İçeriğe atla

Jean de Brébeuf

Jean de Brébeuf
Kanada'ki ilk şehit
Doğum25 Mart 1593
Condé-sur-Vire, Fransa Krallığı
Ölüm16 Mart 1649 (55 yaşında)
Kanada
KutsayanlarKatolik Kilisesi, Anglikan
Kutsanma1925
Aziz ilanı29 Haziran 1930 Papa XI Pie tarafından
Yortu26 Eylül

Jean de Brébeuf (Fransa, 25 Mart 1593 – Kanada, 16 Mart 1649) Cizvit misyoner, Hristiyanlık'ta aziz, Kanada'da ölmüştür.

Kanada'da yerli halklarla iyi bir ilişki kurmaya çabalayan Jean de Brébeuf, yerli dilini öğrenmiştir. Huronların arasındayken yerli Huron dilinde 1643 yılında kaleme aldığı ve bugün Huron İlahisi olarak anılan bir noel ilahisi vardır.[1]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Dictionary of Canadian Biography Jean de Brébeuf". 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanada</span> Kuzey Amerikada yer alan bir ülke

Kanada, Kuzey Amerika'da bir ülkedir. On eyalet ve üç bölgeden oluşan ülke, Büyük Okyanus'tan Atlas Okyanusu'na ve kuzeyde Arktik Okyanusu'na kadar 9,98 milyon km²'lik bir alanı kaplar. Bu özelliğiyle yüzölçümü bakımından dünyanın Rusya'dan sonra en büyük 2. ülkesidir. Kanada, sınırları içinde en çok göl bulunduran ülkedir, bir milyondan fazla göl bulunmaktadır. Kanada'nın güney ve batıda Birleşik Devletler ile olan sınırı 8.891 km ile dünyanın en uzun kara sınırıdır. Ayrıca Kanada, 200.000 km den fazla bir mesafe ile dünyanın en uzun sahil şeridine sahiptir. Kanada'nın topraklarında çoğunlukla ormanlar ve bunun yanı sıra Rocky Dağları'ndaki tundra hakimdir. Nüfusun beşte dördü güney sınırına yakın yaşamaktadır. Kanada'nın başkenti Ottawa; en büyük üç şehri Toronto, Montreal ve Vancouver'dır.

<span class="mw-page-title-main">.ca</span> Kanadanın internet ülke üst düzey alan adı

Kanada'nın internet kod harfleri.

<span class="mw-page-title-main">Oklahoma</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Oklahoma, ABD'nin merkezi güney bölgesinde yer alan eyaletidir. Oklahoma, 50 ABD eyaleti arasındaki en geniş 20. ve en kalabalık 28. eyalettir. Eyaletin adı Çoktav dilinde "kızıl millet" anlamına gelen okla ve humma kelimelerinden türetilmiştir. Eyaletin en büyük şehri ve başkenti Oklahoma City'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kızılderililer</span> Amerika kıtasının yerlilerine verilen isim

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

<span class="mw-page-title-main">Ojibvalar</span>

Ojibva, Anişinaabe veya Çippeva, Kuzey Amerika'da yaşayan Anişinabelerden Algonkin halklarından bir Kızılderili halkıdır. ABD'de nüfus olarak Çerokiler ve Navajo'lardan sonra üçüncü sırada gelirler. Kanada ve ABD topraklarına eşit olarak bölünmüşlerdir. Huron-Ojibwe savaşını kazanmışlardır. Şu anki nüfuslari yaklaşık 30.000.789'dur. En büyük kızılderi kabilesidirler. Çok ilginç savaş teknikleri vardır. 1856 yılında Mohikanlar tarafından yenilmişlerdir. Ama topraklarını Mohikanlar alamamıştı. Çünkü İngiliz-Mohikan savaşında olan Mohikanlar İngilizler'e yenilmiş, toprakları yok olmuştur. Son Mohikan başka bir kabile şefi olduğu için Ojibwe topraklarını alamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Guçince</span>

Guçince ya da Guçin dili, ABD'de Alaska eyaletinde ve Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ile Yukon bölgelerinde Guçinlerin konuştuğu Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.

Kanada Kızılderilileri, Kanada'da Eskimo İnuitler ile melez Métisler dışında kalan bütün Kanada yerlileri için kullanılan niteleme olup Kanada'da resmi olarak İlk Milletler adı kullanılır. Kanada'da Kızılderili (Indian) adı hâlâ yasal bir terim olsa da resmî olarak kullanımı günümüzde oldukça azalmıştır. Kanada Kızılderililerinin sayısı 2006 sayımına göre 698.025 kişidir. Şu an için Kanada tarafından kabul edilen 630 kabile hükûmeti yasal olarak tanınmaktadır ve bunların kabaca yarısı Ontario ile Britanya Kolumbiyası eyaletlerinde bulunmaktadır. Kanada'da yasal olarak yaşamak zorunda oldukları kısıtlayıcı yerlere Kızılderili rezervi adı verilir. Günümüzde Kanada Kızılderililerine karşı sistemik ırkçılık hâlâ uygulanmaktadır. eğitim ve öğretimleri yirminci yüzyılın ortalarına kadar ırkçı asimilasyon politikaları gereği oluşturulan Kanada Kızılderili yatılı okullarında yapılıyordu. Kızılderili Kütüğüne kayıtlı olanların hakları kayıtsız olanlara göre fazladır. Kızılderili işlerinden Kanada Kızılderili ajanı sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">John William Dawson</span>

John William Dawson, Kanadalı jeolog ve üniversite yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Humphrey Gilbert</span>

Sir Humphrey Gilbert I. Elizabeth döneminde görev yapmış İngiliz maceraperest, kâşif, milletvekili ve asker.

