İçeriğe atla

Jeet Kune Do

Kontrol Edilmiş
Jeet Kune Do Simgesi

Jeet Kune Do (JKD) (Türkçe: Durduran Yumruğun Yolu) ve (İngilizce: The Way of the Intercepting Fist) Bruce Lee tarafından geliştirilen dövüş felsefesi.

Bruce Lee, felsefesini tanımlaması bakımından bu ismi eksik bulmuş ama zamanla kulağına hoş geldiği için değiştirmekten vazgeçmiş ve bu felsefeyi anlamayanlar için "o sadece bir isim" demiştir. Bruce Lee bu ismin sistemi tam olarak ifade edemediğini düşünerek bundan hep sıkıntı duyduğunu belirtmiştir. Bedeni daha ziyade eş zamanlı saldırarak müdafaa etme felsefesidir.

1967 yılında ilk defa Bruce Lee tarafından bu ifade kullanılmıştır ve aynı zamanda felsefi tasarımı kamuoyu bilgisine sunulmuştur. Dünyadaki en yeni ve en etkili dövüş sanatıdır. Bruce Lee, "Jeet Kune Do"yu tanımlamak için şu ifadeyi kullanmıştır:

"Basitçe, "Jeet Kune Do" basitleştirmektir."

[1]

Sistemin ana unsuru gereksiz tüm hareketlerden vazgeçmek yani ekonomiklik, sadelik, etkililik, doğrudanlık, bedenin tümünü (komple) kullanmaktır. Temel amacı en kısa zamanda sonuca varmaktır. Bu sanat Bruce Lee tarafından bilinen bazı savunma sanatlarının sentez ve modifiye edilerek birleşimidir. Temel olarak Wing Chun üzerine kurulan bu sistem Bruce Lee'nin gerekli gördüğü bazı dövüş sanatlarının bazı tekniklerini özgün felsefesine eklemesi ile ortaya çıkmıştır. Örnek olarak, bazı önemli ani ileri adım hareketlerini, ayak çalışmalarını (footwork), şaşırtmacaları (deceptiveness), mesafe ayarı (cadence), kırık ritm (broken rhythm), zamanlama (timing ) egzersizlerini eskrim sporundan almıştır. Bir eskrimci olarak isimlendirilmese bile bundan yararlanmasını bilmiştir. Bunun dışında boks, tekvando, judo, tayland boksu, savate vb. ve Muhammed Ali'nin esnek gard ve dansından etkilenmiştir. Bruce Lee gerekli gördüğü teknik, taktik ve egzersizlerini JKD felsefesiyle pratize etmiştir. Bruce Lee "Jeet Kune Do"yu kitabı (Tao of Jeet Kune Do), verdiği özel dersler ve topluma açık seminerlerle pek çok ülkeye aktarmıştır. Bruce Lee ünlü kişilere de dersler vermiştir. James Coburn, Steve McQueen, Chuck Norris, Kareem Abdul-Jabbar bunlardan bazılarıdır.

Jeet Kune Do, Bruce Lee'nin kendi konseptidir. Bu yüzden orijinal öğrencileri bile bu sanatın hakkını onun gibi veremeyeceği endişesiyle ve her uygulayıcı kendi özgünlüğünü sergilesin ve taklitçi olmasın diye "Jeet Kune Do" dememişlerdir. Örneğin, Profesör Joseph Cowles "Wu Wei Gung Fu",[2] James Demile "Wing Chun Do",[3] Jesse Raymond Glover "Non Classical Gung Fu",[4] Dan İnosanto "Jun Fan Jeet Kune Do"[5] demiştir. Bunlar Bruce Lee'nin değil kendilerinin konseptleridir.[6]

Bruce Lee şöyle der: "...Jeet kune do şekilsizliği tercih eder, böylece tüm şekilleri alabilir ve jeet kune do’nun stili olmadığından bütün stillere uyabilir. Sonuç olarak jeet kune do tüm yolları kullanır ve hiçbirine bağlı değildir ve bunun gibi sonuca yardım eden bütün teknik ve imkanları kullanır."[7]

