İçeriğe atla

Jefferson Nehri

Koordinatlar: 45°55′39″K 111°30′29″B / 45.92750°K 111.50806°B / 45.92750; -111.50806
Jefferson Nehri
Beaverhead ve Big Hole nehirlerinin birleşerek Jefferson Nehri'ni oluşturduğu bölge. (İkiz Köprüler, Montana)
Beaverhead ve Big Hole nehirlerinin birleşerek Jefferson Nehri'ni oluşturduğu bölge. (İkiz Köprüler, Montana)
Konum
Ülke(ler)Montana ABD (100%)
Genel bilgiler
Kaynakİkiz Köprüler, Montana (45°34′05″K 112°20′21″B / 45.56806°K 112.33917°B / 45.56806; -112.33917[1])
AğızMissouri Nehri Three Forks Montana (45°55′39″K 111°30′29″B / 45.92750°K 111.50806°B / 45.92750; -111.50806[1])
Uzunluk83 mi (134 km)
Havza alanı9.532 sq mi (24.690 km2)
DebiThree Forks:

- Minimum 43 cu ft/s (1.2 m3/s)
- Ortalama 1,899 cu ft/s (53.8 m3/s)
- Maksimum 17,000 cu ft/s (480 m3/s)

Jefferson Nehri, ABD'nin Montana eyaleti içinde doğup sonlanan, Kuzey Amerika'nın en uzun nehri olan Mississippi Nehri'nin ana kollarından olan Missouri Nehri'nin bir koludur. Yaklaşık 83 mil (134 km) uzunluğunda bir nehirdir.[2][3]

Özellikleri

Parrot Kalesi yakınlarından Jefferson Nehri'nin bir kesiti. (Ekim 2007)

Madison Nehri ile birlikte Jefferson Nehrinin resmi ağız noktası olarak, Three Forks yakınlarındaki Missouri Headwaters State Park kabul edilir. Nehir 1 km aşağı yönde (kuzeydoğu) Gallatin Nehri ile birleşir.

Nehrin tamamı ABD'nin Montana eyaleti sınırları içinde akar. Ayrıca Mississippi Nehri'ne katkısı da önemlidir. Kolları olan Missouri ve Jefferson Nehirleri ile birlikte ölçüldüğünde toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulan Mississippi Nehri, bu kriterle ölçüldüğünde Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en uzun 4. nehridir.

Kaynağından itibaren Missouri Nehri ile birleştiği noktaya kadar olan uzunluğu 134  km'dir. Jefferson Nehrinin ulaşımda, ziraatta ve diğer alanlarda sağladığı sayısız faydalı yönünün yanında, bir de zararlı tarafı bulunmaktadır. Her yıl 400 milyon ton verimli toprağı Meksika Körfezi ağzındaki deltaya yığar. Mississippi birkaç defa taşmıştır. 1929 ve 1937 yılında meydana gelen taşkınlarda büyük hasar meydana gelmiştir. Taşkınları önlemek için nehir üzerinde barajlar, pompalama istasyonları ve tali kanallar yapılmıştır. Nehirde petrol, petrol ürünleri, demir, çelik, kömür, kum ve çakıl başlıca taşınan yüklerdir.

Louisiana Bölgesi'nin kâşifleri Meriwether Lewis ve William Clark.
Jefferson River kanyonunun dik ve dar bölümünü oluşturan Madison Group kireçtaşlarında küçük deniz fosilleri bulunabilir.
Lewis ve Clark'ın gerçekleştirdiği keşiflerinin rotası.
Beaverhead ve Big Hole nehirlerinin birleşerek Jefferson Nehri'ni oluşturduğu bölge. (İkiz Köprüler, Montana)
Jefferson, Beaverhead ve Red Rock nehirlerinin uydudan çekilmiş görüntüsü.

