İçeriğe atla

Jean Landry

Jean Landry
DoğumJean Baptiste Octave Landry de Thézillat
10 Ekim 1826(1826-10-10)
Limoges, Fransa
Ölüm1 Kasım 1865 (39 yaşında)
Auteuil, Paris, Fransa
Vatandaşlık Fransa
MeslekDoktor, Nörolog
Tanınma nedeniGuillain-Barré sendromu

Jean Baptiste Octave Landry de Thézillat (10 Kasım 1826, Limoges - Kasım 1865, Paris), Fransız tıp doktoru ve nöroloji uzmanıdır.

Jean Landry, günümüzde Guillain-Barré sendromu olarak bilinen nörolojik hastalığın temel klinik görünümünü 1859'da ve ilk kez tanımladığı için tıp literatürüne geçmiştir.

Hayatı

Limoges, Fransa'da doğan ve büyüyen Landry, bir psikiyatri ve nöroloji uzmanı olan tıp doktoru amcasından etkilenerek tıp öğrenimine yönelmiştir. 1850'de, 24 yaşında, Paris'te stajyer doktor[1] olarak görev yapmaktayken, Oise İli[2] nüfusunun yaklaşık onda birinin[3] kırılmasında neden olan kolera epidemisine karşı çalışmalara katılmak için, gönüllü olarak bu ile gitmiştir. Burada yapmış olduğu özverili çalışmaları nedeni ile kendisine minnettar kalan Oise halkı, görevini tamamlayarak Paris'e dönen Landry'yi madalya ile ödüllendirmiştir.

1852'de, Claude-Marie-Stanislas Sandras (1802-1856) ve Adolphe-Marie Gubler (1821-1879) gözetiminde, Hôtel-Dieu de Paris[4] ve Hôpital Beaujon isimli Paris hastanelerinde intörn doktor olarak çalışmalarını sürdüren Landry, tıp öğrenciliği yıllarından itibaren özellikle ilgilendiği sinir sistemi hastalıkları üzerine çalışmaya bu dönemde de devam etmiş ve doktora tezini de bu konu üzerine yapmıştır. Yine bu dönemde hem etken (aktif), hem de edilgen (pasif) kas hareketleri için duysal (aferent) sinir uyarılarının gerekliliğini öne süren Landry, arka sütun (posterior column) ataksisinin tanımını da Moritz Heinrich Romberg'den (1795-1873) bağımsız olarak ama ondan dört yıl sonra yapmıştır.

Landry, 1859'da, daha sonra "Landry'nin yükselici felci (Landry'nin asendan paralizisi)" olarak anılacak olan felç tipini tanımlamıştır. Bu konudaki çalışmaları, Landry'nin tıp literatürüne yaptığı son ve en büyük katkı olmuştur.

Landry, 1857'de, toplum içindeki duruşu itibarı ile saygın ama parasal varlığı açısından mütevazı Claire Giustigniani (1832-1901) ile evlenmiştir. Babasının ölümüyle birlikte onun zor durumda kalan ailesine de bakmak zorunda kalan Landry, böylece bilimsel araştırmalarına son vermek zorunda kalmış ve sinir sistemi hastalıklarının tedavisi üzerine özelleşmiş bir kaplıcada çalışmak üzere Auteuil'e taşınmıştır. Burada oldukça varlıklı bir hayat sürmüş ve öne çıkan bir kişi olmuştur.

Cömert ve mütevazı bir kişiliğe sahip olan Landry, sosyal açıdan çok yönlü oluşu ile de dikkat çekmiştir: binicilik, avcılık, dağcılık, dans ve neredeyse profesyonel kalitede bir şarkıcı gibi müzikle uğraşmıştır; jeoloji ve kristallere özel ilgi duymuştur. Ancak, 1864'te, henüz 38 yaşındayken bir beyin hastalığına yakalanınca, tüm bu etkinliklerinden giderek uzaklaşmak zorunda kalmıştır.

Landry, 1865'te, Paris varoşlarında patlak veren kolera epidemisine karşı çalışmak üzere Paris'e gitmiştir. Ancak, kendisi de koleraya yakalanmış ve kısa bir süre sonra da kendisi gibi bir nöroloji uzmanı olan Jean-Martin Charcot'nun (1825-1893) gözetiminde ölmüştür.