Bruce Lee'nin Jesse Glover, Ed Hart, Joe Cowles, James DeMile, Dan Inosanto ve Steve Golden gibi orijinal öğrencilerinden Jeet Kune Do dersleri alan ve Bruce Lee'nin Wing Chun Hocası Yip Man'in öğrencisi Leung Ting'in öğrencisi Jeff Webb'den ve Yip Man'in başka bir öğrencisi Wong Shun Leung'un öğrencisi David Peterson'dan Wing Chun dersleri alan Avustralya'da yaşayan aslen Amerikalı Tom Keplar ve Dan Inosanto'nun öğrencilerinden aslen Mısırlı olan Ahmed Abdelatif'in öncülüğünde "Next Generation" isimli bir akım oluşmuştur. Bu akım tüm dövüş sporlarının geçmişinde olduğu gibi JKD'ye sonradan sportif bir boyut kazandırarak ve Olimpiyatlara katarak JKD'nin daha çok tanıtılıp yayılmasını amaçlamaktadır. Merkezi New York'ta olan Dünya Jeet Kune Do Federasyonu (World Jeet Kune Do Federation) çatısı altında Uluslararası Jeet Kune Do Federasyonu (International Jeet Kune Do Federation) Bruce Lee'nin sparring'lerini kriter alarak uluslararası yarışmalar düzenlemektedir. Organizasyonlarda sadece yarışma değil JKD felsefesi üzerine seminerler, yarışma kurallarıyla ilgili kurslar ve kültür gezileri de düzenlenmektedir. Türk dövüş sanatı kurucusu (sijo) Yüksel Yılmaz bu federasyonlarda Başkan Yardımcısı ve Teknik Kurul Başkanı olarak görevlendirilmiştir.[8]

Kaynakça

  1. ^ Lee, Bruce, Tao of Jeet Kune Do, Ohara Publications, 1975, USA).
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2015. 
  7. ^ Yılmaz, Yüksel (2008), Jeet Kune Do'nun Felsefesi, İstanbul, Turkey: Yalın Yayıncılık, ISBN 9789944313674
  8. ^ "World Jeet Kune Do Federation | Official Website of Jeet Kune Do" (İngilizce). 14 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2021. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Nindokai tanım olarak insanın kendisini savunabilmesiyle ilgili bir sistemin adı olup, Japon ve diğer dövüş sanatlarını esas almak suretiyle yapılabilen bir savunma tekniği üzerine kurulmuş tur. İlk etapta tasarım halinde bulunan sistemin fiiliyata konulması Almanya'da 1990 yılında Dr. Gerhard Schönberger tarafından yapılmış olup, 21. yüzyılın bir buluşu olarak günden güne gelişme göstermesiyle bu sistem Emniyet ve Güvenlik birimlerince kabul görmüş ve gün geçtikçe bu husustaki taleplerde büyük artışlar olmuştur.

<i>Şaolin Futbolu</i>

Şaolin Futbolu, Hong Konglu tanınmış komedyen, oyuncu ve yönetmen Stephen Chow tarafından yönetilmiş, 2001 yılı yapımı bir komedi filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Bruce Lee</span> Hong Konglu-Amerikalı dövüş sanatları ustası ve sinema oyuncusu (1940 – 1973)

Bruce Lee Hong Konglu ve Amerikalı bir dövüş sanatçısı, dövüş sanatları eğitmeni, oyuncu, yönetmen, senarist, yapımcı ve filozoftu. Modern karma dövüş sanatlarının (MMA) yolunu açmakla tanınan, farklı dövüş disiplinlerinden gelen hibrit bir dövüş sanatları felsefesi olan Jeet Kune Do'nun kurucusuydu. Lee; eleştirmenler, medya ve diğer dövüş sanatçıları tarafından tüm zamanların en etkili dövüş sanatçısı ve Doğu ile Batı arasındaki uçurumu kapatan, 20. yüzyılın pop kültürü ikonu olarak kabul edilir. Hong Kong aksiyon sinemasını tanıtmasıyla ve Asyalıların Amerikan filmlerinde sunulma şeklini değiştirmesine yardımcı olmasıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Dövüş sanatları</span>

Dövüş sanatları veya savaş sanatları, çeşitli kurallara bağlanarak sistemleştirilmiş fiziksel mücadele ve talim geleneklerinin ve spor dallarının ortak adı. Günümüzde bu sporlar; fitness, kendini koruma, zihinsel disiplin, karakter gelişimi, kendine güven ve karşılıklı mücadele amacıyla yapılmaktadır. Bir kısmı özel silah ve ekipmanlar gerektirir.

Wing Chun Wing Tsun, Wing Tzun, Ving Tsun ya da Wing Tsung, Güney Çin kökenli bir dövüş sanatı. Wing Tsun kavramı, sanatın günümüz şartlarına uydurulmuş versiyonlarını ifade etmek için kullanılır. Geleneksel olan Wing Chun ise günümüzde sayıca azdır.

Melez dövüş sanatları, çeşitli dövüş sanatlarından teorileri ve teknikleri bir araya getirerek oluşturulmuş dövüş sanatları.