Keşfedilmesi

ABD'nin Louisiana Bölgesi'ni Fransa'dan satın almasından sonra, Montana'nın da içinde yer aldığı bu bölgede Meriwether Lewis ve William Clark tarafından keşifler yapıldı. Başkan Thomas Jefferson tarafından görevlendirilen iki liderin tek görevi keşif değil, Meksikalılar ve Kızılderililer olmak üzere ticari ilişkiler kurmak ve Büyük Okyanus'a ulaşmak için uygun yol güzergâhları bulmak idi.[4] Bu dönemde keşfedilen nehre ABD başkanının adı verildi. Keşifler sonunda Lewis 1806 yılında başkan tarafından Louisiana Bölgesine Valisi olarak atandı.[5] Clark ise Missouri 1820 yılında eyalet olduğunda Missouri Valisi seçildi.[6]

Madison ve Jefferson Nehri'nin birleşerek Missouri Nehri'ne bağlandığı bölge.
Jefferson Nehri'nin Rocky Dağları arasında oluşturduğu kanyonun 1898 tarihli fotoğrafından 1913-1918 tarihleri arasında üretilip 1930'a kadar basımına devam edilmiş bir kartpostal.

Çevre konuları

Jefferson Nehri tüm akışı boyunca yerel çiftlik ve çiftlikler için bir sulama suyu kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ruby ve Beaverhead nehirlerinin yukarı bölgelerine inşa edilen barajlar, doğal akışları artırmak için salınan ilkbahar çıkışlarına göre yaz mevsimi boyunca daha fazla su depolanmaktadır. Buna bağlı olarak, nehrin bazı kısımları kuraklık yıllarında ciddi şekilde susuz kalmakta, sığ ve ılık hale gelmektedir. Bu da balık popülasyonlarını olumsuz etkilemektedir. Doğal olarak ılık su, sulama akışından ve otlatma uygulamalarından gelen aşırı besleyici maddelerle birleştiğinde, yaz ortasındaki alglerin hızlı bir şekilde büyümesine, doğal yaşama olduğu gibi, balıkçıların ve yüzücülerin de zarar görmelerine neden olabilmektedir.[7]

Ayrıca bakınız

  • Dünyanın en uzun nehirleri

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Jefferson Nehri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b U.S. Geological Survey Geographic Names Information System: Jefferson River, USGS GNIS (U.S. Geological Survey Geographic Names Information System)
  2. ^ Thompson, Curt (1993). Floating and Recreation on Montana Rivers (İngilizce). Lakeside, Montana: Curt Thompson. s. 128. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018. 
  3. ^ Fischer, Hank and Carol (1999). Paddling Montana (İngilizce). Helena, Montana: Falcon Publishing. s. 92. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018. 
  4. ^ Anderson, Irving (4 Şubat 2011). "Lewis and Clark - Inside the Corps - The Corps" (İngilizce). pbs.org. 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018. 
  5. ^ "Lewis & Clark National Historic Trail - Meriwether Lewis" (İngilizce). nps.gov (U.S. National Park Service). 4 Şubat 2011. 
  6. ^ "PBS - New Perspectives on THE WEST - William Clark (1770-1838)" (İngilizce). pbs.org. 4 Şubat 2011. 
  7. ^ Fischer, Hank and Carol (1999). Paddling Montana (İngilizce). Helena, Montana: Falcon Publishing. s. 95. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Louisiana</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Louisiana, ABD'nin Güney eyaletlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Illinois</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Illinois, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ortabatı eyaletlerinden birisi. Başkenti Springfield'dır. En büyük kenti Şikago'dur. Illinois, ABD'nin en kalabalık beşinci, en büyük yirmi beşinci eyaletidir. Michigan Gölü'nün batısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Mississippi (nehir)</span> Kuzey Amerika kıtası ve ABDnin en uzun akarsuyu.

Mississippi Nehri, Kuzey Amerika'nın en uzun nehridir. Çok büyük bir kısmı ABD (%98.5) ve birazı da Kanada sınırları içinde akar. Kolları olan Missouri ve Jefferson nehirleriyle birlikte toplam uzunluğu 6.275 km'yi bulur ve bu haliyle Nil, Amazon ve Yangtze nehirlerinden sonra dünyanın en büyük 4. nehridir.