Landry'nin yükselici felci

Landry, daha sonraları "Landry'nin yükselici felci (Landry'nin asendan paralizisi)" olarak anılacak olan felç tipini 1859'da tanımladığında, tanımı içinde şu üç belirti tipine yer vermiştir:

  • Duysal belirti ve bulguların eşlik etmediği yükselici felç
  • Duyu yokluğu (anestezi) ve ağrı yokluğu (analjezi) eşliğindeki yükselici felç
  • Duysal belirti ve bulguların eşlik ettiği, ilerleyici (progresif) ve tüm bedene yayılan (jeneralize) felç.

Aynı yıl Adolf Kussmaul'un (1822-1902) da benzer iki hasta bildirdiği bu klinik tablolardan sadece yükselici felç tipi Landry'nin ismi ile ilişkilendirilmiştir.

Landry tanımını, beşi kendi hastaları ve beşi de tıp literatüründe dikkatini çekmiş olan hastalar olmak üzere, toplam on hastaya dayandırmıştır ve solunum yetmezliği nedeniyle ölen vakalarından birini özellikle ayrıntılı anlatmıştır. Kıdemlisi Dr. Glauber’in histeri tanısıyla kendisine danıştığı bu hastada, Landry hastalığın oldukça erken bir evresinde doğru tanıyı koymuş ve sonucunu da öngörebilmiştir. Hastanın otopsisinde herhangi bir anormallik bulunamadığı için, Landry hastalığın nedenine yönelik bir açıklama yapmamıştır. Buna mukabil, Glauber bu vaka ile difteri sonrasında gelişebilen felç arasında yakın bir bağlantı olabileceğine değinmiştir. İlerleyen dönemde difteri ile Guillain-Barré sendromu arasında bir neden-sonuç ilişkisinin olmadığı gösterilmişse de Glauber’in gözlemi iki hastalıktaki felcin de demiyelinize edici nöropati zemininde geliştiğinin değerlendirilmesini sağlamıştır.

Landry’nin yükselici felci terimi ilk olarak 1876’da Westphal[5] tarafından kullanılmıştır. O dönemde uygulanması genellikle tercih edilen ilaç striknin olmuştur ama bu da hastaya yarardan çok zarar getirebilen bir uygulamadır.

Landry’nin makalesinden bölümler

"Duyu ve hareket sistemleri eşit düzeyde etkilenebilir. Ancak, kaslarda herhangi bir refleks hareketin, sürekli kasılı olma durumunun (kontraktür) ya da sarsılıcı kasılmanın (konvülsiyon) bulunmadığı gevşek durumdaki kol ve bacaklarda kas gücünün evreli olarak azalmasına bağlı hareket bozukluğu temel sorunmuş gibi durmaktadır. Hemen tüm vakalarda idrar yapma ve dışkılama normal kalmaktadır. Merkezi sinir sistemine bağlanabilecek herhangi bir belirti, omurga ağrısı ya da hassasiyeti, başağrısı ya da deliriyum gözlenmemektedir. Hastalığın son aşamasına gelinmedikçe, zihinsel fonksiyonlar korunmaktadır. Genel bir halsizlik hali, el ve ayaklarda iğnelenme ya da karıncalanma ve hatta hafif kramplar felç başlangıcının öncülü olabilir. Farklı olarak, hastalık ani ve beklenmedik bir şekilde de başlayabilir. Her iki durumda da kas güçsüzlüğü bedenin alt kısımlarından yukarı doğru hızla yayılır ve istisnasız tüm bedeni tutma eğilimi gösterir."

"İlk belirtiler, özellikle bacaklar için geçerli olmak üzere, kol ve bacakların uç kısımlarını etkiler. Tüm bedenin etkilenişine giden süreçte, ilerlemenin sırası az-çok aynıdır: (1) ayak parmakları, baldırlar, uyluk arkası ve gluteal bölge (popo bölgesi) kasları ve sonunda da uyluğun ön ve iç bölgesindeki kaslar; (2) el parmakları ve el, kol ve sonunda da omuz kasları; (3) gövde kasları; (4) solunum, dil, yutak, yemek borusu vb. kasları. Bundan sonra felç tüm bedene yayılmış olur ama kol ve bacakların uç kısımlarında en şiddetli haldedir. İlerleme az-çok hızlıdır. Felç bir vakada 8 günde, bir diğerinde ise 15 günde gelişmiş olsa da daha sıklıkla 2-3 gün, hatta bazen de saatler içinde gelişmektedir. Bu haliyle de hastalığın ivegen (akut) bir hastalık olarak sınıflanabileceğini düşünüyorum."

