İçeriğe atla

Jean de La Fontaine

Kontrol Edilmiş
Jean de La Fontaine
Doğum8 Temmuz 1621
Château-Thierry, Fransa
Ölüm13 Nisan 1695 (73 yaşında)
Paris, Fransa
Defin yeriPère Lachaise Mezarlığı
EğitimCollège de Juilly
Tanınma nedeni
  • Contes et nouvelles en vers (1665, 1666)
  • Fables (1668-1694)
EvlilikMarie Héricart (1647–1695)
Çocuk(lar)1
Ebeveyn(ler)Charles de La Fontaine; Françoise Pidoux
İmza

Jean de La Fontaine (okunuşu [Jeon dö la fonten]) (d. 8 Temmuz 1621, Château-Thierry - ö. 13 Nisan 1695, Paris),[1] Fransız şair ve yazar.

Hayatı

Yazdığı fabl eserleri ile tanınmıştır.[2] Varlıklı bir ailenin çocuğuydu. Paris'te kolejde okudu. Hukuk tahsili yaptı. Papaz yetiştirilmek istendi. Lisede kiliseden ayrıldı. Okul hayatında başarılı bir öğrenci olamadı. Gençliğinde baba mesleği olan orman ve su kanalları işleriyle uğraştı. Çeşitli memurluklarda bulunmuş, düzensiz bir hayat yaşamıştır.

1673 senesinde Madam de la Sablière'nin himayesine girerek burada bilim insanları, felsefeciler ve yazarlarla tanıştı. İlk masallarını burada yazdı. Çağdaşları, La Fontaine'i bir masal yazarı olarak görüyorlardı. Hâlbuki La Fontaine, yazdığı masallarda Dede Korkut masallarındaki üslupla hayvanlara ahlaki karakterler vererek onların şahıslarında bazı insan karakterlerini tenkit etmiş, bir ahlak dersi vermiştir. Buna edebiyatta teşhis ve intak sanatı denir. La Fontaine'in bu özelliği çok geç fark edilmiştir. Eserlerinde sadelik ve açıklık görülür. Konuşma şeklinde akıcı şiirleri, hayvanlar üzerinde tenkitleri, incitmeden iğneleme usulleri ile Fransız edebiyatına büyük eserler kazandırmıştır.

La Fontaine masallarındaki konular, şark klasiklerinden alınmadır. La Fontaine'den çok önceleri yazılmış Beydeba'nın Kelile ve Dimne eserindeki hikâyelerin 18 tanesi,[3] bu Fransız edebiyatçısı tarafından şiir şeklinde tekrarlanmıştır. Masalları çoğunlukla herkesin anlayabileceği bir şekilde yazılmıştır. La Fontaine'in canlı, hızlı, incelik ve nükte dolu bir anlatımı vardır. Kişilerini hemen daima hayvanlar arasından seçerse de bazen insanları, bilhassa köylüleri de olaylara karıştırır. Sık sık bahsettiği hayvanlar aslan, kurt, tilki, eşek ve horozdur.

La Fontaine, kötüyü göstererek iyinin ne olduğunu anlatmaya çalışmıştır. Ancak şiirlerini okuyan çocuklarda herhangi bir açıklama yapılmazsa tam ters etkinin hasıl olduğu da bir gerçektir.[]

Masalları toplam olarak 238 adet olup, 12 kitapta toplanmıştır. 1668'de basılan ilk altı kitabında 124 masal vardır ve bunlar birinci cildi meydana getirir.[4] İkinci cilt 1678'de basılan beş kitaptır. En son 1694'te bastırdığı üçüncü cilt ise tek kitaptan ibarettir.

Jean de La Fontaine, roman ve piyes de yazmıştır. Nakaratlı uzunca şiirleri ve şiirli mektupları vardır. Hadım, Gülünç Macera, Floransalı, Büyük Maşrapa, Köy Sevdaları komedi türündeki eserlerindendir. Contes (Kont) isminde şiirli hikâyeler eserinden dolayı Fransız Akademisine kabul edildi. 13 Nisan 1695'te Paris'te öldü.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Jean de La Fontaine kimdir?". Habertürk. 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021. 
  2. ^ "Jean de La Fontaine". Palace of Versailles (İngilizce). 18 Ocak 2021. 1 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021. 
  3. ^ Kelile ve Dimne, 2. baskı, Ömer Rıza Doğrul tercümesi, Ankara 1960, Maarif Basımevi, s. 41 - dip not
  4. ^ "Jean de La Fontaine - New World Encyclopedia". www.newworldencyclopedia.org. 27 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021. 
  5. ^ "Jean de La Fontaine | French poet". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

de La Fontaine Jean de La Fontaine Gutenberg Projesi'ndeki yapıtları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Charles Baudelaire</span> Fransız şair (1821-1867)

Charles Pierre Baudelaire, Fransız şair, deneme yazarı ve sanat eleştirmenidir. 19. yüzyılın en önemli Fransız şairlerinden olmasının yanı sıra Edgar Allan Poe'nun eserlerini çeviren öncü sanatçıdır. En ünlü eseri olan lirik tarzdaki Kötülük Çiçekleri'nde; 19. yüzyılın ortalarında Paris'te yaşanan hızlı sanayileşmenin, güzelliğin doğasını nasıl etkilediğini yansıtan şiirlerine yer vermiştir. Baudelaire'nin son derece özgün nesir şiir tarzı; Verlaine, Rimbaud ve Mallarmé gibi kendinden sonraki dönem sanatçılarını da oldukça etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kelile ve Dimne</span> MÖ 1. yüzyıl civarında yaşadığı düşünülen Beydebanın yazıya geçirdiği fabl öykü derlemesi

Kelile ve Dimne, Sanskritçe orijinal adı Pança-Tantra olan, fabl tarzında hikâyeler barındıran kitabın Abdullah İbn Al Mukaffa tarafından çevrilmiş Arapçadaki adıdır. Orijinal metin 3. yüzyılda yaşadığı düşünülen Brahman rahibi Beydeba tarafından yazıya geçirilmiştir. Arapça eser adını ilk bölümündeki bir hikâyenin kahramanları olan iki çakaldan alır: doğrunun ve dürüstlüğün simgesi "Kelile" ile yanlışın ve yalanın simgesi "Dimne".