<span class="mw-page-title-main">Sel</span> su taşkını

Sel, genellikle kuru olan araziyi sular altında bırakan bir su taşkını olayıdır. "Akma halinde olan su" anlamına gelen kelime, gelgitin içeri akışına da uygulanabilmektedir. Taşkınlar hidroloji disiplinin bir çalışma alanıdır. Tarım, inşaat mühendisliği ve halk sağlığı gibi alanlarda önemli bir endişe kaynağıdır. Genellikle insanların çevreye verdiği değişiklikler, sellerin yoğunluğunu ve sıklığını arttırır. Örneğin; ormansızlaşma ve sulak alanların kaldırılması gibi arazi kullanımı değişiklikleri, su seti akışındaki değişikliklere ve iklim değişikliğine yol açar. Aynı zamanda deniz seviyesinin yükselmesi gibi daha büyük çevresel sorunlara da yol açmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Katrina Kasırgası</span>

Katrina Kasırgası, Amerika Birleşik Devletleri tarihinin en yıkıcı ve en ölümcül kasırgalarından biri. 2005 yılı Atlas Okyanusu kasırga mevsiminin genelde 5., tropik kasırgalar arasında 11. ve Saffir-Simpson Kasırga Ölçeği'ne göre 5. Kategorideki 2. kasırgasıdır. Katrina, 23 Ağustos 2005 günü oluşmaya başladı ve Meksika Körfezi kıyısının orta-kuzeyi boyunca uğradığı yerlerde büyük hasarlara sebep oldu. Kasırganın neden olduğu en büyük can kaybı ve maddi zarar, New Orleans'ta meydana geldi. Set sisteminin başarısız olduğu Louisiana'yı sel bastı. Kasırga, Mississippi kıyısının karşısında ve Alabama'da şiddetini artırdı, öyle ki kasırganın merkezinin hızı saatte 160 km/saat olarak ölçüldü.

<span class="mw-page-title-main">Yellowstone Irmağı</span>

Yellowstone Irmağı ABD'deki Missouri Nehri'nın bir kolu olan ve uzunluğu 1114 km olan akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Missouri Nehri</span> Orta Amerika Birleşik Devletlerindeki büyük nehir

Missouri Nehri, Kuzey Amerika'daki en uzun nehirdir. Batı Montana'daki Rocky Dağları'ndan doğan Missouri, Missouri'deki St. Louis kentinin kuzeyinde Mississippi Nehri'ne kavuşmadan önce doğuya ve güneye doğru 3.767 km boyunca uzanır. Mississippi Nehri ile birleştiğinde, dünyanın dördüncü en uzun nehir sistemini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Helena, Montana</span> montana eyaletinin başkenti

Helena, ABD'de Montana eyaletinin başkenti.

<span class="mw-page-title-main">William Clark</span> Amerikalı kâşif

William Clark, Amerikalı kâşif, Kızılderili ajanı ve teğmen. Kuzey Amerika kıtasının iç kesimlerinin kâşifidir.

George Drouillard, Lewis and Clark's Voyage of Discovery adlı ABD'de Pasifik kıyısına doğru yapılan ilk karayolu seferinin sivil tercümanıdır. 1778'de Detroit Nehri bölgesinde doğdu. 1804 yılında yeni alınan Louisiana Bölgesinde çalışması için Kaptan Lewis tarafından işe alındı. Alanında kendini geliştirmiş avcı ve haritacı olan Drouillarda, Lewis ve Clark'ın seferinin tamamlanmasına katkı sağladı. 1809'da katıldığı Missouri Kürk Şirketi için gittiği Montana'da yerliler tarafından saldırıya uğradı. Parçalanarak öldürülen Drouillard'ın cesedi bilinmeyen bir mezara gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Menderes</span> nehrin yatağındaki kıvrım

Menderes,, bir nehrin yatağında meydana gelen kıvrımlara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Kolumbiya Nehri</span>

Kolumbiya Nehri ya da Columbia Nehri, Kuzey Amerika'da Pasifik Kuzeybatısı'nın en büyük nehridir ve uzunluğu 2,000 km'dir. ABD'nin dördüncü en büyük nehridir. Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletindeki Rocky Dağlarında doğan nehir, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington eyaletine geçer ve Oregon eyaletiyle sınır oluşturduktan sonra Büyük Okyanus'a dökülür. Drenaj havzası kabaca Fransa büyüklüğündedir ve Amerika Birleşik Devletleri'nin yedi eyaletine ve bir Kanada eyaletine kadar uzanır. Hacim bakımından Amerika Birleşik Devletleri'nin dördüncü büyük nehri olan Kolumbiya, Pasifik'e dökülen Kuzey Amerika nehirleri arasında en büyük debiye sahip olanıdır. Kolumbiya, dünyadaki nehirler arasında 36. en büyük debiye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Eel Nehri (Kaliforniya)</span>

Eel Nehri, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde Pasifik Okyanusuna dökülen bir nehir. Uzunluğu 315 km dir.