"Felcin en üst yoğunluğuna ulaştığı durumda her an solunum yetmezliği gelişebilme tehlikesi daima vardır. Buna mukabil, yetkin tıbbi müdahale ya da kendiliğinden gerileme ile bu evreye ulaşmış on hastadan sekizi ölümden kurtulmuştur; diğer iki hasta ise kaybedilmiştir."

"Felcin çözülmesi gelişiminin tam tersi sırayla olur. Bedenin en geç etkilenen üst bölgeleri hareketliliklerini geri kazanan ilk bölgeler olur ve sonra de felç yukarıdan aşağı doğru çözülür."

Kaynakça

  1. ^ Bu makaleye kaynaklık eden temel metin olan ve whonamedit.com9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da yer alan Jean Baptiste Octave Landry de Thézillat15 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. maddesinde "externe des hôpitaux" şeklindeki Fransızca ifadeye yer verilmektedir. Bu ifade içinde yer alan "externe" sözcüğünün anlamı için bakınız: Sözlük.NET.
  2. ^ Bu makaleye kaynaklık eden temel metin olan ve whonamedit.com9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da yer alan Jean Baptiste Octave Landry de Thézillat15 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. maddesinde "Département de l'Oise" şeklindeki Fransızca ifadeye yer verilmektedir. Bu ifade içinde yer alan "département" sözcüğünün anlamı için bakınız: Sözlük.NET. Ayrıca bakınız:
    * Wikipedia'da département17 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
    * Wikipédia'da département15 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca)
  3. ^ Bu makaleye kaynaklık eden temel metin olan ve whonamedit.com9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da yer alan Jean Baptiste Octave Landry de Thézillat15 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. maddesinde "decimating its population" şeklindeki İngilizce ifadeye yer verilmektedir. Bu ifade içinde yer alan "decimate" sözcüğünün anlamı için bakınız: seslisozluk.com29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ayrıca bakınız:
    * Wikipedia'da decimate15 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  4. ^ "Hôtel-Dieu" teriminin Türkçe karşılığı "Tanrı(nın) konağı" şeklindedir (Sözlük.NET'de "hôtel" ve "Dieu"). Terime ait Wikipedia maddesi15 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ise terimin İngilizce karşılığının "hostel of God", yani "Tanrı(nın) yurdu" olduğu belirtmektedir (seslisözlük.com'da "hostel"29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.). Bu terim, hastanelerin kökeninin eski dini kurumlar olduğuna atıfta bulunan ve Fransız şehirlerindeki ana hastaneyi tanımlayan, eski bir Fransızca terimdir. Ayrıca bakınız:
    * Wikipédia'da Hôtel-Dieu15 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ whonamedit.com9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'da "Westphal" aratıldığında, bu soyadı taşıyan iki Alman nörolog listelenmektedir: Karl Friedrich Otto Westphal (1833-1890)10 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve onun oğlu olan Alexander Karl Otto Westphal (1863-1941)16 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Doğum tarihleri göz önünde bulundurulduğunda, "Landry'nin yükselici felci" terimini ilk kullanan baba Westphal olmalıdır.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Nöroloji</span> beyin, beyin sapı, omurilik ve çevresel sinir sistemiyle kasların hastalıklarını inceleyen tıp dalı

Nöroloji ya da sinir bilimi, genel olarak beyin, beyin sapı, omurilik ve çevresel sinir sistemiyle kasların hastalıklarını inceleyen, cerrahi dışındaki tedavi uygulamalarını içeren tıp bilimi dalıdır. Nöroloji zamanla içine kapalı ve sınırlı bir dal olmaktan çıkmış, epilepsi, hareket bozuklukları, beyin damar hastalıkları, bunamalar, uyku bozuklukları gibi ayrıca özelleşmişlik gerektiren alt disiplinlere bölünmüştür, bunun yanı sıra 19. yüzyılda ruh hastalıklarıyla birlikte ele alınırken, 20. yüzyıldan itibaren psikiyatri ayrı bir dal olarak ayrılmıştır. Tüm bu alanlardaki ciddi laboratuvar arka planının yanı sıra günümüze nöroloji pek çok başka tıp alanı ile multidisipliner bir ilişki içindedir.