<span class="mw-page-title-main">Charles Perrault</span>

Charles Perrault, Fransız şair, yazar, edebiyat teorisyeni.

Tarık Dursun K., tam adıyla Tarık Dursun Kakınç, kısaca Tarık Dursun olarak da anılan Türk yazar ve yayıncıdır.

Fransız edebiyatı, Fransızca kullanılarak ortaya çıkan edebiyat ürünlerini kapsar. Dünyanın en zengin ve en etkileyici edebiyatlarından biridir. Fransız yazarlar başta epik şiir, lirik şiir, drama ve kurgu olmak üzere edebi yazınların tümüne katkıda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Ezop</span>

Ezop, MÖ 6. yüzyılda yaşadığı varsayılan eski Yunan masalcısıdır. Kahramanları hayvanlar olan masallarıyla büyük ün kazanmış olan Ezop'un yaşamıyla ilgili bilgiler kesin değildir.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse Daudet</span> Fransız romancı (1840 – 1897)

Alphonse Daudet, Fransız yazar.

<span class="mw-page-title-main">Murathan Mungan</span> Türk yazar

Murathan Mungan, Türk yazar, oyun yazarı ve şairdir.

Gülşehrî, 14. yüzyıl Türk divan şairi. Döneminin en önemli şairlerinden biri olan Gülşehrî hakkında bugün pek fazla bir şey bilinemese de mutasavvıf olduğu bilinmektedir. Naklî ilimlerde bilgili olmasının yanı sıra matematik ve felsefe gibi aklî ilimlerle de ilgilendiği ve bu konularda da bilgi sahibi olduğu düşünülmektedir. Gülşehri'nin Kırşehir'de Mevleviliği yaydığı, zaviyede yaşadığı ve mahlasını da o zaman adı Gülşehir olan Kırşehir'den aldığı bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Aicard</span> Fransız yazar (1848-1921)

Jean Aicard, Fransız roman ve oyun yazarı, şair.

Batı edebiyatlarının temelini Yunan ve Latin edebiyatı oluşturur. Yunan Edebiyatı'nda İlyada ve Odise destanlarıyla Homeros, trajedileriyle Aiskhilos, Sophokles ve Euripides, komedileriyle Aristophanes, tarih eserleriyle Herodot, felsefe eserleriyle Eflatun, Aristoteles, fablleriyle Ezop kendinden sonrakileri etkilemiştir. Yunan edebiyatı MÖ 2. yüzyılda biter.

<span class="mw-page-title-main">Ağustos Böceği ile Karınca</span> yarı efsanevi yazar Ezopa atfedilen masal

Ağustos Böceği İle Karınca, Ezop tarafından yazılmış olan fabl. Yazar, bu fabl ile hayvanlara ahlâki karakterler vererek, onların şahıslarında bazı insan karakterlerini tenkid etmiştir. Fablın iki ana karakteri mevcuttur. Bunlar; Ağustos böceği ile karıncadır.

<span class="mw-page-title-main">Ezop Masalları</span>

Ezop Masalları veya Ezop Fablları, M.Ö. 6. yüzyılda yaşadığı varsayılan Eski Yunan masalcı Ezop tarafından anlatıldığına inanılan fabllardır.

Fabl ya da Öykünce sonunda ders verme amacı güden, güldüren, düşündüren ve genellikle manzum öykülerdir. İnsana ait bir özelliğin insan dışında bir varlığa verilmesidir. Fablların kahramanları genellikle hayvanlardır. Ama bu hayvanlar insanlar gibi düşünür, konuşur ve insanlar gibi davranır.

<span class="mw-page-title-main">Charles le Beau</span> Fransız tarihçi (1701 – 1778)

Charles le Beau Fransız tarihçi yazardır.

Selma Gürbüz, Türk ressam ve heykeltıraş.

<span class="mw-page-title-main">La Fontaine Masalları</span> La Fontainenin topladığı fablların serbest nazma uyarlayıp 1668den 1694e kadar yayımladığı eser

Jean de La Fontaine, hem Batı hem de Doğu'da çok çeşitli kaynaklardan fabllar topladı ve bunları Fransız serbest nazımına uyarladı. Bunlar, 1668'den 1694'e kadar çeşitli ciltlerde Fabllar başlığı altında yayımlandı ve Fransız edebiyatının klasikleri hâline geldi. Esprili, nüanslı ve ironik olan fabllar başlangıçta yetişkinlere yönelikken daha sonraları eğitim sistemine girmesiyle öğrencilerin eğitiminde kullanılır hâle geldi.

Gaius Iulius Phaedrus, Ezop Masallarını Latinceye aktaran ilk kişi olarak bilinen Romalı fabl yazarı.

Henri Alfred Marie Jacquemart veya yaygın olarak bilinen adıyla Alfred Jacquemart, Fransız heykeltıraş. Genellikle eserlerine imza olarak A. Jacquemart yazardı.

Metin Demirtaş, Türk şair ve yazar.