<span class="mw-page-title-main">Métisler</span> Kuzey Amerikada bulunan etnik bir grup

Métisler, Kanada'da Kızılderili ve İnuitlerle yasal olarak eşit haklara sahip olan ve onlarla birlikte Kanada yerlilerinin üç asli unsurunu oluşturan, genellikle Kri, Ojibva, Algonkin, Saulteaux, Menomini, Mikmak ve Maliset kökenli Kızılderili anneden ve Avrupalı babadan olma melez topluluk. Nüfusları 2006 sayımına göre 389.780 kişidir.

Subarktik Kızılderilileri, Kuzey Amerika'da Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden Arktika'nın güneyinde kalan Subarktik bölgede, İç Alaska, Batı Subarktik ya da Batı Kanada Kalkanı ile Doğu Subarktik ya da Doğu Kanada Kalkanı ve Mackenzie Nehri drenaj sahasındaki yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzey ve kuzeybatıdan Arktika halkları olan Eskimo-Aleutlarla çevrilidirler. Batıda Atabask dillerinin konuşan Atabasklar doğuda ise Algonkin dillerini konuşan Algonkin halkları (kısmen) olmak üzere iki ana büyük grup görülür. Güneydoğusunda Kuzeydoğu Kızılderilileri, güneyinde Ova Kızılderilileri, güneybatısında Plato Kızılderilileri, batısında Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grupları yer alır. Eskimolar'a komşu olanlar onların kültüründen etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada Atabaskları</span>

Kanada Atabaskları, Yukon Toprakları, Kuzeybatı Toprakları, Britanya Kolombiyası ve Alberta eyaletlerinde daha çok Saskatchewan, Manitoba ve Nunavut eyaletinde ise daha az olmak üzere Kanada'nın batısında yaşayan ve Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun Kuzey Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Kuzey Atabasklarından, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. Kanada yerlileri içinde First Nations yasal adıyla anılan Kanada Kızılderilileri arasında yer alır. Dil temelinde Kuzey Tuçoncası, Güney Tuçoncası, Tagişçe, Tahltanca, Kaskaca, Danezaca, Sekanice, Denetaca, Sahtuca, Tlınçonca, Denesulinece, Tsetsautça, Tsutinaca, Nadoten-Vetsuvetence, Dakelce, Çilkotince ve Nikolaca gibi 20 dil ve halk olarak sınıflandırılır. Esas olarak Alaska Atabasklarına giren ve Guçince, Hanca ve Yukarı Tananaca konuşanların yalnızca Kanada'da yaşayanları dahildir. Alaska Atabaskları ile birlikte Kuzey Atabaskları dil grubunu oluştururlar. Tsutinalar ile Nikola Atabaskları hariç tamamı Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada yerli yatılı okulları</span> Yerli çocukları asimile etmek için kurulan okullar

Kanada yerli yatılı okulları ya da Kanada Kızılderili yatılı okulları, Kanada'da Kanada İnuitleri, Kanada Kızılderilileri ve Métisler'den oluşan Kanada yerlilerine yakın zamana kadar eğitim-öğretim verilen yatılı okullar ağı. Finansmanı Kanada hükûmeti'ne bağlı Aboriginal Affairs and Northern Development Canada tarafından sağlanan bu okullar, Hristiyan kiliseleri, özellikle de Kanada Katolik Kilisesi ile Kanada Anglikan Kilisesi tarafından yönetilir. Kökeni Kanada Konfederasyonu öncesine dayansa da 1876'da Indian Act yasasının kabul edilmesinden sonra etkinleşmiştir ve yirminci yüzyıla kadar açık kalan bu okulların sonuncusu ancak 1996 yılında kapatılmıştır.

Étienne Brûlé, Fransız kâşif. Bugünkü Kanada'da bulunan Saint Lawrence Nehri'ni boydan boya geçen ilk Avrupalı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">SGang Gwaay</span>

Ninstints ya da yerel adı ile S'Gang Gwaay Llanagaay, Haida halkına ait bir köy siti, Kanada'daki Britanya Kolumbiyası'ndaki Gwaii Haanas Ulusal Parkı Koruma Alanı ve Hida Gwaii Miras Alanı'nın bir parçasıdır.

<i>Joy to the World</i>

Joy to the World, bir Noel şarkısı. 20. yüzyılın sonlarından itibaren, Joy to the World, Kuzey Amerika'da en çok yayımlanan Noel ilahisiydi.

Bilimsel Biyografi Sözlüğü, baş editörü Princeton Üniversitesi'nden bilim tarihçisi Charles Gillispie ile birlikte 1970'ten 1980'e kadar yayıncı Charles Scribner's Sons tarafından, yayınlanan bilimsel bir referans çalışmasıdır. Yeni Bilimsel Biyografi Sözlüğü tarafından sürdürülmektedir. Bu yayınların her ikisi de Complete Dictionary of Scientific Biography adlı bir elektronik kitaptan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Samuel de Champlain</span>

Samuel de Champlain 17. yy'ın başında Yeni Dünya'da önemli keşifler ve görevlerde bulunmuş Fransız kâşif, kartograf, kolonyal yöneticidir. Kuzey Amerika'da yaptığı keşifler ve Quebec kentini kurmasıyla ünlüdür.

Sir John Richardson İskoç deniz cerrahı, doğa bilimci ve Arktik kaşifiydi.

<span class="mw-page-title-main">Charles E. Goad</span>

Charles Edward Goad, İngiliz-Kanadalı bir kartograf ve inşaat mühendisidir. Birleşik Krallık, Kanada ve çeşitli ülkelerde sigorta haritaları hazırlamıştır.