<span class="mw-page-title-main">Jonas Salk</span> Amerikalı hekim ve bakteriyolog, çocuk felci aşısının mucidi

Jonas Edward Salk, ilk başarılı çocuk felci aşısını geliştiren Yahudi kökenli Amerikalı virolog ve tıp araştırmacısıdır. Doğup, büyüdüğü New York'ta bulunan ve New York Şehir Koleji ve New York Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde tıp ve biyoloji öğrenimi gördü. Daha sonra, sıradan sağlıkçı doktor olmak yerine, araştırmacı doktor olmayı seçti ve 1939'da New York'taki uygulamalı öğrenim hizmeti veren Mount Sinai Hastanesi'nde staj öğrenimi gördü. İki yıl sonra, Michigan Üniversitesi'nde doktora hocası Thomas Francis Jr.'ın öğrenim çatısı altında, viroloji ve virüsle oluşan grip hastalıkları alanında öğrenim görmesini sağlayacak bursu kazandı.

Guillain-Barré sendromu (GBS), çevresel sinir sisteminin edinilmiş bir bağışıklık kökenli yangısal bozukluğudur; merkezi sinir sistemi etkilenmez. Bu hastalık için kullanılan diğer isimler şöyledir: akut enflamatuvar demiyelinize edici polinöropati, akut idiyopatik poliradikülonörit, akut idiyopatik polinörit, Fransız polyosu, Landry'nin yükselici felci.

<span class="mw-page-title-main">Uyku apnesi</span>

Uyku apnesi, apne olarak da bilinir. Uyku sırasındaki solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku düzeninin bozulmasına sebep olan önemli bir hastalık. Uyku apnesi uykuda hava akımının en az 20 saniye süreyle normal değerinin % 20'sine ve daha altına düşmesi ile tanımlanabilir. Uykudaki solunum duraklamaları sonucunda kandaki oksijen miktarı azalır ve karbondioksit miktarı artar.

<span class="mw-page-title-main">Aile hekimliği</span> tıbbi uzmanlık dalı

Aile hekimliği, bir tıp disiplinidir. Diğer tıp branşları gibi kendine özgü bir eğitimi, uygulaması ve araştırma konuları bulunan, dahili tıp bilimleri içinde değerlendirilebilinen klinik bir branştır. Çocuk, genç ve yaşlı tüm bireylere hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunan bir tıp uzmanlık dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Skolyoz</span> Skolyoz omurlarda oluşan bir hastalıktır

Skolyoz, omurganın göğüs (thoracic) veya bel (lumbar) bölgelerinde görülebilen, yana doğru eğriliğidir. Tek başına olabileceği gibi, kifoz ile beraber de görülebilir (Kifoskolyoz).

<span class="mw-page-title-main">Multipl skleroz</span> MS hastalığı

Multiple skleroz, beyni ve omuriliği tutan özbağışıklık hastalığıdır. Kısaca MS olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Çocuk felci</span> poliovirüsün neden olduğu bulaşıcı hastalık

Genellikle çocuk felci veya polio olarak da bilinen poliomyelit, poliovirüsün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Vakaların yaklaşık %75'i asemptomatiktir; ortaya çıkabilecek hafif semptomlar arasında boğaz ağrısı ve ateş yer alır; vakaların bir kısmında baş ağrısı, ense sertliği ve parestezi gibi daha ciddi semptomlar gelişir. Bu semptomlar genellikle bir veya iki hafta içinde geçer. Daha az görülen bir belirti ise kalıcı felç ve aşırı vakalarda olası ölümdür. İyileşmeden yıllar sonra, kişinin ilk enfeksiyon sırasında sahip olduğu kas güçsüzlüğüne benzer şekilde yavaş bir gelişme ile postpolio sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Octave Mirbeau</span>

Octave Mirbeau Fransız gazeteci, sanat eleştirmeni romancı ve drama yazarı. Mirbeau, Académie Goncourt'un on üyesinden biriydi. Avrupa genelinde bir üne kavuşmuş ve büyük popülarite elde etmiş; aynı zamanda edebi ve sanatsal avangartlar tarafından da takdir edilmiştir. Ayrıca roman türünün gelişimine katkıda bulunan yenilikçi bir roman yazarı ve hem klasik hem de modern özellikler taşıyan bir oyun yazarı olarak ün salmıştır.