Sip Kwon Do, Keith Sipmann tarafından Tekvando, Aikido, Shotokan, Muay Thai, Kickboxing, Jeet Kune Do, Judo, Jujitsu, Capoeira, Hung Gar, Five Animals ve diğer stillerin karışımıyla oluşturulmuş melez bir savaş sanatı. Sip "on", Kwon "yumruk veya el" Do "sanat" veya "yol" anlamına gelir. İfade "On yumruk yolu veya sanatı" şeklinde tercüme edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">The Crow</span>

The Crow serisi çizgi romanlar yazan James O’Barr tarafından ortaya çıkmıştır, James O’Barr, trajik bir trafik kazasında nişanlısı Bethany’nin sarhoş bir sürücünün kullandığı araba tarafından öldürülmesi sonrasında çok sıkıntılı günler yaşamaya başlamış. Bu yaşadığı sıkıntılı dönemden kurtulmak için kendisini çizime verir, daha sonraları ise gazetede okuduğu bir haberden oldukça etkilenir ve bunun bir hikâyenin başlangıcı için güzel bir çıkış noktası olduğuna karar verir ve 1981 yıllarında Berlin’de ilk The Crow çalışmalarına başlar. İçinde bulunduğu sıkıntılı yaşam yüzünden eserini tamamlaması uzun bir süre alır.James O’Barr hikâyesinde kullandığı karakterleri kendi hayatından seçmiş, gerçek kişileri karakterleri ile özdeşleştirmiştir. Hatta filmde yer alan çete üyelerinin isimleri de Detroit deki duvar yazılarında alınmış gerçek çete üyeleri isimleridir. Bunun üzerine olayları hikâye üzerine oturtarak hikâyeyi tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dan Inosanto</span> Amerikalı dövüş sanatları ustası

Dan Inosanto Bruce Lee'nin hayatında Jeet Kune Do hocası olma lisansı verdiği 4 öğrencisinden biridir. Diğerleri; James Yimm Lee, Taky Kimura ve Ted Wong'dur. Daha sonra bu orijinal asistanlar JKD'ye kendi konseptlerini eklediler.

<i>Ejder Kalesi</i>

Ejder Kalesi, 1973 yapımı Hong Kong-ABD ortak yapımı aksiyon filmidir. Film, Bruce Lee'nin 20 Temmuz 1973'te 32 yaşında ölmeden önce tamamlanmış son filmiydi. Filmin prömiyeri Lee'nin ölümünden bir ay sonra, 19 Ağustos 1973'te Los Angeles'ta yapıldı. Film, 850.000 dolarlık bir bütçeye karşılık, dünya çapında tahmini 350 milyon ABD Doları hasılat elde etti. Bütçesinin 400 katını aşarak tüm zamanların en kârlı filmlerinden biri olmasının yanı sıra en kârlı dövüş sanatları filmidir.

<i>Ölüm Oyunu</i> (film, 1978)

Game of Death, Ağustos ve Ekim 1972 arasında çekilen, Bruce Lee'nin yönettiği, yazdığı, yapımcılığını yaptığı ve son film projesinde başrol oynadığı tamamlanmamış bir Hong Kong dövüş sanatları filmi. 1978'de gösterime girmiştir. Lee filmin yapımı sırasında hayatını kaybetti. Ölümünden önce 100 dakikadan fazla görüntü çekildi ve bu daha sonra Golden Harvest arşivlerinde yanlış yerleştirildi. Geri kalan görüntüler o zamandan beri Lee'nin orijinal Kantonca ve İngilizce diyaloguyla yayınlandı ve John Little, Lee'nin Hai Tien karakterini seslendirdi.

<i>Dragons Forever</i>

Dragons Forever, Sammo Hung'un yönettiği 1988 Hong Kong dövüş sanatları aksiyon komedi filmi. Eylül ve Kasım 1987 tarihleri arasında çekildi. Filmde Sammo Hung, Jackie Chan ve Yuen Biao, Deannie Yip, Pauline Yeung ve Crystal Kwok yer alıyor. Chan daha sonra solo film kariyerine odaklandığı için Hung, Chan ve Biao'nun birlikte göründüğü son filmdir. Kickboks şampiyonu Benny Urquidez'de filmde kötü adam rolünde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yip Man</span> Çinli dövüş sanatları ustası (1893–1972)

Yip Man, Wing-Chun dövüş sanatını açık bir şekilde dış dünyaya öğreten ilk Kung-Fu ustasıdır. Aralarında Bruce Lee’nin de bulunduğu, daha sonradan kendileri de birer usta ve öğretmen olarak dövüş sanatları dünyasında söz sahibi olan birçok kişiyi yetiştirmiştir.

