Jediizm
Cedayizm veya Jediizm, köken bağlamında[1] Yıldız Savaşları yapımındaki Ceday karakterlerinin betimine dayalı bir felsefedir.[2] Gerçek dünyadaki ceday hareketinin kurucusu veya merkezi yapısı yoktur.[3] 2001 yılında kimi katılımcıların ulusal nüfus sayımında kendi inançlarını Ceday diye belirtmesiyle kamuoyunun ilgisini çekmiştir.
İnançlar
İzlemcilerin dinsel bilgisi Yıldız Savaşları yapımından etkilenmesine, kurgusal ceday karakterinin gösterilen ahlak ve tinsel kodlarını[4] benimsemesine karşın onlar yollarının kurgusal karakterlerden farklı; dinlerinin yapımda bulunan efsane ve kurguya odaklanmadığını belirtiyor.[5]
Öğretimde kimi ayrılıklara rastlansa da Ceday Düzeni Tapınağı kurgusal ceday karakterinin sunumuna dayalı 16 öğretiyi izlemler. Yanlıları ayrıca 21 maksimi de izlemliyor.[6] Ceday Düzeni Tapınağı cedayizmin senkretik bir din olduğuna ve Hristiyanlık, Budizm, Taoizm ve Şintoizm gibi çeşitli dinlerden inanırları birleştirip bir araya getirdiğine ilişkin açıklama yapmıştır.[7]
Güç
Cedaylar her şeyin içinden akan ve evreni bağlayan, Güç adıyla tanımladıkları belirli bir enerjiye inanır.[8] Güç; çi, prana, tao ve kutsal ruh ile eşdeğer sayılabilir.[8] Güç yaşayan bir tinsel varlıktır; yaşayan şeyleri çevreler, onlara işler ve evrende gözlemlenen tüm maddeleri birlikte tutar; yaşayan bütün şeylerin tinidir, varlığı her yerdedir.[9] Duyular ve dağınık zihinler Güç'in duyumsanmasını engellemesine karşın inanırlar ki o hep orada bulunur. Güç'ün istencine güvenilir, rastlantı sonucu hiçbir olayın gerçekleşmediğine inanılır.[9] Güç'ün iki yanı bulunur; aydınlık ve karanlık.[10]
Ceday Kodu
Ceday kodu, nice çağdaş cedayın temel ortak inanç dizisidir. İzlemcileri sözlerinde tinsel ve uygulanabilir anlamlar bulur.
Kodun tümü şöyledir:[11]
Duygu yoktur, barış vardır.
Cahillik yoktur, bilgi vardır.
Tutku yoktur, huzur vardır.
Kaos yoktur, uyum vardır.
Ölüm yoktur, Güç vardır.
Ceday Sayım Fenomeni
2001 yılında dünya genelinde e posta kampanyası ile insanların ülkelerinde gerçekleşen sayımda din sınıflandırması içeren soruya Jedi yazmaya özendirmesi sonucunda belirmiş olaydır. Bu tür katılımcıların çoğunluğunun inancı şaka niyetiyle savladıkları varsayılır.
Yasal Durum
Birleşik Devletler
2007 yılında Ceday Düzeni Tapınağı Texas eyaletinde kayıtlandı ve iç Gelir Hizmetleri tarafından 2015'te vergi muafiyeti verildi.[12]
Birleşik Krallık
Birleşik Krallık Irk ve Din Düşmanlığına Karşı Kanun Tasarısı'nın hazırlanması sırasında, Ceday Şövalyelerinin bu korunmadan hariç tutulmaları gerektiğine dair bir değişiklik önerilmiştir.[13] Cedayizm, Scientoloji Kilisesi gibi, 2010 İngiliz Yasasında ayrımcılığa karşı korunulması gereken kuruluşlar listesinden çıkarılmıştır.[14]
2009 yılında, bir Ceday üyesi, dini inancı gereği örtündüğü başlığı kukuletasını çıkarmadığı için Kuzey Galler'in Bangor kentindeki Tesco Süpermarketinden dışarı çıkarılmıştır.[15] Bir yıl sonra, başka bir Ceday üyesi örtündüğü kukuletasını çıkarmayı reddettiği için Southend, Essex'teki bir iş ve işçi bulma merkezinden atılmış ve daha sonra kurum tarafından özür dilenmiştir.[16]
Ayrıca bakınız
- Yeni dini hareketler
Kaynakça
- ^ Hume, Lynne; McPhillips, Kathleen (2006). Popular spiritualities: the politics of contemporary enchantment. Ashgate Publishing, Ltd. s. 59. ISBN 978-0-7546-3999-2. 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ "Jedi is not a religion, Charity Commission rules". BBC News (İngilizce). 19 Aralık 2016. 9 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2017.
- ^ Nancy K. Grant Ph. D.; Ph. D. Diana J.; Mansell R. N. (30 Ekim 2008). A Guidebook to Religious and Spiritual Practices for People Who Work With People. iUniverse. ss. 249-251. ISBN 978-0-595-50527-2. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012.
- ^ Deacy, Christopher; Arweck, Elisabeth (2009). Exploring religion and the sacred in a media age. Ashgate Publishing, Ltd. s. 15. ISBN 978-0-7546-6527-4.
- ^ Matthew Kapell; John Shelton Lawrence (1 Ağustos 2006). Finding the Force of the Star Wars Franchise: Fans, Merchandise, & Critics. Peter Lang. ss. 105-112. ISBN 978-0-8204-6333-9. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012.
- ^ "Doctrine of the Temple of the Jedi Order". Temple of the Jedi Order. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2013.
- ^ "Jedi Available for Gay Weddings". 15 Mart 2009. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
- ^ a b "An Introduction to Jedi Religion for Beginners". 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ a b "Jedi believe in the Living Force". 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- ^ "Jedi Doctrine". 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2020.
- ^ Beyer, Catherine. "The Jedi Code A Code of Belief for Jedi". About.com. The New York Times Company. 7 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2011.
- ^ "IRS Determination Letter" (PDF). 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ "Racial and Religious Hatred Bill". 29 Haziran 2005. 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2010.
- ^ Woolf, Marie (7 Mart 2010). "Don't mock my lentils: vegans to get discrimination rights". The Times. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
- ^ Carter, Helen (18 Eylül 2009). "Jedi religion founder accuses Tesco of discrimination over rules on hoods". The Guardian. 10 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
- ^ Levy, Andrew (17 Mart 2010). "Political correctness strikes back: Jedi believer wins apology after being kicked out of Jobcentre for wearing a hood". The Daily Mail. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2011.
