Jean Meslier
Jean Meslier | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 15 Haziran 1664 Mazerny, Fransa |
| Ölüm | 17 Haziran 1729 (65 yaşında) Étrépigny, Fransa |
| Milliyet | Fransız |
| Vatandaşlık |  Fransa |
| Meslek | Rahip, filozof |
Jean Meslier (15 Haziran 1664 - 17 Haziran 1729), Fransız rahip ve filozof. Din ve din adamlarına olan güvenini kaybetmesinin ardından din eleştirisi yapan Meslier, ateist olmuştur. Meslier'nin eleştirileri sadece Hristiyanlıkla sınırlı kalmayıp diğer tüm dinleri de kapsıyordu. Eserinin XXXIII ve XXXIV. bölümlerinde İsa'nın akıl sağlığı konusuna değinerek, İsa'nın "kelimenin tam anlamıyla deli ve bir fanatik" (étoit véritablement un fou, un insensé, un fanatique) olduğunu ifade etmiştir. Bunun yanında, Tanrıyı bir Kimera olarak tasvir etmiş ve ahlâkın, Tanrı ile temellendirilmeden de var olduğunu ve 'ruh' kavramının var olmadığını savunmuştur.[1][2]
Köyünün ağası olan M. de Touilly'yi bazı kötü muamelelerinden dolayı vaaz verirken köylüye eleştirdi. Ağa tarafından piskoposa şikayet edilen Meslier, Reims piskoposu tarafından azarlanarak mahkûm edildi. Meslier bir sonraki vaazında kürsüye çıkarak kardinalin verdiği karardan ötürü şöyle yakındı:
İşte zavallı köy rahiplerinin alışılmış sonu! Büyük efendiler olan piskoposlar onlara hakaret eder, onları dinlemezler. Şimdi buranın ağası için dua edelim: Antoine de Touilly'yi doğru yola getirmesi, hiçbir zaman yoksula hakaret etmek ve yetimi soymak durumlarına düşürmemesi lütfunu ve iyiliklerini ona layık buyurması için Tanrı'ya niyazda bulunacağız.
Bunun üzerine Meslier ağa tarafından piskoposa yeniden şikayet edilir ve aynı hakaretlere maruz kalır.
1729'da öldüğünde 65 yaşındaydı. Malını mülkünü yoksul köylüye bıraktı.[3]
Evinde 366 sayfalık 3 nüsha kitap bulundu. Tamamı kendi el yazısıydı. Bir nüshasına piskopos el koydu. Diğer bir nüshası adliye bakanlığına gönderildi. Son nüsha ise Comte de Caylus'da kaldı ve bir süre sonra el altından Paris'te satılmaya başlandı.
Voltaire bu nüshalardan birini okuduğunda D'Alambert'e şöyle yazıyordu:
Hollanda'da ölen Jean Meslier'nin vasiyetnamesini yayınlamışlar. Okurken dehşetten titredim. Hristiyanlık eğitimi aldığından dolayı, ölürken Tanrı'dan af isteyen bir rahibin şehadeti, özgür olanları büyük ölçüde sağlamlaştırabilecek içeriktedir. Ölümün kucağında bulunduğu bir sırada Meslier İsa'nın dini aleyhinde yazıyordu; o öyle bir andır ki, düşüncelerini ve duygularını en çok saklayan kimseler bile yalan söylemeye cesaret edemezler, o anda en korkusuzlar titrer.
Bu kitap Türkiye'de ilk olarak Doktor Abdullah Cevdet tarafından "Rahib Melye'nin Vasiyetnamesi Hakkında" adıyla 1924 yılında eski harflerle neşredilmiştir.[4] 1928'de Atatürk'ün emriyle Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları'nca "Aklı Selim" adıyla basılmıştır. Ertesi yıl 2. baskısı yeni harflerle yapılan kitap bugün ise Kaynak Yayınları'nca "Sağduyu Tanrısızlığın İlmihali" adıyla yayımlanmaktadır.[5]
Kaynakça
- ^ Meslier, Jean (1864). Le Testament (Fransızca). 2. Amsterdam: A la Librairie Étrangère, Raison R.C. Meijer. ss. 42-67. LCCN 74194533. OCLC 827215244. Reedited: Mémoire des pensées et des sentiments de Jean Meslier (2007), Tome 1: Pièces, preuves 1 à 3. Preface, Jean Meslier's library catalogue, bibliography, edition and notes by Hervé Baudry-Krüger, Soignies: Talus d’approche, p. 152.
- ^ Kryvelev, Iosif Aronovich (1987). "Mentally Ill (according to J. Meslier, A. Binet-Sanglé and Ya. Mints)". Christ: Myth or Reality?. Religious studies in the USSR; ser. 2. Moskova: ″Social Sciences Today″ Editorial Board. LCCN 87157196. OCLC 64860072. Erişim tarihi: 2 Şubat 2021.
- ^ "Jean Meslier'nin Vasiyetnamesi". 5 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
- ^ https://archive.org/details/rahibmelyeninvas00mesl Archive.org
- ^ "Kaynak Yayınları'nın notu". 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2010.