Tao of Jeet Kune Do, Bruce Lee'nin kendi oluşturduğu dövüş sanatı olan Jeet Kune Do'yu (JKD) tanıtmak amacıyla yazdığı kitabıdır. Kitabında Jeet Kune Do'yu oluştururken nelerden faydalandığını anlatır ve aynı zamanda kitap Jeet Kune Do'nun felsefesini içermektedir. Lee kitabı bitiremeden ölmüştür. Ölümünden sonra kitabı eşi tamamlamış ve yayımlamıştır..

<i>Ip Man</i> (film)

Ip Man, yapımcılığını ve yönetmenliğini Wilson Yip'in üstlendiği 2008 yapımı Hong Kong filmi. Büyük Wing Chun ustası ve Bruce Lee'nin akıl hocası Yip Man'ın yaşamına dayalı biyografik dövüş sanatları filmi. Hikâye İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında Foshan şehrinde meydana gelen olaylara odaklanmaktadır.

<i>Ip Man 4: Final</i> Wilson Yip’in yönettiği 2019 yapımı film

Ip Man 4: Final, Wilson Wong tarafından yönetilen ve Raymond Wong tarafından yapımı üstlenilen 2019 Hong Kong biyografik dövüş sanatları filmidir. Donnie Yen'in rolünü tekrar canlandırması ile aynı adı taşıyan Wing Chun büyükustası Ip Man'ın hayatına dayanan film serisinin dördüncüsü ve son filmidir. Film, Nisan 2018'de çekilmeye başlandı ve aynı yılın Temmuz ayında sona erdi. 20 Aralık 2019'da gösterime girdi.

<span class="mw-page-title-main">Danny Chan Kwok-kwan</span>

Danny Chan Kwok-kwan Hong Kong'lu oyuncu, dövüş sanatçısı, dans koreografı ve rock grubu Poet'in solisti. Danny Chan, Bruce Lee'ye benzerliği ile bilinir ve 2008 yılı yapımı televizyon dizisi olan The Legend of Bruce Lee, 2015 yılı yapımı Ip Man 3 ve 2019 yılı yapımı Ip Man 4'te Bruce Lee'yi canlandırdı. Chan aynı zamanda Bruce Lee tarafından yaratılan dövüş sanatı olan Jeet Kune Do'nun bir uygulayıcısıdır.

<i>Ip Man 3</i> Wilson Yipin yönettiği 2015 Hong Kong filmi

Ip Man 3, Raymond Wong tarafından üretilen ve Edmond Wong tarafından Yuen Woo-ping'in eylem koreografisiyle yazılan Wilson Yip'in yönettiği 2015 yapımı Hong Kong biyografik dövüş sanatları filmidir. Wing Chun ustası Yip Man'ın hayatını anlatan Ip Man film serisinin üçüncü filmidir. Ip Man'ın öğrencisi olan Bruce Lee, Danny Chan Kwok-kwan ve diğer Wing Chun ustası olan ve Ip Man'ın rakibi Cheung Tin-chi olarak bilinen Sum Nung ise Zhang Jin tarafından canlandırılmıştır.

<i>Ip Man 2</i>

Ip Man 2, dövüş sanatı Wing Chun'un büyük ustası Yip Man'ın hayatına dayanan 2010 yapımı Hong Kong biyografik dövüş sanatları filmidir. 2008 filmi Ip Man'ın devamı olan Ip Man 2, Wilson Yip tarafından yönetildi ve Yip Man'ı Donnie Yen canlandırdı. Daha önceki filmin olaylarının devamı olan Ip Man 2, Britanya Hong Kongu'nda geçmektedir. Ip Man, Wing Chun dövüş sanatını yaymaya çalışır, ancak Hung Ga dövüş sanatlarının yerel ustası da dahil olmak üzere diğer ustaların rekabetiyle karşı karşıya kalır.

<i>Drunken Master II</i>

Drunken Master II, Çin dövüş sanatları ustası ve Kanton etnik kökeninin halk kahramanı Wong Fei-hung olarak rol alan Lau Kar-leung ve Jackie Chan tarafından yönetilen 1994 Hong Kong aksiyon-komedi kung fu filmi. Bu film, Jackie Chan'ın The Young Master (1980) ve Dragon Lord'dan (1982) beri ilk geleneksel tarzda dövüş sanatları filmiydi. Film, 2000 yılında The Legend of Drunken Master adıyla Kuzey Amerika'da gösterime girdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.