve üniversite idarecisi.

<span class="mw-page-title-main">Clinton Davisson</span> Amerikalı fizikçi (1881 – 1958)

Clinton Joseph Davisson, elektron kırınımı keşfi ile 1937 yılında Nobel Fizik Ödülünü alan Amerikalı fizikçidir. Davisson ödülü bağımsız olarak kendi ile aynı anda elektron kırınımını keşfeden George Paget Thomson ile paylaşmıştır.

SLAC Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı başkanlığında, Stanford Üniversitesi'ne bağlı Bilim Enerji Ofis Departmanı tarafından işletilen ulusal laboratuvardır. Laboratuvarda 3,2 km uzunluğunda dünyanın en uzun doğrusal parçacık hızlandırıcısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Michael Kosterlitz</span> İngiliz fizikçi

John M. Kosterlitz tam adı ile John Michael Kosterlitz, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Brookhaven Ulusal Laboratuvarı</span>

Brookhaven Ulusal Laboratuvarı, Amerika Birleşik Devletleri Enerji Bakanlığı'na bağlı bir bilim ve mühendislik araştırması laboratuvarıdır. 1947 yılında eski Amerika Birleşik Devletleri Ordusu üssü Camp Upton arazisinde kurulmuş olup adını yakınlarındaki Brookhaven kasabasından almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">John Goodenough</span>

John Bannister Goodenough, Amerikan malzeme bilimci, bir katı-hal fizikçisi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi. Austin'deki Texas Üniversitesi'nde makina mühendisliği ve malzeme bilimi alanlarında profesör. Goodenough, lityum iyon pillerin geliştirilmesi ve tanımlanmasıyla, malzemelerdeki manyetik aşırı değişim işaretlerini tanımlayan Goodenough–Kanamori kurallarıyla ve bilgisayar RAM'lerinde yeni ufuklar açan geliştirmeleriyle geniş ölçüde tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francis Wheeler Loomis</span> Amerikalı fizikçi

Francis Wheeler Loomis fizik alanındaki katkılarıyla tanınan Amerikalı bilim insanı.