İçeriğe atla

Jenő Landler

Jenő Landler
Jenő Landler
Doğum23 Kasım 1875
Gelse, Macaristan
Ölüm25 Şubat 1928
Cannes, Fransa
MilliyetMacar
MeslekPolitikacı

Jenő Landler (23 Kasım 1875 – 25 Şubat 1928), Macar komünist siyasetçi ve önder.[1] Kısa ömürlü olan Macaristan Sovyet Cumhuriyeti yönetiminde yer almıştır.[2]

Hayatı

Gençliği

Liseden sonra hukuk eğitimine başladı ve siyasi fikirlerine yakın olan Macaristan Sosyal Demokrat Partisine girdi. Partinin örgütlediği metal işçileri sendikası hareketine katıldı. Siyasi eğilimi süreç içerisinde daha da sola kaydı ve komünist oldu.

Ekim Devrimi

I. Dünya Savaşı sırasında ne yaptığı bilinmemektedir. Ancak Ekim Devrimi sonrasında özellikle Béla Kun ve Tibor Szamuely ile birlikte eski Rus İmparatorluğu topraklarında savaş esiri düşmüş olan ve Ekim Devrimi ile birlikte serbest bırakılan Macar askerlerinin sosyalizm fikrini benimsemesi için uğraştı. Rus İç Savaşı sırasında Bolşevikler safında savaştı.

Macar Sovyet Cumhuriyeti

Mart 1919'da Macar Sovyet Cumhuriyeti'nin ilan edildiği devrimden sonra komünist iktidarda İçişleri Halk Komiseri olarak görev yaptı. Cumhuriyetin çökmesini takiben Avusturya'ya kaçtı.

Ölümü

1928 yılında sürgünde Cannes'da öldü. Külleri Moskova'ya götürülmüş ve Kremlin Duvarı Mezarlığı'na yerleştirilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414. 
  2. ^ Pons, Silvio (2020). The Cambridge history of communism. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-1316634578. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Komünist sembolizm, komünizmin kullandığı semboller ve genel olarak komünizmi temsil ettiği düşünülen öğelerin toplamına verilen isimdir. Komünist sembolizm genellikle bir ülkenin sanayi işçilerini ve/veya çiftçilerini temsil eden semboller barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Kominform</span>

Kominform, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin ve Doğu Avrupa ülkelerinin, 5 Ekim 1947'de "Amerikan emperyalizminin bir aleti" olarak tanımladığı Marshall Planı'na karşıt bir girişim olarak; SSCB, Polonya, Bulgaristan, Çekoslovakya, Romanya, Macaristan, Yugoslavya, Fransa, İtalya komünist partileri liderlerini bir araya getiren Kominform'u kurmuştur. Kominform, görünüşte Marshall Planı'na mukabele amacına yönelik bir adım olarak takdim edilmişse de, gerçekte amacı, dünya ve özellikle Avrupa Komünist hareketinin koordinasyonu ve Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı ertesinde lağvedilen 3. Enternasyonal'in fonksiyonlarını üstlenmekteydi. Bu nedenle Kominform bir nevi 3. Enternasyonal'in ardılı olarak nitelendirilebilir.

Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi, Nail Çakırhan, Nâzım Hikmet, Şevket Süreyya Aydemir, Vala Nurettin gibi çoğu TKP üyesi aydının da öğrenim gördüğü Sovyet eğitim kurumu. Sun Yat-sen Üniversitesi de denir. Sıkça Rusça kısaltması olan KUTV olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Béla Kun</span> Macar komünist devrimci (1886-1938)

Béla Kun [ˈbeːlɒ kun], Macar komünist politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Karelo-Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Karelo-Fin Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısa süreli bir Sovyet cumhuriyetidir. 1940'ta Karelo-Fin SSC adını alarak Sovyetlerde bağlı kalmıştır. 1956'ya kadar Sovyetlerin yönetiminde kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Sovyet Cumhuriyeti</span>

Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi Nişanı</span>

Ekim Devrimi Nişanı 31 Ekim 1967'de, 1917 Ekim Devrimi'nin ellinci yıldönümü dolayısıyla, devlete çok değerli hizmetlerde bulunmuş Sovyet yurttaşlarını, ayrıca yabancı ülkelerle dostça ilişkilerin gelişmesine ya da barışın savunulmasına katkıda dokunmuş kişileri ödüllendirmek üzere 1967'de konulmuş olan Sovyet nişanı.