Dünyanın en uzun nehirleri listesi dünyada bulunan 1.000 km'den daha uzun olan nehir sistemlerini ihtiva eder. Uzunluk kavramı karmaşık ve tartışmalıdır. Değişik kaynaklar bir nehir sistemi hakkında bazen birbirinden farklı bilgiler vermektedir. Bilgi kaynaklarından farklı bilgiler verilmiş ise, eğer bu farklar büyük değilse bir ortalama verilmiştir ama eğer farklar çok büyükse değişik kaynaklardan verilen bilgiler ayrı ayrı parantez içine konulup verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Shenandoah Nehri</span>

Shenandoah Nehri ABD'de bulunan Potomac Irmağı'nin kollarından biri olup uzunluğu 89,5 km'dir. Virginia ve Batı Virginia eyaletlerinde bulunan ve her ikisinin de uzunluğu 160 km kadar olan iki ana kolu bulunmaktadır. Shenandoah Nehri Potomac Nehri'nin ana koludur. Shenoandoah Nehri ve altkolları merkezi ve aşağı Shenandoah Vadisi'nin(en) ve kuzeydoğu Virginia ve Batı Virginia'nın doğusundaki tava sapı gibi "Eastern Panhandle" arazilerinde bulunan Blue Ridge Dağları'nın batı tarafında olan Apalaş Dağları'ndski Page Vadisi'nin sularını bu havzalardan taşımaktadırlar. Nehrin debisi Harper's Ferry'de Potomac Irmağı'na katilmadan once ortalama olarak 60 m³/saniye oldugu bildirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lewis ve Clark Keşifleri</span>

Lewis ve Clark Keşifleri, Amerika Birleşik Devletleri başkanı Thomas Jefferson tarafından seçilerek daha önce Fransa'dan satın alınan Louisiana Bölgesini keşfetmeleri amacıyla görevlendirilen Meriwether Lewis (1774-1809) ve William Clark (1770-1838) tarafından yapılan keşiflerdir. Lewis ve Clark 1804 yılında Saint Louis'den 33 kişilik bir grupla ayrıldılar. Grup üyeleri yolda Batı'dan birçok yer gezdiler ve gördüklerini yazdılar. 1806 yılında ise Pasifik Okyanusu'na ulaştılar. Yol boyunca gruba rehberlik eden Sacagawea adında bir Kızılderili kadın katıldı. Keşifler sonunda Lewis Louisiana Bölgesi Valisi ve Clark Missouri Bölgesi Valisi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kol (akarsu)</span>

Kol, daha büyük bir nehre veya göle akan bir akarsudur. Bir kol doğrudan bir denize veya okyanusa akmaz. Kollar ve ana akım nehirleri, yüzey ve yeraltı sularının çevresindeki drenaj havzasına boşalarak suyu okyanusa doğru yönlendirir.

<span class="mw-page-title-main">Meriwether Lewis Clark Sr.</span>

Meriwether Lewis Clark Sr. mimar, inşaat mühendisi ve politikacıydı. Ayrıca Meksika-Amerikan Savaşı ve Amerikan İç Savaşı'nda askeri subay olarak görev yaptı. Ünlü kâşif William Clark'ın oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Su seti</span>

Su seti ya da su bentleri set, Dyke, dolgu, floodbank veya stopbank uzatılmış bir doğal olarak meydana gelen sırt ve yapay olarak üretilen bir dolgu ya da duvar bu düzenler su seviyesi. Genellikle olduğu toprak ve genellikle paralel bir seyri için nehir onun içinde taşkın veya alçak kıyı boyunca.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.