Septisemi (kan zehirlenmesi), kana bakteri ya da toksin karışmasıdır. Septisemi birkaç yolla oluşabilir:

<span class="mw-page-title-main">Amyotrofik lateral skleroz</span> Nöron Hastalığı

Amyotrofik lateral skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin kaybından ileri gelen bir hastalıktır. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıca erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel fonksiyonlar ve bellek ise bozulmaz.

<span class="mw-page-title-main">Ayurveda</span> Kökleri Hindistana dayanan alternatif tıp

Ayurveda veya Ayurvedik tıp, kökeni Hint altkıtasına dayanan bir alternatif tıp sistemidir. Ayurvedik tıp, bilimsellikle metafizik kavramlarını iç içe geçirdiği ve temeli bilime dayalı olmadığı için sözdebilim kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Dausset</span> Fransız hekim (1916-2009)

Jean Dausset,, Fransız immünolog.

Fiziksel tıp ve rehabilitasyon, temelde kas-iskelet sistemi hastalıklarının tanısı, konservatif tedavisi ve rehabilitasyonunu konu edinen bir tıbbi uzmanlık dalıdır. Bununla birlikte, yalnız kas-iskelet sistemi değil, diğer sistemlere ait doğumsal ya da edinilmiş hastalıklara bağlı fizyolojik ya da anatomik yetersizlikler de bu dalın alanına girer. Dolayısıyla FTR, her yaştan hastada; ağrı, işlev kaybı, yaşam kalitesinde bozulma ve bağımlılık nedeni olan nörolojik, ortopedik, romatizmal ve kardiyopulmoner hastalıkların birincil ya da destekleyici tedavisi ile uğraşır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Louis Alphonse Laveran</span> Fransız hekim (1845 – 1922)

Charles Louis Alphonse Laveran Fransız doktor. 1880 yılında Konstantin, Cezayir'deki bir askerî hastanede çalışırken sıtmadan ölen bir hastadan alınan kan yaymasında ki parazitleri gözlemledikten sonra sıtma nedeninin bir protozoa olduğunu keşfetti. Bugünkü araştırmacılara ve veterinerlere hayvanlardaki sıtmaya karşı tedavi yollarını bulmaları için ilham kaynağı oldu. Protozoaların hastalık nedeni olduğunu ilk kez gösterdi. Daha sonra özellikle trypanosomalar ve uyku hastalığı üzerinde çalıştı. Bu çalışmaları ve sonraki protozoa hastalıkları keşifleri için kendisine 1907 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verildi.

<span class="mw-page-title-main">António Egas Moniz</span>

António Caetano de Abreu Freire Egas Moniz, Egas Moniz olarak bilinir, Portekizli nörolog ve serebral anjiografinin geliştiricisi. Modern psikocerrahinin öncüsü olarak da kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Pasteur Enstitüsü</span> sağlık organizasyonu

Pasteur Enstitüsü, Fransa merkezli bir kâr amacı gütmeyen kuruluştur. Vakfın kuruluş amacı özellikle biyoloji, mikroorganizmalar, hastalıklar ve aşılar hakkında araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütmektir. Kurum ismini kendi zamanında modern tıp alanında önemli katkıları olan, pastörizasyon mucidi, şarbon basili ve kuduz virüsü için aşı geliştiren Louis Pasteur'den almaktadır. Enstitü 4 Haziran 1887 tarihinde kurulmuş ve 14 Kasım 1888 tarihinde hizmete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Friedreich ataksisi</span> Sinir Sistemi Hastalığı

Friedreich ataksisi, sinir sisteminde ilerleyici hasara neden olarak yürüme bozukluğundan konuşma problemlerine kadar geniş bir semptom yelpazesine sahip otozomal resesif geçişli bir hastalıktır. Kalp hastalıklarına ve diyabete yol açabilir ancak düşünme yeteneğini etkilemez.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Martin Charcot</span> Fransız hekim (1825-1893)

Jean-Martin Charcot Fransız nörolog. Nörolojinin babası olarak bilinir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.