<span class="mw-page-title-main">Sergo Orconikidze</span>

Grigol Orconikidze, Sergo Orconikidze olarak da tanınır. Politbüro üyesi. "Koba" lakaplı Stalin'in yakın dostu. Orconikidze, Stalin ve Mikoyan ile birlikte yarı şaka maksatlı "Kafkasya hizbi" olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fyodor Tolbuhin</span>

Fyodor Ivanoviç Tolbuhin, Rus asıllı SSCB'li asker, Sovyetler Birliği Mareşali. II. Dünya Savaşı'nda Bulgaristan'a giren Sovyet Ordusunun başındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Tibor Szamuely</span>

Tibor Szamuely, Macar komünist politikacı, kısa ömürlü olan Macaristan Sovyet Cumhuriyeti yönetiminde yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matvey Zaharov</span>

Matvey Zaharov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birlliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Petrov</span>

Vasiliy İvanoviç Petrov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

Gürcistan Komünist Partisi Gürcistan'da Komünist partidir. Parti, Sosyalist İşçi Partisi ismi ile 23 Şubat 1992 tarihinde kurulmuştur. Adalet Bakanlığı'na 27 Şubat 1998 tarihinde kaydettirilmiştir. 1992 seçimlerinde, 4 milletvekilliği kazanmıştır. 1994–1995 döneminde parlamentoda grubunu korumuştur. 1995 seçimlerinde % 3 oy almıştır.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 21. Kongresi 27 Ocak ile 5 Şubat 1959 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. Nikita Kruşçev'in, 1957 yılında "Karşı Parti Hareketi" darbe teşebbüsü sonrası rakiplerine karşı gücü elinde toplamaya çalıştığı, dönem arası ya da "olağanüstü" kongredir. Yedi yıllık ekonomik kalkınma planı kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Demokratik Cumhuriyeti</span>

İlk Macar Cumhuriyeti veya dönemdeki ismiyle Macaristan Halk Cumhuriyeti kısa ömürlü halk cumhuriyeti, 1918 sonlarından 1919 ortalarına kadarlık olan kesinti arasında yaşadı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun dağılması sonucu kuruldu. Macar Halk Cumhuriyeti, Macaristan Krallığı'nın yerini almış ve yerine başka bir kısa ömürlü devlet getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Terör (Macaristan)</span>

Kızıl Terör, 1919'da kurulan Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'nin dört ay süren rejiminde antikomünist kişilere uygulanan kızıl terör. Sovyet Rusya'da uygulanan Kızıl Teröre hem amaç hem de etki bakımımdan benzerliği nedeniyle o aynı ad ile anıldı. Kısa bir süre sonra tıpkı Sovyet Rusya'da olduğu gibi komünistlere karşı Beyaz Terör izledi.

<span class="mw-page-title-main">Lenin Çocukları</span>

Lenin Çocukları, 1919'da kısa süreli Macaristan Sovyet Cumhuriyeti'ni desteklemek amacıyla kurulmuş Kızıl Terör olayında başrol oynamış komünist örgüttü. Grup, deri ceket giymiş yaklaşık 200 genç adamdan oluşuyordu. Tibor Szamuely, askeri komiser iken birlik komutanı József Cserny'dir. Lenin Çocukları, komünist hükûmete muhalif olan sesleri bastırmak için kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">1948 Çekoslovakya darbesi</span> Çekoslovakya Komünist partisinin Sovyetler birliğinin desteğiyle ülke yönetimine el koyması

1948 Çekoslovakya darbesi veya Prag darbesi, Şubat 1948'de Çekoslovakya Komünist Partisi'nin Sovyetler Birliği'nin desteği ile Çekoslovakya'nın kontrolü ele geçirerek ülkedeki 40 yıllık sosyalist yönetimin başlangıcı olan olaydı.

Bir sovyet cumhuriyeti sovyetlerin oluşturduğu hükûmet ve sovyet demokrasisine dayanan bir cumhuriyettir.